Stosowanie suplementów w Polsce dotyczy 20% populacji. Kierując się przekonaniem, że nasza dieta oraz styl życia nie pozwalają na pokrycie zapotrzebowania na wszystkie składniki odżywcze, coraz częściej sięgamy po te środki. Celem suplementów jest uzupełnienie diety, w witaminy, składniki mineralne lub inne substancje odżywcze w formie skoncentrowanej.Reklama, ogólnodostępność oraz szeroki zakres działania suplementów zachęca do ich stosowania. Na pewno wielu z nas stosowało lub stosuje te środki spożywcze. Według producentów „pomagają” one odzyskać zdrowie, piękną cerę, poprawiają koncentrację, zdolność uczenia się, pomagają spalić zbędne kilogramy i mają wiele innych zalet.
Jednak nie każdy pamięta, że takie same działanie ma żywność, którą spożywamy, na co dzień. Zdrowe odżywianie zapewnia naszemu organizmowi odpowiednią dawkę witamin i składników mineralnych. Gdy czujemy zmęczenie czy nie możemy się skoncentrować, to znak, że czegoś nam brakuje. Powinniśmy wówczas zastanowić się nad zwiększeniem ilości warzyw, owoców, produktów zbożowych i ryb w naszej diecie. Są one tańsze i smakują lepiej niż pastylki. Nie ma potrzeby, abyśmy dodatkowo stosowali suplementy.
Warto wiedzieć, że suplement diety nie jest produktem leczniczym. Jako źródło składników odżywczych, środki te mogą zmniejszać ryzyko rozwoju niektórych chorób, jednak nie możemy przypisywać im właściwości zapobiegania lub ich leczenia.
Suplementy diety są zazwyczaj produktami naturalnymi, pochodzenia roślinnego jednak nie należy przesadzać z ich spożywaniem, ponieważ zarówno nadmiar jak i niedobór niektórych substancji jest szkodliwy. Nadmierne i długotrwałe przyjmowanie produktów witaminowo-mineralnych może wywołać nieprzyjemne skutki uboczne, takie jak: zwiększoną pobudliwość, bóle głowy, wzdęcia, zaparcia, biegunki, łysienie, zaburzenie rytmu serca.
Nieodpowiednie żywienie oraz niezdrowy styl życia (alkohol, papierosy, brak aktywności fizycznej) są przyczyną chorób dietozależnych: chorób sercowo-naczyniowych, otyłości, chorób przewodu pokarmowego, cukrzycy, osteoporozy. Przyjmowanie suplementów może poprawić nieodpowiedni sposób odżywienia i zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych chorób, dlatego czasem warto rozważyć z lekarzem ich stosowanie.
Przyjmuje się, że suplementy diety mogą być stosowane u:
- osób dorosłych spożywających poniżej 1600 kcal/dzień,
- osób starszych (witaminy, składniki mineralne),
- osób stosujących dietę z ograniczeniem niektórych składników odżywczych (wegan),
- kobiet w ciąży (kwas foliowy, żelazo, czasem wapń),
- kobiet po menopauzie (wapń, witamina D),
- niemowląt (witamina D3- 400 jednostek).
Istnieje wiele badań dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa suplementów w obniżaniu ryzyka występowania chorób dietozależnych.
Dotychczas udowodniono korzystne działanie kwasów tłuszczowych omega-3, których głównym źródłem są tłuste ryby morskie (tuńczyk, łosoś, makrela). Kwasy te pozytywnie wpływają na profil lipidowy; przede wszystkim obniżają stężenie triglicerydów w surowicy krwi i podwyższają stężenie cholesterolu HDL („dobrego” cholesterolu).
Na rynku dostępnych jest również wiele preparatów o działaniu antyoksydacyjnym (przeciw wolnym rodnikom) jest to witamina E, beta- karoten, witamina C, flawonoidy, selen.
Witaminy antyoksydacyjne (wit E, wit C, beta-karoten) zawarte w diecie zapobiegają miażdżycy i jej powikłaniom oraz zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Według badań klinicznych witaminy te w formie suplementów nie wykazują działania ochronnego. Zalecane jest, więc spożywanie antyoksydantów w postaci naturalnej – warzywa, owoce, natomiast ich suplementacja może być stosowana u osób z niedoborami.
Flawonoidy; barwniki występujące w owocach, warzywach, herbacie- również wykazują działanie przeciwoksydacyjne. Jak potwierdzają badania obserwacyjne, flawonoidy działają przeciwmiażdżycowo i przeciwnowotworowo.
Magnez jest pierwiastkiem biorącym udział w wielu reakcjach metabolicznych. Jego niedobory zwiększają ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Do przyczyn niedoboru magnezu należą: nadużywanie alkoholu, stosowanie diet odchudzających, stosowanie niektórych leków. Zbyt małą ilość magnezu w naszym organizmie można uzupełnić stosując suplementy, jednak w dawce nie większej jak 280-350 mg/dzień.
Prócz wymienionych składników można również stosować suplementy potasu, wapnia, selenu, witaminy B6 i B12.
W praktyce spożywane są również preparaty aminokwasowe (u osób niepełnosprawnych i sportowców) takie jak: tauryna, tryptofan, lizyna, karnityna, glutamina i inne; błonnik (którego zapotrzebowanie powinno być całkowicie pokrywane przez pożywnie); koenzym Q10 (wytwarzany przez człowieka, z wiekiem jednak w mniejszych ilościach) oraz lecytyna.
Jednak nie udowodniono korzyści płynących ze stosowania tych składników.
Przed zastosowaniem preparatów suplementacyjnych powinniśmy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby przeanalizować naszą dietę oraz stan zdrowia.
hajdek1