Sir Izajasz Berlin - R. Legutko.pdf

(80 KB) Pobierz
prawa czlowieka
TekstpublikowanywksiąŜce"Oczasachchytrychi
prawdachpozornych"(Kraków1999r.)
NiezwyklewysokapozycjaIzajaszaBerlinaw
anglosaskimśrodowiskufilozoficznymbyłaczymś
zagadkowym.Odwielulatśrodowiskotojest
zdominowaneprzezfilozofięanalityczną;wszystko,
coniemieścisięwjejobrębiebywatraktowanez
małoskrywanąpogardąizaliczanedogatunku,ze
szkolarskiegopunktuwidzenia,podrzędniejszego
dohistoriiidei,eseistyki,czypublicystyki.Oceniany
wedletakiegokryteriumBerlinwŜadnymraziesię
niemoŜebyćnazywanyfilozofem,aninawet
szkolarzem.WswoimdługimŜyciunapisał
właściwietylkojednąksiąŜkęjesttoopublikowana
porazpierwszywroku1939intelektualnabiografia
1
prawdachpozornych"(Kraków1999r.
KarolaMarksa;resztapublikacjitoesejepičcesde
circonstances,jakjeokreślałsamautor.Wśródnich
tylkokilkaitomniejznanychstanowiteksty
ściślefilozoficzne;zostałyonewydanewtomie
ConceptsandCategories,opatrzoneprzedmową
BernardaWilliamsa,jednegozwybitnych
przedstawicielianglosaskiejmyślifilozoficznej.Do
pracfilozoficznychnaleŜyteŜzaliczyćantologię
tekstówmyślicielioświeceniowychopatrzoną
komentarzami.Nietymjednaktekstomzawdzięczał
Berlinswojąsławę,leczwłaśnieowymmało
naukowymesejom,którepodejmowaływprawdzie
problematykęfilozoficzną,aletakŜezawierałyinne
wątki.
NapytanieoprzyczynywysokiejpozycjiBerlina
botakąmiałnawetwśródkonsekwentnych
analitykówniepotrafięudzielićzadowalającej
2
odpowiedzi.Jestichchybakilka.Berlin,chociaŜ
uosabiałwszystko,cojegokoledzyfilozofowie
traktowalizlekcewaŜeniem,imponowaćimmusiał
błyskotliwością,erudycją,rozległością
zainteresowań,kunsztemprowadzeniarozmowyi
urodąstylupisarskiego.Stanowiłtypnietyle
uczonegoprofesora,ileraczejwielceudane
połączenierosyjskiegointeligenta,wjego
najlepszymwydaniu,zangielskimuniwersyteckim
dŜentelmenem,ojakimprzedlatypisałkardynał
Newman.Ztympierwszymdzieliłmiłośćdoideii
przekonanie,Ŝekształtująonerzeczywistość,az
tymdrugimsympatiędlatradycjiempirystycznej
orazpoczuciedystansuwobecwielkichsystemówi
rygorystycznychprogramów.ByćmoŜetowłaśnie
owecechy,wzmocnionesiłąosobowościsamego
autora,sprawiły,iŜnawetśrodowiskoanalityków
3
promująceumysłowąascezęiahistoryczność,a
przeztonaraŜonenapopadnięciewintelektualną
sterylność,uznałorangęBerlinaiwszystkiego,co
onreprezentował.Byłdlanich,atakŜedla
wszystkich,którzystykalisięzjegopisarstwem,
człowiekiemkulturalnymwnajbardziej
autentycznym,głębokimiurzekającymsensietego
słowa.
KarieraBerlinamateŜoczywiściezwiązekz
funkcjonowaniemowegospecyficznegoświata,
jakimjestOxford,zregułaminimrządzącymi,
szczególnąobyczajowością,wewnętrznąpolitykąi
grąinteresów.Jesttoświatzbytmałoczytelnydla
zewnętrznegoobserwatora,awięcnienaleŜy
wdawaćsięwryzykownehipotezy.Odnotować
trzebawszakŜeaopiniatakawielokrotniebyła
wypowiadanaiŜBerlindobrzemieściłsięw
4
lewicowymestablishmencieOxforduichoćnie
zawszeutoŜsamiałsięzjegopoglądami,toudzielał
mupolitycznegowsparcia,uzyskującwzajemność.
Czasamialiansteninterpretowanowkategoriach
intelektualnych(wspólnaniechęćdokoncepcji
konserwatywnychiprawicowych),czasamiwidziano
wtymprzejawśrodowiskowegooportunizmuoraz
siłyukładów.WkaŜdymrazieniektóreposunięcia
Berlinamogłysięwydaćtrudnedopogodzeniaz
jegohumanistycznymliberalizmemiduchem
nonkonformizmu,natomiastdobrzewpisywałysięw
wewnętrznyukładsiłiprzysparzałymunietyle
filozoficznychsympatyków,ilerozszerzałypolityczną
bazę.Bydaćprzykład:Berlinwsławiłsiętym,iŜ
dziękijegopoparciujednoznajbardziej
prestiŜowychstanowiskwOxfordzie(ChicheleChair
ofSocialandPoliticalTheory)objąłG.A.Cohen,
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin