WM_2010_3.pdf

(3827 KB) Pobierz

Patronat medialny „Wychowania Muzycznego w Szkole”

Instytut Filologii Polskiej

oraz

Instytut Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej

Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie

zapraszają do wzięcia udziału w konferencji naukowej organizowanej

z okazji 200 rocznicy urodzin Fryderyka Chopina

„Chopin w polskiej szkole i kulturze”,

która odbędzie się w dniach 25–26 października 2010 roku w Krakowie.

Zapraszamy do czynnego uczestnictwa: muzykologów, pedagogów muzyki i innych sub-

dyscyplin pedagogicznych, kulturoznawców, historyków, literaturoznawców, socjologów

kultury, medioznawców, dydaktyków literatury, historii, innych przedstawicieli humanistyki

oraz czynnych nauczycieli.

Planowana problematyka wystąpień:

– Miejsce F. Chopina w edukacji humanistycznej polskiej szkoły.

– Jak uczyć słuchania muzyki Chopina?

– Chopin w polskiej kulturze muzycznej, literackiej, plastycznej.

– Chopin – Polak i Europejczyk.

– Chopin w zasobach internetowych i multimediach.

Zapraszamy też do prezentacji osiągnięć uczniów, laureatów konkursów związanych

z 200 rocznicą urodzin F. Chopina.

Zgłoszenia oraz wszelkie pytania w sprawie konferencji prosimy kierować drogą elektroniczną

(lub tradycyjną) na adresy organizatorów :

Instytut Filologii Polskiej , ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, p. 555

prof. dr hab. Zo a Budrewicz zobud@ap.krakow.pl

dr Maria Sienko (sekretarz konferencji) marysienko@interia.pl

Instytut Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej , ul. Ingardena 4

dr Romualda Ławrowska roma@isk.net.pl

http://www.wychmuz.pl

Wychowanie Muzyczne w Szkole 3 2010

806583701.125.png

W NUMERZE

Z zagadnień kultury muzycznej

Barbara Literska,

Chopin w szkole XXI wieku

Aleksandra Dudek,

Śladami Chopina – ekskursje i wojaże

po Polsce

Biserka Čejović,

„Spotkanie z Fryderykiem”. Cykl lekcji

języka polskiego przeznaczony dla klas

4–6 szkoły podstawowej

Agnieszka Sołtysik,

Testy wiedzy ogólnopolskiego konkursu

Kompozytor sercu najbliższy

Materiały z badań

Andrzej Białkowski, Mirosław

Grusiewicz,

Reforma szkolna i praktyka nauczania

muzyki w opinii nauczycieli

Recenzje – Kronika – Wydarzenia

Bernard Panasiuk,

Multimedialny Chopin

Materiały metodyczne

Marek Dudek,

Gra dydaktyczna „Poznaj Chopina”

Honorata Kiwała, Agnieszka

Podbilska,

Gra dydaktyczna „Podchody”

Jolanta Pytlik,

„To są czary, pewno czary!” – poznajemy

dzieła Fryderyka Chopina. Scenariusz

zajęć w klasie I

Z działalności Stowarzyszenia

Nauczycieli Muzyki

Pocztówka z Kazimierza

Dodatek muzyczny

• Dumka , muz.: F. Chopin, sł.: B. Zaleski,

oprac.: W. Sołtysik • Życzenie ,

muz.: F. Chopin, sł.: S. Witwicki,

oprac.: W. Sołtysik

Wychowanie Muzyczne w Szkole 3 2010

http://www.wychmuz.pl

806583701.136.png

806583701.147.png

806583701.158.png

806583701.001.png

806583701.012.png

806583701.023.png

806583701.034.png

806583701.045.png

806583701.056.png

806583701.067.png

806583701.078.png

3

W ychowanie

M uzyczne

w S zkole

2010

maj–czerwiec Czasopismo dla nauczycieli

LIV 269 ISSN 0512-4252 Indeks 381616 cena 8,00 zł (w tym 0% VAT)

Stowarzyszenie Nauczycieli

Muzyki

20-718 Lublin, aleja Kraśnicka 2a

tel. 603 992 969

fax (0-81) 533 51 72

W W o os t t tn ich dnia ch uwagę n as zą pr z yk uł o wy darzenie,

kt ó óre zna a znie w ykracz a poza fenomen czyst o artystyczny.

Mło od zzie eż o o a Or kiee tra im . Simóna Bo li ivara z WW nn zueli,

p po dd b battuttą Gus tavvo D ud am el a, wystąpiła 20 czerwwca w sali

O Op eeryy NNaro do wejj. Za sp ra wą koncc rtu głośnn zrrobbiło s ię

o o r rewwel la cyj n yym weenee uell kimm s sy stemie wyychh wwania mu-

zyc cznneg go EEl Siisttemma. PP zytacczaanee ww ppraasiie daane br zzm ią i m-

po n ujjąc co ; aaż tr rud dno uuwiierrzyyć,, żże w Weeneezuuelli dzziaa aają

W ostatnich dniach uwagę naszą przykuło wydarzenie,

które znacznie wykracza poza fenomen czysto artystyczny.

Młodzieżowa Orkiestra im. Simóna Bolivara z Wenezueli,

pod batutą Gustavo Dudamela, wystąpiła 20 czerwca w sali

Opery Narodowej. Za sprawą koncertu głośno zrobiło się

o rewelacyjnym wenezuelskim systemie wychowania mu-

zycznego El Sistema. Przytaczane w prasie dane brzmią im-

ponująco; aż trudno uwierzyć, że w Wenezueli działają 102

orkiestry młodzieżowe, 55 dziecięcych (ok. 100 000 uczniów),

a 180 ośrodków bezpłatnie uczy gry na klasycznych instrumen-

tach, z czego korzysta ok. 350 000 dzieci i młodzieży.

W tym kontekście Polska prezentuje się jak kopciuszek.

Rodzimy poziom edukacji muzycznej pozostawia wiele do ży-

czenia. Powoli cichną wielkie dyskursy i spory, przebrzmiewają

ożywione debaty wokół muzyki w szkole i sytuacji nauczycieli

muzyki. Reforma programowa zamknęła pewne tematy.

Dotychczasowa niewielka skuteczność naszych środowisk

opiniotwórczych nie zachęca do podejmowania kolejnych starań

o zmiany systemowe. Nie potra my przekonać, że problem

powszechnej edukacji muzycznej jest ważny, a i rozbieżności

w ocenie obecnej sytuacji wśród uczestników dyskusji są na tyle

duże, że trudno o wspólne wypracowanie nowych rozwiązań.

Z jednej strony słychać głosy decydentów o „przywróceniu

normalności”, „skuteczności podjętych działań i rozwiązań”,

a z drugiej – środowiska akademickiego, które mówi o „stanie

ostrej niewydolności”, „kryzysie”, „zapaści”.

Co na to sami nauczyciele? W tym numerze właśnie im po-

średnio oddajemy głos, prezentując wyrażane w ankietach opinie

na temat wprowadzonych reform i sytuacji muzyki w szkole.

A żeby nie dać się przytłoczyć szarej rzeczywistości, w dal-

szym ciągu obracamy się w kręgu Chopina, który niezmiennie

króluje w pozaszkolnym życiu muzycznym oraz edukacji

i skupia na sobie uwagę różnych instytutów, stowarzyszeń,

fundacji, centrów kultury, coraz mocniej zagospodarowujących

przestrzeń edukacji muzycznej.

Rada redakcyjna:

Andrzej Białkowski, Helena Danel-Bobrzyk,

Ewa Ho man-Lipska, Gabriela Klauza,

Zo a Konaszkiewicz (przewodnicząca),

Maria Manturzewska, Maria Przychodzińska,

Barbara Smoleńska-Zielińska,

Małgorzata Suświłło

ą 11 02

orki es t try y mmł o odzzieeżoowee, 555 d dz iieccięęcyychh ( (ok k. 1000 0000 ucz ni óów )

),

a a 1 18 0 oś rod dkó ów b ez ppłaatnniee uu c zz zy g rry naa kklaasyyczznyychh iinsstr umme n n-

ta ch, z cz e g o k k o r r rz y y ys tt ta o k.

k. 3550 0 0 0 00 d z zie ec i i i ii mmłoodzzieeż y y.

W W t t tym m k kon t e ek ś śc i i P o ol s sk a a p p re ez e en t tuje si ię ja ak ko o op c c cius ze k.

R R o d d d i i m y y p pozzi o om eddu k ka c cji mmuzzyc c z nej p o z osst a w i i a wiele do ży -

c cz e en ia . P Po w wolli ciichhną ą wwieelkkiee d dy s sk u u sy i s po rry , , p pr z z bb zmi ie wwa j ją

oż y w ion ne d eebaatyy wwokkółł mmuzzykki w szkole i s s y t tuaacjj j n a a u c c cz y y yc i ie l li

m mu z zy ki . R Refforrma pproogrrammowwa zaa mknęł a ppewne ttemmatt .

Do t y c hcczaasoo a nieewiiellkaa sskuu e e e zn o ś ćć nnasszyychh śśroodoowiisk k

o pi iniot wórc c ych n ni e e z za c ch ę ęc a d do po d e ejmow wa nn a a k k ko l le j

Redaktor naczelny:

Mirosław Grusiewicz

(mgrusiewicz@wychmuz.pl), tel. 503 644 267

Redakcja:

Zbigniew Ciechan (abcciechan@wp.pl),

Jerzy Dyląg (judylag@interia.pl),

Romualda Ławrowska

(roma.lawrowska@gmail.com),

Anna G. Piotrowska

(ag piotrowska@interia.pl),

Wiesława A. Sacher (wasacher@onet.eu),

Agnieszka Sołtysik

(agnieszkasoltysik@wp.pl)

jnych starań

o z mi ia n ny sy s t te m mowe. Nie po t tr a am y p przek onać, że pr oble m

p po w w s ze

ważżn y, a i roozbbieeż nnośści

w oc e ni ie o b b cnej sytuacji wśród uczestn ikó w d dy sk usji są na tyle

duże, ż że tr rudn o o wspó ln e wy pr acowa n ie n o wyc h ro związań.

Z jedneej st r ony słyc hać gł osy de cy den ntó ów o „ p p zywr óceniu

nnorrmaaln no ś śc i i , „s kute czno ści po dj ę ętyyc h h d dz iiałłańń i i rozw ią za ń” ,

aa z d dru ugi ie j – śr odowiska akad e m mic ck iie g go , k t óre m ówi o „stan ie

oosttreej niiewwyddo llno oścci”, „kkryyzyysiie”, „zzappaśścii .

Co na to sam i nauczy ciele? W tym numerze w łaśn ie i m po-

średnio oddajemy głos, prezentując w yrażane w ankietach opinie

na t em at wprow ad zony ch r ef orm i sy tuacji muzyki w sz kole.

A żeby nie d ać się przyt ło czyć szarej rzeczywistości, w dal-

szym ciągu obracamy się w kręgu Chopina, który niezmiennie

k kr ó ól u uje w p po z za s sz k ko l ln y ym ż y yc i iu m u uz y yc z zn y ym o r raz e ed u uk a ac j ji

z z cchnnej eeduuka ac jji muuzyyczzneej jeest wa

Sekretariat redakcji:

Anna Waligóra (redakcja@wychmuz.pl)

Opracowanie redakcyjne i korekta:

Ewa Jachimek

Opracowanie gra czne:

Studio Gra czne Idealit

Projekt okładki i ilustracje:

Edyta Lisek

Gra ka nutowa:

Sławomir Kula

Skład i łamanie:

Studio Gra czne Idealit (idealit@idealit.pl)

Druk:

Petit SK, Lublin, ul. Tokarska 13

Nakład: 1200 egz.

Do nansowano ze środków Ministra

Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Mirosław Grusiewicz

http://www.wychmuz.pl

Wychowanie Muzyczne w Szkole 3 2010

806583701.083.png

806583701.084.png

806583701.085.png

806583701.086.png

806583701.087.png

806583701.088.png

806583701.089.png

806583701.090.png

806583701.091.png

806583701.092.png

806583701.093.png

806583701.094.png

806583701.095.png

806583701.096.png

806583701.097.png

806583701.098.png

806583701.099.png

806583701.100.png

806583701.101.png

806583701.102.png

806583701.103.png

806583701.104.png

806583701.105.png

806583701.106.png

806583701.107.png

806583701.108.png

806583701.109.png

806583701.110.png

806583701.111.png

806583701.112.png

806583701.113.png

806583701.114.png

806583701.115.png

806583701.116.png

806583701.117.png

806583701.118.png

806583701.119.png

Z ZAGADNIEŃ KULTURY MUZYCZNEJ

Barbara Literska

Chopin w szkole XXI wieku

Artykuł jest przedrukiem fragmentów tekstu zamieszczonego pod tym samym

tytułem w książce Chopin w kulturze polskiej pod redakcją Macieja Gołąba , która zo-

stała opublikowana w roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

[...]

Zatem kluczem do omówienia jest wydaw-

nictwo – zgodnie z poniższym porządkiem 1 :

(1) w I etapie nauczania źródłami są

podręczniki z trzech o cyn: Wydawnictwa

Szkolne i Pedagogiczne, Juka-91, O cyna

Wydawniczo-Poligra czna „Adam”;

(2) w II etapie: WSiP, Juka-91, O cyna

Edukacyjna Krzysztof Pazdro;

(3) w III etapie: WSiP, Juka-91, O cyna

Edukacyjna Krzysztof Pazdro, Arka.

W centrum zainteresowania znajdą się:

(1) ilościowa charakterystyka Chopinowskich

kompozycji w kontekście całej oferowanej

w podręcznikach literatury muzycznej,

(2) charakterystyka jakościowa proponowanej

literatury chopinowskiej, (3) treści o Chopinie

w porównaniu do informacji o innych kompo-

zytorach w aspekcie ilościowym i jakościowym.

[...]

[...] Przyczynek niniejszy nie rości sobie

pretensji do jednoznacznej odpowiedzi na

postawiony w tytule problem, jego celem

jest jednak wskazanie kierunku, w jakim

podąża obecna edukacja muzyczna w Pol-

sce, a wraz z nią percepcja muzyki Chopina.

Przeto, mimo iż niniejsze omówienie nie jest

reprezentatywne dla wszystkich podręczni-

ków, to pozwala zobaczyć szansę zaistnienia

Chopinowskiej muzyki w świadomości ucznia

polskiej szkoły ogólnokształcącej.

Powszechnie stosowaną przez nauczycieli

zasadą jest wybór jednego podręcznika na

cały kurs danego przedmiotu. Z tego powo-

du poniższe zestawienia są wynikiem sumy

informacji z kolejnych części danego pod-

ręcznika, rmowanego przez jedną o cynę

wydawniczą, choć czasami różnych autorów.

1 Analiza dotyczy podręczników z lat 1999–2005. Nie wszystkie są obecnie wydawane. Nie ma na

rynku odrębnych podręczników do muzyki dla I etapu edukacyjnego Wydawnictw Szkolnych i Peda-

gogicznych, swój żywot kończą również pozostałe podręczniki do muzyki dla edukacji wczesnoszkol-

nej. Niektóre podręczniki, jak Arki z Poznania, zmieniły wydawców. Wydawnictwo Juka znacznie

przemodelowało swoją ofertę, niemniej zdecydowana większość z analizowanych podręczników to

aktualne pozycje wznawiane do dnia dzisiejszego. W myśl reformy programowej pełna wymiana

podręczników nastąpi w roku szkolnym 2016/2017 (dopisek redakcji).

Wychowanie Muzyczne w Szkole 3 2010

http://www.wychmuz.pl

806583701.120.png

806583701.121.png

806583701.122.png

806583701.123.png

Z ZAGADNIEŃ KULTURY MUZYCZNEJ

Kompozycje Chopina –

charakterystyka jakościowa

Sprawą interesującą jest muzyczna cha-

rakterystyka Chopina, w pewien sposób

narzucona uczniowi poprzez dobór jego

kompozycji do wysłuchania. Wiąże się ona

bezpośrednio ze słowną charakterystyką

twórcy (o tym będzie jeszcze mowa) i jest

niejako jej uzupełnieniem. Poniższe tabele

zawierają wykaz kompozycji z podziałem na

kolejne etapy kształcenia (I, II i III). Jest to

abstrakt z podręczników źródłowych, więc

jeżeli ten sam utwór pojawiał się w kilku

podręcznikach z jednego etapu kształcenia, to

tutaj przedstawiony jest tylko jeden raz. Ce-

lem tego ujęcia nie jest tym razem statystyka,

ale wskazanie na utwory, które brzmieniowo

kreują Chopina w wyobraźni ucznia.

Dzieci w okresie wczesnoszkolnym pozna-

ją Chopina-patriotę, wskazującego na historię

Polski (powstanie listopadowe w etiudzie),

na kulturę ludową (w mazurku), szlachecki

taniec polski (polonezy); człowieka wrażli-

wego, który swoją muzyką przekazuje róż-

ne nastroje – „muzyka już nie wesoła, ale

jeszcze nie smutna, pełna spokoju i zadumy”

(Lipska 1999, 71 2 ). Ukierunkowanie słuchania

dotyczy zasadniczo nastrojowości muzyki, od-

dawania uczuć, które dzieci mają określić, za-

tem Chopin jawi się tu przede wszystkim jako

człowiek subtelny, delikatny, wrażliwy, spokoj-

ny, szlachetny w obejściu, ale również zdolny

do gwałtownych uczuć w sprawie najważniej-

szej – skazanej na poddańczy los Ojczyzny.

Obraz stworzony w wyobraźni ucznia

w I etapie kształcenia jest utrwalany w II eta-

pie przez te same i inne kompozycje: scherzo,

preludium, mazurek znalazły się w rozdziale

omawiającym zimę – pory roku malowane

muzyką (Jakóbczak-Drążek, Smoczyńska

1999). Przy prezentacji różnych sposobów

notacji muzycznej zamieszczono przykład –

fragment autografu Etiudy c-moll op. 10 nr 12

Chopina z komentarzem: „Tak swoje kompo-

zycje zapisywał nasz największy kompozytor

– Fryderyk Chopin” (Jakóbczak-Drążek,

Smoczyńska 2000, 44). W obu etapach kształ-

cenia uczniowie nie poznają większych form

Chopinowskich ( Scher zo h-moll jest tutaj

wyjątkiem i, jak można się domyślać, na

lekcji prezentowane jest we fragmentach).

Taki wybór kompozycji jest uzasadniony,

dzieci w tym wieku (10 – 12 lat) stopniowo

budują swoją wiedzę o świecie, są ciekawe

wielu zjawisk, zatem muzyka Chopina nie jest

Tabela . Utwory F. Chopina wskazane do wysłuchania w SP,

kl. –

lp.

klasy

kompozycja Chopina

1

SP 1–3

Etiuda c-moll op. 10 nr 12

2

SP 1–3

Mazurek B-dur op. 7 nr 1

3

SP1–3

Mazurek D-dur op. 33 nr 3

4

SP1–3

Polonez g-moll – dwukrotnie

5

SP1–3

Polonez A-dur op. 40 nr 1 – dwukrotnie

6

SP1–3

Preludium h-moll op. 28 nr 6

7

SP1–3

Preludium A-dur op. 28 nr 7

8

SP1–3

Preludium Des-dur op. 28 nr 15

9

SP1–3

Walc Des-dur op. 64 nr 1 – dwukrotnie

Tabela . Utwory F. Chopina wskazane do wysłuchania w SP,

kl. –

lp.

klasy

kompozycja Chopina

1

SP 4 – 6

Etiuda C-dur op. 10 nr 1

2

SP 4 – 6

Etiuda E-dur op. 10 nr 3

3

SP 4 – 6

Etiuda c-moll op. 10 nr 12

4

SP 4 – 6

Mazurek (bez wskazania)

5

SP 4 – 6

Mazurek E-dur op. 6 nr 3

6

SP 4 – 6

Mazurek es-moll op. 6 nr 4

7

SP 4 – 6

Mazurek C-dur op. 6 nr 5 – dwukrotnie

8

SP 4 – 6

Pieśń Hulanka op. 74 nr 4

9

SP 4 – 6

Preludium e-moll op. 28 nr 4

10

SP 4 – 6

Preludium A-dur op. 28 nr 7

11

SP 4 – 6

Preludium ﬁ s-moll op. 28 nr 8

12

SP 4 – 6

Preludium Des-dur op. 28 nr 15

13

SP 4 – 6

Preludium d-moll op. 28 nr 24

14

SP 4 – 6

Scherzo h-moll op. 20

15

SP 4 – 6

Walc Es-dur op. 18

2 Uwaga dotyczy Preludium A-dur op. 28 nr 7.

http://www.wychmuz.pl

Wychowanie Muzyczne w Szkole 3 2010

806583701.124.png

806583701.126.png

806583701.127.png

806583701.128.png

806583701.129.png

806583701.130.png

806583701.131.png

806583701.132.png

806583701.133.png

806583701.134.png

806583701.135.png

806583701.137.png

806583701.138.png

806583701.139.png

806583701.140.png

806583701.141.png

806583701.142.png

806583701.143.png

806583701.144.png

806583701.145.png

806583701.146.png

806583701.148.png

806583701.149.png

806583701.150.png

806583701.151.png

806583701.152.png

806583701.153.png

806583701.154.png

806583701.155.png

806583701.156.png

806583701.157.png

806583701.159.png

806583701.160.png

806583701.161.png

806583701.162.png

806583701.163.png

806583701.164.png

806583701.165.png

806583701.166.png

806583701.167.png

806583701.168.png

806583701.002.png

806583701.003.png

806583701.004.png

806583701.005.png

806583701.006.png

806583701.007.png

806583701.008.png

806583701.009.png

806583701.010.png

806583701.011.png

806583701.013.png

806583701.014.png

806583701.015.png

806583701.016.png

806583701.017.png

806583701.018.png

806583701.019.png

806583701.020.png

806583701.021.png

806583701.022.png

806583701.024.png

806583701.025.png

806583701.026.png

806583701.027.png

806583701.028.png

806583701.029.png

806583701.030.png

806583701.031.png

806583701.032.png

806583701.033.png

806583701.035.png

806583701.036.png

806583701.037.png

806583701.038.png

806583701.039.png

806583701.040.png

806583701.041.png

806583701.042.png

806583701.043.png

806583701.044.png

806583701.046.png

806583701.047.png

806583701.048.png

806583701.049.png

806583701.050.png

806583701.051.png

806583701.052.png

806583701.053.png

806583701.054.png

806583701.055.png

806583701.057.png

806583701.058.png

806583701.059.png

806583701.060.png

806583701.061.png

806583701.062.png

806583701.063.png

806583701.064.png

806583701.065.png

806583701.066.png

806583701.068.png

806583701.069.png

806583701.070.png

806583701.071.png

806583701.072.png

806583701.073.png

806583701.074.png

806583701.075.png

806583701.076.png

806583701.077.png

806583701.079.png

806583701.080.png

806583701.081.png

806583701.082.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin