Szkółkarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZEWÓW OZDOBNYCH (CZ.pdf - Szkółkarstwo-magazyn - wywrotowy

15.12.2011

Szkókarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZ…

Szukaj:

w roku: wszystkie w kategorii:

wszystkie

szukaj

ROLINY OZDOBNE

NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZEWÓW OZDOBNYCH (CZ. I)

prof. dr hab. Maria Kamiska

Numer: 01/2002

Fitoplazmy, dawniej zwane organizmami mikoplazmopodobnymi (MLOs), przedstawione w

"Szkółkarstwie" 3/2000, są groźnymi patogenami m.in. ozdobnych roślin drzewiastych. Poza

ółtaczką wiązu wywołują one ółtaczkę jesionu, czarcią miotlastość i zamieranie topoli, klonu,

dębu i olszy oraz głogu, lilaka, derenia, tawuły i hortensji.

Zamieranie olszy

Wiedza na temat tej choroby, wywołanej przez fitoplazmę o nazwie ółtaczka olszy (Alder yellows; ALY), i jej historia są dość

nowe. Objawy zamierania olszy w stosunkowo duym nasileniu obserwowano w Niemczech i we Włoszech na następujących

gatunkach olszy: czarnej (Alnus glutinosa), szarej (A. incana), pomarszczonej (A. rugosa), a take A. cordata, A. hirsuta, A.

subcordata, A. tenuifolia i A. rubra. W Polsce choroba ta występuje w bardzo duym nasileniu na olszy czarnej w rejonie

Zakopanego oraz na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Nie prowadzono badań nad zamieraniem olszy w innych

rejonach Polski. Fitoplazma powodująca ółtaczkę a następnie zamieranie olszy jest blisko spokrewniona lub prawie identyczna

z fitoplazmami z grupy ółtaczki wiązu, wywołującymi groźne choroby roślin drzewiastych z rodzaju Ulmus, Vitis, Rubus,

Prunus, Olea i Eucaliptus. Nie ma wiadomości na temat naturalnych wektorów tego patogenu. Objawy chorobowe. W połowie

czerwca liście poraonych roślin stają się jasnozielone, potem przebarwiają się na ółto i ulegają nekrozie, są najczęściej

mniejsze ni u drzew zdrowych i przedwcześnie opadają, przez co rośliny są ubogo ulistnione, a ich wzrost zahamowany (fot.

1).

FOT. 1. Olsza poraona przez fitoplazmę

W następnym etapie choroby stopniowo zamiera całe drzewo — najpierw obumierają pojedyncze pędy, a następnie — dość

raptownie — cała roślina. Z pni i korzeni chorych drzew pionowo wyrastają, rozgałęzione w górnej części pędy typu czarcich

mioteł, które take wkrótce zamierają (fot. 2).

FOT. 2. Zamierające, pionowo wyrosłe pędy chorego

drzewa

ółtaczka jesionu

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=226

1/3

15.12.2011

Szkókarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZ…

ółtaczka jesionu

Chorobę tę opisano pod koniec lat 80. Stwierdzono ją w USA i Kanadzie. Wprawdzie nie ma informacji na temat występowania

jej na drzewach w Europie, jednake w ostatnim roku ółtaczkę tę obserwowano na terenie Polski na siewkach jesionu

wyniosłego wykorzystywanych jako podkładki oraz na młodych szczepach. ółtaczka jesionu wywoływana jest przez

fitoplazmę o tej samej nazwie (Ash yellows; AY), zaliczaną do grupy ółtaczki jesionu. Patogeny z tej grupy są take przyczyną

chorób obserwowanych na lilakach (Syringa spp.). Z dotychczasowych badań wynika, e czynnik chorobotwórczy

rozprzestrzeniany jest głównie podczas szczepienia, przy czym ródłem choroby mogą być zarówno zrazy, jak i podkładki,

które często są poraane, lecz nie wykazują objawów chorobowych. Nie ma na razie wiadomości na temat naturalnych

wektorów tej fitoplazmy. Objawy chorobowe wywoływane przez fitoplazmę ółtaczki jesionu na drzewach z rodzaju Fraxinus

spp. są podobne do symptomów fitoplazmoz stwierdzanych na innych roślinach, zwłaszcza na wiązie (Ulmus spp.), a ich

nasilenie zaley od gatunku gospodarza. U jesionu białego (F. americana) — bardzo wraliwego na poraenie ółtaczką —

najczęściej obserwuje się chlorozę, ółknięcie lub czerwone zabarwienie liści, ich zdrobnienie, deformację i przedwczesne

opadanie. Nowo wyrastające pędy mają postać czarcich mioteł. Wzrost chorych roślin jest bardzo zahamowany. Poraone

drzewa nagle więdną i zamierają. Drzewa, mniej podatnego na chorobę, jesionu pensylwańskiego (F. pennsylvanica) wykazują

głównie zahamowanie wzrostu i zmiany w zabarwieniu liści, jednake nie zamierają. Natomiast u F. velutina zahamowanie

wzrostu poraonej rośliny jest słabo widoczne. Choroba jest bardzo grona gospodarczo i w USA poświęcono jej wiele uwagi.

Z badań amerykańskich wynika, e na trzyletnich drzewach jesionu pensylwańskiego, eksperymentalnie zakaonego przez

szczepienie, pierwsze objawy

Fot. 5. Rozmnaanie jeyn w multiplach jest

zdecydowanie lepsze od tradyzyjnego na zagonach

chorobowe występują na najmłodszych korzeniach, które ju po 34 dniach od infekcji mają zahamowany wzrost i zamierające

wierzchołki. Z czasem choroba obejmuje starsze i grubsze korzenie, które stopniowo obumierają. W ywych korzeniach

poraonych drzew widać — na przekroju poprzecznym — ściemnienie łyka i kambium spowodowane degeneracją rurek

sitowych i komórek towarzyszących oraz rozwój grubych, zlignifikowanych komórek parenchymatycznych (patologicznej

sklerenchymy). Po 102 dniach od zakaenia obserwowano nekrozę korzeni i więdnięcie nadziemnej części roślin. Do czasu

pojawienia się nekrozy korzeni wzrost poraonych drzew był normalny, chocia wystąpiła, stopniowo się pogłębiająca,

chloroza liści która po 68 dniach, była bardzo silna i towarzyszyło jej więdnięcie liści. U chorych drzew, które — mimo

zakaenia — przetrwały okres spoczynku zimowego, wiosną obserwowano zahamowanie wzrostu pędów oraz chlorozę,

zdrobnienie i deformację liści, czasem czarcie miotły. Ponadto zawsze zamierały wierzchołki korzeni, które w efekcie ulegały

skróceniu i osłabieniu, co prowadziło do gorszego zaopatrywania rośliny w wodę.

Czarcia miotlastowść i zamieranie topoli

Ta choroba (Populus witches' broom and decline; PopWBD), występuje na wielu gatunkach topoli w Europie — bardzo często

na topoli czarnej (Populus nigra) 'Italica' w Niemczech, Bułgarii i na Węgrzech, na topoli szarej (P. canescens) w Holandii, topoli

białej (P. alba) we Francji i Holandii, topoli osice (P. tremula) w Niemczech oraz topoli kanadyjskiej (P. canadensis) w Bułgarii. W

Polsce miotlastość i zamieranie topoli jest równie zjawiskiem powszechnym. Chore drzewa rosną, na przykład wzdłu Alei

Racławickiej w Lublinie, przy trasie Warszawa-Lublin, w Warszawie, Skierniewicach i okolicach Zakopanego. Występowanie

objawów chorobowych wiąe się z poraeniem drzew przez fitoplazmę z grupy ółtaczki astra (I-B), która jest w Europie

bardzo powszechna i występuje na wielu gatunkach roślin zielnych, na bylinach, krzewach i drzewach. Objawy chorobowe.

Pierwsze — to ółknięcie i czerwienienie liści, co mona obserwować pónym latem i jesienią. Przebarwione liście

przedwcześnie opadają. Niekiedy wyrastają czarcie miotły, których boczne pędy są bardzo cienkie (fot. 3).

FOT. 3. Topola czarna 'Italica' z

zamierającymi pędami i licznymi czarcimi

miotłami

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=226

2/3

15.12.2011

Szkókarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZ…

miotłami

Liście u podstawy mioteł są bardzo due, zaś powyej — liczne i drobne, a nawet zdeformowane (fot. 4).

Fot. 4. U podstawy chorych drzew

wyrastają liczne czarcie miotły z

drobnymi lićmi

Inne pędy poraonych drzew mają krzaczasty pokrój z powodu silnego zdrobnienia liści i skrócenia ogonków liściowych. Wraz

z postępem choroby ulistnienie się przerzedza, ponadto obumierają pojedyncze pędy oraz całe drzewa.

powrót

Hasło Ogrodnicze | plantpress.pl | kontakt

NOTA PRANA

Materiały umieszczone na portalu www.szkolkarstwo.pl objęte są ochroną wynikającą z ustawy z dnia 4

lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a właścicielem ich autorskich praw

majątkowych jest Plantpress sp. z o.o z siedzibą w Krakowie.

Plantpress sp. z o.o z siedzibą w Krakowie zastrzega w rozumieniu art. 25 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 4

lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, i dalsze rozpowszechnianie aktualnych

artykułów opublikowanych na portalu www.szkolkarstwo.pl jest zabronione niezalenie od celu w jakim

rozpowszechnienie miałoby nastąpić, lub uytego środka przekazu.

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=226

3/3

Szkółkarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZEWÓW OZDOBNYCH (CZ.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: