Zbych Andrzej - Stawka większa niż życie cz.2.pdf - ebooki Wojenne - sq7btu

ANDRZEJ ZBYCH

STAWKA WIĘKSZA

NIŻ ŻYCIE

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ

Kloss miał tego ranka załatwić parę spraw w dowództwie garnizonu, skorzystał więc z okazji i

wyszedł z biura wcześniej. Jego szef, gderliwy oberst von Ossetzky, suchy jak tyka, z wiecznie

skwaszoną miną człowieka cierpiącego na woreczek żółciowy, wyjechał do Lwowa na odprawę

szefów oddziałów Abwehry „Ost", więc Kloss nie musiał się przed nikim opowiadać.

Machnięciem ręki odpędził kilka riksz, pragnących zaofiarować mu usługi, z nawyku raczej niż z

potrzeby przyjrzał się każdemu z rikszarzy, aby się upewnić, czy nie ma wśród nich przypadkiem

twarzy skądś mu znanych, oznaczałoby to bowiem, że jest śledzony. Zanotował w pamięci, że

żadnego z tych ubranych we włóczkowe czapeczki chłopaków nigdy dotychczas nie widział, więc

spokojnie już skręcił w Koszykową.

Zatrzymał się przed wystawą z obuwiem, żeby przyjrzeć się ludziom idącym za nim, ale także

niczego podejrzanego nie zobaczył. W witrynie stała jedna para eleganckich butów z cholewami,

zwanych „oficerkami", ulubiony strój męskiej młodzieży z tych lat. Smukła linia butów zniewalała

nawet niemieckich oficerów. Wielu z nich paradowało w „oficerkach" roboty warszawskich

szewców. Kloss przypomniał sobie, że nawet nowo mianowany zastępca szefa Sonderdienstu w

Warszawie, hauptsturmfuehrer Neumann, przyodział swoje krzywe nogi w polskie buty - i uśmiechnął

się do tego obrazu. On sam jednak nigdy nie pomyślał o tym, żeby zmienić wysłużone regulaminowe

obuwie oficera Wehrmachtu, zwijające się nad kostką w przepisową harmonijkę. Nie lubił munduru,

który musiał nosić, mierziła go myśl przyozdabiania nienawistnego stroju.

Przeszedł na skos Mokotowską. W tej części Koszykowej ruch był niewielki, nieliczni cywile

przesuwali się w pobliżu ścian domów, jakby w każdej chwili gotowi do skrycia się w bramie.

Umundurowanych Niemców—choć było to przecież centrum zajętej przez Niemców dzielnicy

Warszawy — też było niewielu, o tej porze siedzieli pracowicie przy biurkach w licznych w tej

dzielnicy „Amtach", wypełniając z niemiecką pedanterią niezliczone rubryki pism, sprawozdań i

wykresów, których ciągle było mało nie nasyconemu Berlinowi.

Drzewa w Alejach Ujazdowskich już się zazieleniły, Kloss z przyjemnością nabrał w płuca

świeżego powietrza. Coś go zdumiało w obrazie pustej zupełnie o tej porze ulicy. Przez chwilę nie

mógł sobie uświadomić przyczyny swego zdumienia. Dopiero gdy z rykiem swoich sześciu cylindrów

przemknął koło niego czarny mercedes z zatkniętym na błotniku hitlerowskim proporczykiem, Kloss

zrozumiał, że czar prysł. Po prostu przez chwilę w polu jego widzenia nie było ani jednego munduru

feldgrau ani jednej flagi, nie słychać było tupotu podkutych żandarmskich butów. Aleje były tak jak

dawniej - ciche, piękne, spokojne. Dopiero ten mercedes, który zazgrzytał właśnie hamulcami u

wlotu w aleję Szucha, przypomniał, w czyich rękach jest Warszawa. Kloss odwrócił się w tamtą

stronę; powoli unosił się czarno-czerwono-biały szlaban, trzech SS-manów w opadających na oczy

hełmach sprawdzało dowody pasażerów mercedesa.

Wzmocnione środki ostrożności po ostatnim udanym zamachu - stwierdził, i ta myśl sprawiła mu

przyjemność, bo akurat on, Kloss, wie na pewno, że żadne środki ostrożności me pomogą, że wyroki

wydane przez polskie podziemie będą nadal wykonywane.

Przeszedł na drugą stronę ulicy, już z daleka zobaczył na ławce starego, kiepsko ubranego

człowieka z niedopałkiem przylepionym do wargi. Podlasiński był zawsze punktualny. Nikomu z

obserwujących Klossa w tej chwili nie mogłoby przyjść do głowy, że ten biedny stary Polak,

usiłujący bez powodzenia utrzymać w jakim takim stanie wytarte ubranko - typowy urzędnik na

emeryturze - i ten wymuskany, sprężysty oficer o twarzy, która mogłaby figurować w obłąkanych

książkach teoretyków rasizmu jako najidealniejszy przykład czystej rasy nordyckiej, mogą mieć ze

sobą coś wspólnego.

Cóż, stary człowiek zauważył zapewne, że niemiecki oficer zapalił papierosa, dlatego wstał z

ławki i poszedł za nim w odległości, jaką nakazywał respekt i strach. Pewnie ma nadzieję, że młody

oficer nie dopali do końca papierosa, że ciśnie gdzieś niedbale niedopałek zgnieciony butem. Czy

najbardziej szczwany szpicel mógłby przypuścić, że niedopałek, który właśnie podniósł stary

człowiek i włożył do blaszanego pudełeczka po tytoniu z wymalowanym na wieku portretem

marynarza, zawiera kilka informacji, których ujawnienie naraża zarówno oficera, rzucającego nie

dopalonego papierosa, jak i starego człowieka na zarzut zdrady głównej?

Ale na szczęście nikt nie obserwuje tej sceny, a nawet gdyby obserwował, trudno byłoby

skojarzyć, że owych dwóch ludzi może coś ze sobą łączyć.

Kloss przyspieszył kroku, jakby teraz nagle zaczęło mu się spieszyć, a przecież właściwe

zajęcia oficera Abwehry dopiero go czekały. Będzie musiał przesłuchać paru żołnierzy, których

przyłapano na tym, że gdzieś po pijanemu przeklinali wojnę, narodowy socjalizm i ukochanego

wodza. Cóż może pomóc tym biednym, oszukanym chłopcom, którym zaczynają się, niestety zbyt

późno, otwierać oczy? Od czasu do czasu zniszczy jakieś bardziej obciążające zeznanie gorliwego

szpicla, w protokole przesłuchania zasugeruje okoliczności łagodzące. Niewiele to zresztą pomoże

tym żołnierzom, wiadomo, co ich czeka - sąd polowy i karna kompania na froncie wschodnim.

Pomyślał, że Podlasiński doszedł już pewnie do brzydkiej secesyjnej kamienicy przy ulicy

Mokotowskiej, wysypał na kuchenny stół garść niedopałków, wśród których tylko jeden, porzucony

przez Klossa, jest ważny, a pozostałe spełniają jedynie rolę kamuflażu, przecina właśnie delikatnie

bibułkę, wyjmuje skrawek cieniutkiego papieru i pochyla się nad wypisanymi maczkiem

informacjami. Pierwsza dotyczy łodzi podwodnej U-265, której udało się przedostać na Morze

Północne.

A może Podlasiński minął obojętnie narożny dom przy ulicy Mokotowskiej, skręcił w Wilczą i

tam dopiero wszedł na schody, żeby jednym z czterech kluczy otworzyć drzwi, na których

przyśrubowano elegancką mosiężną tabliczkę z nazwiskiem Feliks Żytogniewski?

Podlasiński? Dlaczego właściwie Podlasiński? — zastanowił się. - Czy to jest prawdziwe

nazwisko? Ilekroć o nim pomyślał, zawsze nazywał go Podlasińskim. Czasem Józefem. A ten

człowiek, ten niepozorny staruszek z Alej Ujazdowskich, zbierający niedopałki rzucane przez

niemieckich oficerów, używa aż czterech nazwisk i to w czasach, kiedy zdobycie lipnych papierów

na inne nazwisko stało się dla wielu ludzi sprawą życia. Podlasiński to biedny emeryt, człowiek

korzystający z zapomóg RGO, pobożny, mały eks-urzędniczek, który z regularnością nabytą w

czasach, gdy był podreferentem w magistracie, przychodzi codziennie na wczesną mszę do kościoła

Zbawiciela.

Natomiast całkiem kim innym jest Feliks Żytogniewski, wynajmujący mieszkanie przy Wilczej

(a nikt nie mógł wiedzieć, że między mieszkaniami Podlasińskiego i Zytogniewskiego istnieje

zamaskowane szafą przejście).

Lekkomyślny ziemianin, któremu powodzi się wcale nieźle, który nie gardzi handlem z niemieckimi intendentami i przy każdym

pobycie w Warszawie korzysta z usług kasyna, zorganizowanego przez okupanta dla takich właśnie jak on.

Żytogniewski z kolei stanowi oczywiste przeciwieństwo Franciszka Buły, właściciela czterech

platform dwukonnych, nazywanych przez niego szumnie przedsiębiorstwem spedycyjnym.

Codziennie od dziesiątej do czwartej Buła siedział w kantorku przy telefonie, przyjmował

zgłoszenia na przewóz mebli albo kontyngentowych ziemniaków. I choć może się to wydać dziwne, te

zlecenia jego przedsiębiorstwo, czyli czterech wiecznie podrajcowanych bimbrem wozaków,

realizowało całkiem sprawnie. Czy ten solidny drobnomieszczanin, patriota zapewne, ale właśnie w

drobnomieszczańskim stylu, nienawidzący Niemców, ale bogacący się na ich obecności, która

unieruchomiła w Warszawie inny transport poza konnym, czy ten człowiek, dumnie pokazujący grubą

dewizkę wyzierającą z kieszonki kamizelki, może mieć coś wspólnego ze zdrajcą i renegatem,

Witalisem Kazimirusem?

Niegdyś Polak - teraz szybko stał się nacjonalistą litewskim i wysługuje się Niemcom jako

konsultant Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy do spraw okupowanych terenów litewskich.

Przynajmniej tyle można wyczytać z jego papierów. A papiery są autentyczniejsze chyba od

rzeczywistych, bo wyprodukowane przez najlepszych specjalistów w branży, którzy uznali, że

powołanie Kazimirusa na stanowisko, o jakim Głównemu Urzędowi Bezpieczeństwa Rzeszy nawet

się nie śniło, będzie bezpieczniejsze niż zaopatrzenie go w papiery któregoś z istniejących

niemieckich urzędów. W skomplikowanej machinie hitlerowskiej biurokracji gubią się sami Niemcy.

Kloss po każdym spotkaniu z Podlasińskim czuł przypływ podziwu dla tego człowieka. On sam

przeistoczył się co prawda w Niemca, z powodzeniem grał rolę od dobrych paru lat, zespolił się z

nią tak ściśle...

Ale Podlasiński gra cztery role naraz i w każdej jest autentyczny.

Wartownik zastąpił mu drogę.

- Bardzo przepraszam, przepustka, panie poruczniku.

Zatopiony w myślach nie zauważył, że doszedł do budynku komendy garnizonu warszawskiego.

Żołnierz zasalutował, otworzył przed nim drzwi.

Było, jak Kloss przewidywał. Józef Podlasiński wszedł do brudnej bramy obskurnej kamienicy

przy ulicy Mokotowskiej, minął pierwsze i drugie podwórze, dopiero w trzecim, pogawędziwszy

najpierw z dozorcą, spojrzał na okna swego mieszkania. Firanka zaciągnięta, wszystko powinno być

Zbych Andrzej - Stawka większa niż życie cz.2.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: