Czwarty wykład.doc

Wstęp do teologii.

Kwalifikacje teologiczne dogmatów – formuły orzekające, czy i w jakim stopniu prawda teologiczna jest zawarta w objawieniu:

• De fide catholica divina definita – jest do dogmat zdefiniowany, który należy przyjmować wiarą pochodzącą od Boga na sposób powszechny. Jest on zdefiniowany w sposób uroczysty przez papieża i ogłoszony „ex katedra” lub na soborze powszechnym
• De fide catholica – prawda nie jest uroczyście zdefiniowana a jedynie wynika z powszechnego uznania Kościoła
• De fide divina – prawda z objawienia prywatnego, w która fakultatywny obowiązek ma wierzyć ten, któremu została objawiona
• De fide Ecclesiastica – prawda teologiczna przyjęta ze względu na autorytet Kościoła
• Fidei procsima – prawda będąca w fazie ustalania
• Theologice cerka – prawda nieobjawiona przez Boga, ale uważana przez większość teologów za prawdziwą.

Wiara jest subiektywną postawa poznania teologicznego. Celem samo dzielenia się Boga jest człowiek. Podjęcie przez człowieka wspólnoty z Bogiem w wolności, czyli przyjęcie dobrowolne faktu objawienia jest wiarą.

Objawienie jest podstawą poznania teologicznego, natomiast wiara gwarantuje odkrywanie treści objawienia. Nie ma innego dojścia do samo objawienia Boga jak tylko komentarz w wierze.

Słowo wiara ma różne możliwości tłumaczenia na język polski:

• Podstawa wiary znajduje odzwierciedlenie w okolicznościach życia – wierzyć w coś
• Wobec czyjegoś zapewnienia przyjmuje się, ze coś ma miejsce – wiara, zaufanie do kogoś
• Przyjecie treści ze względu na czyjąś konsekwentną miłość, dobroć, sprawiedliwość, życzliwość – wiara w kogoś

Wiara jest wydarzeniem osobistym, polega na decyzji podmiotu, wymaga potwierdzenia osobistego i treści będące wynikiem relacji osobowych kształtują mentalność, styl i sposób okoliczności życiowych.

W teologii dogmatycznej wyróżniamy:

• Proktologię – traktat zajmujący się początkami zaistnienia świata i człowieka, ingerencji Boga w rzeczywistość stworzenia, przymiotami aktu stworzenia (niekomunikatywność i trwałość), pochodzeniem człowieka (antropologia teologiczna rozwija genezę człowieka), kwestia grzechu pierworodnego i jego skutków w ramach proktologii (kreatologii), dochodzi do interpretacji angelologii (stworzenie istoty aniołów) oraz demonologii (pochodzenie, istota i funkcjonowanie szatana)
• Trynitologię – traktat o Bogu Trójjedynym, interpretujący istotę Bożej natury (dobrość, nieskończoność, najwyższa inteligencja), przymioty (niezłożoność, niezmienność, wieczność, niemierzalność, jedność, pełnia prawdy, najwyższe dobro), Bożą opatrzność na świecie, troistość Boga przeżywana na płaszczyźnie immanentnej, (wewnatrztynitarnej, która rozpatruje pochodzenie osób w Trójcy, relacje w Bogu) i transcendentalnej dotyczącej działalności zewnętrznej, czyli historio zbawczej
• Chrystologię – nauka o Jezusie Chrystusie, dzięki której interpretujemy inne traktaty. Dotyczy dostarczania informacji na temat historyczności Jezusa, prawdziwości i integralności jego człowieczeństwa, prawdziwości jego bóstwa, faktu wcielenia i obecności w chrześcijaństwie. Traktat uzupełnia soteriologia – interpretacja misterium paschalnego, męki i śmierci i zmartwychwstania kształtujących rzeczywistość odkupienia.
• Pneumatologia – traktat o Duchu Świętym wyjaśniający istotę i działalność Ducha Świętego w historii zbawienia
• Harytologia – traktat o łasce, czyli obdarzenie przez Boga człowieka nadzwyczajną pomocą do realizacji podstawowych zadań w świecie.
• Mariologia – traktat tłumaczący miejsce i rolę Maryi w historii zbawienia poprzez uwzględnienie prawd dogmatycznych (Bogarodzica, Dziewica, po Bogu Najświętsza, Niepokalanie Poczęta, Wniebowzięta) i określeń niezdogmatyzowanych.
• Eklezjologia – traktat o Kościele wyjaśniający pojęcie, symbole, powstanie. Sakramentalną strukturę Kościoła.
• Eschatologia – interpretuje prawdy ostateczne
• Sakramentologia – traktat tłumaczący misteria chrześcijańskie, istotę sakramentów, ich ustanowienie i funkcję w Kościele.

2