1. Należy zawsze:
• sprawdzić numer cyklu,
• znaleźć i zakreślić kółkiem wszystkie zakłócenia,
• odnotować, czy w poprzednim cyklu krzywa termiczna była dwufazowa.
2. Interpretacja krzywej termicznej
• Sprawdź, czy wystąpił skok temperatury i upewnij się, czy było co najmniej sześć niższych temperatur poprzedzających skok.
• Po stwierdzeniu ustalonego wzrostu temperatury narysuj linię pokrywającą. Powinna ona przebiegać 1/2 (0,025°C) kratki powyżej najwyższego punktu z sześciu niezakłóconych temperatur poprzedzających skok.
• Linia pokrywająca oddziela wyraźnie fazę temperatur niższych od fazy temperatur wyższych i jest szczególnie przydatna w interpretacji kart ze skokiem przebiegającym w sposób nietypowy (schodkowy, zębaty itp.)
• Po narysowaniu linii pokrywającej zaznacz 1,2 i 3 dzień niezakłóconych temperatur fazy wyższej. Warunkiem koniecznym do stwierdzenia trzech pierwszych temperatur fazy wyższej jest to, aby znajdowały się one nad linią pokrywającą, a trzecia z nich była odległa od najwyższej z sześciu pod linią przynajmniej o 0,2°C. Jeśli trzecia temperatura nad linią pokrywającą nie spełnia tego warunku, należy poczekać do czwartej, która nie musi być wyższa o 0,2°C, a jedynie powinna znajdować się powyżej linii.
3. Interpretacja zmian objawu śluzu
• Zwykle przez kilka dni po miesiączce występuje odczucie „suchości" i brak jakiegokolwiek śluzu. Następnie pojawia się odczucie „wilgotności" (zmiana z „suchości" na „już nie sucho"), a wraz z nim śluz gesty, lepki, nierozciągliwy, mętny (śluz o cechach mniejszej płodności).
• U niektórych kobiet po miesiączce występuje stała, nie zmieniająca się wydzielina z odczuciem wilgotności lub jedynie samo odczucie wilgotności bez śluzu.
• Po kilku dniach w obu tych sytuacjach w miarę wzrostu pęcherzyka jajnikowego pojawia się śluz rozciągliwy, przejrzysty, podobny do surowego białka jaja kurzego (typ śluzu wysoce płodnego) i towarzyszą mu odczucia „mokro", „ślisko", „naoliwienie".
• Ostatni dzień, w którym śluz posiada jakąkolwiek cechę śluzu wysoce płodnego, nazywa się dniem szczytu objawu śluzu. Dzień ten ustala się retrospektywnie. Następnego dnia, gdy nie stwierdza się obecności żadnego śluzu lub wystąpi śluz o cechach mniejszej płodności (nierozciągliwy, gęsty, mętny) i zaniknie odczucie „mokrości", „śliskości", „naoliwienia", a pojawia się odczucie „suchości" lub „wilgotności" ustala się, że dzień poprzedni był dniem objawu szczytu śluzu.
• Zaznacz 1,2, i 3 dzień po dniu szczytu objawu śluzu (S+3).
4. Interpretacja zmian szyjki macicy
• Po miesiączce przez kilka dni szyjka jest zwykle twarda, zamknięta i usytuowana nisko. W miarę zbliżania się jajeczkowania szyjka zmienia położenie, unosi się do góry lub wykonuje zwrot od kości krzyżowej od tyłu, ku spojeniu łonowemu do przodu (sprawia wrażenie, że jest bliżej i wyżej), otwiera się i mięknie. Dzień szczytu objawu szyjki to ostatni dzień, w którym jest ona najwyżej, najbardziej otwarta i miękka.
• Zaznacz 1,2 i 3 dzień po dniu objawu szyjki (S+3).
5. Obliczenia
- W cyklach od 7. do 12. od najkrótszego z dotychczas zaobserwowanych odejmuje się 21.
- W cyklu 13. i następnych od najkrótszego z ostatnich 12 cykli odejmuje się 20.
- Warunkiem stosowania obliczeń, jest stwierdzona dwufazowość temperatury w poprzednim cyklu. Dzień uzyskany z obliczeń jest ostatnim dniem niepłodności przedowulacyjnej względnej.
6. Wyznaczanie fazy niepłodności przedowulacyjnej względnej, reguły typowe
• W przypadku rozpoczęcia obserwacji oraz jeśli kobieta nie posiada notatek dotyczących długości jej cykli w ciągu ostatniego roku fazy niepłodności przedowulacyjnej nie wyznacza się przez pierwsze 3 cykle. Za początek fazy płodności przyjmuje się wtedy pierwszy dzień cyklu.
• Od 4. do 6. cyklu włącznie przyjmuje się pierwsze 5 dni cyklu jako niepłodność przedowulacyjną pod warunkiem, że żaden z dotychczasowych cykli nie był krótszy niż 26 dni. Jeśli cykle były krótsze stosuje się zasadę obliczeń „najkrótszy cykl minus 21".
• Od 7. cyklu dla wyznaczenia końca fazy niepłodności przedowulacyjnej stosuje się jako drugi wskaźnik (obok śluzu) obliczenia: najkrótszy cykl minus 21, zaś od 13. cyklu zasadę: najkrótszy cykl minus 20.
• Jeśli kobieta posiada dokładne notatki dotyczące długości jej cykli w ciągu ostatniego roku, nie wyznacza fazy niepłodności przedowulacyjnej tylko w pierwszym obserwowanym cyklu, przyjmując wówczas płodność od początku cyklu. Od drugiego cyklu (jeśli w poprzednim był wzrost temperatury i jeśli potrafi dobrze obserwować śluz) może już stosować jako drugi wskaźnik obliczenia: najkrótszy cykl z ostatnich 12 cykli minus 20.
• Jeśli zatem istnieje możliwość stosowania obliczeń, to faza niepłodności przedowulacyjnej względnej trwa od początku cyklu do:
- dnia ustalonego z obliczeń,
- ostatniego dnia odczucia „sucho" i braku śluzu lub ostatniego dnianiezmieniającej się wydzieliny i/lub nie zmieniającego się odczucia,
- ewentualnie (jeśli kobieta jest pewna tej obserwacji) ostatniego dnia twardej, zamkniętej i nisko położonej szyjki.
Decyduje objaw, który wystąpi wcześniej.
Np. w 8 cyklach (29, 28, 30, 29, 29, 30, 29, 30) najkrótszy wynosi 28 dni; 28 minus 21=7. Tak więc 7. dzień cyklu jest ostatnim dniem niepłodności wyznaczonym z obliczeń. Płodność rozpoczyna się 8. dnia cyklu, jeżeli wcześniej nie pojawi się jakikolwiek śluz lub zmiana wydzieliny stałej, ani żadna zmiana szyjki. Współżycie w tej fazie jeśli nie planuje się poczęcia dziecka może mieć miejsce codziennie wieczorem, gdy w ciągu dnia jest odczucie suchości i jeśli kobieta pewna jest swoich obserwacji. W innych sytuacjach co drugi dzień wieczorem.
7. Wyznaczanie fazy płodności (reguły typowe)
• Faza płodności rozpoczyna się:
- następnego dnia po dniu uzyskanym z obliczeń,
- pierwszego dnia wystąpienia jakiegokolwiek śluzu, czy zmiany odczucia,-ewentualnie pierwszego dnia zmiany, położenia, konsystencji lub rozwarcia szyjki, Decyduje objaw, który wystąpi wcześniej.
• Faza płodności kończy się:
- 3. dnia temperatury nad linią pokrywającą wieczorem (3. temperatura powinna wykazywać wzrost o 0,2°C w stosunku do najwyższej z 6, jeśli nie spełnia tego warunku, czekamy do 4. temperatury, która powinna znajdować się jedynie nad linią pokrywającą),
- 3. dnia po szczycie śluzu wieczorem,
- 3. dnia po szczycie szyjki wieczorem, (istnieje dość ścisła korelacja objawu szczytu śluzu i szyjki). Decyduje objaw, który wystąpi najpóźniej.
8. Wyznaczanie fazy niepłodności poowulacyjnej bezwzględnej
• Faza niepłodności poowulacyjnej bezwzględnej rozpoczyna się po ustalonym (jak wyżej) zakończeniu fazy płodności i trwa do końca cyklu. Współżycie w tej fazie może być prowadzone w sposób dowolny.
9. Oznaczanie na karcie dni płodnych
- W rubryce „DNI PŁODNE" wpisuje się literę „P" w całą kratkę każdej płodnej doby. W ostatnim dniu fazy płodności literę „P" wpisujemy w połówce kratki „P/" (płodność kończy się zawsze wieczorem).
- W tej samej rubryce „DNI PŁODNE" należy wpisać znak „X" zaznaczając w ten sposób:
- ostatnie możliwe współżycie w fazie niepłodności przedowulacyjnej względnej, oraz pierwsze możliwe współżycie w fazie niepłodności poowulacyjnej bezwzględnej.
Rubryka „WSPÓŁŻYCIE" przeznaczona jest do osobistych notatek osoby prowadzącej obserwacje.
1. Temperatura (PTC)
Istnieje możliwość występowania zaburzeń przy:
- nieprzestrzeganiu zasad właściwego mierzenia i zapisywania PTC,
- nienotowaniu wszelkich zakłóceń i wszelkich zmian godziny i miejsca pomiaru temperatury,
- braku motywacji kobiety do systematycznego mierzenia PTC,
- występowaniu innych okoliczności specyficznych dla danej kobiety.
2. Cykle stresowe
Należy pamiętać o możliwości wystąpienia:
- opóźnionego jajeczkowania,
- braku jajeczkowania (cykl bezowulacyjny),
- obfitego śluzu,
- znacznych wahań temperatury.
3. Lekarstwa
Należy pamiętać, że:
- preparaty hormonalne i syropy przeciwkaszlowe wpływają na zmiany śluzu,
- preparaty hormonalne wywołują zmiany w szyjce,
- antybiotyki (np. tetracyklina) zagęszczają śluz,
- kortykosterydy, zwłaszcza w zastrzykach, mogą zakłócić przebieg cyklu.
4. Krwawienie
- poza miesiączką krwawienie może wystąpić w okresie owulacyjnym (krwawienie okołoowulacyjne)
- jeśli pod koniec fazy lutealnej pojawi się plamienie, które przechodzi potem w krwawienie, to za pierwszy dzień miesiączki należy uznać pierwszy dzień faktycznego krwawienia.
- krwawienie występujące po cyklu jednofazowym należy traktować jako początek fazy płodności. Koniec fazy płodności wyznaczamy tak, jak w cyklu typowym.
- zawsze należy sprawdzić, czy w poprzednim cyklu był wzrost PTC.
5. Zespół LUF
• zespołu niepękniętego zluteinizowanego pęcherzyka (ang. Luteinised IJnrupted Follicle) gdy mimo braku uwolnienia dojrzałej komórki jajowej z pęcherzyka Graafa, występuje wydzielanie progesteronu i wzrost PTC.
6. Niewydolność ciałka żółtego
ana217