Trzeci wykład.doc

Wstęp do teologii.

Teologia nie jest wyłącznie intelektualną techniką, a teolog intelektualnym mechanikiem, zatem postępowanie teologa powinno być osadzone w wierze.

Teolog i teologia związane są doświadczeniem religijnym, ale wiara często wykracza poza doświadczenie religijne i przenoszona jest na życie codzienne. Nie wystarczy samo poznanie, aby uwierzyć. Teolog interpretuje doktrynę nie lekceważąc jednak orzeczeń Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. Korzystając z Pisma Świętego, Tradycji, liturgii, sztuki, historii, odsłania tajemnicę Boga i Jego dialogu ze światem.

Powołaniem teologa jest żywe zainteresowanie objawieniem. Szanując, zatem kompetencje swoje teolog i Urząd Nauczycielski Kościoła winny wchodzić w pewien twórczy i harmonijny dialog.

W kościele pierwszego tysiąclecia biskupi i teologowie tworzyli Unię Personalną, czyli prawie wszyscy pierwsi teologowie byli biskupami. Wiek 12 i 13 zmienił panujące relacje, ponadto najważniejsi teologowie to profesorowie i zakonnicy. W tym okresie doszło do wykształcenia 2 magisteriów:

• Magisterium doctorum – teologowie uniwersyteccy
• Magisterium pontificium – biskupi z papieżem na czele

Głównym celem teologów i teologii jest przygotowanie, wyjaśnienie i uzasadnienie definicji dogmatycznych i wszystkich wypowiedzi Magisterium Kościoła. Urząd Nauczycielski czuwa nie tylko nad właściwym sposobem jej wyrażania. Aktualnie teolog racjonalizując prawdy wiary przyczynia się do przekazu objawienia w oparciu o nie.

Dogmat – doktryna zawarta w Objawieniu Bożym przekazana przez Nauczycielski Urząd Kościoła w powszechnym nauczaniu zwyczajnym lub uroczystym.

Pomimo stabilnej doktryny p przedstawionych dogmatach istnieje ich ewolucja. Rozwój dogmatu polega na uściślaniu, konkretyzowaniu i wyjaśnianiu w kontekście danej epoki objawionej rzeczywistości Bożej.

Teoria intelektualistyczna – angażuje intelekt do wyjaśniania prawd zdogmatyzowanych; teoria egzystencjalna – angażuje wolę i intuicję do przybliżania prawd objawionych; połączenie obu, czyli teoria eklektyczna angażuje wszystkie władze człowieka, całą osobę, a więc i kontekst życia codziennego do przybliżania zdogmatyzowanych prawd objawionych.

Przyczyny rozwoju dogmatu:

• Personalistyczna koncepcja Ducha Świętego obecnego w Kościele zmusza do formułowania reinterpretacji istniejących dogmatów jak też formułowania nowych
• Personalistyczna koncepcja osoby ludzkiej, która wykazuje rozum oświecony wiarą sugeruje ekspansję poznawczą nowych prawd objawionych
• Personalistyczna koncepcja Kościoła, jako rzeczywistości communio osób, jest przyczyną stawiania nowych pytań, formułowania nowych problemów, na które Kościół musi odpowiedzieć
• Błędy i herezje wymagają zgłębienia i nazwania po imieniu rzeczywistości niepoprawnie interpretowanej
• Czynniki społeczne, ekonomiczne i polityczne wymagają czujności w interpretacji prawd objawionych.

1