Sierakowskie_Zeszyty_Historyczne_nr_1[1].pdf

(1133 KB) Pobierz
zeszyt_historyczny.indd
Sierakowskie
Zeszyty Historyczne
Sieraków – lipiec 2008
250466555.051.png
Redaktor:
Jarosław T. Łożyński
Adres dla korespondencji: Urząd Miasta i Gminy, ul. 8-Stycznia 38, 64-410 SIERAKÓW
Wydawca:
DRUKARNIA-MIĘDZYCHÓD
e–mail: biuro@drukarnia-miedzychod.pl
www.drukarnia-miedzychod.pl, tel./fax: 095 748 31 87
przy współpracy:
Fundacji „Millenium Una Vivendi” – Sieraków ,
Muzeum - Zamek Opalińskich – Sieraków ,
Muzeum Regionalnego – Międzychód ,
oddział Biblioteki Publicznej
im. Jana Daniela Janockiego w Międzychodzie .
Projekt okładki:
Drukarnia-Międzychód
Na okładce zamieszczono reprodukcję obrazu Franciszka Malinowskiego: „Maćko Bor-
kowic skazany na śmierć głodową”, 1886 r. - wg zaginionego obrazu Jana Matejki olej/
płótno, 116 x 93 cm sygnowany p. d.: Kopia 1886 Fr. Malinowski` oraz napis l.d.: Jan
Matejko 1873;
2 okładka: profi l twarzy króla Kazimierza III Wielkiego z nagrobka w Katedrze Wawel-
skiej, oraz odciski pieczęci majestatycznej (awers i rewers) – reprodukcja z: Zdzisław
Kaczmarczyk „Polska czasów Kazimierza Wielkiego”, Kraków 1964;
3 okładka: Zamek w Koźminie – stan współczesny, fot. J.T. Łożyński,
4 okładka: Ruiny zamku w Olsztynie k. Częstochowy - miejsca kaźni Maćka Borkowica,
fot. z archiwum prywatnego. W prawym górnym rogu odcisk pieczęci herbowej Napiwo,
reprodukcja z: Franciszek Piekosiński „Heraldyka polska wieków średnich” Maciek Bor-
kowic – wojewoda poznański – str. 187, Kraków 1899;
Zamieszczona na str. 48 mapa „Lokacje miejskie w Polsce zachodniej w latach 1333-1370”
opracowana na podstawie: Zdzisław Kaczmarczyk „Polska czasów Kazimierza Wielkiego”,
Kraków 1964, s. 48.
ISBN: 978-83-925419-2-9
Skład, łamanie, druk, oprawa:
DRUKARNIA-MIĘDZYCHÓD
e–mail: biuro@drukarnia-miedzychod.pl
www.drukarnia-miedzychod.pl
tel./fax: 095 748 31 87
Druk sfi nansowano ze środków
Urzędu Miasta i Gminy Sieraków
250466555.061.png 250466555.062.png 250466555.063.png 250466555.001.png 250466555.002.png 250466555.003.png 250466555.004.png 250466555.005.png 250466555.006.png 250466555.007.png 250466555.008.png 250466555.009.png 250466555.010.png 250466555.011.png 250466555.012.png 250466555.013.png 250466555.014.png 250466555.015.png 250466555.016.png 250466555.017.png 250466555.018.png 250466555.019.png 250466555.020.png 250466555.021.png 250466555.022.png 250466555.023.png 250466555.024.png 250466555.025.png 250466555.026.png 250466555.027.png 250466555.028.png 250466555.029.png 250466555.030.png 250466555.031.png 250466555.032.png 250466555.033.png 250466555.034.png 250466555.035.png 250466555.036.png 250466555.037.png 250466555.038.png 250466555.039.png 250466555.040.png 250466555.041.png 250466555.042.png 250466555.043.png 250466555.044.png 250466555.045.png 250466555.046.png 250466555.047.png 250466555.048.png 250466555.049.png 250466555.050.png 250466555.052.png 250466555.053.png 250466555.054.png 250466555.055.png 250466555.056.png 250466555.057.png 250466555.058.png 250466555.059.png 250466555.060.png
Wstęp
Zamysł redagowania „Sierakowskich Zeszytów Historycznych”
związany jest nierozerwalnie z cyklem wykładów, wygłaszanych
w roku obchodów 650-lecia Miasta. Pracownicy naukowi Polskiej
Akademii Nauk, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Pozna-
niu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i innych ośrod-
ków naukowych oraz akademickich, wyrazili zgodę na spisanie
treści swych wystąpień w formie artykułów popularnonaukowych,
celem późniejszej ich publikacji.
Możliwość prezentacji wiedzy - znanej dotychczas nielicznym
- rzeszom entuzjastów historii naszego miasta w formie zapisu dru-
kowanego, okazała się wystarczającym motywem dla podjęcia tru-
du organizacyjnego, związanego z tym dziełem.
Przyjęte przez naszych wykładowców zobowiązanie opracowa-
nia, najpierw w formie wykładu, potem artykułu, kolejnych epok
czy epizodów z historii Sierakowa, stało się dobrą okazją nie tyl-
ko do ponownego, drobiazgowego przeanalizowania dostępnych
źródeł historycznych związanych z tematem, lecz również do
osadzenia dziejów miasta w znacznie szerszym kontekście losów
Wielkopolski i całego kraju. Przyniosło to zaskakujące niekiedy re-
zultaty. Do obiegu wchodzą nowe ustalenia i hipotezy, odległe czę-
sto od powszechnie uznawanych dotąd i ugruntowanych poglądów.
W największym stopniu dotyczy to oczywiście epok najstarszych,
z natury najbardziej niejasnych i podatnych na reinterpretację.
Widać to choćby w porównaniu tekstu Jarosława T. Łożyńskiego,
opublikowanego w wydawnictwie okolicznościowym pt. „Histo-
ryczne początki Sierakowa” (datowanego na luty 2008 r.), z pre-
zentowanym w niniejszym tomie artykułem Tomasza Jurka na
podobny temat. Nowe badania i pomysły interpretacyjne stawiają
genezę naszego miasta w nowym świetle.
3
Należy mieć nadzieję, iż poszerzona wiedza na temat kolejnych
okresów i epizodów z bogatej, a ciągle tak mało znanej historii Sie-
rakowa, dzięki niniejszym publikacjom, będzie miała szansę dotar-
cia do szerokiej publiczności.
Redakcja
4
Robert Jędrzejczak* (Sieraków)
Zarys osadnictwa pradziejowego
na terenie Gminy Sieraków
Ziemia sierakowska, niewątpliwie piękna i stanowiąca nie lada
atrakcję dla wielu spragnionych wypoczynku osób, pod względem
poznania najstarszych śladów bytności człowieka na tym terenie
jawi się nam niczym terra incognita – ziemia nieznana. Znaczący
wpływ na kwestie poznawcze zasiedlenia w pradziejach tych ziem
ma brak badań archeologicznych, które pozwoliłyby nam na po-
szerzenie wiedzy na ten temat. Peryferyjne położenie czy może też
brak wielkich ośrodków administracji plemiennej spowodowały
słabe zainteresowanie świata nauki miastem i jego okolicą. Więk-
szość uzyskanych danych o pradziejach regionu pochodzi z badań
powierzchniowych, przypadkowych znalezisk i dawnych prac wy-
kopaliskowych prowadzonych na początku XX w. i w okresie po-
wojennym. A przecież ziemia ta – dla nas współczesnych atrakcyj-
na – też musiała przyciągać swym bogactwem naszych przodków.
Ten krótki artykuł jest, zatem tylko drobnym wprowadzeniem do
tematu i przyczynkiem do dalszych badań i poznawania pradziejów
Sierakowa jego okolic.
Najstarsze ślady osadnictwa na terenie Gminy Sieraków pocho-
dzą z epoki kamienia. Z okresu tego zinwentaryzowano ok. 60 sta-
nowisk archeologicznych, na których występują ślady osadnicze
i narzędzia krzemienne. Dokładna chronologia oraz przynależność
kulturowa większości z nich na chwilę obecną nie jest jednak usta-
lona. Zaś wśród rozpoznanych występują stanowiska świadczące
o obecności na tym terenie społeczeństw schyłkowo-paleolitycz-
nych. Około 11-10 tys. lat temu następują zmiany klimatyczne do-
*) mgr Robert Jędrzejczak (ur. 1978 r.) – absolwent Wydziału Historycznego
Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, na kierunku Archeologii. Dyrek-
tor Muzeum - Zamek Opalińskich w Sierakowie.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin