14_18.PDF

Modem do sieci energetycznej

Modem do sieci

energetycznej

AVT−5085

Sporym zainteresowaniem

elektronikÛw cieszy siÍ

ostatnio transmisja danych

cyfrowych poprzez sieÊ

energetyczn¹ 220 VAC.

W opisywanym modemie

zastosowano specjalizowany

uk³ad ST7537 firmy ST

Microelectronics, dziÍki

ktÛremu jest on niezawodny,

odporny na zak³Ûcenia

i zgodny z†normami EMC.

Rekomendacje : polecamy

go konstruktorom

zamierzaj¹cym przesy³aÊ dane

cyfrowe na duøe odleg³oúci

bez instalowania

przeznaczonej do tego celu

sieci kablowej.

Zanim zajmiemy siÍ konkre-

tami, musimy zamieúciÊ ostrzeøe-

nie. Opisywany modem jest do-

³¹czany bezpoúrednio do sieci

energetycznej 220 VAC. Wszelkie

czynnoúci uruchomieniowe czy

pomiary wykonywane na pod³¹-

czonym do sieci uk³adzie stano-

wi¹ zagroøenie dla zdrowia i†øy-

cia. Mog¹ byÊ wykonywane jedy-

nie przez osoby posiadaj¹ce od-

powiednie kwalifikacje, z†zacho-

waniem úrodkÛw ostroønoúci obo-

wi¹zuj¹cych przy pracach

z†urz¹dzeniami pod napiÍciem

do 1†kV.

Na szczÍúcie wstÍpne urucho-

mienie modemu i†kontrola jego

dzia³ania nie wymaga pod³¹czania

go do sieci - powyøsze ostrzeøenie

dotyczy wiÍc jedynie etapu osta-

tecznego uruchomienia i†kontroli

toru przesy³owego. Poza tym,

w†wielu zastosowaniach, modem

moøna do³¹czyÊ do instalacji na-

piÍcia bezpiecznego (przemienne-

go lub sta³ego) - wtedy w†ogÛle

nie bÍdzie zagroøenia.

wspÛ³pracÍ z†mikrokontro-

lerem. Wszystkie sygna³y

w†uk³adzie s¹ synchronizowane

przez wewnÍtrzny oscylator pra-

cuj¹cy z†kwarcem o†czÍstotliwoúci

rezonansowej 11,059 MHz. Na

wyprowadzeniu MCLK jest do-

stÍpny sygna³ oscylatora - moøna

go wykorzystaÊ jako sygna³ zega-

rowy dla mikrokontrolera. Wybra-

na czÍstotliwoúÊ zapewnia dla

mikrokontrolera rodziny '51 naj-

lepsz¹ dok³adnoúÊ ustawienia

szybkoúci transmisji asynchronicz-

nej sprzÍtowego uk³adu UART.

Dla uproszczenia budowy zespo³u

ST7537-mikrokontroler, w†mode-

mie zastosowano takøe uk³ady

pomocnicze:

- POR ( power on reset ) - zerowa-

nie po w³¹czeniu zasilania z†ak-

tywnym stanem wysokim (wy-

prowadzenie RSTO),

- watchdog - brak zbocza opada-

j¹cego na wejúciu WD przez

czas przekraczaj¹cy 1,5 s†(co

wskazuje na zawieszenie siÍ

programu) powoduje na wyjúciu

RSTO generacjÍ impulsu zeru-

j¹ce o†d³ugoúci 50 ms.

Tor nadawania jest uruchamia-

ny poziomem niskim na wejúciu

steruj¹cym Rx/Tx. W†oparciu

o†sygna³ wewnÍtrznego oscylatora

modulator FSK syntetyzuje sygna-

³y (przy kwarcu 11,059 MHz):

- 131,85 kHz dla zera logicznego

(TxD = 1),

- 133,05 kHz dla jedynki logicz-

nej (TxD = 0).

Główne cechy modemu ST7537:

półdupleksowy sposób transmisji danych

(transmisja może się odbywać w obu

kierunkach, ale nie jednocześnie, lecz na

przemian),

asynchroniczny sposób transmisji danych

(brak oddzielnego sygnału taktującego

strumień przesyłanych danych),

zastosowano modulację FSK − dane są

kodowane jako dwie różne częstotliwości dla

logicznego zera i jedynki (strumień bitów

powoduje przełączanie pomiędzy tymi

częstotliwościami i właśnie stąd nazwa

frequency−shift keying , czyli kluczowanie

przesunięcia częstotliwości),

Scalony modem ST7537

Schemat blokowy scalonego

modemu przedstawiono na rys. 1 .

Moøna w nim wyrÛøniÊ trzy g³Ûw-

ne bloki: nadajnika, odbioru oraz

ìlogikiî kontrolnej wspomagaj¹cej

maksymalna szybkość przesyłu danych 2400 bd,

łatwość bezpośredniej współpracy

z mikrokontrolerami rodziny ’51.

Elektronika Praktyczna 11/2002

P R O J E K T Y

Modem do sieci energetycznej

Rys. 1. Uproszczony schemat blokowy układu ST7537

zatkane i†stopieÒ wyjúciowy pozo-

staje w†stanie wysokiej impedan-

cji, nie wp³ywaj¹c na odbierany

sygna³, ktÛry jest przekazywany

przez R9 na wejúcie RAI.

W†uk³adzie wzmacniacza nale-

øy zwrÛciÊ uwagÍ na sposoby

(nieco juø zapomniane w†dobie

uk³adÛw scalonych) poprawy sta-

bilnoúci ich pracy. Pierwszy

z†nich polega na zastosowaniu

rezystorÛw ujemnego pr¹dowego

sprzÍøenia zwrotnego w†obwodach

emiterÛw (R5, R7, R2, R3). Wzrost

pr¹du przewodzenia tranzystorÛw

powoduje zwiÍkszenie spadku na-

piÍcia na tych rezystorach przez

co ogranicza napiÍcie polaryzacji

bazy. Pozwala to na kompensacjÍ

nierÛwnomiernoúci charakterystyk

oraz zmniejsza wp³yw nagrzewa-

nia siÍ elementÛw.

Dla tranzystora bipolarnego na-

grzewanie jest przyczyn¹ niesta-

bilnoúci jego pracy. Wzrost tem-

peratury (wywo³any przep³ywem

pr¹du kolektora) powoduje zwiÍk-

szenie wysterowania tranzystora,

co z kolei powoduje dalszy wzrost

pr¹du kolektora.

W†uk³adzie wzmacniacza za-

stosowano sprzÍgniÍcie termiczne

par tranzystorÛw Q4...Q6 oraz

Q3...Q2. DziÍki temu przy zmia-

nach temperatury sumy napiÍÊ

przewodzenia z³¹cz B-E w†parach

komplementarnych Q2+Q6 oraz

Q3+Q4 zmieniaj¹ siÍ jednakowo,

co zapewnia niezbÍdn¹ stabilnoúÊ

pracy wzmacniacza.

Kondensator C3 separuje sk³a-

dow¹ sta³¹. D³awik L3 t³umi

pasoøytnicze przebiegi wysokiej

czÍstotliwoúci i†zapobiega wzbu-

dzaniu siÍ stopnia mocy.

2. Interfejs linii transmisyjnej

Interfejs ma do spe³nienia dwa

zadania: przekazanie sygna³u po-

miÍdzy uk³adem a†sieci¹ energe-

tyczn¹ przy zapewnieniu bezpiecz-

nej separacji oraz wyeliminowanie

przebiegÛw niepoø¹danych - g³Ûw-

nie 50 Hz/220 V. Od strony sie-

ciowej obwÛd jest zabezpieczony

szybkim bezpiecznikiem F1. Wary-

stor R11 chroni przed szpilkowymi

przepiÍciami w†sieci. CzÍstotliwoúÊ

rezonansowa szeregowego obwodu

L1+C13 jest dobrana do úredniej

czÍstotliwoúci noúnej, czyli 132,5

kHz. Transformator T1 zapewnia

izolowanie uk³adu modemu od

napiÍcia sieci. R12 roz³adowuje

pojemnoúÊ C13 po wy³¹czeniu

s poziom wysoki).

Przy poziomie wysokim na

wejúciu Rx/Tx uk³ad znajduje siÍ

w†trybie odbioru. Sygna³ noúnej

132,5 kHz (wejúcie RAI) po przej-

úciu przez filtr pasmowo-

przepustowy (o szerokoúci pasma

12 kHz) jest podawany do wzmac-

niacza (20 dB), ktÛry jednoczeúnie

zapewnia symetryczne ogranicza-

nie amplitudy. NastÍpnie zostaje

zmieszany z†sygna³em wewnÍ-

trznego oscylatora, wskutek czego

otrzymujemy przebieg poúredniej

czÍstotliwoúci 5,4 kHz wyprowa-

dzony poprzez filtr pasmowo-

przepustowy p.cz. na wyprowa-

dzenie IFO. ZwiÍksza to odstÍp

sygna³u od szumu przed obrÛbk¹

w†demodulatorze FSK. Wyjúcie

IFO jest ³¹czone z†wejúciem DEMI

zewnÍtrznym kondensatorem

100nF, co pozwala na eliminacjÍ

sk³adowej sta³ej. Po demodulacji

gotowy sygna³ cyfrowy jest prze-

kazywany na wyjúcie RxD.

ZespÛ³ detekcji noúnej s³uøy

do kontroli poziomu sygna³u wy-

stÍpuj¹cego w†linii transmisyjnej.

Wyjúcie CD osi¹ga stan aktywny

(niski poziom), gdy odbierana noú-

na ma poziom wyøszy od 5†mV rms .

Stan ten steruje teø demodulato-

rem przy ustawionym trybie od-

bioru z†odcinaniem s³abego sygna-

³u. Tryb odbioru jest prze³¹czany

poziomem na - pe³ni¹cym w†tym

momencie drug¹ funkcjÍ - wejúciu

TxD. Poziom wysoki oznacza tryb

z†odcinaniem: sygna³ jest demo-

dulowany i†przekazywany na wyj-

úcie RxD tylko wtedy, gdy CD jest

aktywny. Poziom niski wy³¹cza

odcinanie i†umoøliwia demodula-

cjÍ s³abych sygna³Ûw (poniøej

5†mVrms, praktycznie do ok.

1†mVrms). Tryb odcinania pozwa-

la na lepsz¹ eliminacjÍ zak³ÛceÒ

i†b³ÍdÛw przesy³ania, ale teø mo-

øe uniemoøliwiÊ transmisjÍ w†in-

stalacjach o†duøym t³umieniu.

Budowa uk³adu

transmisyjnego

Schemat uk³adu z†modemem

ST7537 przedstawiono na rys. 2 .

Otoczenie ìwykonawczeî tego

uk³adu obejmuje:

1. Wyjúciowy stopieÒ mocy

Jest to klasyczny tranzystorowy

uk³ad komplementarny. Wyjúcie

ATO steruje przedwzmacniaczem

z†elementami R10, Q2, Q6, R4...R7.

Symetryczne przebiegi napiÍciowe

wytworzone na rezystorach R4

i†R6 wysterowuj¹ z†kolei wyjúcio-

we tranzystory Q3 i†Q4. Rezystor

R9 przekazuje wzmocniony sygna³

na wejúcie ujemnego sprzÍøenia

zwrotnego PAFB, co zapewnia sta-

³y i†pozbawiony zniekszta³ceÒ po-

ziom przebiegu na wyjúciu. Tran-

zystory Q1 i†Q5 sterowane z†kom-

plementarnych wyjúÊ PABC w³¹-

czaj¹ wzmacniacz tylko na czas

nadawania. Podczas odbioru s¹

Elektronika Praktyczna 11/2002

PrzesuniÍcie czÍstotliwoúci dla

modulacji FSK wynosi wiÍc 1200

Hz. Sygna³ zmodulowany przebie-

giem cyfrowym dostarczanym na

wejúcie TxD jest podawany po-

przez filtr pasmowo-przepustowy

(redukuj¹cy sk³adowe harmonicz-

ne) do wyjúciowego wzmacniacza

wspÛ³pracuj¹cego z†zewnÍtrznym

stopniem mocy.

Czas w³¹czenia nadajnika jest

ograniczony do 1†s, co zabezpie-

cza przed zablokowaniem linii

transmisyjnej np. przez modu³

z†wadliwym programem steruj¹-

cym (po przekroczeniu czasu na-

leøy dla wznowienia nadawania

podaÊ na wejúcie Rx/Tx przez co

najmniej 2†

Modem do sieci energetycznej

Rys. 2. Schemat elektryczny układu transmisyjnego z modemem ST7537

modemu. Elementy te nie mog¹ byÊ

dowolne - musz¹ spe³niaÊ kilka

istotnych warunkÛw:

- Kondensator C13 ze wzglÍdÛw

bezpieczeÒstwa powinien byÊ

klasy X2.

- D³awik L1 powinien mieÊ jak

najmniejsz¹ rezystancjÍ (poniøej

1†

/www.michat.com odpowiada

potrzebnym wymogom.

- R12 o†mocy minimum 0,5 W. Moc

tracona w nim jest niewielka, ale

istotne jest wykonanie za-

pewniaj¹ce wytrzyma³oúÊ na miÍ-

dzyszczytowe napiÍcie sieci (311V).

Po stronie niskonapiÍciowej T1

jest w³¹czony kolejny obwÛd rezo-

nansowy L2+C4 zwieraj¹cy czÍstot-

liwoúci rÛøne od noúnej. T³umi¹cy

rezystor R1 jest przewidziany dla

sieci o†duøym poziomie zak³ÛceÒ -

na wstÍpie moøna go nie monto-

waÊ. Transil Z4 blokuje wszelkie

przepiÍcia, ktÛre przedostan¹ siÍ

przez wczeúniejsze zabezpieczenia

i†mog³yby uszkodziÊ uk³ad.

3. Zasilacz

Uk³ad ST7537 wymaga dwÛch

napiÍÊ zasilaj¹cych: +10V i†+5V.

W†modemie rozwi¹zano ten prob-

lem w†sposÛb tradycyjny z†uøy-

ciem scalonych stabilizatorÛw se-

rii 78xx, ktÛre z†naddatkiem po-

krywaj¹ potrzeby mocowe bez

stosowania dodatkowych radiato-

rÛw. Mostek D1 umoøliwia zasi-

lanie bezpoúrednio z†transformato-

ra sieciowego pod³¹czonego do

zacisku Z2, co eliminuje koniecz-

noúÊ stosowania dodatkowych ele-

mentÛw.

) - dotyczy to rÛwnieø L3.

Chodzi o†uzyskanie jak najniø-

szej impedancji wyjúciowej

wzmacniacza, ktÛrego obci¹øe-

niem jest niskoimpedancyjna

sieÊ energetyczna.

- T1 musi mieÊ wystarczaj¹co

szerokie pasmo przenoszenia,

a†zarazem odpowiedni¹ wytrzy-

ma³oúÊ izolacji. Ten element

sprawia³ przez d³ugi czas naj-

wiÍcej k³opotÛw - producent

przewidzia³ stosowanie transfor-

matora firmy TOKO T1002 -

trudno dostÍpnego, a†co gorsza,

niespe³niaj¹cego warunkÛw bez-

pieczeÒstwa przy w³¹czeniu do

sieci 220V. Zastosowane rozwi¹-

zanie - z†popularnym transfor-

matorkiem C&D (dawniej New-

port Components) 78250 - za-

proponowane na stronie http:/

Montaø i†uruchomienie

P³ytka drukowana zosta³a za-

projektowana bez minimalizacji

powierzchni, jako bazowa do roz-

maitych testÛw oraz zastosowaÒ.

Jej schemat montaøowy przedsta-

wiono na rys. 3 . Montaø jest

typowy i†nie wymaga specjalnych

wskazÛwek. Naleøy jedynie zwrÛ-

ciÊ uwagÍ na moøliw¹ usterkÍ

p³ytki - seria prÛbna zosta³a wy-

konana bez trzech przelotek, co

jest proste do skorygowania przed

wlutowaniem elementÛw, ale pÛü-

niej moøe sprawiÊ nieco k³opo-

tÛw. Moøna teø - o†ile nie bÍd¹

potrzebne otwory mocuj¹ce - p³yt-

kÍ nieco zwÍziÊ. Wspomniane

wczeúniej sprzÍøenie termiczne

tranzystorÛw uzyskano poprzez

odpowiednie dogiÍcie wyprowa-

dzeÒ (przed ostatecznym wluto-

waniem) tak, aby doprowadziÊ do

zetkniÍcia posmarowanych past¹

silikonow¹ p³askich stron obu-

dÛw. Moøna teø na³oøyÊ opaski

Elektronika Praktyczna 11/2002

Modem do sieci energetycznej

Rys. 3. Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej

wykonujemy ostateczny test - ³¹-

czymy p³ytki z†sieci¹ 220 V†i†kon-

trolujemy poprawnoúÊ komunika-

cji. Jeúli wszystko wypad³o po-

myúlnie, moøemy przetestowane

modu³y montowaÊ w†docelowych

urz¹dzeniach.

W†prototypowym zestawie

czÍúÊ oddalona zosta³a wmonto-

wana do istniej¹cej rozdzielni

elektrycznej bez oddzielnej obu-

dowy. Zasilanie zapewni³ stabili-

zator 7815 do³¹czony przez mos-

tek prostowniczy do pracuj¹cego

w†rozdzielni transformatora bez-

pieczeÒstwa 24V. Od strony kom-

putera p³ytka modemu zosta³a

umieszczona w†posiadanej obudo-

wie plastykowej razem z†adapte-

rem optoizolowanym oraz trans-

formatorkiem sieciowym (ok. 14V

napiÍcia wyjúciowego). Jeúli pod-

³¹czamy modem na sta³e, wska-

zane jest do³¹czenie fazy od stro-

ny bezpiecznika F1.

zaciskowe - w†prototypie uøyto

odcinkÛw rurki termokurczliwej

ostroønie dociúniÍtej za pomoc¹

ma³ej gazowej dmuchawki. Nie

montujemy rezystora R1 - do³o-

øymy go tylko w†razie potrzeby.

Po z³oøeniu p³ytki sprawdümy

- przed w³oøeniem ST7537 do

podstawki - napiÍcia stabilizowa-

ne. Do uruchomienia oraz testÛw

najlepiej uøyÊ warsztatowego za-

silacza +15V do³¹czonego do za-

cisku Z3. Gdy napiÍcia s¹ prawi-

d³owe, moøna umieúciÊ uk³ad sca-

lony w†podstawce. NastÍpnie do

z³¹cza szpilkowego H1 do³¹czamy

ma³¹ przystawkÍ: rezystorami

4,7†k

Aby przeprowadziÊ prÛby po³¹-

czenia, musimy przygotowaÊ dwie

takie same p³ytki. Na razie nie

w³¹czamy ich do sieci - wystarczy

po³¹czenie zaciskÛw Z1 odcin-

kiem dwuøy³owego przewodu. Ja-

ko terminale moøemy uøyÊ dowol-

ne dostÍpne urz¹dzenia z†wyj-

úciem TTL - musi mieÊ moøliwoúÊ

samodzielnego sterowania lini¹

Rx/Tx. Prototypowa linia transmi-

syjna zosta³a zestawiona z†dwÛch

komputerÛw PC z†uruchomionym

programem testowym. Porty sze-

regowe komputerÛw zosta³y do³¹-

czone do p³ytek za poúrednict-

wem opisanego w†miniprojektach

optoizolowanego adaptera (co jed-

noczeúnie pozwala na dopasowa-

nie poziomÛw oraz stanowi do-

datkow¹ barierÍ zabezpieczaj¹c¹

komputer i†uøytkownika przed na-

piÍciem sieci).

Program testowy (dla Win-

dows), ktÛrego okienko jest poka-

zane na rys. 5 , pozwala na:

- wybranie numeru portu oraz

szybkoúci transmisji,

- wys³anie komunikatu kontrolnego;

- automatyczn¹ odpowiedü na ko-

munikat kontrolny;

- odczyt modu³u pomiaru tempe-

ratury (ktÛrego opis bÍdzie

przedstawiony w†nastÍpnym nu-

merze EP).

W programie zastosowano tryb

transmisji z†odcinaniem s³abego

sygna³u. W†tej wersji programu nie

ma moøliwoúci prze³¹czenia na

pe³n¹ czu³oúÊ, jednak w†materia-

³ach pomocniczych udostÍpnione

s¹ wszystkie kody ürÛd³owe, wiÍc

moøna samodzielnie wprowadziÊ

odpowiednie modyfikacje (za³¹czo-

ny projekt powsta³ w†Delphi 5, ale

nie ma øadnych problemÛw z†jego

transferem do Delphi 6†PE).

Po uruchomieniu transmisji

z†uøyciem prowizorycznej linii

ustalamy wysoki poziom

na wejúciach Rx/Tx, TxD oraz

WD, a†pomiÍdzy Rx/Tx a†masÍ

w³¹czamy przycisk do rÍcznego

uruchomienia nadajnika. Pomocny

bÍdzie w†tym rys. 4 , na ktÛrym

opisano styki z³¹cza szpilkowego.

Po w³¹czeniu pobÛr pr¹du po-

winien wynosiÊ ok. 30 mA. Na

wyprowadzeniu MCLK oscyloskop

powinien pokazaÊ przebieg zega-

rowy 11,059 MHz, natomiast na

RSTO bÍd¹ wystÍpowa³y co ok.

1,5†s impulsy zeruj¹ce. Po wciú-

niÍciu przycisku (przez sekundÍ)

pobÛr pr¹du wzrasta do ok.

100†mA, zaú na wyjúciu wzmac-

niacza (wyprowadzenie 1†transfor-

matora T1) obserwujemy sinusoi-

dalny przebieg 131,85 kHz.

Testowanie p³ytki koÒczymy

sprawdzeniem separacji od sieci.

Od³¹czamy wszystko od p³ytki

i†pod³¹czamy j¹ przez zacisk Z1

do sieci 220 V. PrÛbnikiem na-

piÍcia kontrolujemy obecnoúÊ wy-

sokiego napiÍcia (fazy). PrÛbnik

nie moøe wskazywaÊ ìfazyî

w†øadnym punkcie niskonapiÍ-

ciowej czÍúci p³ytki! W†przeciw-

nym razie konieczna jest wymiana

transformatora T1.

Kilka uwag praktycznych

SieÊ energetyczna, ktÛra s³uøy

jako medium przesy³owe, jest úro-

dowiskiem bardzo ìzaúmieconymî.

WystÍpuje tu wiele rÛønego ro-

dzaju zak³ÛceÒ i†przepiÍÊ. Do³¹-

czamy do niej rozmaite odbiorniki

- sprzÍt AGD, impulsowe zasila-

cze komputerowe, wysokopr¹do-

we obci¹øenia typu pralka auto-

matyczna czy grzejnik, regulatory

fazowe itp. CzÍsto odbiorniki -

zw³aszcza starszej generacji - nie

spe³niaj¹ øadnych wspÛ³czesnych

norm dotycz¹cych emisji zak³Û-

ceÒ. Negatywny wp³yw elemen-

tÛw instalacji na przebieg trans-

misji jest dwojaki:

- Wymienione powyøej zak³Ûcenia

wszelkiego rodzaju i o rÛønych

czÍstotliwoúciach, ktÛre mog¹

siÍ nak³adaÊ na sygna³ uøytecz-

ny, powoduj¹c utratÍ danych.

Rys. 4. Wyprowadzenia złącza

szpilkowego

Elektronika Praktyczna 11/2002

Modem do sieci energetycznej

Opisany na wstÍpie tor

transmisji, wspÛ³pracuj¹-

cy z†instalacj¹ o†wielu za-

³¹czanych w†rÛønym cza-

sie odbiornikach o†charak-

terze zarÛwno domowo-

biurowym (czajniki, wen-

tylatory, komputery), jak

i†warsztatowo-technicz-

nym (elektronarzÍdzia,

spawarka itp.) na ogÛ³

dzia³a dobrze, ale moøe

siÍ zawieszaÊ na d³uøsze

okresy - konkretna przy-

czyna nie zosta³a jeszcze wykryta.

Z†kolei w†dosyÊ starej instalacji

domowej (dom wolno stoj¹cy, piw-

nice, garaø) transmisja pomiÍdzy

niektÛrymi punktami jest uniemoø-

liwiona przez niskoimpedancyjny

wejúciowy filtr przeciwzak³Ûcenio-

wy elektroniki kot³a c.o., co wy-

maga zabiegÛw elektrotechnicznych

opisanych powyøej.

P³ytki modemu mog¹ byÊ z†po-

wodzeniem zastosowane w†innych

rodzajach instalacji - np. napiÍcia

przemiennego lub sta³ego 24 V.

Tutaj takøe naleøy zwrÛciÊ uwagÍ

na impedancjÍ sieci. Dotyczy to

zw³aszcza napiÍcia sta³ego, przy

ktÛrym mamy do czynienia z†filt-

ruj¹cymi kondensatorami elektroli-

tycznymi o†duøej pojemnoúci. Aby

umoøliwiÊ transmisjÍ, naleøy ko-

niecznie odseparowaÊ d³awikami

wykorzystywany odcinek okablowa-

nia od odbiornikÛw oraz zasilaczy.

Jerzy Szczesiul, AVT

jerzy.szczesiul@ep.com.pl

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

R1: 100

Ω

R8, R13: 47k

R9: 1k

/5%

Ω

R11: warystor 275VAC 14 mm

R12: 1M

/0,5W

Kondensatory

C1, C2, C4...C6, C15, C16:

monolityczny 100nF/50V

C3: poliestrowy MKS2 1

Rys. 5. Okienko programu do testowania

modemu

- Obniøanie impedancji sieci. Im

niøsza impedancja, tym silniej

t³umiony jest sygna³ noúnej, czÍs-

to w†stopniu uniemoøliwiaj¹cym

dotarcie sygna³u do odbiornika.

SzczegÛlnie szkodliwe s¹ pojem-

noúci filtruj¹ce w³¹czane rÛwno-

legle na wejúciu urz¹dzeÒ oraz

diody prostownicze w†tanich mo-

delach zasilaczy komputerowych.

Nie naleøy wiÍc spodziewaÊ

siÍ rozwi¹zania ì³atwego, lekkiego

i†przyjemnegoî. Oprogramowanie

komunikacyjne musi byÊ wyposa-

øone w†dobr¹ kontrolÍ i†elimina-

cjÍ b³ÍdÛw, mechanizmy powtÛ-

rzeÒ, timeoutÛw, samoczynnego

wznawiania przerwanej transmisji

itp. W†skrajnych przypadkach mo-

øe byÊ konieczna ingerencja w†in-

stalacjÍ lub osprzÍt elektryczny

(blokowanie d³awikami lub filtra-

mi podejrzanych odbiornikÛw lub

ca³ych ga³Ízi domowej sieci). Wy-

kracza to znacznie poza dzia³al-

noúÊ elektronika-amatora i†- jesz-

cze raz podkreúlamy - moøe byÊ

wykonywane jedynie przez osoby

posiadaj¹ce odpowiednie kwalifi-

kacje i†uprawnienia!

Omawiane problemy wyst¹pi³y

rÛwnieø w†testowanych uk³adach.

F/63V

C7: elektrolityczny 22

F/16V

C8: elektrolityczny 10

F/10V

F/25V

C10: elektrolityczny 100

F/16V

C11, C12: ceramiczny 22pF

C13: 33nF/275VAC klasa X2

C14: poliestrowy MKS2 68nF/63V

Półprzewodniki

U1: modem ST7537PLCC 28

D1: mostek prostowniczy 1A/250V

lub podobny

Z4: transil 1500W lub 600W 6,8 V

Q1...Q3: tranzystor npn BC337

Q4...Q6: tranzystor pnp BC327

STA1: stabilizator 7810

STA2: stabilizator 7805

Różne

F1: bezpiecznik WTA F630 mA/

250 V w podstawce do druku

H1: złącze szpilkowe dwurzędowe

10 pin

L1: dławik Sd75 Neosid 47

H R=1,2

L3: dławik Sd75 Neosid 10

Ω

T1: transformator 78250 C&D

w wersji 1,5kV lub 4kV

X1: kwarc 11,059 MHz

Z1−Z: zaciski śrubowe ARK2

podstawka PLCC 28

Wzory p³ytek drukowanych w for-

macie PDF s¹ dostÍpne w Internecie

pod adresem: http://www.ep.com.pl/

?pdf/listopad02.htm oraz na p³ycie

CD-EP11/2002B w katalogu PCB .

Elektronika Praktyczna 11/2002

: opcjonalny

R2, R3, R5, R7: 2,2

R4, R6: 180

R10: 1k

C9: elektrolityczny 2,2

L2: dławik 22

R= 0,55

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: