Katarzyna Popek
Magdalena Rudnik
Anna Wrzeszczańska
Krystyna Karima
Komórka przewodząca sygnały elektrochemiczne; podstawowa jednostka układu nerwowego, nazywana również komórką nerwową
jest to aktywny mechanizm przemieszczania jonów sodu z wnętrza komórki na zewnątrz, oraz jonów potasu w odwrotnym kierunku. K+ | Na+ |
P o m p a s o d o w o - p o t a s o w a1 - transport jonów sodu2 - uwolnienie jonów sodu do wnętrza komórki3 - transport jonów potasu4 - uwolnienie jonów potasu poza komórkę5 - transport jonów sodu z zewnątrz komórki
5. UKŁAD NERWOWY SŁADA SIĘ Z:
Ø komórek nerwowych zwanych neuronami
Ø tkanki glejowej
Rola mikrogleju
Pojawia się w sąsiedztwie naczyń włosowatych
i wchłania obce substancje Obserwuje się wzrost aktywności w procesach
zapalnych lub po zadziałaniu szkodliwych czynników pochodzenia bakteryjnego lub chemicznego
To przewlekła choroba demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego, prawdopodobnie o podłożu autoimunologicznym Podstawowe objawy kliniczne:
• niedowłady kończyn
• zaburzenia czucia
• zaburzenia czynności pęcherza moczowego i odbytnicy
• zapalenie nerwu wzrokowego
• zaburzenie funkcji poznawczych, depresja
• ogólne osłabienie
7. Depolaryzacja
przemieszczenie się ładunków elektrycznych w obszarze błony na skutek działania bodźca
8. istota szara
tworzą ją ciała komórek nerwowych. Tworzy korę mózgową. Ma kształt litery H. Wyróżniamy w niej
§ rogi przednie(brzuszne),
§ boczne i tylne(grzbietowe) oraz
§ słupy Clerke’a.
Występuje tu znaczna przewaga komórek nerwowych i włókien bezrdzennych. W rogach przednich są ośrodki ruchowe, w rogach tylnych -ośrodki czuciowe, a roki boczne mają ośrodki uk wegetatywnego
9. istota biała
tworzą ją drogi nerwowe, które przebiegają w 3 kierunkach:
§ poprzecznym- drogi spoidłowe (największym skupiskiem tych dróg jest ciało modzelowte = spoidło wielkie jest to główny szlak komunikacyjny między dwiema półkulami);
§ strzałkowym- drogi kojarzeniowe;
§ pionowym- drogi projekcyjne
Zatem istotę białą tworzą drogi nerwowe przebiegające w ośrodkowym układzie nerwowym, w nim zanurzone są jądra mózgowia.
11. Potencjał spoczynkowy
Potencjał błonowy wynikający z różnicy między ładunkiem elektrycznym wewnątrz komórki i na powierzchni błony nieaktywnego neuronu ( ok.700 miliwoltów)
12. Potencjał czynnościowy
Lokalna zmiana potencjału elektrycznego powstająca w komórce mięśniowej lub nerwowej w czasie jej aktywności.
13. Synapsy chemiczne
synapsa jest narządem, poprzez który neurony kontaktują się ze sobą; w synapsach chemicznych występuje
proces transmisji synaptycznej, który polega na przekazywaniu stanu czynnego za pomocą związków chemicznych.
S.ch. składa się z
§ błony presynaptycznej,
§ szczeliny synaptycznej i
§ błony postsynaptycznej.
Pod wpływem impulsu z neuronu (a konkretnie z błony presynaptycznej) zostaje uwolniony przekaźnik (transmiter), który znalazłszy się w szczelinie synaptycznej działa na receptory w błonie następnego neuronu (postsynaptycznej)
14. Neuroprzekaźniki –neurotransmitery lub chemiczne substancje przekaźnikowe;
przekazują informacje między neuronami lub między neuronami i narządami wykonawczymi.
Są uwalniane z pęcherzyków synaptycznych w synapsie na zakończeniach synaptycznych neuronu „nadawczego” i działają na swoiste dla nich receptory, indukując w innym neuronie („odbiorczym”) procesy czynnościowe pobudzenia i hamowania. Mogą działać również na receptory presynaptyczne i regulować uwalnianie następnych porcji tego samego przekaźnika.
15. Czucie somatyczne
zdolność odbioru i przetwarzania info pochodzących z powierzchni i wnętrza ciała. Dzieli się na:
§ czucie powierzchniowe
a) dotyku
b) termiczne
§ -czucie głębokie
§ -czucie trzewne
16. Czucie powierzchniowe ( skórne)
receptowy znajdujące się w skórze właściwej, naskórku i mieszkach włosowych.
- czucie dotyku, ciepła, zimna, bólu
- czucie eksteroceptywne
- receptorami dotyku są mechanoreceptory
17. Czucie głębokie
powstaje na skutek pobudzenia receptorów w nagłym ruchu, receptory w mięśniach , ścięgnach, torebkach stawowych.
§ Czucie mięśniowe ; receptory w mięśniach i ścięgnach
§ Czucie kinestyczne ( kinestezja) – odczuwanie ułożenia części ciała ich ruchów ciężaru, oporu, siły
Czucie somatyczne w obrębie tułowia i kończyn ma organizację trzy stopniową -> w jej skład wchodzą neurony I, II i III rzędu. Czucie w obszarze głowy unerwione przez nerw trójdzielny i V nerw czaszkowy.
19. Efektor
mięsień lub gruczoł na końcu eferentnego procesu nerwowego, który generuje obserwowaną reakcję.
20. Motoneuron
neuron ruchowy, pojedyncza komórka nerwowa pobudzająca efektor
21. AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY
Jedna z głównych części układu nerwowego składająca się z kolei z dwóch części:
§ współczulnej (sympatycznej) i
§ przywspółczulnej (para sympatycznej).
Układ ten nazywany jest autonomicznym, gdyż liczne z funkcji przez niego kontrolowanych są niezależne od woli.
§ Część współczulna tworzy zwarty autonomicznie system. Jej komórki nerwowe rozpoczynają się w częściach piersiowej i lędźwiowej rdzenia kręgowego i łączą się synaptycznie z komórkami nerwowymi zwojów współczulnych (tworzących łańcuch zwany pniem współczulnym). Włókna nerwowe współczulne wstępują lub zstępują wzdłuż pnia współczulnego opuszczając go w różnych miejscach, tworząc synapsy w obrębie pnia lub w innych zwojach albo też w narządzie docelowym. Rozpatrywana jako całość, część współczulna układu autonomicznego spełnia funkcje „wzbudzania”.
§ Część przywspółczulna składa się z dwóch oddzielnych części. Niektóre włókna nerwowe pochodzą z jąder nerwów czaszkowych powyżej części współczulnej, a inne z położonej poniżej części krzyżowej rdzenia kręgowego. Część przywspółczulna związana jest z trawieniem oraz z podtrzymywaniem czynności zachowujących i ochraniających funkcjonowanie organizmu, dominuje ona w okresach spokoju i odpoczynku.
Działanie obu części autonomicznego układu nerwowego jest zasadniczo antagonistyczne; część współczulna działa, gdy konieczne jest pobudzenie procesów katabolicznych (wymagających wydatku energii), przywspółczulna zaś, gdy potrzebne procesy anaboliczne (związane z gromadzeniem energii). Obie części są interaktywne i współdziałają na wiele sposobów, np. przy silnych emocjach, gdy może wystąpić niekontrolowane oddanie moczu i kału lub też, u mężczyzn, w trakcie aktu płciowego, gdy po wzwodzie (przywspółczulnym) następuje ejakulacja (współczulna).
22. OBWODOWY UKŁAD NERWOWY
- nerwy wychodzące z mózgu i z rdzenia kręgowego oraz zwoje nerwowe
Ø Nerwy czaszkowe(nerwy mózgowe)12 par
Ø Nerwy rdzeniowe 31 par
23. OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY
- mózgowie
Ø Mózg
Ø Móżdżek
Ø Pień mózgu
- Rdzeń kręgowy
WYKŁAD 3
1. Móżdżek
ważna struktura w tyłomózgowiu, odpowiedzialna za koordynację mięśniową i utrzymywanie równowagi ciała. Móżdżek pełni ważną rolę w
§ inicjacji i kontroli szybkich sekwencji ruchowych kończyn,
§ ruchów tak nagłych, że nie mogą być modulowane przez zwrotne sygnały sensoryczne.
Można się ruszać bez móżdżku, ale są to ruchy nieskoordynowane
- składa się z 2 półkul, połączonych tzw. robakiem
- istota szara stanowi korę móżdżku, a istota biała tworzy ciało rdzenne, w którym znajdują się móżdżkowe jądra podkorowe
- mieszczą się w nim ośrodki odruchowe, regulujące napięcie mięśni szkieletowych oraz siłę ich skurczu w kierowaniu mechanizmami regulującymi precyzję wykonywanych ruchów dowolnych i niektórych czynności wegetatywnych
- otrzymuje informacje z proprioreceptorów, z narządów równowagi, z ośrodków wzrokowych i wyższych ośrodków nerwowych kresomózgowia
· Równowaga: informacje z układu ruchowego i czuciowego
· Inicjowanie, koordynowanie, uczenie się i wykonywanie ruchów
· Kontrola ustawienia głowy, kończyn tułowia
Część środkowa móżdżku nazywa się robakiem.
Funkcje móżdżku
• decyduje o płynności i precyzji ruchów dowolnych (współdziała z okolicą ruchową kory mózgowej)
• ...
piwowar3