6 Literatura antyheretycka – Ireneusz z Lyonu.
Urodził się około 135 roku w Smyrnie. Pobierał nauki od samego Polikarpa. W 177 roku znalazł się w Lyonie w boku sędziwego biskupa Potyna. W tymże samym roku gmina wysłała go do Rzymu z listem do papieża. Był to list w sprawie montanistów, do którego dołączone listy męczenników lyońskich. Gmina wystawiała Ireneuszowi bardzo dobre świadectwo. Po powrocie zasiadł na stanowisku umęczonego Potyna. Jako biskup starał się rozszerzać chrześcijaństwo, bronić religii przed herezją. Odznaczył się spora działalnością w czasie sporów o datę świętowania Wielkanocy (na wschodzie obchodzono Wielkanoc 14 Nizan, a na zachodzie w niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca). Pisał w tej sprawie list do papieża Wiktora, który to zagroził wyłączeniem wszystkich niepodporządkowujących się tradycji rzymskiej. List bardzo złagodził stanowisko papieża i uchronił kościół przed schizmą. Był, zatem Ireneusz orędownikiem pokoju i porozumienia. Zmarł około roku 202 według Grzegorza z Tours śmiercią męczeńską.
Dzieła.
Zachowały się dwa dzieła z licznych traktatów pisanych greką.
Zdemaskowanie fałszywej gnozy cytowane zazwyczaj, jako Adversus haereses. – 5 ksiąg, z czego zachował się jedynie przekład łaciński, w pierwszych IV księgach potępia i obnaża błędy gnostyckich ugrupowań (prawie wszystkich), a w księdze ostatniej przedstawia prawdziwą naukę i millenaryzm, którego sam był wyznawcą (paruzja nastąpi niedługo).
Dowód prawdziwości nauki apostolskiej – dzieło to uważane jest za pierwszy katechizm kościoła katolickiego. W części I przedstawia naukę kościoła o Trójcy Świętej, stworzeniu świata, upadku pierwszych rodziców, Wcieleniu i odkupieniu. W części II przytacza proroctwa Starego Testamentu wskazujące na Prawdziwość Objawienia. W zakończeniu przestrzega przed herezjami i zachęca do wyznawania prawdziwej wiary.
Nauka.
Wyrosła na gruncie polemiki z błędnowierstwem. Zasługuje Ireneusz na miano „twórcy teologii” albo „pierwszego teologa wśród Ojców Kościoła”.
Bóg – jest jeden i ten sam, identyczny z Ojcem Chrystusa, stworzycielem świata i człowieka. Ociec zrodził Syna i to zrodzenie jest niepojęte.
Chrystus – jest jeden i ten sam, nazywamy go Synem Bożym, Logosem – Słowem, Bogiem – Człowiekiem, Jezusem, naszym Panem i Zbawicielem.
Anakefalaiosis – to mądre i skomplikowane, greckie słowo oznacza powtórzenie, streszczenie. Według Ireneusza, a kontynuuje on w tym myśl świętego Pawła, Chrystus dokonał dzieła naprawy, realizując pierwotny plan zbawienia, który został zakłócony przez upadek Adama. Irenusz dopatruje się podobieństwa pomiędzy stworzeniem Adama z dziewiczej ziemi i poczęciem Nowego Adama – Chrystusa, Maryi Dziewicy. Przez Adama została zniszczona pierwotna jedność ludzkości z Bogiem, dlatego Chrystus przybył, aby wszystko na nowo zjednoczyć. Chrystus jest Głową, uwieńczeniem wszystkich dotychczasowych przymierzy.
Duch Święty – jest współwieczny Ojcu i Synowi, istniał przed stworzeniem świata. Określany, jako „ręka Boga” oraz „Mądrość”. Przestrzenią działania Ducha Świętego jest Kościół. Zamieszkuje w wierzących od momentu chrztu, dlatego człowiek ma udział w Bóstwie.
Kościół – Chrystus jego głową Kościoła, Duch Święty realizuje w nim dzieło odnowy, Kościół zbudowany na prawdzie ma stać zawsze na jej straży. Tradycja apostolska jest normą i źródłem wiary.
Kościół Rzymski – cieszy się nieprzerwaną sukcesją biskupią (którą zresztą spisał Ireneusz), jest najstarszy i najważniejszy, ma największy autorytet i prymat nad innymi kościołami (bo założony przez Pawła i Piotra).
Eucharystia – jest przekonany o rzeczywistej obecności Ciała i Krwi Chrystusa w Eucharystii. Ciało ludzki karmione nim zyskuje gwarancję przyszłego zmartwychwstania. Obala naukę heretyków negującą prawdę o zmartwychwstaniu ciał.
Maryja - dziewica naprawiła błąd Ewy tak jak Chrystus naprawił błąd Adama. Jest przyczyną zbawienia całego narodu ludzkiego, posłuszna Bogu.
STUDENTKA26