OSTRA BIEGUNKA U DZIECI.doc

OSTRA BIEGUNKA U DZIECI

Definicja wg WHO: 3 lub > lużnych stolców  w ciągu 12 h lub w tym samym czasie jeden płynny lub półpłynny stolec zawierający krew, rope lub śluz.

·         Ostra -  < 10 dni

·         Przewlekająca się -  10-14 dni

·         Przewlekła > 14 dni

Masa stolca :

·         > 10 g/kg m.c. / 24 h - niemowleta

·         > 200 g /24 h

Przyczyny:

1. zakażenia jelitowe - enteralne

·         zakażenie wirusowe - najczęstsze - 70-80%

§         rotawirusy

§         adenowirusy

§         norwalk wirusy

§         astrowirusy

§         rzadko koronawirusy i enterowirusy

·         zakaż. Bakteryjne

§         salmonella

§         shigella

§         enteropatologiczne szczepy E.coli

§         campylobacter jejuni

§         yersinia enterocolityca

§         Vibrio cholerae

·         zakaż. Pasozytniecze

§         lamblia intestinalis

§         entamoeba histolytica

·         zazwyczaj pasozytnicze przechodza w przewlekłe

·         z. grzybicze

§         candida albicnas

2. B. pozajelitowe

·         zapalenie wyrostka

·         zapalenie ucha środkowego

·         zakażenie ukł oddehcwego

·         zakażenie d.moczowych

3. Zartucia pokarmowe

·         S.aureus A,B,C,D,e

·         Clostridium perfringens  A, C

·         Bacillus ceraerus

4. Nieswoiste zapalenie jelit

·         CD

·         CU

·         Ch. Schoenleina-Henocha

·         Rzekomobłoniaste zapalenie jelit gł. Po Dalacinie

·         Nietolerancja białek pokarmowych

5. Czyniki jatrogenne

·         antymetabolity

·         antybiotyki

·         środki przeczyszczające

6. Błędy dietetyczne

·         niedożywienie

·         przekarmienie

·         nadmiar tłuszczów

·         przedwczesne włączenie do diety glutenu

Następstwa:

1.       odwodnienie

·         izotoniczne

·         hipotoniczen

·         hipertoniczne - wieksza utrata elektrolitów niż wody

nawadnianie doustne w zalezności od poziomu K+

2.       kwasica metaboliczna

·         zaburzenia świadomości

·         oddech Kussmaula

3.       zaburzenie czynności i uszkodzenie narzadów wewnetrznych

·         OUN - zaburzenia świadomosci

·         Nerki - sdkapomocz, bezmocz

·         Watroba - obniżenie czyyności detoksykacyjnych, Zaburzenie przemiany azotu

Niektóre leki probiotyczne skracają czas ostrych biegunek np. o ok.10 h

4.       zaburzenia elektrolitowe

·         hiponatremia lub hipernatermia

·         hipokaliemia

·         hipokalcemia

ODWODNIENIE

·         gwałtowny spadek masy ciała

·         powyższenie temp. Ciała - może nie musi, jak zakażenie

·         utrata elastyczności skóry - fałd na podbrzuszu ujety w place, i patrzeć jak się odkształca , pozostaje odcisk palców = skóra plastelinowa

·         suchość błony sluzowej jamy sutnej, języka (kołkowy), krtani

·         zapedniete ciemiączko - poniżej kości pokrywy czaszki

·         zapadniecie gałek ocznych

·         zaostrzenie rysów twarzy

·         suchość spojówek - płacz bez łez

·         wargi kolory karminowego

·         skapomocz, bezmocz

POSTĘPOWANIE

1.       faza rehydratacji -  nawadnianie

·         nawadnianie i.v. - ciężkie odwodnienie

·         wstrząs - ostra biegunka

·         przez pierwsze 3-4 h tylko płyny p.o. - najlepiej doustne płyny nawadniające = DPN, może tez ew. byc woda, woda z glukozą

o        l dawka DPN : 50 - 100 ml/kg/4 h + 5-10 ml/kg po każdym stolcu lub wymiotach

o        małymi porcjami

o        płyny  schłodzone

o        w DPN st. Na = 60 mmol/l (?)

o        DPN ==> Orsalit, Gastrolit, rolidral (ten z dodatkiem probiotyku Lactobacillus rhamnosus G - 2 saszetki w 200ml wody rozp.), Hipp ORS 200

·         nie podawac leków p/wymiotnych 

·         ewentualnie jogurt, mus jabłkowy, herbatka (przy herbatce moga jak bgeda wymioty moga przypominac wymioty fusowate)

·         nie dawać - soków owocowych, coca-coli, napojów gazowanych - moga prowadzic do biegunki osmotycznej

2.       faza wczesnej realimentacji - 3-4 h po f. rehydratacji , pokarm doustnie

·         leczenie podtrzymujące - kontynuacja DPN i elektrolitów

·         dajemy do jedzenia to co prze wyst. biegunki

·         Ze względu na rzadkie obecnie wystepowanie wtórnej nietolerancji laktozy nie ma wskazan do rutynowego stosowania preparatów ubogo- lub bezlaktozowych u dzieci chorych na ostrà biegunke. .Zastosowanie tych preparatów mozna rozwazyç w przypadku istotnego nasilenia sie biegunki po wprowadzeniu pokarmów mlecznych i równoczesnego potwierdzenia nietolerancji laktozy(obecnosc substancji redukujących w kale >0,5% i pHstolca <5,5). .Nie ma wskazan do rutynowego stosowania preparatów nie zawierajacych bialek mleka krowiego.

3.       stosowanie antybiotyków - jedynie w okreslonych przypadkach np. jak współistnienie zapalenia płuc, ucha srodkowego najczęsciej nie dawac antybiotyków, bo gł sa to zakażenia wirusowe

4.       unikanie stosowanie jakichkolwiek leków p-wbiegunkowych

Wskazania do nawadniania  I.V.

·         ciężkie odwodnienie

·         wstrząs

·         nieprzytomny

·         niedrozność ukł. pok.

·         uporczywe wymioty  mimo nawadniania p.o.

·         niepowodzenie nawadniania doustnego

Schemat postepowania:

5

Zapotrzebowanie dobowe na wode ml/kg

noworodek              120

<10kg                             100

10-20 kg               1000 + 50 ml/kg powyżej 10 kg

> 20kg                            1500 + 20 ml/kg powyżej 20 kg

podawanie elektrolitów:

                            Na+                                          K+

noworodek              2                                          2              mmol/l

<10kg                             2-2,5                                          2              mmol/l

10-20 kg               1,5-2                                          2              mmol/l

> 20kg                            1,2-1,5                                          2               mmol/l

·         potas podajemy bardzo wolno

·         1 ml 10 % NaCl = 1,7 mmol

·         1 ml 15 % KCl = 2 mmol   ( 1 mmol K+ = 0,5 ml 15% KCl); dajemy 1-3 mmol K+ / kg

·         stęznie K+ w płynie kiroplówkowym nie wyższe niz 20-40 mmol/l/; nie przekroczyć 3 mmol/l/kg !!!

Kwasica metaboliczna

1 ml 8,4 % NaHCO3  = 1 mmol HCO3

1 mmol HCO3 = BE x 0,3 x m.c. kg

np. -10 x 0,3 x 6,5 kg = 19,5 mmol HCO3  =  19,5 ml --> podjaemy połowe czyli  10 ml 8,4 % NaHCO3 ( bo nie nalezy wyrównywac niedoborów HCO# do konca, organizm powinien sie tez sam powyrównywać :)

Wstrząs

·         z "ręki" 8,4 % NaHCO3  1-2 mmol/kg rozcieńczyc 1:4

·         5% albuminy lub r-r Ringera 20 ml /kg przez 30-60 min

·         inne płyny

Leki p/biegunkowe, p/drobnoustrojowe - nie stosowac

·         leki adsorbujące toksyny

·         węgiel aktywowany

·         leków hamujących motorykę p.pok. bo powikłania

·         nie stos, tez salicylanu Bi

Leki przeciwbiegunkowe

W ostrej biegunce u dzieci nieuzasadnione, aczkolwiek niestety często praktykowane, jest stosowanie leków przeciwbiegunkowych, do których należą:

·         leki adsorbujące toksyny bakteryjne (np. smektyn dwuoktanościenny, preparaty kaolinowo-pektynowe, węgiel aktywowany, atapulgit)

·         leki hamujące motorykę przewodu pokarmowego (np.loperamid)

·         leki przeciwwydzielnicze(salicylan bizmutylu).

Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych i koszt tych leków są większe niż klinicznie niewielka korzyść z ich stosowania u dzieci.

Biegunka ma zazwyczaj  charakter samoograniczający sie - dlatego najczesciej nie stosuje sie antybiotyków

Stosowanie antybiotyków może:

·         zwiększac ryzyko  nosicielstwa Salmonella

·         ...