TERYTORIUM I ZACHOWANIA TERYTORIALNE:
Ogólnie odnosi się do tych zachowań, które wynikają z określonego stosunku do otoczenia fizycznego, manifestowania praw własności do terytorium i jego obrony przed „intruzami”. Zachowania terytorialne pomagają regulować interakcje społeczne, ale mogą być także źródłem konfliktów społecznych.
TYPY TERYTORIUM (Altman):
Ä prywatne: stanowią wyłączną domenę ich właściciela, jako podstawa codziennego funkcjonowania jednostki są one pilnie strzeżone przed wszelkimi próbami nieporszonego wtargnięcia,
Ä pośrednie: nie pełnią centralnej funkcji w życiu jednostki i nie są przez nią postrzegane na zasadach wyłączności,
Ä publiczne: obszary, które praktycznie każdy może tymczasowo „objąć na własność”
TYPY WKROCZENIA NA TERYTORIUM (Lyman, Scott):
Ä naruszenie: dotyczy aktów nieusprawiedliwionego wykorzystania cudzego terytorium,
Ä inwazja: jest bardziej trwałym i poważniejszym naruszeniem czyjegoś terytorium, jest to próba przejęcia czyjejś przestrzeni na własność,
Ä skalanie: inaczej zanieczyszczenie czyjegoś terytorium nie tyle własną obecnością, co jej śladami.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA INTENSYWNOŚĆ REAKCJI OBRONNYCH:
Ä Kto narusza nasze terytorium?
Ä Dlaczego ktoś narusze nasze terytorium?
Ä Jaki typ terytorium został naruszony?
Ä Jaką formę przybrał akt naruszenia terytorium?
Ä Jak długo trwało naruszenie terytorium?
Ä Czy spodziewamy się dalszych aktów naruszenia terytorium?
Ä Gdzie nastąpiło naruszenie terytorium?
METODY OBRONY WŁASNEGO TERYTORIUM:
Q prewencja (opiera się na wytyczeniu granic terytorium)
Q działanie
ZNACZNIKI:
Obiekty, które mogą posłużyć do wyznaczenia granic naszego terytorium.
BAGNO BEHAWIORALNE:
Termin, dobrze oddający zależności obserwowane na zamkniętej przestrzeni, w której większość osobników wykazaywała znaczne zaburzenia w zachowaniach. Bagno behawioralne nie jest naturalną formą niekontrolowanego rozrostu populacji.
ZAGĘSZCZENIE:
Określa liczbę ludzi przypadającą na daną jednostkę powierzchni.
ZATŁOCZENIE:
Odnosi się do stanu emocjonalnego, który może rozwinąć się zarówno w warunkach wysokiego, jak i niskiego zagęszczenia.
CZYNNIKI DETERMINUJĄCE WYSTĄPIENIE UCZUCIA ZATŁOCZENIA:
Q czynniki otoczenia (ograniczona przestrzeń, niepożądane dźwięki, brak niezbędnych zasobów)
Q czynniki osobowe (płeć, cechy osobowości odzwierciedlające niską samoocenę, brak dominacji, brak kontroli i niechęć wobec kontaktów społecznych)
Q czynniki społeczne (duża liczba niepożądanych kontaktów społecznych w zbyt bliskim dystansie)
Q czynniki związane z realizacją celów (niemożność realizacji pragnień)
PRZESTRZEŃ NIEFORMALNA (Hall):
Q sfera intymna (od rzeczywistego kontaktu fizycznego do ok. 45 cm)
Q sfera osobista (od 45 cm do ok. 1,2 m)
Q sfera społeczna (od 1,2 m do 3,5 m)
Q sfera publiczna (od 3,5 m do granic widzialności lub słyszalności)
DYSTANS KONWERSACYJNY:
Efekt negocjacji między uczestnikami procesu komunikacji.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ZMIANĘ DYSTANSU KONWERSACYJNEGO:
Q płeć
Q wiek
Q tło kulturowe i etniczne
Q temat rozmowy
Q otoczenie interakcji
Q cechy fizyczne
Q orientacja postaw i emocji
Q charakterystyka relacji międzyludzkich
Q charakterystyka osobowości
EKOLOGIA MAŁYCH GRUP:
Badania nad relacjami przestrzennymi w małych grupach ludzkich i wzorcami zajmowania miejsc przy stole. Wysunięte wnioski można grupować w nastepujące kategorie:
Q przywództwo
Q dominacja
Q zadanie
Q płeć i stopień zażyłości
Q motywacja
Q intorwertyzm – ekstrawertyzm
Dobór miejsc siedzących i dystansu nie wydaje się kwestią przypadku. Przywódcy i osoby o dominującej osobowości wykazują tendencję do zajmowania określonych miejsc przy stole, jednak i sama pozycja może wpływać na zachowanie danej osoby i określać jej rolę w grupie. Sposób zajmowania miejsc zależy także od tematu rozmowy, natury relacji między uczestnikami oraz niektórych zmiennych osobowościowych.
ZWIĄZEK EMOCJONALNY I MAŁŻEŃSTWO:
Q mężczyźni kładą duży nacisk na urodę partnerki, podobnie kobiety ceniąsobie atrakcyjnych partnerów
Q atrakcyjność jest najistotniejszą determinantą oceny partnera, wyrażającej się chęcią kontynuowania znajomości
Q każdy człowiek odczuwa pociąg tylko do najbardziej atrakcyjnego spośród potencjalnych partnerów, ale rzeczywisty dobór zależy od innych czynników
Q nieatrakcyjni partnerzy bardzo ładnych kobiet są oceniani jako bardziej przedsiębiorczy
ATRAKCYJNOŚĆ A PRACA:
Q jeżeli dana posada nie będzie uznana za niegodną lub nieadekwatną do poziomu atrakcyjności kandydata, to o jego zatrudnieniu decdować będzie właśnie jego atrakcyjność (przy założeniu, że pozostałe kwalifikacje zostaną spełnione)
Q we współczesnym świecie największe szanse na szybki awans mają kobiety, które nie są ani zbyt atrakcyjne, ani też zbyt nieatrakcyjne
PERSWAZJA:
Q u mężczyzn atrakcyjny wygląd bywa korzystnym elementem perswazji
Q atrakcyjny fizycznie nadawca już na wstępie dysponuje większym potencjałem wzbudzania w odbiorcy zaufania i oczekiwań efektywnej realizacji zadania
SAMOOCENA:
Q kobiety postrzegające siebie jako atrakcyjne fizycznie mają istotnie wyższą samoocenę, uważają się za bardziej szczęśliwe i wykazują niższy poziom zachowań neurotycznych niż kobiety uznające się za mało atrakcyjne
Q atarkcyjność jako jeden z czynników wpływających na naszą samoocenę
ZACHOWANIA ASPOŁECZNE:
Q rola interakcji (rozmowa może zmienić naszą ocenę, wpływ interakcji na postawy zależy m.in. od natury tych postaw, ich siły czy adekwatności)
Q rola innych czynników (czasami na naszą ocenę wpływa nie tylko wygląd danej osoby, ale także jej słowa)
Q zmiany standardów oceny w czasie (ocena atrakcyjności może się z czasem stopniowo zmieniać lub ulegać dramatycznej zmianie w dowolnym punkcie na osi czasu, ogólna ocena atrakcyjności kobiet i mężczyzn znacząco spada z nadejściem wieku średniego)
TWARZ:
Q okazuje się, że atrakcyjna fizycznie twarz cechuje się podobieństwem do matematycznie uśrednionej charakterystyki wszystkich twarzy w danej populacji
Q rysy i kontur twarzy silnie oddziaływują na odbiór danej osoby przez inne
SYLWETKA:
Q charakterystyka sylwetki badanego oceniana jest w skali od 1 do 7, gdzie 7 określa występowanie cech najbardziej zbliżonych do danego typu sylwetki
Q ocena podawana jest w postaci trzech cyfr
Q endomorf: miękki, zaokrąglony, otyły
Q mezomorf: grubokościsty, muskularny, atletyczny
Q ektomorf: wysoki, chudy, delikatny
UBIÓR:
W powszechnej opinii stanowi ważny element stosunków międzyludzkich. Świadczą one ponadto, iż w ocenie społecznej strój winien być dostosowany do pełnionej roli oraz do otoczenia.
GESTY:
Pełnią różnorakie funkcje. Mogą zastępować mowę (w trakcie rozmowy albo wtedy, gdy nie możemy posługiwać się językiem mówionym), regulować przepływ i rytm interakcji, przywoływać uwagę odbiorcy, kłaść nacisk na określone informacje werbalne, uzupełniać i wyjaśniać komunikat słowny, charakteryzować i utrwalać treść przekazu lub antycypować nadchodzące informacje.
GESTY NIEZALEŻNE OD MOWY (EMBLEMATY):
Sygnały niewerbalne mające bezpośrednie znaczenie werbalne lub definicję w postaci słowa lub frazy. Warunkiem jest duża zgoda wśród członków danej kultury lub subkultury co do znaczenia gestu.
JĘZYK MIGOWY:
System gestów nie ograniczający się do treści związanych z realizacją określonych zadań.
GESTY ZALEŻNE OD MOWY (GESTY ILUSTRACYJNE):
Gesty bezpośrednio powiązane z przekazem werbalnym. Znaczenia i funkcje tych gestów mogą być odczytane tylko na podstawie ich relacji względem towarzyszącego im komunikatu słownego.
PODSTAWOWE TYPY GESTÓW:
Q gesty odnoszące się do przedmiotu przekazu
Q gesty oddające relacje między nadawcą a przedmiotem przekazu (nie charakteryzują natury omawianego przedmiotu, lecz opisują stosunek nadawcy do tematu wypowiedzi, dłonie uniesione ku górze – brak pewności siebie, dłonie skierowne w dół – świadczą o przekonaniu, dłonie podniesione i skierowane ku odbiorcy – sygnał zapewnienia, dłonie skierowane ku sobie – chęć objęcia kontrolii nad ideą)
Q gesty służące jako wizualne znaki przestankowe kontrolujące tok przekazu (akcentują i organizują najważniejsze segmenty wypowiedzi, segment może składać się z pojedynczego słowa lub większego fragmentu)
Q gesty służące regulacji i organizacji toku interakcji między nadawcą a odbiorcą (inaczej gesty interakcyjne, które pełnią funkcje takie jak: 1) prezentowanie informacji – ogólne informacje, znane informacje, dygresje, elipsy 2) cytownie uprzednich wypowiedzi partnera – cytat ogólny, potwierdzenie reakcji odbiorcy 3) wysiłki w celu wywołania określonej reakcji u odbiorcy – prośba o pomoc, prośba o opinię, prośba o przyzwolenie na kontynuację 4) kontrola zachowań sygnalizujących oddawanie i przejmowanie inicjatywy w rozmowie – oddawanie inicjatywy, przejmowanie inicjatywy, otwarta inicjatywa)
FRAZA FONETYCZNA:
Najmniejsza jednostka znaczeniowa w mowie, złożona średnio z pięciu słów, posiada jeden główny akcent zaznaczający się zmianą w wysokości, rytmie lub natężeniu dźwięku i zakończona jest pauzą. Fraza ta jest skoordynowana z ruchami ciała.
ZNACZNIKI KINETYCZNE:
Zachowania niewerbalne służą do oznaczania określonych zachowań werbalnych.
SYNCHRONIZACJA INTERAKTYWNA:
Q dopasowanie
Q zazębianie (współwystepowanie zmian zachowań i mowy u obu uczestników interakcji)
ZBIEŻNOŚĆ MOTORYCZNA:
Zjawisko pokrewne zbieżności póz.
ZARAŹLIWOŚĆ EMOCJONALNA:
Tendencja do naśladowania zachowań innych osób (postawą, mimiką, sposobem ekspresji werbalnej itp.) Wzbudza w nas określone doświadczenia emocjonalne .
...
Marudziara