1656 Warszawa.pdf

Ilustracja na okładce: Bartłomiej Drejewicz

Redaktor merytoryczny: Bogusław Brodecki

Redaktor techniczny: Elżbieta Bryś

Korekta: Anna Olszowska, Hanna Rybak

Wydanie poprawione i uzupełnione

Bellona SA prowadzi sprzedaż wysyłkową wszystkich swoich książek

z rabatem.

www.ksiegamia.bellona.pl

Nasz adres: Bellona SA

ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa

Dział Wysyłki: tel. 022 457 03 06, 022 652 27 01

fax 022 620 42 71

e-mail: biuro@bellona.pl

www.bellona.pl

Druk i oprawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi Sp. z o.o.

90-520 Łódź, ul Gdańska 130

ISBN 978-83-11-11532-3

HISTORYCZNE BITWY

MIROSŁAW NAGIELSKI

WARSZAWA 1656

BELLONA

WARSZAWA

WSTĘP

Bitwa warszawska, stoczona na równinie praskiej 28-30

lipca 1656 r. między sprzymierzonymi siłami szwedzko-

-brandenburskimi a oddziałami polsko-litewskimi, zasłu

guje na szczególną uwagę nie tylko ze względu na jej efek

ty, które okazały się dla obu stron nader skromne w sto

sunku do oczekiwań, ale głównie z uwagi na siły obu stron

biorące udział w tej kampanii i szereg nowych rozwiązań

taktycznych sposobów walki. Szwedzi zaskoczyli stronę

polską obejściem jej szyku całą swoją armią, marszem

flankowym, zmuszając Jana Kazimierza do przegrupowa

nia wszystkich sił własnych. Jak zareagowała strona polska

i czy w tej nowej sytuacji można było przeciwstawić się

sprzymierzonym, dysponującym przewagą tak w artylerii,

jak i w sile ognia regimentów pieszych i dragonii - to głów

ne cele pracy przedstawiającej nie tylko bitwę warszawską,

lecz całą kampanię 1656 r., łącznie z przygotowaniami do

odzyskania stolicy, jej oblężeniem, a także wydarzeniami,

które nastąpiły już po wycofaniu się polskich oddziałów na

skutek przegranej batalii pod Warszawą.

Mimo iż działania wojenne przesłaniają wydarzenia po-

lityczno-dyplomatyczne tego okresu, te ostatnie miały jed

nak istotny wpływ na operacje 1656 r. Przez cały ten okres

obie strony prowadziły intensywną akcję dyplomatyczną

w celu pozyskania sprzymierzeńców, o co szczególnie za

biegała Rzeczpospolita osamotniona w walce ze Szwecją

i pozostająca od 1654 r. w stanie wojny z Rosją. Wyda

rzenia wojenne 1656 r. miały również ogromny wpływ na

rokowania prowadzone przez polskich komisarzy z Rosją

(traktat przymierza w Niemieży z 3 XI 1656) i Austrią

(układ z 1 XII 1656), które zmieniały istniejący układ sił

w środkowo-wschodniej Europie.

Kampania warszawska przyniosła zwycięstwo sprzy

mierzonym, którzy natychmiast przystąpili do przedsta

wiania jej wyników całej Europie, zamierzając wyzyskać

sukces propagandowo. Ukazało się wiele gazetek ulot

nych, relacjonujących trzydniowe zmagania, podkreśla

jących jednocześnie wkład oddziałów brandenburskich w

zwycięstwo Karola X Gustawa na polach praskich. Jedną

z nich była: „Relation oder wahrhaftiger Bericht, wie es

auf Seiten kurfürstlichen Durchlaucht von Brandenburg

bei der wider die Polen und Tataren vor Warschau erhalte

nen Victoria zugegangen” 1 . Aby podkreślić zasługi armii

elektorskiej i jej dowódcy, wielu wyższych oficerów pru

skich przystąpiło do sporządzania własnoręcznych relacji

z pola bitwy. Należeli do nich m.in.: Wolrad Waldeck 2 ,

jego brat Jerzy Fryderyk Waldeck 3 , a nawet sam Fryderyk

Wilhelm 4 . Nie pozostali w tyle Szwedzi, czego przykła

dem są relacje księcia Adolfa Jana, brata królewskiego 5 ,

i Erika Dahlbergha 6 .

1 B. m. w., po 31 VII 1656, B. Naród., nr Mf. A 320.

2 J.G. D r o y s e n, Die Schlacht von Warschau 1656, Leipzig 1863,

zał. nr 3, s. 124-127.

3 Zob. Bruchstücke einer Relation Georg Friedrich Waldecks über

die Schlacht von Warschau, w: A. Riese, Die dreitägige Schlacht bei

Warschau 28, 29 und 30 Juli 1656, Breslau 1870, zał. 6, s. 211-212.

4 Droys en, op.cit., zał. l,s. 109-112.

5 J.L. C a r 1 b o m, Tre dagars slaget vid Warschau, Stockholm 1906,

s. 203.

6 Zob. Handschriftlicher Bericht Dahlberg ’s, vtv Riese, op.cit., zał.

2, s. 201-207.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: