Sakramenty.doc

(290 KB) Pobierz
Sakramenty (w łacinie kościelnej sacramentum — „tajemnica religii”; od późnołacińskiego sacramentum — „przysięga wierności”, np

Sakramenty (w łacinie kościelnej sacramentum — „tajemnica religii”; od późnołacińskiego sacramentum — „przysięga wierności”, np. legionistów, od sacro, sacrare — „poświęcić, ubóstwić”) - w chrześcijaństwie obrzęd religijny rozumiany jako znak lub sposób przekazania łaski Bożej, ustanowiony, zgodnie z wiarą, przez Chrystusa.

Rozumienie katolickie [edytuj]

Według Katechizmu Kościoła katolickiego "Sakramenty są skutecznymi znakami łaski, ustanowionymi przez Chrystusa i powierzonymi Kościołowi. Przez te znaki jest nam udzielane życie Boże. Obrzędy widzialne, w których celebruje się sakramenty, oznaczają i urzeczywistniają łaski właściwe każdemu sakramentowi. Przynoszą one owoc w tych, którzy je przyjmują z odpowiednią dyspozycją" (KKK 1131).

Sakramenty święte przeznaczone są dla żywych i dla wierzących. W Kościele katolickim istnieje siedem sakramentów. Są to:

 

Katolicka doktryna mówiąca, że jest 7 sakramentów, formowała się dość długo. W XI w. św. Piotr Damiani († 1072) wymieniał 12 sakramentów. Oprócz znanych nam siedmiu jeszcze: namaszczenie na króla, dedykację kościoła, konsekrację dziewic, poświęcenie zakonnic i obmycie nóg w Wielki Czwartek. Inni dodawali jeszcze jałmużnę. Hugo od św. Wiktora (1096-1141), który uważał augustyńską definicję sakramentu za zbyt szeroką, zaproponował zawężenie jej znaczenia i do sakramentów zaliczył oprócz uznawanych obecnie również wcielenie Chrystusa, Kościół, wodę święconą, święte rany, znak krzyża i śluby . Liczba 7 pojawiła się dopiero w XII w., ale ryty te były w użyciu na długo przedtem, gdy wykrystalizowała się teologiczna koncepcja sakramentów jako skutecznych znaków łaski. Właśnie takie określenie sakramentów pozwoliło odróżnić je od innych znaków.

W magisterialnych orzeczeniach Kościoła liczba siedmiu sakramentów pojawia się w 1208 w Wyznaniu wiary przepisanym Waldensom, gdzie wymienia się je wszystkie, na Soborze Liońskim II (1274), a następnie Florenckim (1439) w wyznaniu wiary Michała Paleologa. Sobory te stwierdziły, że jest siedem sakramentów i wyliczyły je. Sobór trydencki stwierdził zaś zdecydowanie, że jest ich „ani więcej, ani mniej jak siedem”. Takie jest więc stanowisko teologii i wiary katolickiej

Podział sakramentów

  • Sakramenty, które można przyjąć raz w życiu, czyli niepowtarzalne (chrzest, bierzmowanie, święcenia (potocznie kapłaństwo) i takie, które można przyjąć wiele razy, czyli powtarzalne (Eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, małżeństwo).
  • Sakramenty, które można przyjąć tylko w stanie łaski uświęcającej - tzw. sakramenty żywych (bierzmowanie, Eucharystia, namaszczenie chorych, święcenia (potocznie kapłaństwo), małżeństwo) i takie, które przyjmuje się dla zgładzenia grzechów - tzw. sakramenty umarłych (chrzest, pokuta).
  • Sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego (chrzest, bierzmowanie, Eucharystia), sakramenty uzdrowienia (pokuta, namaszczenie chorych), sakramenty w służbie komunii i posłania wiernych(święcenia (potocznie kapłaństwo), małżeństwo)

 

W teologii katolickiej skuteczność sakramentów należy do dziedziny misterium. Jeżeli zostały udzielone zgodnie z rytuałem przez upoważnioną osobę, sakramenty są ważne "ex opere operato" (same w sobie, same przez się), czyli niezależnie od sprawiedliwości udzielającego (szafarza) i przyjmującego sakrament. Chrzest i bierzmowanie należą do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej. Są przyjmowane tylko raz i wiążą się na ogół z narodzinami i wejściem w okres dojrzałości. Eucharystia - najważniejszy sakrament - jest znakiem pożywienia i wspólnoty; pokuta - misterium przebaczania grzechów, a namaszczenie chorych - misterium pomocy w chorobie. Kapłaństwo upoważnia chrześcijanina do wypełniania urzędu kapłańskiego, a małżeństwo upoważnia dwoje ludzi do założenia chrześcijańskiego związku małżeńskiego. Skutki sakramentów zależą jednak także od dyspozycji tego, kto je przyjmuje.

 

Chrzest – praktykowane w wielu religiach rytualne polanie wodą lub zanurzenie w wodzie, oznaczające na ogół duchową odnowę bądź przemianę.

Pochodzenie polskiego słowa chrzest oraz pokrewnych słów w innych językach słowiańskich np. křest w czeskim czy Крещение w rosyjskim nie jest całkiem jasne. Wywodzi się je w ostatecznym rachunku od imienia Chrystusa (łac. Christus, greckie Khristos – od khrein – namaszczać). Słowo chrzest nie jest więc przekładem greckiego i nowotestamentowego wyrazu baptidzo, które w większości polskich przekładów Biblii tłumaczone jest na chrzest, a dosłownie znaczy "zanurzenie".

Używane w Biblii greckie słowo βαπτίζω, które tłumaczone jest na język polski jako chrzest, oznacza zanurzenie. Już w Starym Testamencie znaleźć można obrzędy analogiczne do nowotestamentowego chrztu (zob. mykwa). Ewangelie Nowego Testamentu zawierają opis chrztu Jezusa Chrystusa. Dzieje Apostolskie wzmiankują także o chrztach:

Biblia (zarówno Stary i Nowy Testament) nie zawiera nakazu chrztu niemowląt czy dzieci. Z najstarszych zachowanych dokumentów wiadomo, że obrzęd ten został określony przynajmniej w III w n.e. Według Nowego Testamentu, Jezus Chrystus podjął decyzję o chrzcie sam w wieku około 30 lat (wówczas mężczyźni stawali się pełnoletni mając lat 27). Część kościołów chrześcijańskich dokonuje wyłącznie chrztu osób, które osiągną wiek świadomy. Wiek 'świadomości' również pozostaje w wielu wyznaniach chrześcijańskich przedmiotem nieokreślonym czego przykładem jest gdzieniegdzie chrzczenie również osób w wieku 10-14 lat. W ewangelicznych kościołach protestanckich do przyjęcia chrztu uprawnia doświadczenie osobistego nawrócenia.

Chrzest święty to w katolicyzmie sakrament inicjacji i ponownych narodzin. Przyjęcie chrztu oznacza, że człowiek staje się chrześcijaninem i może przyjmować inne sakramenty. Obrzęd udzielany jest przez polanie głowy wodą i wypowiedzenie słów: Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego (formuła Trójcy Świętej jest uważana za niezbędny warunek chrztu). W przypadku zagrożenia życia wystarczy, aby uczyniła to jakakolwiek osoba, nawet niewierząca, ale zwykle chrzest jest udzielany przez księdza podczas niedzielnej mszy i obejmuje także wyznanie wiary przez obecnych, namaszczenie głowy katechumena krzyżmem świętym, włożenie białej szaty, wręczenie zapalonej świecy ojcu lub ojcu chrzestnemu i inne obrzędy. Tradycyjnie z obrzędem chrztu wiąże się nadanie imienia. Kościół chrzci dzieci, jeżeli rodzice zobowiązują się wychowywać je w wierze katolickiej (jeżeli będzie to niemożliwe ten obowiązek spada na rodziców chrzestnych). Zwyczajnym szafarzem chrztu jest kapłan lub diakon, nadzwyczajnym szafarzem chrztu jest każdy człowiek mający pragnienie udzielenia chrztu drugiej osobie w imię Trójcy Świętej. Materią tego sakramentu jest woda, a formą słowa: N. ja Ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.

Chrzczeniu dzieci (a zwłaszcza niemowląt) sprzeciwia się wiele grup wyznaniowych (Własnowiercy np. uważają go wręcz za niezgodny z prawem).

Według doktryny katolickiej i części pozostałych wyznań chrześcijańskich, chrzest jako ich sakrament inicjujący jest nieodwołalny i nieodwracalny. Jednak w wielu kulturach i systemach wyznaniowych (szczególnie etnicznych wierzeń pierwotnych) dotrwały nawet do współczesnych czasów obrzędy odczyniające chrzest. Jednym z najstarszych — potwierdzanych przez źródła[potrzebne źródło] — był obrzęd przeprowadzany przez średniowiecznych Prusów, polegający na ponownym obmyciu osoby wodą przez pogańskiego kapłana i wygłoszeniu stosownej formuły z rodzaju: "Niechaj wiara w Boga, którego nie wyznajesz, odeszła razem z tą wodą, a wraz z nim chrześcijańskie imię... Nadaję Ci (lub zwracam) pogańskie imię ..."[ Współcześnie osoby oficjalnie dokonujące wystąpienia ze wspólnoty katolickiej coraz częściej dokonują również (mniej lub bardziej udokumentowanych historycznie) obrzędów mających zneutralizować chrzest i jego konsekwencje (dość popularne w kręgach rodzimowierców).

 

Bierzmowanie – jeden z siedmiu sakramentów w Kościołach katolickich, starokatolickich, prawosławnych oraz Kościele Anglikańskim. Jest drugim sakramentem w katalogu siedmiu sakramentów.

Istotą tego sakramentu jest przekazanie Ducha Świętego, umocnienie wiary oraz uzdolnienie do świadczenia o niej oraz jej obrony. Jednoczy ściślej z Jezusem Chrystusem. Katolika włącza w misję ewangelizacyjną Kościoła Katolickiego. Rytuał ten jest biblijną podstawą dla rzymskokatolickiego sakramentu bierzmowania. Udziela go również cerkiew prawosławna, ale wkrótce po chrzcie (czyli niemowlętom). Bierzmowanie bywa też praktykowane przez niektóre kościoły protestanckie, ale (z wyjątkiem kościoła anglikańskiego) nie traktują one tego obrządku jako sakramentu.

Dz 8,17Wtedy więc wkładali /Apostołowie/ na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego.

Dz 9,17Wtedy Ananiasz poszedł. Wszedł do domu, położył na nim ręce i powiedział: «Szawle, bracie, Pan Jezus, który ukazał ci się na drodze, którą szedłeś, przysłał mnie, abyś przejrzał i został napełniony Duchem Świętym».

Dz 19,6A kiedy Paweł włożył na nich ręce, Duch Święty zstąpił na nich. Mówili też językami i prorokowali.

Nazwa "bierzmowanie" powstała od staropolskiego słowa "bierzmo", co oznaczało belkę podtrzymującą drewniany pułap domu, strop. Bierzmowanie jest to zatem podtrzymywanie, umacnianie wiary.

W Kościele rzymskokatolickim bierzmowanie spełnia rolę wyznania wiary, niejako świadomego, bo dokonywanego w wieku dorosłym (lub zbliżonym do dorosłości) powtórzenia chrztu. Pod tym względem bierzmowanie odpowiada protestanckiej Konfirmacji i żydowskiej bar micwie i jest znakiem przejścia do dojrzałości religijnej. Innymi nazwami sakramentu bierzmowania są: sakrament dojrzałości chrześcijańskiej, sakrament umocnienia w wierze oraz sakrament dopełnienia.

Udzielanie sakramentu jest w Kościele katolickim zarezerwowane dla biskupów i są tam oni zwyczajnymi szafarzami tego sakramentu. Nadzwyczajnym szafarzem tego sakramentu w Kościele katolickim jest każdy kapłan upoważniony do tego przez biskupa. W razie niebezpieczeństwa śmierci sakramentu tego może udzielić każdy proboszcz lub każdy ksiądz, zgodnie z kanonem 883 kodeksu prawa kanonicznego z 1983.

  • Materia bliższa tego sakramentu krzyżmo święte,
  • Materia dalsza namaszczenie krzyżmem,
  • Forma – słowa: (łac.) Accipe Signaculum doni Spiritui Sancti – Przyjmij znamię daru Ducha Świętego!

Eucharystia, Wieczerza Pańska, Sakrament Ołtarza, Komunia Święta, Najświętszy Sakrament, z greckiego εχαριστία (eucharistía) czyli "dziękczynienie". Termin "komunia" pochodzi od łacińskiego communio (wspólnota) na pamiątkę ostatniego posiłku Chrystusa i przywołują "ucztę zaślubin Baranka" zapowiedzianą w Apokalipsie.

Eucharystia wywodzi się od dziękczynienia złożonego Bogu Ojcu przez ...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin