EWANGELIA WEDŁUG ŚWIĘTEGO JANA
Ewangelia Ma nieco inny charakter niż pozostałe. Klemens Aleksandryjski nazwał ją Ewangelią duchową. Mniej się zatrzymuje na życiu i działalności Jezusa, bardziej ukazuje znaczenie duchowe, teologiczne.
1.
układ:
Prolog: 1,1 – 1,18
Część I: 1,19 – 12,50
- objawienie Jezusa w światu
- początki
- punkty kulminacyjne
- epilog
Część II: 13,1 – 20,31
- powrót Jezusa do Ojca
- w przededniu śmierci
- historia męki
- ukazanie się Zmartwychwstałego
rozdział dodatkowy: 21,1 – 21,25
2.
Mówi o 4 (5) podróżach Jezusa do Jerozolimy. Tutaj głównie skupia się działalność Jezusa. Na podstawie tego można stwierdzić że działalność Jezusa trwała około 3 lat, bo obejmuje ona Święta Paschy (2,14 6,4 11,55 5,1) Namiotów (7,2) poświęcenia Świątyni (10,22)
historyczność jest wątpliwa. Wydarzenia sceny są pretekstem do wypowiedzenia prawd i doktryn.
postać daleka od spraw ludzkich, niemal odczłowieczona. Stylizowany na sposób wzniosły.
3.
publiczna działalność trwała co najmniej 2 lata.
4
Jan Chrzciciel działa i ukazany jest już Jezus
Jan – postać zjawiskowa, tajemnicza, „mało historyczna”
Jan Chrzciciel – „Oto Baranek Boży”
5
tylko 7 cudów:
- cud w Kanie Galilejskiej
- uzdrowienie paralityka w Jerozolimie (5)
- uzdrowienie ślepego od urodzenia w Jero (9)
- wskrzeszenie Łazarza w Betanii – w sposób dość dramatyczny jest ukazane (11)
- uzdrowienie umierającego syna setnika z Kafarnaum
- chodzenie po wodzie jeziora Genezaret
- rozmnożenie chleba nad Jeziorem Genezaret
cuda są manifestacją boskości.
6
Nie ma opisu wypędzania złych duchów, uzdrowienia opętanego, ustanowienia Eucharystii i przemienienia. Jest mowa o zapowiedzi, o chlebie ale samego opisu nie ma. Była pisana pod koniec I wieku i nie było przeciwników Eucharystii. Nie trzeba było mówić o ustanowieniu tylko czym ona jest.
7.
Jest zapowiedz zesłania Ducha świętego (13)
8
Opis męki: pewne rozbieżności: Judasz nie składa pocałunku
9.
Brak przypowieści. Stosowane są tu obrazy, np. O Dobrym Pasterzu, Winnym Krzewie, ale są to obrazy ST, łączą się mowami objawionymi.
10.
wydarzenia są opisane dialogiem lub mową, w której przede wszystkim wyjaśnia się osobę Jezusa.
11.
Brak mowy o narodzinach. Jezus nie poddaje się obrzędowi chrztu. Brak sceny o kuszeniu na pustyni. Oschły opis wydarzeń na Górze Oliwnej.
12.
Mało idei o Królestwie Bożym (tylko w rozmowie z Nikodemem)
Do pierwotnego tekstu prawdopodobnie nie należały fragmenty:
- J5, 3b – 4 o poruszeniu wody przez anioła
- J7, 53 – 8,11 o kobiecie cudzołożnej
- J21, 1 – 25 niejasne jest tu autorstwo, wiadomo, że na pewno nie napisał tego Jan
Wiara jest wymogiem miłości. W Ewangelii Jan skupia się na przykazaniu miłości i zachowywaniu przykazań.
Są tu liczne podobieństwa, zwłaszcza między Mk. A J. niektórzy mówią, że Jan czytał Mk. Ta teoria była by zasadna, bo Łk. I Mt. Też z niej korzystali.
Słownictwo:
Styl i język są niewątpliwie zakorzenione w żydowskim sposobie myślenia i mówienia. Uderza ich abstrakcyjny i monotonny, dydaktyczny charakter. Wiele razy powtarzają się te same słowa, słownictwo jest bardzo ubogie. Są często słowa, zwroty charakterystyczne tylko dla tej Ewangelii. Stanowi to Janowy styl: „Zaprawdę, zaprawdę…” „Ja Jestem” „Dać swoje życie” „Posłał Mnie”. (Zaznacza się tu niezwykłe podobieństwo do Apokalipsy, co pozwala domniemywać o wspólnym autorstwie).
Występuje tu typowo hebrajskie zamiłowanie do powtarzania niemal dosłownego całych zwrotów, np. kto wierzy w Niego…, a kto nie wierzy w Niego….
STUDENTKA26