35.pdf

www.mateusz.pl/ligamm

Rok IX nr 1 (35) 2001

Koszt egz.: 2,5 z³

W³odzimierz Fija³kowski

Scalony program

edukacji ekologicznej

zia³alnoæ lekarza w dziedzi-

nie rozrodczoci oscyluje po-

miêdzy ochron¹ zdrowia

i jego niszczeniem. Ogromna wiêk-

szoæ ginekologów zalecaj¹cych anty-

koncepcjê nie dostrzega sensu i zna-

czenia metod objêtych programem

naturalnego planowania rodziny. Me-

tody te traktuj¹ jako antykoncepcjê

naturaln¹, skwapliwie podkrelaj¹c

ich rzekom¹ nieskutecznoæ mimo ist-

nienia statystyk przedstawiaj¹cych

wysok¹ efektywnoæ metod rozpozna-

wania cyklicznej p³odnoci pod warun-

kiem, ¿e s¹ one znane u¿ytkownikom.

Zasiêg ekologicznych zniszczeñ

zatoczy³ tak szeroki kr¹g, ¿e nie-

odzowny staje siê zwrot w kierunku

pog³êbienia wiadomoci ekologicz-

nej ca³ego spo³eczeñstwa. Szczegól-

ne miejsce przypada tu szkolnictwu

w zakresie przedmiotu nauczania do-

tycz¹cego przygotowania do ¿ycia w

rodzinie oraz objêcie zwiêkszon¹

opiek¹ osób sposobi¹cych siê do za-

warcia zwi¹zku ma³¿eñskiego.

Rozwi¹zania po³owiczne, daj¹ce

wiêcej zielonego wiat³a dla progra-

mu naturalnego planowania rodziny,

nie s¹ na miarê prze³omu stuleci.

Wiek XXI musi byæ wiekiem reali-

zacji scalonego programu prokreacji

ekologicznej. Jego wprowadzenie

by³oby konkretn¹ form¹ wcielenia w

¿ycie postulatu promocji zdrowia

wysuniêtego przez wiatow¹ Orga-

nizacjê Zdrowia. Mo¿na go uj¹æ

w 12 punktach:

1. Promocja czystoci jako stylu

¿ycia wyra¿aj¹cego siê aktywnoci¹ w

przetwarzaniu elementarnych przeja-

wów dynamiki p³ciowej, aby nadaæ im

w³aciwy wyraz. Wstydliwoæ, bêd¹-

ca naturaln¹ os³on¹ sfery intymnej,

tworzy odpowiedni klimat w przebie-

gu procesu dojrzewania, sprzyja za-

chowaniu fizycznego dystansu.

2. Ukazywanie dziewictwa jako

stanu warunkuj¹cego twórczy dialog

obu p³ci. Dialog ten umo¿liwia stosow-

ne ukierunkowanie aktywnoci na eta-

pie dojrzewania i przygotowuje do

odpowiedzialnego podjêcia funkcji

prokreacyjnej w przysz³oci, zgodnie

z wymogami ekologii.

3. Wychowanie do integracji sek-

sualnej. W p³aszczynie poziomej in-

tegracja obejmuje ci¹¿enie p³ci ku so-

bie oraz p³odnoæ jako elementy

nieroz³¹czne. W p³aszczynie piono-

wej chodzi o scalenie tego, co ciele-

sne, z tym, co duchowe.

4. Realizowanie zalecenia wiato-

wej Organizacji Zdrowia w dziedzinie

naturalnego planowania rodziny: Na-

uczanie metod rozpoznawania p³odno-

ci powinno byæ w³¹czone we wszyst-

kie programy zwi¹zane ze zdrowiem i

wychowaniem, przeznaczone dla m³o-

dzie¿y i doros³ych, profesjonalistów i

nieprofesjonalistów, s³u¿by zdrowia

(1987, punkt 15). W Polsce zadanie to

podejmuj¹: Duszpasterstwo Rodzin,

Liga Ma³¿eñstwo Ma³¿eñstwu, Insty-

tut Rötzera oraz Polskie Stowarzysze-

nie Nauczycieli Naturalnego Planowa-

nia Rodziny.

5. Profilaktyka prekoncepcyjna ma

za zadanie przygotowanie potencjal-

nych rodziców do poczêcia dziecka

w warunkach sprzyjaj¹cych jego

zdrowiu.

6. Ochrona ci¹¿y pozostaje z natu-

ry w nieod³¹cznym zwi¹zku z ochro-

n¹ dziecka, tote¿ nie ma tu miejsca na

jej wspó³istnienie z aborcj¹.

Dokoñczenie na s. 3

ISSN 1234 8112

C YKLE

Regu³a Rötzera

interpretuj¹c w ten sposób zamieszczo-

n¹ poni¿ej kartê obseracji typowego

cyklu:

- najpierw numerujemy wstecznie

szeæ temperatur, rozpoczynaj¹c od

ostatniej przed wzrostem (dni 10-15),

- prowadzimy liniê przez najwy¿sze z

nich i w ten sposób otrzymujemy po-

ziom ni¿szy, który bêdzie punktem

wyjcia do wskazania wzrostu (36,45),

- zaznaczamy dzieñ szczytu luzu

(ostatni dzieñ wystêpowania luzu bar-

dziej p³odnego typu: rozci¹gliwy,

przejrzysty, podobny do bia³ka kurze-

go jaja lub odczucie mokroci tutaj

dzieñ 15),

- zakrelamy trzy przypadaj¹ce ju¿ po

dniu szczytu temperatury wy¿sze od

poziomu ni¿szego (dni 16, 17, 18)

jeli ostatnia z nich znajduje siê co naj-

mniej dwie kreski nad poziomem ni¿-

szym, wieczorem tego dnia rozpoczy-

na siê faza III (dzieñ 18),

Jeli trzecia temperatura nie

osi¹ga³aby wymaganego poziomu,

nale¿y odczekaæ do czwartego wy-

¿szego pomiaru, który ju¿ nie musi

koniecznie znajdowaæ siê na poziomie

wy¿szym.

Wa¿ne jest, by pamiêtaæ o tym, ¿eby

wszystkie wy¿sze temperatury przypa-

da³y ju¿ po dniu szczytu je¿eli na

przyk³ad wzrost temperatury nast¹pi³-

by jeszcze przed dniem szczytu, to na-

le¿y obrysowaæ dopiero trzy tempera-

tury przypadaj¹ce po szczycie.q

ustriacki lekarz, doktor Josef

Rötzer, jest niew¹tpliwie jed-

nym z najwiêkszych autoryte-

tów medycznych w dziedzinie badañ

nad metodami naturalnego planowania

rodziny - mo¿na go uznaæ w³aciwie

za twórcê metody objawowo ter-

micznej, czyli ³¹cz¹cej obserwacjê

temperatury i innych objawów (luz,

ból owulacyjny, po³o¿enie szyjki ma-

cicy). Pocz¹tki jego zainteresowania

tym zagadnieniem siêgaj¹ 1951 roku,

a swoj¹ pierwsz¹ prezentacjê metody

objawowo termicznej (opart¹, co

warto raz jeszcze podkreliæ, nie tyl-

ko na w³asnych badaniach, lecz tak¿e

na obserwacjach prowadzonych przez

¿onê) dr Rötzer opublikowa³ w roku

1965. W 1994 roku wydawnictwo

Hlondianum wyda³o jego ksi¹¿kê:

Naturalna regulacja poczêæ. Dro-

ga wspó³odpowiedzialnoci, w

Polsce od kilku lat dzia³a te¿ Insty-

tut Naturalnego Planowania Rodzi-

ny wg metody J. Rötzera z siedzib¹

w Warszawie, kierowany przez dr

El¿bietê Wójcik.

Liga Ma³¿eñstwo Ma³¿eñstwu

przejê³a wiele elementów metody

Rötzera, jest on tak¿e cz³onkiem Rady

Medycznej The Couple to Couple Le-

ague naszej organizacji macierzystej.

Ze wzglêdu na przejrzystoæ i po-

twierdzon¹ wieloletnimi badaniami

pewnoæ, chcielibymy przybli¿yæ

naszym czytelnikom opracowan¹

przez doktora Rötzera regu³ê dla wy-

znaczania pocz¹tku fazy niep³odnoci

po jajeczkowaniu. Bêdziemy pos³ugi-

waæ siê przy tym znanymi ju¿ termi-

nami, takimi jak:

- faza III - okres niep³odnoci poowu-

lacyjnej

- szóstka przedwzrostowa - ostatnie

szeæ dni przed poowulacyjnym wzro-

stem temperatury

- poziom ni¿szy - linia przeprowadzo-

na przez najwy¿sze temperatury szóst-

ki przedwzrostowej

- poziom wy¿szy - linia po³o¿ona

0,2 °C (dwie kreski) nad poziomem

ni¿szym

- dzieñ szczytu - ostatni dzieñ ze lu-

zem bardziej p³odnego typu przed roz-

poczêciem wysychania.

Interpretacja

Wed³ug regu³y opracowanej przez

Rötzera faza III rozpoczyna siê wie-

czorem trzeciego dnia wy¿szej tem-

peratury, jeli:

- wszystkie trzy wy¿sze temperatu-

ry przypadaj¹ ju¿ po dniu szczytu

luzu,

- ostatnia z tych trzech temperatur

znajduje siê co najmniej dwie kre-

ski powy¿ej poziomu ni¿szego.

Przeledmy teraz kolejne kroki,

Maciej Tabor

Jeli macie Pañstwo

karty, z których inter-

pretacj¹ nie umiecie

sobie poradziæ, przy-

lijcie je do nas - spró-

bujemy je wyjaniæ, a

ich omówienie na ³a-

mach Fundamentów

Rodziny pomo¿e in-

nym; zyskamy w ten

sposób tak¿e po¿y-

teczny materia³ ba-

dawczy. Oczywicie

zapewniamy dyskre-

cjê i anonimowoæ.

Fundamenty Rodziny nr 1(35)/2001

M EDIA

Edukacja ekologiczna,

dokoñczenie ze s. 1

Dzieci, media

i przemoc

7. Pedagogika prenatalna jest realizo-

wana g³ównie przez uwiadomionych

rodziców w szkole rodzenia. Obejmuje

oddzia³ywania wychowawcze wobec

dziecka w okresie jego wewn¹trzmacicz-

nego rozwoju. Polska nale¿y do Miêdzy-

narodowego Towarzystwa Pedagogiki

Prenatalnej.

8. Zharmonizowane rodzicielstwo sta-

nowi wk³ad szko³y rodzenia w utrwala-

niu siê nowego modelu rodziny. Ma³¿on-

kowie razem wyra¿aj¹ zamiar poczêcia

dziecka, razem prowadz¹ z nim dialogi,

uprawiaj¹ pedagogikê prenataln¹, razem

przygotowuj¹ siê do odbycia naturalne-

go porodu, razem rodz¹ (m¹¿ wspiera

¿onê), w karmieniu piersi¹ m¹¿ wspó³-

pracuje z ¿on¹, razem podejmuj¹ czyn-

noci pielêgnacyjne i opiekuñcze nad

dzieckiem.

9. Przysposobienie do naturalnego

porodu obojga ma³¿onków stanowi g³ów-

ne zadanie szko³y rodzenia. Dziêki temu

poród staje siê wydarzeniem rodzinnym,

a nie procedur¹ zabiegowo operacyjn¹.

10. Przygotowanie do ról rodziciel-

skich umo¿liwia lepsz¹ wspó³pracê ma³-

¿onków, zapewnia kontakt skórny oboj-

ga rodziców z dzieckiem, równowa¿y

oddzia³ywania wychowawcze.

11. Poród naturalny to poród prze-

¿ywany jako zadanie, jako wiadome,

aktywne i sprawne wspó³dzia³anie rodz¹-

cej kobiety i wspieraj¹cego j¹ mê¿czyzny

z si³ami natury, w celu umo¿liwienia dziec-

ku ³agodnego przejcia przez drogi rodne

i miêkkie l¹dowanie na ³onie matki.

12. Ekologiczne karmienie realizowa-

ne zgodnie z wytycznymi zawartymi we

wspólnym owiadczeniu WHO i UNI-

CEF w sprawie ochrony, propagowania

i wspierania karmienia piersi¹ (rok

1989).

Scalony program prokreacji ekolo-

gicznej jawi siê jako nakaz chwili, jako

znak czasu. Jego pilne i konsekwent-

ne wdro¿enie powinno uchroniæ ludz-

koæ przed katastrof¹ ekologiczn¹ w

dziedzinie rozrodczoci, zmieniæ kie-

runek cywilizacji: od kultury mierci

do kultury ¿ycia. W³odzimierz Fija³kowski

adania wp³ywu mediów na

dzieci sygnalizuj¹ trzy g³ów-

ne problemy: dzieci staj¹ siê

bardziej agresywne i czêciej stosuj¹

agresjê dla rozwi¹zania sytuacji kon-

fliktowych, zatracaj¹ wra¿liwoæ na

przemoc i wykazuj¹ brak wspó³czucia

dla jej ofiar, maj¹ wiêksze tendencje

do negatywnego postrzegania rzeczy-

wistoci - nabieraj¹ przekonania, ¿e

wiat jest z³y i straszny. Takie zmiany

zauwa¿ono u najm³odszych nie tylko

w USA i Europie Zachodniej, ale i u

polskich dzieci, o czym przekonuj¹

prowadzone od kilku lat obserwacje

psychologów Katolickiego Uniwersy-

tetu Lubelskiego.

- Nasze badania nie pozostawiaj¹

w¹tpliwoci, ¿e agresywne gry kom-

puterowe s¹ niebezpieczne dla psychi-

ki dzieci. Wprawdzie agresja nabywa-

na jest w sposób symulowany,

niemniej nierealne staje siê u nich od-

dzielenie wiata wirtualnego od rze-

czywistego - twierdzi prof. Maria

Braun-Ga³kowska z Katedry Psycho-

logii Wychowawczej i Rodziny KUL.

Tak jest przynajmniej u tych dzieci,

które przy grach komputerowych spê-

dzaj¹ doæ du¿o czasu - a¿ 30 godzin

tygodniowo.

Naukowcy z Uniwersytetu Stanfor-

da w Kaliforni (USA) postanowili zba-

daæ, czy ograniczenie czasu spêdzane-

go przez dzieci na ogl¹daniu telewizji,

filmów wideo oraz przy grach kom-

puterowych zaowocuje zmniejszeniem

poziomu agresji. Badaniem objêto

uczniów trzecich i czwartych klas

dwóch szkó³ podstawowych oraz ich

rodziców. W jednej z tych szkó³ prze-

prowadzono specjalny cykl lekcji po-

wiêconych ograniczaniu korzystania

z mediów (druga szko³a stanowi³a gru-

pê kontroln¹). Nastêpnie zadaniem

dzieci by³o ca³kowite zaprzestanie

ogl¹dania telewizji, wideo oraz grania

na komputerze przez 10 dni (uda³o siê

to w pe³ni 67% uczniów, czêciowo:

90%) póniej za ograniczenie kontak-

tu ze wspomnianymi mediami do 7

godzin tygodniowo (uda³o siê to 55%

uczniów uczestnicz¹cych w ekspery-

mencie).

Okaza³o siê, ¿e ju¿ samo ogranicze-

nie kontaktu z telewizj¹ i grami kom-

puterowymi spowodowa³o zmniejsze-

nie iloci zachowañ agresywnych w

stosunku do rówieników i os³abienie

agresji s³ownej. Autorzy badañ zauwa-

¿aj¹, ¿e media stanowi¹ tylko jeden z

licznych elementów warunkuj¹cych

takie zachowania, a poza tym ekspe-

ryment nie koncentrowa³ siê na wy-

eliminowaniu jedynie programów uka-

zuj¹cych przemoc, okazalo siê zatem,

¿e negatywny wp³yw ma samo po-

wiêcanie zbyt wielu godzin mediom.

- Jest to zrozumia³e, poniewa¿ wtedy

dzieci spêdzaj¹ mniej czasu ze swymi

rówienikami, przez co zatracaj¹ umie-

jêtnoæ w³aciwego z nimi obcowania

- twierdzi prof. Katherine Kaufer Chri-

stofell z Uniwersytetu Northwestern.

- Dzieci powiêcaj¹ce grom prawie

30 godzin tygodniowo do tego stop-

nia uzale¿niaj¹ siê od komputera, ¿e

mo¿na je porównaæ z osobami uzale¿-

nionymi od alkoholu, papierosów czy

narkotyków. Czêciowo odpowiedzial-

ni s¹ za to sami rodzice, którzy wpa-

daj¹ we w³asn¹ pu³apkê. Kupuj¹ dzie-

ciom komputer, by wiêcej czasu

spêdza³y w domu i mniej by³y nara-

¿one na zagro¿enia zewnêtrzne. Po

jakim czasie s¹ zaskoczeni, ¿e staj¹

siê one bardziej agresywne i sprawia-

j¹ wiêksze trudnoci wychowawcze

tak w domu, jak i w szkole. pisze

Zbigniew Wojtasiñski w Rzeczpo-

spolitej. (M.T.)

(Oprac. na podst. Archives of Pediatrics

nad Adolescent Medicine, vol. 155 nr 1/2001

oraz Rzeczpospolita, nr 20/2001. Pe³ny opis

eksperymentu w Internecie: http://archpe-

di.ama-assn.org/issues/current/rfull/

poa00191.html)

Fundamenty Rodziny nr 1(35)/2001

M EDIA

Dzieci i media

Wrogi wiat

W dzieciêcym wiecie

wartoci coraz mniej licz¹ siê

dobroæ, uczciwoæ,

tolerancja, bycie fair.

Najwa¿niejsze staj¹ siê

rywalizacja i sukces. Dzieci

od rana do nocy poddawane

s¹ presji, by jak najwiêcej

mieæ - ostrzegaj¹

psychologowie.

Teraz w³anie taki nastolatek jest

popularny i cieszy siê presti¿em w gru-

pie, a nie dziecko, które jest m¹dre i

zdolne - uwa¿a dr Zubrzycka.

omiolatki, ale nie s¹ jeszcze krytycz-

ne wobec takiego przekazu. Bo jest on

atrakcyjny, wiêc nadal dostarcza wie-

le pozytywnych emocji. Sceptyczny

stosunek do reklamy pojawia siê u na-

stolatków, ale trudno oceniæ, w jakim

stopniu jest prawdziwy, doroli bo-

wiem tak¿e deklaruj¹ czêsto obojêt-

noæ wobec takiego przekazu, a jed-

noczenie mimowolnie mu ulegaj¹.

Jestem tym, co posiadam

Taki styl ¿ycia - nie byæ, a mieæ -

utrwala miêdzy innymi reklama. Pro-

mowany w niej wysoki standard ma-

terialny staje siê wyznacznikiem war-

toci cz³owieka, a konkurencja staje siê

g³ównym mechanizmem kszta³tuj¹-

cym relacje miêdzyludzkie - mówi³a

przed dwoma laty profesor Anna Prze-

c³awska z Uniwersytetu Warszawskie-

go na konferencji Dziecko jako kon-

sument. To reklama sprawia, ¿e

zacieraj¹ siê granice miêdzy przedsiê-

biorczoci¹ a sprytem, wartoci¹ nie jest

praca, a wy³¹cznie efektowny sukces.

Zdaniem profesor Przec³awskiej,

na promowanym w reklamach mode-

lu ¿ycia najszybciej wzoruj¹ siê nasto-

latki, które ze swej natury poszukuj¹

³atwych rozwi¹zañ. W rezultacie od

iloci i jakoci posiadanych rzeczy

materialnych zale¿y pozycja m³odego

cz³owieka w grupie rówieników

Amerykañskie dziecko ogl¹da oko-

³o 20 tys. reklam rocznie, polskie na

razie du¿o mniej - szacuje siê, ¿e w

ci¹gu roku mo¿e obejrzeæ od 6 do 10

tys. spotów Wed³ug niektórych bada-

czy reklama jest dzi najpowszechniej-

sz¹ form¹ inicjacji kulturalnej, która

wypiera tradycyjne bajki. Przez ma³e

dzieci jest zreszt¹ z bajkami mylona.

Tymczasem, wed³ug dr Lucyny Kir-

will z UW takie dzieci nie maj¹ i d³u-

go nie bêd¹ mia³y pojêcia, i¿ g³ównym

celem reklamy jest perswazja, nie ro-

zumiej¹, ¿e pobudza ona w nienatu-

ralny sposób ich potrzeby i motywuje

do kupna. Dla nich reklama jest ró-

d³em wiedzy o wzorach zachowañ i

wartociach. Perswazyjny cel reklamy

zaczynaj¹ rozumieæ dopiero siedmio-

Jeli mnie kochasz,

to kup mi...

Ogl¹danie reklam przez dzieci ma

swoje dobre strony To dziêki spotom

reklamuj¹cym szczoteczki i pasty do

zêbów wzros³a wród nastolatków

wiadomoæ higieny jamy ustnej, a

dziêki reklamom myde³ i p³ynów do

k¹pieli - higieny ca³ego cia³a. Zalew

reklam jogurtów sprawi³, ¿e sta³ siê to

dzi popularny produkt spo¿ywczy.

Psychologowie zwracaj¹ jednak uwa-

gê na przewagê negatywnych skutków

reklam - pokazuj¹ wiat fa³szywych

wartoci, kieruj¹ uwagê dziecka na

zbêdne przedmioty i sugeruj¹, ¿e po-

siadanie rzeczy wiadczy o jego po-

zycji (Olek ma mambê, Marek ma

mambê. Mambê owocow¹ ma ka¿dy

z nas. Mam i ja).

Reklamy kszta³tuj¹ jêzyk dziecka,

a tak¿e z³e nawyki ¿ywieniowe, prze-

konuj¹c na przyk³ad, ¿e czekolada

mo¿e zast¹piæ szklankê mleka, a bato-

nik obiad. Mo¿e te¿ podwa¿yæ pozy-

cjê rodziców, którzy opieraj¹ siê rekla-

mowej perswazji, a nawet wzbudziæ

lêk u dzieci, którym rodzice nie chc¹

kupiæ na przyk³ad cukierków. Bo czy

dziecko nie ma prawa zw¹tpiæ w mi-

³oæ swoich opornych rodziców, je-

li s³yszy w telewizji taki tekst: Jeli

twoje dziecko najbardziej na wiecie

kocha cukierki, a ty najbardziej na

wiecie kochasz swoje dziecko, to kup

mu... (...) Stawka jest wysoka. We-

oje najm³odsze dziecko wy-

chowujê zupe³nie inaczej

ni¿ starszych synów Im po-

kazywa³am wiat, dobre strony ¿ycia,

podsuwa³am wzorce. W przypadku

najm³odszego dziecka skupiam siê na

wyjanianiu, czego nie powinno siê ro-

biæ. T³umaczê: nie wolno wyrywaæ

zwierz¹tkom nó¿ek, nie wolno miaæ

siê z innych itd. Bo w³anie takimi ne-

gatywnymi wzorcami mój syn faszero-

wany jest przez ca³y dzieñ. Korygowa-

nie z³ych stron tego przekazu zabiera

mi tyle czasu, ¿e brak chwil, by mówiæ

mu, jak mo¿na robiæ dobre rzeczy. Ot

tak, po prostu dobre - opowiada dr El¿-

bieta Zubrzycka z Instytutu Psycholo-

gii Uniwersytetu Gdañskiego.

Zmienia siê model wychowania

dzieci, bo dzieci sta³y siê inne. Od rana

do nocy poddawane s¹ presji, by jak

najwiêcej mieæ. Tak mówi te¿ wielu

rodziców, zw³aszcza tych, którzy szyb-

ko wzbogacili siê w ostatnich latach i

dziêki temu zdobyli wysok¹ pozycjê

spo³eczn¹. S¹ dla dzieci najlepszym

dowodem, ¿e liczy siê nie to, co mamy

w g³owie, ale ile w portfelu.

- Dzi gór¹ jest cz³owiek silny i

maj¹cy pieni¹dze. Nonszlancja, cham-

stwo, brak strachu przed nauczyciela-

mi - takie rzeczy spycha³y kiedy m³o-

dego cz³owieka na margines klasy.

Fundamenty Rodziny nr 1(35)/2001

M EDIA

d³ug szacunków Instytutu Rynku We-

wnêtrznego i Konsumpcji zakupy do-

ros³ych klientów realizowane pod

wp³ywem lub przy wspó³udziale dzieci

siêgaj¹ 10 procent wartoci rynku

sprzeda¿ detalicznej. Amerykanie ju¿

trzydzieci lat temu ukuli slogan pod-

sumowuj¹cy takie zjawisko: Na ryn-

ku dzieci s¹ rodzicami dla swoich ro-

dziców.

miêdzy ósmym i dwunastym rokiem

¿ycia, niezale¿nie od p³ci, zw³aszcza

jeli same bywaj¹ bite, gorzej siê ucz¹

i nie s¹ zbyt popularne wród rówie-

ników

Ale - wed³ug profesor Marii Braun-

Ga³kowskiej z Katolickiego Uniwer-

sytetu Lubelskiego - istnieje co gor-

szego od przemocy oferowanej przez

telewizjê. To przemoc, na której opar-

ta jest wiêkszoæ (mówi siê o 80 proc.)

gier komputerowych. Graj¹ce dziecko

nie tylko bowiem ogl¹da agresywne

zachowania i oswaja siê z nimi, ale w

nich aktywnie uczestniczy.

Z badañ przeprowadzonych przez

Katolicki Uniwersytet Lubelski wyni-

ka, ¿e dzieci æwicz¹ce siê w kompute-

rowym zabijaniu (rednio 30 godzin

tygodniowo przed komputerem) ce-

chuj¹ siê wiêksz¹ agresywnoci¹, s³a-

b¹ wra¿liwoci¹ moraln¹, maj¹ zabu-

rzone wiêzi spo³eczne, nastawione s¹

g³ównie na posiadanie przedmiotów i

nie widz¹ w tym nic z³ego. W rezulta-

cie w doros³ym ¿yciu bliskie im bêd¹

zachowania psychopatyczne. Nie zna-

j¹ poczucia empatii, wiêc ³atwiej im

bêdzie krzywdziæ innych, dbaæ bêd¹

przede wszystkim o siebie i siebie bêd¹

ceniæ najbardziej.

Coraz czêciej po gry komputero-

we siêgaj¹ dziewczêta. Wabi¹ je ich

szokuj¹ce reklamówki. Na jednej z

nich sk¹po odziana kobieta (w zasa-

dzie ka¿dy element jej stroju s³u¿y

g³ównie jako przechowalnia nabojów,

luf i podobnych akcesoriów) z prze-

wieszonym karabinem przez ramiê

trzyma w rêku urwan¹ g³owê swojej

przeciwniczki. - Jakimi kobietami bêd¹

w przysz³oci dziewczynki, do których

dzi trafia taki przekaz - pyta³a profe-

sor Braun Ga³kowska na promocji swej

ksi¹¿ki Zabawa w zabijanie.

latków za¿ywaj¹cych rodki uspoka-

jaj¹ce. Badano dzieci z 25 krajów Eu-

ropy oraz Izraela, Kanady i Stanów

Zjednoczonych w latach 1997 -1998.

W kategorii jedenastolatków pol-

skie dzieci uplasowa³y siê na trzecim

miejscu wyprzedzaj¹ je tylko rów-

nolatki z Izraela i Grenlandii. W star-

szych grupach wiekowych (trzynasto-

latki i piêtnastolatki) polscy uczniowie

znaleli siê na czwartym miejscu, bo

wyprzedzi³y je nastolatki z Rosji. Dla-

czego tak siê dzieje? - Ma³e dzieci nie

wytrzymuj¹ tak wielkich obci¹¿eñ, ja-

kimi obarczaj¹ je rodzice, szko³a, oto-

czenie przypuszcza psychoterapeut-

ka Maja Szafran - ich sytuacja

upodabnia siê do presji wywieranej na

m³odych Japoñczyków (japoñskie na-

stolatki nie by³y badane przez WHO),

którzy od dzieciñstwa przygotowywa-

ni s¹ do kariery. I naszym dzieciom

rodzice coraz czêciej wpajaj¹ przeko-

nanie, ¿e musz¹ byæ naj. Podobne

oczekiwanie formu³uj¹ rówienicy, bo

to najlepsi s¹ naj³atwiej przez nich ak-

ceptowani. Najlepsi bêd¹ mieli najlep-

sze perspektywy; najlepsz¹ pracê, naj-

wiêksze pieni¹dze. Wród dzieci, z

którymi pracujê, s¹ i takie, dla których

wielkim problemem jest mocna pi¹t-

ka. To, ¿e nie dosta³y z jakiego przed-

miotu szóstki, staje siê tragedi¹ - mówi

psychoterapeutka.

- Wychowanie nie polega na reali-

zacji planów rodziców, oczekiwaniu,

¿e dziecko wemie udzia³ w wycigu

szczurów i bêdzie najlepsze - podkre-

la Szafran. - Wa¿niejsze jest stymu-

lowanie jego rozwoju i pomaganie mu,

by posz³o w³asn¹ drog¹.

Poza kontrol¹

G³ównym przekazem reklamowym

jest wci¹¿ jeszcze telewizja. Niektó-

rzy obawiaj¹ siê, ¿e du¿o gorsze (bo

pozostaj¹ce praktycznie poza kontro-

l¹ rodziców) skutki mo¿e przy wkrót-

ce reklama w Internecie. Dzi rodzic

zaszokowany reklam¹ rodków anty-

koncepcyjnych w tygodniku Bravo

Girl mo¿e wyperswadowaæ dziesiê-

cioletniej dziewczynce dalsze kupowa-

nie podobnych periodyków A przynaj-

mniej - przegl¹daj¹c takie pisma - ma

wiadomoæ, ¿e takie reklamy siê zda-

rzaj¹. Tymczasem o treci reklamy in-

ternetowej rodzice mog¹ nie wiedzieæ,

bo trafia ona bezporednio do u¿yt-

kownika komputera, na przyk³ad jako

dodatek do bezp³atnej poczty elektro-

nicznej od kole¿anki.

Pod wiêksz¹ kontrol¹ pozostaje te-

lewizyjny przekaz reklamowy. Pod

warunkiem ¿e dziecko ogl¹da telewi-

zjê w obecnoci doros³ych, a to zda-

rza siê coraz rzadziej. Podczas badañ

wp³ywu reklamy na dziecko przepro-

wadzonych wród piêcio- i dziesiêcio-

latków przez dr. Paw³a Kossowskiego

z UW okaza³o siê, ¿e co dziesi¹te ba-

dane dziecko mia³o w³asny telewizor,

a czêæ nawet magnetowid.

Luiza Zalewska

(Rzeczpospolita, nr 127/2000)

Zabawa w zabijanie

Z polskich badañ wynika ¿e do

osiemnastego roku ¿ycia dziecko mo¿e

obejrzeæ oko³o 250 tys. aktów agresji

- Przeprowadzono tysi¹ce badañ i dzi-

siaj ju¿ nie da siê podwa¿yæ wp³ywu

ogl¹danej przemocy na widza - mówi

dr Zubrzycka. U niektórych powodu-

je wzrost agresji. U wszystkich os³a-

bia wra¿liwoæ i hamulce kontroluj¹-

ce agresjê. Najbardziej podatne na

wp³yw ogl¹danej przemocy s¹ dzieci

Nie trzeba byæ najlepszym

Jakie bêd¹ w przysz³oci dziew-

czynki, jeszcze nie wiadomo, ale ju¿

wiemy, ¿e nastoletnie ¿ycie wywo³uje

u m³odych bardzo powa¿ne stresy. Z

opublikowanego w³anie miêdzynaro-

dowego raportu wiatowej Organiza-

cji Zdrowia wynika, ¿e polskie dzieci

znajduj¹ siê w cis³ej czo³ówce nasto-

DRODZY CZYTELNICY

Napiszcie, jak w swoich rodzinach

radzicie sobie z problemem mediów,

jak uczycie dzieci z nich korzystaæ,

czy zauwa¿acie jaki wp³yw telewizji,

filmów i gier komputerowych na

wasze dzieci? Najciekawsze listy

opublikujemy, a sporód ich autorów

wylosujemy jedn¹ osobê, która

otrzyma bezp³atnie szeæ kolejnych

numerów Fundamentów Rodziny.

Fundamenty Rodziny nr 1(35)/2001

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: