fizjologia-skrypt_studencki.pdf

(578 KB) Pobierz
ü
Właściwości fizykochemiczne krwi oraz jej funkcja.
- pH krwi jest dość stabilne wynosi 7,34 dzięki buforowi węglanowemu, fosforanowemu, białczanowemu
- krew jest dobrym przewodnikiem prądu
- lepkość krwi jest większa od lepkości wody i przez to płynie wolniej
- napięcie pow. krwi jest mniejsze od napięcia powierzchniowego wody (w związku z tym krew lepiej się pieni)
- lepkość i napięcie pow. wpływają na transport
- ciężar elementów morfotycznych 1,095-1,101
- ciężar osocza 1,022-1,026
- ciężar właściwy pełnej krwi 1,052-1,060
- krew ma stały skład kationów (Na, K, Mg, Ca) oraz anionów białczanowych węglanowych i fosforanowych
Funkcja krwi:
- transport tlenu z płuc do tkanek
- transport CO 2 z tkanek do płuc
- transport do wszystkich tkanek prod. energetycznych i budulcowych wchłoniętych z przewodu pokarmowego
- transport wchłoniętych z tkanek produktów przemiany materii do nerek skąd są wydalane z moczem
- transport hormonów syntetyzowanych w org. i witamin wchłoniętych z przewodu pokarmowego
- magazynuje hormony gruczołu tarczowego i hormony steroidowe po ich związaniu z białkami
- wyrównuje ciśnienie osmotyczne we wszystkich tkankach
- wyrównuje pH we wszystkich tkankach
- wyrównuje różnice temp.
- tworzy barierę dla drobnoustrojów, które po wniknięciu do środowiska wewnętrznego są pożerane przez leukocyty
1
Klasyfikacja mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich.
Wyróżniamy trzy typy mięsni szkieletowych:
1. Typ I -komórki powolne (czerwone), posiadają dużo sarkoplazmy, mioglobiny, mitochondriów oraz obfitą. ilość naczyń
włosowatych. Występuje tu przewaga metabolizmu tkankowego tlenowego, skurcze narastają powoli, a skurcze
tężcowe mogą utrzymywać się bardzo długo, bez narastania objawów zmęczenia (np. Miśnie grzbietu, mięśnie
wykonujące prace długotrwała, a mało dokładną).
2. Typ II a -komórki szybkie (białe) posiadają mniej sarkoplazmy, mioglobiny, mitochondriów. W czasie W czasie
skurczu napięcie narasta szybko, dlatego na skutek szybkiego zmęczenia skurcz tężcowy może utrzymywać się krótko.
Występuje tu przewaga metabolizmu beztlenowego (np. mięsnie oka, palców -mięśnie wykonujące czynności szybkie,
precyzyjne ale krótkotrwale).
3. Typ II b -grupa pośrednia komórek szybkich ale o przewadze metabolizmu tlenowego. W czasie pobudzenia rozwija
się szybko, jednak skurcze tężcowe utrzymują się dłużej niz. w komórkach typu II a, lecz krócej niż w komórkach typu
I.
W zależności od ilości zakończeń układu autonomicznego unerwiających komórki mięśniowe, mięśnie gładkie podzielono na trzy
grupy:
1. Mięśnie gładkie wielojednostkowe -cechują się. bardzo obfitym unerwieniem. Nerwy wspó1czulne rozgałęziają się w
pobliżu komórek mięśniowych tworząc tzw. splot podstawny z licznymi żylakowatościami, w których zmagazynowane
są transmitery- noradrenalina. Żylakowatosci pozostają tu w bardzo bliskim kontakcie z miocytami co sprawia, ze
odległości, które pokonuje transmiter są niewielkie i jego stężenie na receptorze komórkowym jest duże. Dlatego już
niewielka częstotliwość wyładowań we włóknie odśrodkowym powoduje silną odpowiedź. W takich mięśniach
pobudzenie trwa krótko i skurcz ustępuje szybko po Ustaniu dopływu impulsów nerwowych.
2. Mięśnie wjelojednoslkowe są poddane silnej kontroli nerwowej i nie mają automatyzmu. Przykładem są mięśnie ściany
nasieniowodów, źrenicy, drobnych tętniczek.
3. Mięśnie gładkie jednostkowe (trzewne) -cechują się bardzo skąpym unerwieniem i dużymi odległościami pomiędzy
żylakowatościami, a miocytami, wobec czego efekty drażnienia nerwów wspó1czulnych są słabe, pojawiają. się z
dużym opóźnieniem i wymagają. dużej częstotliwości. W tego typu mięśniach skurcz utrzymuje się. dłużej. Mięśnie
trzewne są słabo kontrolowane przez układ autonomiczny oraz charakteryzują się występowaniem licznych komórek
rozruszl1ikowych. Przykładem są. Mięśnie gładkie jelita (poza zwieraczami), dużych naczyń tętniczych i ściany
moczowodu.
4. Grupa mięśni gładkich pośrednich -cechuje się unerwieniem asymetrycznym, gdzie niektóre komórki znajdują się
blisko żylakowatości, a inne położone są od nich daleko. Przykładem są ściany małych i średnich tętnic.
2
Regulacja wydzielania i fizjologiczne działanie przysadki mózgowej, tarczycy, przytarczyc, trzustki i nadnerczy.
Przysadka mózgowa jest małym gruczołem znajdującym się w dole tureckim, złożonym z płata przedniego, części
pośredniej i płata tylnego. Płat przedni nosi nazwę przysadki gruczołowej. Syntetyzuje ona hormony tropowe oraz prolaktynę i
hormon wzrostu. Część pośrednia jest u człowieka w zaniku, produkuje ona jedynie hormon melanotropowy. Natomiast płat
tylny, zwany przysadką nerwową, połączona jest w podwzgórzem przez nerwy i uwalnia oksytocynę i wazopresynę,
produkowane przez podwzgórze.
Hormon wzrostu (somatotropina) - GH :
- Hormon polipeptydowy,
- Stężenie tego hormonu jest najwyższe u płodów i noworodków, później zmniejsza się, jednak u dzieci jest wyższy niż u
dorosłych i wykazuje rytm około dobowy (jego wydzielanie jest największe w czasie snu NREM)
- Jego wydzielanie rośnie:
Przy stresie związanym z głodem, bólem, zimnem, po zabiegach chirurgicznych, strachem,
Przy wysiłku fizycznym,
W stanie hipoglikemii
Dzięki środkom α – adrenergicznym
Diecie wysokobiałkowej,
- Wydzielanie somatotropiny jest regulowane dzięki dwóm hormonom podwzgórzowym:
Hormonowi uwalniającymi hormon wzrostu (działa przez czynniki wymienione wyżej i powoduje wzrost wydzielania
somatotropiny)
Hormon hamujący wydzielanie hormonu wzrostu (powoduje zahamowanie wydzielanie somatotropiny)
- Działanie:
Działa przede wszystkim na wątrobę, mięśnie i tkankę tłuszczową,
Wpływ na metabolizm białkowy:
o Pobudza syntezę białek, prowadząc do dodatniego bilansu azotowego,
o Powoduje przyrost chrząstki przynasadowej, zwiększając długość kości,
o Powoduje przyrost masy ciała, mózgu, tkanki chłonnej i narządów płciowych,
o Działanie to jest możliwe dzięki insulino podobnym czynnikom wzrostowym (IGF-1 i IGF-2) – pobudzającym
wzrost kości, chondrogenezę, transport błonowy aminokwasów i syntezę białek,
Wpływ na metabolizm lipidów:
o Powoduje hydrolizę triacylogliceroli tkanki tłuszczowej uwalniając wolne kwasy tłuszczowe i glicerol do krwi
Wpływ na metabolizm węglowodanów:
o Działanie antagonistyczne względem insuliny
o Hamuje transport glukozy do komórek
o Hamuje glikolizę
o Pobudza glukoneogenezę z aminokwasów
Wpływ na gospodarkę minerałami:
o Wzmaga wchłanianie wapnia w jelit
o Zatrzymuje w organizmie elektrolity, między innymi sód, potas, fosforany.
- Zaburzenia:
Gigantyzm – wzrost stężenia hormonu wzrostu przed dojrzewaniem, bardzo duży wzrost koło 2 metrów,
Akromegalia – wzrost stężenia hormonu wzrost w dorosłości, duże dłonie, stopy, żuchwa, łuki brwiowe,
Karłowatość przysadkowa – zmniejszona ilość hormonu, powodująca zmniejszony wzrost
Prolaktyna (PRL):
- Hormon polipeptydowy
- Wydzielana przez przedni płat przysadki
- Jej wydzielanie jest regulowane dzięki:
Prolaktostatynę – hormon hamujący wydzielanie prolaktyny,
Prolaktoliberynę – hormon pobudzający wydzielanie prolaktynę,
- Wydzielanie prolaktyny jest pobudzane przez:
Ciąże,
Drażnienie brodawek sutkowych
- Działanie:
Powoduje wydzielanie mleka,
Hamuje uwalnianie hormonu folikulotropowego (FSH) i luteinizujący (LH), przez co hamuje owulacje podczas połogu i
ciąży.
3
Hormony tropowe przysadki są bardzo ważne. Ich wydzielanie jest regulowane dzięki liberynom i statynom produkowanym
przez podwzgórze, natomiast one kontrolują wydzielanie właściwych hormonów. Wszystko to zachodzi poprzez sprzężenia
zwrotne ujemne, za pomocą pętli krótkich i długich. Do hormonów tropowych zaliczyć można:
- Hormon adrenokortykotropowy (ACTH) pobudzający wydzielanie hormonów kory nadnerczy,
- Hormon tyreotropowy (TSH) pobudzający wydzielanie hormonów tarczycy,
- Hormon folikulotropowy (FSH) pobudzający wydzielanie hormonów gonadalnych,
- Hormon luteinizujący (LH) pobudzający wydzielanie hormonów gonadalnych
Część pośrednia wydziela hormony melanotropowe (α-MSH, α-END, γ-MSH, β-MSH, CLIP). Hormony melanotropowe
pobudzają melanocyty skóry do większej syntezy i odkładania melaniny. Hormony kory i rdzenia nadnerczy silnie hamują
wydzielanie MSH.
Do hormonów tarczycy zaliczyć można tyroksynę, trójjodotyroninę, które są pochodnymi tyrozyny, oraz kalcytoninę, która
reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową.
Aktywne hormony gruczołu tarczowego (tyroksyna i trójjodotyronina), są jodowanymi pochodnymi tyrozyny. Ich
biosynteza jest ściśle związana z metabolizmem tyreoglobuliny (głównego magazynu jodu hormonalnego).
Tyreoglubulina jest jodowaną glikoproteiną, zawierającą jod w różnych postaciach – mono- i dijodotyroninę.
Tyreoglobulina jest magazynowa w pęcherzykach tarczycy i w razie potrzeby syntetyzowana jest z niej tyrozyna i
trójjodotyronina, która jest uwalniana do krwi.
Trójjodotyronina i tyroksyna :
- Hormony aminokwasowe,
- Wydzielanie przez tarczycę,
- Regulacja wydzielania:
Zachodzi przede wszystkim przez TSH, czyli tyreotropinę, dzięki zwiększonej resorpcji koloidu przez komórki
pęcherzykowe i syntezie w nich aktywnych hormonów, natomiast wydzielanie TSH jest pobudzane przez tyreoliberynę
(CRH), wszystko to zachodzi dzięki sprzężeniom zwrotnym
Zimno pobudza termodetektory w ośrodku termoregulacji, dzięki czemu wzrasta uwalnianie CRH, które pobudza TSH,
a ono następnie tyroksynę i trójjodotyroninę,
Wazopresyna, adrenalina powodują wydzielanie tyroksyny i trójjodotyroniny
Hamują wydzielanie:
o Wzrost średniej temperatury otoczenia,
o Wzrost we krwi ilości tyroksyny i trójjodotyroniny,
o wzrost stężenia jodu nieorganicznego ponad fizjologiczną dawkę,
o niedobór jodu nieorganicznego,
o aniony jednowartościowe, takie jak chlorany, azotany, wypierające jod wychwytywany przez komórki
pęcherzykowe,
o związki egzogenne hamujące tworzenie MIT i DIT
- Są transportowane w osoczu przez globulinę wiążącą tyroksynę (TBG) oraz prealbuminę wiążącą tyroksynę (TBPA),
- Mechanizm działania:
Wpływ na metabolizm białek:
o Wzmagają syntezę białka, pobudzają wydzielanie hormonu wzrostu i przyspieszają wzrost, w stężeniach
fizjologicznych,
o Nadmiar tych hormonów hamuje syntezę i pobudza rozpad białek, głównie mięśniowych
Wpływ na metabolizm lipidów:
o Zwiększają lipolizę, powodują rozpad triacylogliceroli do wolnych kwasów tłuszczowych i glicerolu,
o Zmniejsza stężenie cholesterolu we krwi, zwiększając ilość receptorów LDL w wątrobie
Wpływ na metabolizm węglowodanów:
o Wzmagają wchłanianie glukozy i galaktozy z jelit i jej zużycie przez komórki (początkowe działanie synergistyczne
do insuliny),
o Powoduje rozpad glikogenu (glikogenolizę) – końcowe działanie antagonistyczne do insuliny,
Wpływ na metabolizm wapnia i fosforanów:
o Nasilają zarówno procesy tworzenia i resorpcji kości,
o Zwiększają ilość wapnia w osoczu i moczu,
o Zwiększają ilość fosforanów w osoczu, a zmniejszają w moczu,
o Zmniejszają masę kości, bo resorpcja przeważa nad tworzeniem kości,
Hormony gruczołu tarczowego są niezbędne do rozwoju i dojrzewania układu nerwowego
Ich działanie na narządy jest wtórne, wzmagają zużycie tlenu, nasilając przemianę materii, powodują lepsze ukrwienie
szczególnie skóry, przez którą jest usuwane ciepło
- Zaburzenia:
Choroba Gravesa-Basedowa (nadczynność tarczycy) – nasilenie przemiany materii, szczupłość, wyłupiaste oczy,
nerwowość, nadpobudliwość, wole
Obrzęk śluzowaty (niedoczynność tarczycy) – obniżenie przemiany materii, obrzęki, otyłość, spowolnienie
4
Kalcytonina , jest hormonem polipeptydowym wydzielanym przez komórki przypęcherzykowe tarczycy:
- Hormon polipeptydowy
- Wydzielany przez komórki przypęcherzykowe tarczycy
- Wydzielanie kalcytoniny jest regulowane przez stężenie wapnia we krwi:
Wzrost stężenia tego jonu w osoczu pobudza wydzielanie tego hormonu,
Spadek stężenia tego jonu w osoczu hamuje wydzielanie tego hormonu,
- Działanie:
Zmniejsza stężenia fosforanów i wapnia w osoczu, poprzez hamowanie osteoklastów kości i pobudzanie
osteoblastów,
Zwiększa stężenie fosforanów nieorganicznych, wapnia, magnezu, sodu i chlorków w moczu.
Przytarczyce są to dwie pary gruczołów umieszczone na górnym i dolnym biegunie tarczycy. Produkują one bardzo ważny
hormon, regulujący gospodarkę wapniowo-fosforanową – parathormon.
Parathormon :
- Hormon polipeptydowy,
- Wydzielany przez przytarczyce,
- Czynniki pobudzające wydzielanie:
Zmniejszenie stężenia wapnia w osoczu i płynie zewnątrzkomórkowym,
Zwiększenie stężenia fosforanów w osoczu i płynie zewnątrzkomórkowym,
- Działanie:
Wpływ na kości:
o Pierwsza faza działania parathormonu:
Obserwowana po 3-4 h po jego podaniu
Wzmaga uwalnianie wapnia z kości – osteoliza osteocytowa
Zwiększa aktywność osteocytów, aktywując cyklazę adenylową i zwiększenie stężenia wapnia w komórce,
Następuje rozpuszczenie hydroksyapatytów kości
o Druga faza działania parathormonu:
Wzrost aktywności osteoklastów w tkance kostnej,
Wzmożona resorpcja części organicznej i nieorganicznej kości,
Rozpad kolagenu i wydalanie jego produktów z moczem, głównie w postaci hydroksyproliny,
Wpływ na nerki:
o Hamuje resorpcję zwrotną fosforanów i ich wydalanie z moczem,
o Nasila resorpcję zwrotną jonów wapnia i zmniejsza ich wydalanie z moczem
o Pobudza syntezę aktywnej witaminy D 3
Wpływ na jelita:
o Pobudza wchłanianie wapnia z jelit
- Zaburzenia:
Tężyczka:
o Zmniejszenie ilości parathormonu,
o Drżenie włókienkowe mięśni z następczymi skurczami klonicznymi lub tonicznymi,
o Zwiększenie pobudliwości skurczowej mięśni szkieletowych,
o Przyspieszenie oddechu
o Tachykardia
o Wzrost temperatury
o Zmniejszenie stężenia wapnia w płynie zewnątrzkomórkowym i osoczu,
o Zwiększenie stężenia fosforanów w płynie zewnątrzkomórkowym i osoczu
o Upośledzenia wydalania fosforanów i wapnia z moczem.
Hormony trzustki wydzielane są przez wyspy trzustkowe. Zawierają one różne grupy komórek, z których każda wydziela
odpowiedni hormon:
- Komórki A – glukagon
- Komórki B – insulina
- Komórki D – Somatostatyna (SRIF)
- Komórki F – polipeptyd trzustkowy (PP).
Glukagon :
- Hormon polipeptydowy wydzielany przez komórki A trzustki,
- Czynniki pobudzające wydzielanie glukagonu:
Zmniejszenie stężenia glukozy w osoczu,
Hormony żołądkowo-jelitowe:
o CCK, gastryna – pobudzają wydzielanie glukagonu,
5
95785329.001.png
 

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin