Samoleczenie wzroku metodą… dr Bates_a, Bob Fingerbild.pdf

Tego e-booka otrzymujesz dzięki: www.ksiazkidosluchania.tnb.pl

BOB FINGERBILD

Samoleczenie wzroku metodą

dr Bates’a

(-)

(Tłum. Jerzy Wnuk)

WSTĘP

Mamy przyjemność oddać na Państwa ręce wyjątkową ksiąŜkę, która pozwoliła wielu

osobom na polepszenie jakości wzroku, a takŜe w przewaŜającej liczbie przypadków, na

całkowite wyleczenie wzroku, czy teŜ, co jest bardziej właściwym określeniem, przywrócenia

stanu normalnego widzenia.

O powodzeniu i skuteczności tej metody moŜe zaświadczyć, niezbyt moŜe chlubny

przykład przedwojennych Niemiec, gdzie poborowych z wadą wzroku kierowano najpierw do

ośrodków reedukacji wzroku stosujących metodę Batesa, a ewentualnie później do optyka dla

doboru odpowiednich szkieł. Innym słynnym przykładem jest przypadek światowej sławy

filozofa i pisarza A. Huxley'a, który pod kierownictwem uczennicy Batesa, M. Corbett, ze stanu

graniczącego ze ślepotą, po kilku miesiącach doszedł do moŜliwość czytania bez okularów.

Metoda reedukacji wzroku dr Batesa, znana i stosowana w Stanach Zjednoczonych i w

zach. Europie od blisko 100 lat, u nas w Polsce stosowana od niedawna pod nazwą “Sztuka

świadomego widzenia", oparta jest na załoŜeniu, Ŝe narząd wzroku, podobnie jak inne narządy

człowieka (ruchu, krąŜenia itd.) posiada zdolności adaptacyjne, regeneracyjne i podlega

skutecznej rehabilitacji. Wzrok moŜna ćwiczyć, doskonalić, doprowadzać do stanu normalnego

widzenia w wypadku wad wzroku, niektórych chorób i konieczności noszenia okularów,

jednakŜe w przypadkach powaŜnych wad wzroku, chorób oczu, przed przystąpieniem do

ćwiczeń opisanych w niniejszej ksiąŜce, naleŜy się skonsultować z prowadzącym lekarzem

okulistą.

Jednym z podstawowych załoŜeń dr Batesa było stwierdzenie, Ŝe podobnie jak złamana

kończyna w wyniku ćwiczeń i zabiegów rehabilitacyjnych moŜe być doprowadzona do stanu

pełnej sprawności, tak i narząd wzroku moŜna, w wyniku ćwiczeń i zabiegów

rehabilitacyjnych, doprowadzić do stanu pełnej sprawności, czyli ostrości widzenia, bez

konieczności uŜywania okularów. Zgodnie z załoŜeniami dr Batesą, okulary i sztuczne

soczewki są tym samym dla oczu, czym kule dla osoby ze zrośniętą po złamaniu nogą. Osoba,

która nie odrzuci kuli i nie zacznie normalnie chodzić (często za pomocą zabiegów

rehabilitacyjnych i usprawniających), nigdy nie odzyska sprawności w niegdyś złamanej

kończynie. Podobnie osoba z wadą wzroku, jeŜeli nie odrzuci swoistych kuł dla oczu — czyli

sztucznych soczewek — okularów i nie podejmie zabiegów rehabilitacyjnych, czyli reedukacji

i usprawniania narządu wzroku, poprzez stosowanie systematycznych ćwiczeń opisanych w

niniejszej ksiąŜce, nigdy nie uzyska efektu poprawy wzroku, a wręcz przeciwnie moŜe liczyć

jedynie na pogorszenie jakości widzenia i noszenie co raz to mocniejszych szkieł przepisanych

przez okulistę.

Trzeba zatem stwierdzić z całą jasnością tego faktu, Ŝe przepisywanie okularów w

wypadku wad wzroku, jest jedynie łagodzeniem objawów choroby — porównywalnym do

podawania środków przeciwbólowych w wypadku złamania ręki, zamiast jej nastawienia i

unieruchomienia w opatrunku gipsowym.

Zatem oczy poprzez zaopatrzenie w parę dodatkowych soczewek, mogą widzieć z

pierwotną ostrością, lecz nie jest to w Ŝadnym przypadku oddziaływanie na przyczynę wady

wzroku, czy schorzenia. Jest to krótko mówiąc oszukiwanie receptorów wzrokowych w mózgu

za pomocą odpowiednio wygiętego szkiełka. Okuliści i optycy proponujący tego rodzaju

pomoc osobom z wadą wzroku dalecy są od maksymy medicus curat, natura sanat, czyli:

“lekarz leczy natura uzdrawia". W tym wypadku trudno mówić o leczeniu (chyba Ŝe protezę

uznamy za lekarstwo), a szklanej soczewce w plastikowej obudowie niezmiernie jest daleko do

natury, a tym samym do jej uzdrawiającej mocy.

Te vis medicatrix naturae, to siły naturalne organizmu, które są obecne w kaŜdym i są

pobudzane bądź to poprzez ćwiczenia i zabiegi rehabilitacyjne stymulujące naturalne siły

obronne organizmu i mechanizmy samoregulacji, bądź to poprzez zastosowanie

odpowiedniego lekarstwa.

Okulary i odpowiednio dobrane soczewki korygują konkretne odchylenia refrakcji,

którą uwaŜa się za przyczynę danej wady. W Większości przypadków następuje

natychmiastowa poprawa moŜliwości widzenia. JednakŜe czy wskutek tego narząd wzroku

ulega poprawie? Czy zostaje wyeliminowana przyczyna wady wzroku? Działanie sztucznych

soczewek to działanie objawowe. Oczy wspomagane okularami stają się coraz słabsze i z

upływem lat będą potrzebowały coraz silniejszych szkieł dla zwalczania symptomów.

ROZDZIAŁ L

LECZMY PRZYCZYNY, A NIE OBJAWY!

JeŜeli moŜna mówić o spojrzeniu na wady wzroku, to naleŜy rozpoznać dwie postawy:

Pierwsza — pesymistyczna, zakłada, Ŝe organy wzroku nie są w stanie samoistnie się

uzdrowić, brakuje im vis medicatrix naturae, a więc wadliwy wzrok jest praktycznie rzecz

biorąc nieuleczalny. MoŜna go jedynie wspomóc okularami.

PowyŜsze stwierdzenie przeczy naszemu doświadczeniu Ŝyciowemu, albowiem kaŜdy

organ ciała, po spełnieniu odpowiednich warunków; jak podanie odpowiednich lekarstw,

zabiegi lecznicze, lepsze odŜywianie, właściwa terapia itd., jest uleczalny. Wynikałoby zatem z

tego “pesymistycznego" punktu widzenia, Ŝe jedynie wzrok jest jakimś dzi-wadłem i odstaje od

reszty naszego ciała w sposób niespodziewanie negatywny.

Drugi sposób widzenia — sformułowany po raz pierwszy przez dr Batesa jest

optymistyczny i zakłada, Ŝe podobnie jak choroby i nabyte wady naszych wszystkich

narządów, takŜe narząd wzroku jest uleczalny, moŜliwe jest więc uleczenie przyczyn wad

wzroku dzięki vis medicatrix naturae, pobudzonych przez odpowiednie ćwiczenia reedukacji

wzroku.

Metoda dr Batesa zakłada, Ŝe człowiek poprzez złe uŜywanie narządu wzroku,

doprowadza ten delikatny narząd do rozstroju i wad. Dlatego teŜ podstawowym działaniem

zmierzającym do poprawy jakości widzenia, jest ponowna nauka świadomego widzenia, czyli

reedukacja. MoŜna zauwaŜyć, Ŝe człowiek kulejący na jedną nogę, spowoduje po kilku

tygodniach skurcz mięśni, przez co nie będzie mógł wyprostować nogi i dopiero długotrwałe

ćwiczenia i zabiegi rehabilitacyjne pozwolą mu na pełne wyprostowanie przykurczonej nogi

oraz ponowną naukę prawidłowego chodzenia — czyli reedukację.

Dr Bates doszedł do wniosku, Ŝe większość wad wzroku spowodowana jest

nieprawidłowym uŜywaniem narządu wzroku. Złe nawyki uŜywania oczu są zawsze ściśle

powiązane ze stanem ich nadwyręŜenia i napięcia. To napięcie oddziaływuje w równym

stopniu na ciało, jak i na ducha. Organizm człowieka stanowi jedną całość. Napięcie nerwowe

spowodowane np. lękiem, powoduje napięcie mięśni w rejonie szyi, tak jakbyśmy chcieli

ochronić głowę od uderzenia z tyłu (oczywiście w odpowiednio mniejszym stopniu).

SprzęŜenie i powiązanie napięcia- nerwowego z napięciem mięśniowym jest tak duŜe, Ŝe

terapeuci leczący znerwicowanych pacjentów, o duŜym poziomie lęku zaobserwowali dwie

prawidłowości. Pierwsza to bóle mięśniowe w okolicach szyi spowodowane stałym napięciem,

czasami przerost mięśni karku i spowodowany tym lekki garb u góry kręgosłupa, druga zaś

prawidłowość to zauwaŜalne zmniejszenie się poziomu lęku, jeŜeli w wyniku masaŜu, relaksu,

zabiegów fizykoterapeutycznych udało się doprowadzić do rozluźnienia mięśni karku, szyi i

ramion.

Dr Bates odkrył, Ŝe poprzez przyswojenie sobie technik edukacyjnych stan napięcia w

organie wzroku, jak równieŜ w całym organizmie ulega zmniejszeniu. Następowało to po

przyswojeniu sobie przez jego pacjentów metod relaksowania oczu i umysłu, co bezpośrednio

powodowało poprawę wzroku i odchylenia refrakcji.

Aldous Huxley w swojej ksiąŜce “The art of seeing" pisze: “Praktykowanie technik

reedukacji słuŜy wyrobieniu sobie nawyków dobrego widzenia, mających zastąpić

niepoprawne przyzwyczajenia odpowiedzialne za wadliwy stan wzroku i w wielu przypadkach

powrotowi funkcji doprowadzających do kompletnej i stałej normalizacji. Jest ogólnie przyjętą

zasadą fizjologiczną, Ŝe poprawa funkcjonowania idzie w parze z poprawą stanu napięcia

tkanek. Oko, jak stwierdza dr Bates, nie stanowi Ŝadnego wyjątku od tej zasady. KaŜdy pacjent

po nauczeniu się sposobów relaksowania napiętego wzroku i przyswojeniu sobie

prawidłowego nawyku widzenia, otwiera przed sobą moŜliwość sprawdzenia w praktyce vis

medicatnx naturae. W wielu przypadkach wraz z polepszeniem funkcjonowania następuje

kompletny powrót sił zdrowotnych i organiczna integracja chorego oka.

Dr Bates zmarł w 1931 r. i do momentu swej śmierci pracował nad udoskonaleniem

swojej metody. Ponadto jego uczniowie rozsiani po całym świecie opracowali masę nowych

zastosowań sformułowanych przez niego zasad. Poprzez przyswojenie sobie tych technik

wszelkiego rodzaju cierpienia u wielu kobiet, męŜczyzn i dzieci zostały z powodzeniem

zredukowane do normalności lub przynajmniej do tego stanu zbliŜone.

Dla kaŜdego, kto przestudiował selekcję tych przypadków, lub osobiście przeszedł

przez proces reedukacji wizualnej, niemoŜliwe jest, aby jeszcze powątpiewał w istnienie

metody leczenia wadliwego wzroku, która jest nie tylko symptomatyczna, lecz prawdziwie

etiologiczna. Metody, która nie poprzestaje na neutralizowaniu wad, lecz dąŜy do całkowitego

usunięcia psychologicznych i fizycznych przyczyn choroby. JednakŜe, pomimo tak długiego

okresu czasu, jaki upłynął odkąd poznano techniki dr Batesa, pozostają one nie uznane przez

profesjonalnych optometrów i lekarzy."

CZĘŚĆ L

TROCHĘ TEORII

W staroŜytnych Indiach juŜ 2000 lat p.n.e. znano i doceniano wzajemne powiązania

zmysłu wzroku i umysłu, czego przykładem są jan-try i mandale. Wpatrywanie się w centralny

punkt tej mandali przez 3-7 minut, powoduje znakomity relaks dla oczu i umysłu.

ROZDZIAŁ 2

PATRZEĆ TO JESZCZE NIE ZNACZY WIDZIEĆ, CZYLI CZYM JEST

PROCES WIDZENIA

W czasach dr Batesa powszechnie akceptowaną hipotezą tłumaczącą zdolność

akomodacji oczu do widzenia bliskiego i dalekiego, była hipoteza Helmholtza, która tę

zdolność wyjaśniała działaniem mięśnia (obwódki) rzęskowego otaczającego soczewkę oka.

JednakŜe ta hipoteza nie wyjaśniała wszystkich okoliczności wad wzroku, dlatego teŜ Bates

doszedł do wniosku, Ŝe głównym narzędziem akomodacji jest nie soczewka, ale zewnętrzne

mięśnie gałki ocznej.

Eksperymenty przeprowadzone przez Batesa wykazały, Ŝe akomo-dacja gałki ocznej i

ostrość widzenia jest prawidłowa, jak równieŜ jej ogniskowa zarówno dla bliskich jak i

oddalonych obiektów obserwacji dzięki skracaniu i wydłuŜaniu osi gałki ocznej jako całości.

PoniewaŜ ta ksiąŜka zajmuje się praktyczną stroną zastosowania sztuki świadomego

widzenia dr Batesa i ma na celu przedstawienie metody skutecznie poprawiającej działanie

zmysłu wzroku, nie ma głębszej potrzeby teoretycznego uzasadniania tego co funkcjonuje i

zdaje egzamin w praktyce, podobnie jak nie ma potrzeby poznawania zasad działania

telewizora, Ŝeby go włączyć i obejrzeć film.

To na co Bates jako pierwszy zwrócił uwagę, był fakt, Ŝe w procesie widzenia

współdziałają na równorzędnych zasadach partnerstwa oczy, system nerwowy i umysł.

Jakiekolwiek zakłócenia któregoś z tych elementów powodują zakłócenia w ostrości widzenia,

lub nawet utratę wzroku w powaŜniejszych zaburzeniach. Tak więc począwszy od pierwszego

elementu, czyli oka, łatwo moŜna zauwaŜyć, Ŝe zmęczenie oczu, obce ciało w oku, lub inne

fizyczne uszkodzenia powodują utratę pełnej ostrości widzenia. Kolejnym elementem jest

układ nerwowy, którego komórki przekazują obraz powstały na siatkówce do odpowiednich

obszarów mózgu. JeŜeli jesteśmy zmęczeni, albo jesteśmy pod wpływem silnego stresu,

wzruszenia, czy środków działających na układ nerwowy, łatwo moŜemy zauwaŜyć zaburzenia

w procesie widzenia, takie jak: plamy (czerwone lub czarne), falowanie obrazu, brak ostrości

widzenia.

Umysł chociaŜ jest niemoŜliwy do oddzielenia od układu nerwowego, został tutaj

wyodrębniony, poniewaŜ jest tym elementem na który moŜemy świadomie wpływać i poprzez

który moŜemy oddziaływać zarówno pośrednio na układ nerwowy, jak i bezpośrednio na

narząd wzroku. TakŜe i tutaj są moŜliwe zaburzenia, czego najlepszym przykładem niech

będzie utrata wzroku na skutek wstrząsającego przeŜycia, czy uderzenia w głowę, pomimo

sprawnego układu nerwowego, jak równieŜ oczu.

W znacznym uproszczeniu moŜna powiedzieć, Ŝe proces widzenia rozpoczyna się

pojawieniem się obrazu na siatkówce oka (przy udziale odpowiedniej ilości światła

widzialnego). Lecz nie jest to jeszcze widzenie, poniewaŜ na siatkówce pojawia się jedynie

zbiór róŜnokolorowych plam i tę część procesu widzenia moŜna określić jako postrzeganie. Po

postrzeganiu następuje grupowanie plam, gdzie poszczególne ich zbiory podlegają

rozróŜnieniu i selekcji. Pogrupowane plamy zaczynają przybierać postać przedmiotów. To na

co skierowany jest wzrok usytuowane jest z reguły w centralnym punkcie siatkówki, w okolicy

plamki Ŝółtej i fovea centralis, gdzie znajduje się okolica najostrzejszego widzenia i jest to

zarazem przedmiot, czy postać, która skupia naszą uwagę i odróŜnia się od pozostałego pola

widzenia. Po spostrzeŜeniu i selekcji kolorowych plam na te bardziej i mniej waŜne następuje

końcowy etap procesu widzenia —rozpoznawanie. W tym miejscu wkracza nasz potęŜny

komputer, czyli umysł, który poszczególnym bardziej i mniej waŜnym zbiorom kolorowych

plamek nada znaczenie i nazwę. Podzieli grupy plam na przedmioty bliŜej i dalej oddalone, o

takich czy innych kolorach. Zatem, aby do naszej świadomości dotarł, w jakiejś sensownej

formie, obraz tego co widzimy, umysł musi zinterpretować i przetworzyć, zgodnie z

doświadczeniem jakie przechowujemy w pamięci, zbiór kolorowych plamek odbity na

siatkówce naszego oka.

Te wszystkie trzy procesy, a więc postrzeganie, selekcjonowanie i rozpoznawanie

przebiegają praktycznie jednocześnie i bezustannie (o ile mamy otwarte oczy). Zatem proces

widzenia jest ciągłą kooperacją oka i umysłu przy współudziale i przewodnictwie układu

nerwowego.

KaŜde działanie poprawiające umysłową część procesu widzenia, poprawi

automatycznie część postrzegania i selekcjonowania widzianego obrazu. Na tej regule

nierozerwalności i zwrotnego sprzęŜenia oczu i umysłu oparta jest zasada metody dr Batesa.

MoŜna zatem stwierdzić za cytowanym juŜ A. Huxley'em, Ŝe:

Wyraźnie widzenie jest efektem właściwego postrzegania i poprawnego

rozpoznawania. Jakiekolwiek usprawnienie moŜliwości rozpoznawania przyczyni się do

usprawnienia towarzyszącej sile postrzegania, produktu postrzegania i rozpoznawania,

które razem stanowią widzenie.

Irydiologia, to dziedzina medycyny, która pozwala odczytać ze zmian w wyglądzie

tęczówki oka, jakie organy człowieka zostały zaatakowane przez chorobę. Organizm stanowi

jedną nierozerwalną całość, gdzie niedomagania jednego narządu mogą znaleźć odbicie w

zmianie funkcjonowania, albo wyglądzie innego organu. Tak więc całościowy, holistyczny

sposób patrzenia na zdrowie człowieka, wskazuje na fakt, Ŝe gorsze funkcjonowanie organizmu

moŜe być takŜe przyczyną pogorszenia się jakości widzenia.

Wszyscy dobrze wiemy, Ŝe czasami rzecz, czy wydarzenie, które w normalnych

warunkach wydawałoby się bez znaczenia, potrafi czasami wyprowadzić nas z równowagi i

doprowadzić do wybuchu złości czy chwilowej depresji. Podobnie jest z organem wzroku,

czasami bez uświadomionej przyczyny funkcjonuje po prostu gorzej. O ile u osób prawidłowo

uŜywających tego organu zmiany jakości widzenia są niemal niezauwaŜalne, o tyle osoby

wysilające swój wzrok, odczuwają pogorszenie jakości widzenia w sposób wyraźny. JeŜeli w

takich przypadkach ten stan się przedłuŜa, kierują się do okulisty, który przepisuje okulary nie

badając przyczyn choroby, która moŜe mieć miejsce w np. zwiększonej ilości sresów dnia

codziennego.

Po krótkiej adaptacji do sztucznych soczewek, widzialność jest rzeczywiście lepsza, ale

wada wzroku zostaje utrwalona na długi okres czasu z tendencją do pogarszania się tego stanu.

Szczególnie u dzieci spotykamy się z łatwością przeniesienia napięć psychicznych,

emocjonalnych zaburzeń, długotrwałych napięć na organy ciała. Mówimy wówczas o

zaburzeniach psychosomatycznych.

Bardzo często te zaburzenia objawiają się właśnie wadami wzroku. Wówczas

najgorszym z moŜliwych rozwiązań jest przepisanie okularów. Takim częstym przykładem są

trudności z czytaniem i nauką czytania. Niewłaściwe uŜywanie wzroku powoduje napięcia,

wytrzeszczanie i zmęczenie oczu, a co za tym idzie irytację dziecka, niemoŜność skupienia

uwagi i całą serię narastających skutków powodujących pogarszanie się wyników w nauce

czytania i brak postępów, a nawet czasami widoczny regres. W takich przypadkach trudności w

widzeniu to jedyna informacja jaką rodzice i naucyciele otrzymują od dziecka, po czym

wyruszają do okulisty, aby ten problem załatwić.

Poza omówionymi przypadkami zaburzeń psychicznych, napięć emocjonalnych,

aspektów psychosomatycznych, na uwagę zasługują równieŜ często nie zauwaŜane przyczyny

leŜące w chorobach nerek, trzustki czy migdałów, a nawet u osób wraŜliwych — meteopatów,

zmiany pogodowe. Wiele łagodnych chronicznych zaburzeń, stanów chorobowych, czy nawet

wad postawy, nie powodując organicznych uszkodzeń oczu, przyczynia się do ich wadliwego

funkcjonowania, co na dłuŜszą metę skutkuje wadą wzroku.

Jak zauwaŜył F.M. Aleksander większość krótkowzrocznych pacjentów, którzy

poddawali się jego leczeniu poprzez korektę wad postawy ciała, charakteryzowało się

przygarbieniem oraz wysunięciem i pochyleniem głowy ku przodowi. Tak więc

krótkowzroczność moŜe być przyczyną, ale takŜe i skutkiem nieprawidłowej sylwetki.

Aleksander notował przypadki (niestety jedynie wśród dzieci), w których poprzez

naukę prawidłowego trzymania głowy i szyi w stosunku do całego tułowia, dzieciom

krótkowzrocznym powracał prawidłowy wzrok. Warto przy tym podkreślić fakt, Ŝe techniki

Aleksandra są stosowane głównie w celu wyeliminowania napięć psychicznych poprzez

redukcję napięć w układzie mięśniowo- szkieletowym człowieka. Tak więc rozluźnienie

mięśni, a co za tym idzie usunięcie napięć psychicznych i relaksacja umysłu, powoduje takŜe

usunięcie napięć w mięśniach gałki ocznej.

W metodzie dr Batesa umiejętność pasywnego i dynamicznego relaksu zarówno oczu

jak i umysłu jest pierwszą i podstawową techniką pozwalającą na stosowanie ćwiczeń

przynoszących poprawę widzenia. Zatem ogólna umiejętność rozluźniania mięśni, oraz relaks

umysłu, plus przyjęcie prawidłowej postawy ciała, musiało przynieść korzyść u

krótkowzrocznych dzieci, gdyŜ było nieświadomym zastosowaniem podstawowych technik

metody dr Batesa.

Jak wykazał w dziesiątkach tysięcy przypadków osobistej praktyki dr Bates, a później w

przypadkach liczonych w setkach tysięcy — jego następcy, wzrok zarówno prawidłowy jak i

cechujący się wadami moŜe zostać usprawniony. W Stanach Zjednoczonych piloci sił

zbrojnych, i linii lotniczych przechodzą kursy świadomego widzenia w celu poprawy wzroku.

Wyleczenie wad wzroku w znaczącej większości przypadków jest całkowicie moŜliwe.

Przypadłości takie jak krótkowzroczność, astyg-matyzm i nadwzroczność (dalekowzroczność)

mogą być w pełni skorygowane, lub przynajmniej moŜna osiągnąć znaczącą poprawę, jest to

uzaleŜnione od warunków indywidualnych, motywacji, oraz wrodzonych zdolności

przystosowawczych procesów postrzegania wzrokowego. Liczba ćwiczeń i technik

usprawniających wadliwy wzrok moŜe być równa ilości ludzi z wadami wzroku i niemal w

kaŜdym przypadku konieczne okazują się niewielkie modyfikacje stosowanego ćwiczenia. W

wielu przypadkach okazuje się, Ŝe pacjenci znając ogólną zasadę sami opracowują

najkorzystniejsze dla siebie techniki. Ponadto jak stwierdził Bates, jeŜeli któreś z

wykonywanych ćwiczeń sprawia trudności, czy kłopoty w realizacji, tak Ŝe podczas jego

wykonywania moŜe wystąpić mniej lub bardziej świadomy stres (stan napięcia) naleŜy zarzucić

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: