1812 Smoleńsk.pdf

Dom Wydawniczy Bellona prowadzi sprzedaŜ wysyłkowa swoich

ksiąŜek za zaliczeniem pocztowym z rabatem do 20 procent od

ceny detalicznej. Nasz adres:

Dom Wydawniczy Bellona

ul. Grzybowska 77

00-844 Warszawa

Dział Wysyłk. tel.: 022 45 70 306. 022 652 27 01

Fax 022 620 -2 71

Internet: www.bellona.pl

e-mail: biuro@bellona.pl

www.ksiegarnia.Bellona.pl

Opracowanie graficzne serii: Jerzy K ę pkiewicz

Ilustracja na okładce: Daniel Rudnicki Redaktor

prowadz ą cy: Kornelia Kompanowska Korektor:

Teresa K ę pa

ISBN 978-83-11-10633-8

WST Ę P

... gdzie Dniepru woda, Krwi ą

si ę Polsk ą zrumieniła l .

„[...] ten był albowiem skutek zdobycia tego wa Ŝ nego

miejsca, i Ŝ kiedy Polacy byli panami owego, nie tyko

dr Ŝ ała stolica Moskwy, ale ich i w murach swych ogl ą dała.

Kiedy za ś Moskale posiedli Smole ń sk, byt i cało ść Litwy,

a nawet i całej Polski, chwia ć si ę zacz ę ły" 2 — tak pisał w

swoich pami ę tnikach o roli Smole ń ska w burzliwych

stosunkach polsko-moskiewskich generał Klemens

Kołaczkowski. W dramatycznym roku 1812 ponownie

przyszło temu miastu odegra ć znacz ą c ą rol ę . Tym razem

znalazło si ę ono na drodze cesarza Francuzów Napoleona I

i jego Wielkiej Armii.

Smole ń sk na przełomie IX i X wieku nale Ŝ ał do naj-

wi ę kszych grodów ruskich le Ŝą cych na szlaku wodnym „od

l A. G ó r e c k i, Duma o Generale Grabowskim, w: Wolny głos czyli nowy

tomik pism, Pary Ŝ 1850, s. 86 lub Duma o Generale Grabowskim poległym pod

Smole ń skiem dnia 17 Sierpnia 1812 r., w: Ulotna poezja patriotyczna wojen

napoleo ń skich (1805-1814), opra ć . A. Zieli ń ski, Wrocław 1977.

2 K. K o ł a c z k o w s k i , Wspomnienia jenerała Klemensa Kołaczkowskiego,

Kraków 1898, t. 1, s. 107.

Waregów do Greków". Czyniło to z niego wa Ŝ ny o ś rodek

handlowy 3 . W 882 r. poło Ŝ one na lewym brzegu Dniepru

miasto znalazło si ę w składzie Rusi Kijowskiej, ale ju Ŝ w

1057 r. stało si ę stolic ą samodzielnego Ksi ę stwa Smole ń -

skiego. Usytuowanie miasta na skrzy Ŝ owaniu szlaków

handlowych z południa na północ oraz ze wschodu na

zachód uczyniło Smole ń sk cennym partnerem gospodar-

czym. Do miasta docierali i osiedlali si ę tutaj kupcy

niemieccy, a i pot ęŜ na Hanza ch ę tnie widziała Smole ń sk

w ś ród swoich kontrahentów.

Dogodne poło Ŝ enie przyczyniało si ę do rozkwitu miasta,

ale równie Ŝ szybko stało si ę dla ń powa Ŝ nym problemem 4 .

Z jednej strony rosn ą ca w sił ę Litwa, z drugiej Moskwa coraz

bardziej łakomie patrzyły na ksi ę stwo, chc ą c wł ą czy ć je do

swoich terytoriów. Pod koniec XIV w. ksi ąŜę ta litewscy

Witold i Skirgiełło rozbili wojska ksi ę cia smole ń skiego

Ś wi ę tosława. Władca poległ w boju, a jego syn, Jerzy, trafił

do litewskiej niewoli. Wstawiennictwo u króla Władysława

Jagiełły przywróciło mu wprawdzie tron, ale na krótko. W

1404 r. ponownie pobity przez wojska litewskie kniazia

Witolda zmuszony był ucieka ć na W ę gry 5 .

Od tego czasu miasto nale Ŝ ało do Wielkiego Ksi ę stwa

Litewskiego i obsadziła je polska załoga. Ju Ŝ w 1410 r. na

polach Grunwaldu smole ń szczanie oddali wielkie przysługi

nowemu panu. Kiedy pod uderzeniem wojsk zakonu krzy-

Ŝ ackiego zachwiały si ę i pierzchły z pola chor ą gwie

litewsko-rusko-tatarskie, trzy pułki smole ń skie wzi ę ły na

3 B.Rybaków, Pierwsze wieki historii Rusi, Warszawa 1983, s. 154.

4 Smole ń sk le Ŝ y w centrum tzw. Bramy Smole ń skiej. Biegnie ona

wzdłu Ŝ działu wód Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego. T ę dy prowadzi

najlepsza droga do Moskwy. Warunki terenowe nadaj ą si ę tutaj idealnie

do prowadzenia działa ń wojennych, co potwierdzaj ą zarówno dzieje

wojen polsko-moskiewskich, jak i historia wojny 1812 r. oraz działania

niemieckie w 1941 r.

5 L. B a z y l o w , P. W i e c z o r k i e w i c z , Historia Rosji, Wrocław

2005, s. 59.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: