9 - Wędrowny handlarz.pdf - WERNIC WIESŁAW - janko77

Wiesław Wernic

Wędrowny Handlarz

Cisza

Słońce zachodzi, ucicha wiatr, Samotne

ognisko płonie.

Pod ręką strzelba — trapera brat,

Po niebie obłoki gonią.

Chciałbym z obłokiem popłynąć w dal,

Do miejsc, gdzie nikt mnie nie czeka,

Gdzie preria śpi, a pluskiem fal

Podzwania nieznana rzeka.

I dotrzeć tam, gdzie rośnie bór

W zadumie swej mrocznej ciszy

I w grzmocie pian, gdzie spada z gór Potok ze

skalnej niszy.

A kiedy wreszcie zróżowi świat

Zorza, gdy wstanie na wschodzie,

Chcę patrzeć, jak bóbr — nasz młodszy brat,

Opuszcza swój dom na wodzie.

Pochwycić chmurę, okiełznać ją Niczym

dzikiego konia, Wskoczyć na grzbiet i przez

mil sto Prerii przemierzać błonia!

— Ładne. Sam pan ułożył?

— Gdzie tam! Nauczył mnie znajomek podczas pie-

kielnie długiej i mroźnej nocy. Na Alasce. Byłem wówczas

cheechako.

— Przybyszem?

— Tak, w języku czerwonoskórych, ale wśród białych

słowo to oznaczało coś nie bardzo dla mnie przyjemnego:

frajer albo... naiwniak. Wędrowaliśmy daleko. Kiedy

dotarłem do Fort Yukon byłem już prawie „kwaśnym

chłopcem", a w Nome skwaśniałem do reszty.

— Nic a nic nie wiem o kwaśnych chłopcach — za-

uważyłem popychając obcasem w głąb ogniska długie

polano, którego koniec zdążył się zwęglić.

Drzewa mieliśmy pod dostatkiem, a w miarę jak za-

chodziło słońce, wieczorny chłód coraz silniej dawał znać

o sobie.

— Ba, pan nie był na Alasce.

— Nie byłem. Cóż to są „kwaśni chłopcy"?

— Ci, którzy nie znają tych wymyślnych proszków,

jakie dodane do mąki czynią pieczywo pulchnym.

— Można jeść podpłomyki. Ja sam... — tu ugryzłem

się w język i urwałem w połowie zdania.

Chciałem przecież powiedzieć, że setki razy wśród

prerii i lasów spożywałem właśnie podpłomyki — twarde

placki z mąki i wody, zastępujące mi chleb przez długie

miesiące wędrówek. Jednak tego nie powiedziałem nie

chcąc pozbawiać się przyjemności zabawy. Jakiej

zabawy? Później to wyjaśnię.

— Och — odparł mój towarzysz — kwaśni chłopcy są

wybredni. Jeśli tylko mają okazję, robią zaczyn z mąki,

która kwaśnieje i służy jako drożdże. Kiedy przybyliśmy

do Sitki, byłem miękki jak bułka z takiego ciasta, ale nim

doszliśmy do Yukonu, stwardniałem na suchar.

Wiedziałem już bardzo wiele o Alasce, to na przykład, że

gdy plunąć, a ślina zamarza w powietrzu, wiadomo:

sześćdziesiąt stopni murowane *, i jeszcze sporo o innych

sprawach. Dlatego wróciłem cały i zdrowy, a mój brat

stracił tylko jeden palec i tylko u lewej ręki, co nie jest,

myślę, wielkim nieszczęściem.

— Odmrożenie — zgadłem bez trudu.

— Oczywiście, ale operacja odbyła się w warunkach,

które pan uznałby za karygodne.

— To znaczy?

— Na przydrożnym kamieniu, jeśli można mówić o

jakiejkolwiek drodze, i przy pomocy siekiery. Operowany

wcale nie czuł bólu, a operujący musiał się spieszyć, żeby

sobie nie odmrozić dłoni.

— Nie było innego sposobu?

— Ba, każda zwłoka kosztowałaby mego brata kilka

dalszych palców. Dlatego nie szukaliśmy ani stołu ope-

racyjnego, ani szpitala. Gdzież ich tam zresztą szukać?

— Hal! — zawołałem. — Dorzuć drewna!

Przed wyruszeniem w drogę Norton przedstawił mi swego

pomocnika: „To jest Hal Burns. Chłopak poczciwy z

kośćmi".

— Ryzykowna decyzja — wróciłem do przerwanej

rozmowy. — Brudna siekiera i brudny kamień, w sumie:

otwarta furtka dla gangreny.

— Nie taka bardzo ryzykowna, doktorze. W klimacie

tamtejszej zimy wszystkie zarazki marzną na kość, na

kamień, na śmierć. Pan nie ma pojęcia, co to jest alaskańska

zima. A wiosna wcale nie lepsza. Wszystko topnieje w

oczach, wodospady grzmią pod byle skałką, śnieg ginie i

powstaje jedno gigantyczne błoto, z którym dają sobie radę

tylko łosie. Brr! Nigdy więcej do Alaski, doktorze, takie

moje hasło! Chociaż na tej Alasce można zrobić niezły

interes.

— Odkrył pan złoto?

— Nie. Komu wspomnę o Alasce, zaraz napomyka o

złocie. Wprawdzie przywieźliśmy nieco złota, ale interes to

skórki.

— Traperstwo?

— Coś w tym rodzaju. Nikt tu nie uwierzy, że sypiałem

na posłaniu ze srebrnych lisów. Ale z jakim trudem

zdobytych! Obecna wyprawa to po prostu letnia woda.

Wycieczka, świąteczny piknik, chociaż wydawać się może

uciążliwa. Zwykle tak się dzieje za pierwszym razem, ale

jak pan powróci do Milwaukee, kto wie? Może nawet

zatęskni za następną przejażdżką?

— Zupełnie co innego opowiadał mi pan właśnie w

Milwaukee.

— Święta prawda! Chciałem pana odwieść od zamiaru.

Lękałem się kłopotów. Nie nadaję się do roli mamki, a

przewidywałem mnóstwo

nieprzyjemnych historii.

Nie sprawdziły się. Z pana, doktorze, urodzony westman!

Co prawda to dopiero początek drogi, ale początki zwykle

są najtrudniejsze. Hal, daj nam kawy!

Burns bez słowa przyniósł dwa pełne Jsubki.

— Kawa nieraz ratowała mi życie podczas tamtych

wściekłych mrozów. Nie nudzę pana, doktorze?

— Słucham z ciekawością.

— Otóż, Alaska to nie tylko mrozy. Jeszcze Indianie.

— Chyba spokojni.

— Diabła tam! To tu są spokojni na tym niby-dzikim

Zachodzie. Chociaż największy krzyk podnoszono właśnie

tutaj, a nie tam, gdzie wszyscy czerwonoskórzy posiadają

strzelby, chociaż broni nie wolno im sprzedawać. A poza

tym... jedzą psy! Fu!

Roześmiałem się.

— Słyszałem, że biali w tamtych stronach, gdy im głód

dokuczy, również nie gardzą psami.

— Prawda — odparł niechętnie. — Mnie się to nie

zdarzyło. Na szczęście.

— Jeśli czerwoni polują na psy, nie jest to jeszcze

najgorsze.

— Żeby tylko na psy! Na ludzi również...

— Nie przesadza pan? Opowiadano mi wiele o

walkach czerwonoskórych w Dakocie, Montanie, Nowym

Meksyku i Arizonie, ale nic a nic o Alasce.

— Bo ludzi tam mało, przestrzenie ogromne, a

wiadomości nie docierają do miast.

W tym twierdzeniu było sporo prawdy, ale chyba Norton

miał dość powierzchowne informacje o ludach

zamieszkujących Alaskę. Ten kraj należał do Stanów

dopiero od dwudziestu lat, a minie jeszcze ze sto, zanim go

będzie można dokładniej spenetrować *. Powiedziałem więc

tylko:

— Handluje pan z Indianami, ale jakoś nie cieszą się

pana sympatią, czyżby ten handel był mało popłatny?

Spojrzał na mnie ostro, tak że oczekiwałem wybuchu

oburzenia. Ale pomyliłem się.

— Pan mnie krzywdzi, doktorze, takim podejrzeniem.

Sympatia nie ma nic wspólnego z handlowym interesem.

Żeby powiedzieć prawdę, to ja ich lubię i myślę, że z

wzajemnością. Dlaczego? Dlatego, że nie jestem oszustem,

nie wymieniam dziurawych koców na srebrne ozdoby

nawajskie i nie wyłudzam złotego piasku za baryłki ognistej

wody. Chociaż tak czyniło przede mną bardzo wielu

wędrownych handlarzy. Ja lubię czerwonoskórych, ale to

wcale nie znaczy, iż ich nie rozróżniam. Są tacy, są owacy.

Podobnie jak i u nas. Przyznam, że niejeden raz dobrze

zaleźli mi za skórę, ale pamiętam, że ze strony białych jakże

często stosowa no oszustwo, mord i wyzysk. Nie jestem

traperem ani westmanem, nie mam na sumieniu ani jednego

czerwonego wojownika, ale też wiem, że nie każdy z nich

ma anielskie skrzydła u ramion.

9 - Wędrowny handlarz.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: