07_09.pdf

Poczta

W rubryce “Poczta” zamieszczamy fragmenty Wa−

szych listów oraz nasze odpowiedzi na pytania

i propozycje. Elektronika dla Wszystkich to nasze

wspólne pismo i przez tę rubrykę chcemy zapewnić

jak najbardziej żywy kontakt między Redakcją,

a Czytelnikami. Prosimy o listy z oczekiwaniami

w stosunku do nas, z propozycjami tematów do op−

racowania, ze swoimi problemami i pytaniami. Po−

staramy się w miarę możliwości spełnić Wasze ocze−

kiwania.

Specjalną częścią “Poczty” jest kącik tropicieli

chochlika drukarskiego. To stworzenie, jak wiado−

mo, gnieździ się w redakcjach, w drukarniach

i ciemną nocą robi różne dowcipy. Nasz nawet

umie obsługiwać komputer. Przyznajmy uczciwie,

że nie wszystki błędy możemy zwalić na chochlika.

Tak naprawdę, to zawsze winni są ludzie − wiadomo

jednak, że nie myli się ten tylko, kto nic nie robi, czyli

"Errare humanum est". Wśród Czytelników, którzy na−

deślą przykłady błędów, będą co miesiąc losowa−

ne nagrody w postaci kitów z serii AVT−2000.

Piszcie więc do nas, bardzo cenimy wasze listy,

choć nie na wszystkie możemy szczegółowo odpo−

wiedzieć.

Jest to nasza wspólna rubryka, dlatego będziemy

się do Was zwracać po imieniu, bez względu na

wiek.

Wszystkim, którzy do nas napisali, dziękujemy za wy−

razy życzliwości i pozdrowienia.

Dziękujemy naszym niezawodnym Czytel−

nikom za listy. Niestety nie możemy szcze−

gółowo odpowiedzieć na wszystkie i nie

wszystkie prośby możemy zrealizować.

Jednak bardzo cenimy wszystkie Wasze

uwagi. Piszcie więc o wszystkich spra−

wach dotyczących elektroniki i EdW.

Przy okazji prosimy, żebyście do ogłoszeń

w Giełdzie używali oryginalnych blankie−

tów z EdW.

jest możliwość opracowania takiej przy−

stawki i w oparciu o jakie układy.

Zazwyczaj do takich pomiarów wykorzys−

tuje się hallotrony − elementy do pomiaru

pola magnetycznego (stałego i zmienne−

go). W sumie podstawowym problemem

jest wykonanie części mechanicznej za−

wierającej obwód magnetyczny. Chętnie

przedstawilibyśmy taką przystawkę, ale

na przeszkodzie stoi brak “możliwości

przerobowych” naszych konstruktorów.

Redaktor Piotr Górecki planuje zająć się

tym tematem od dawna, ale projekt

ciągle spada z planu, wyparty przez bie−

żące zadania nie cierpiące zwłoki. Jeśli

ktoś z naszych bardziej zaawansowanych

Czytelników czuje problem i chce się

zmierzyć z tym ciekawym tematem, prosi−

my o stosowne listy pod adresem Redak−

cji EdW. Udostępnimy odbitki karty kata−

logowej hallotronu (w jęz. ang. i niem.),

a po wstępnym zaopiniowanu rozwiąza−

nia przedstawionego na papierze może−

my nieodpłatnie udostępnić także sam

hallotron KSY14 produkcji Siemensa. Nie

przedstawiamy tej propozycji w ramach

Szkoły Konstruktorów, ponieważ jest to

problem zbyt trudny dla ogółu Czytelni−

ków.

do spędzania dużej ilości wolnego czasu

w zaciszu domowym. Elektronika pocią−

gała mnie od dawna, ale interesuję się

nią intensywnie dopiero od kilkunastu

miesięcy. Zorganizowałem sobie przytulny

warsztacik, zgromadziłem trochę narzę−

dzi, kilka przyrządów, trochę literatury.

Przy pomocy tego wszystkiego przywra−

cam do życia nadgryzione zębem czasu

odbiorniki radiowe i telewizory najbliższym

sąsiadom i znajomym. W świecie elektro−

niki poruszam się jednak po omacku,

brak mi bowiem uporządkowanych ele−

mentarnych jej podstaw.

Bardzo dziękujemy za miłe słowa! Na−

prawdę się cieszymy, że mamy takich

Czytelników jak Pan Zenon.

Odnośnie dalszej części listu, to planuje−

my opublikować artykuł na temat prak−

tycznej obsługi oscyloskopu. Jednak

z treści listu wynika, że jest Pan posiada−

czem nie oscyloskopu, a miernika umożli−

wiającego pomiar charakterystyk ampli−

tudowo−częstotliwościowych, zawierają−

cego przestrajany (wobulowany) genera−

tor i blok pomiarowy ze wskaźnikiem

w postaci lampy oscyloskopowej. Z uwa−

gi na fakt, że “Indikator amplitudno−czas−

totnych charakteristik TEST” produkcji

ZSRR jest urządzeniem mało popularnym,

nie możemy omawiać go szeroko na ła−

mach EdW. Ale może ktoś miałby instruk−

cję do takiego przyrządu − może mógłby

pomóc pisząc pod adres:

Zenon Praski, kolonia Cieśle 58, 42−544

Sosnowiec−Maczki

Wyjaśniamy:

· Szczegółowe informacje o podzespo−

łach dostępnych w AVT w sprzedaży

wysyłkowej można znaleźć na kilkuna−

stostronicowej wkładce dołączanej do

każdego numeru Elektroniki Praktycz−

nej.

· Wyprowadzenia tranzystora polowego

BS170 (a także BS107) rozmieszczone

są analogicznie jak zwykłych tranzysto−

rów BC547. W środku jest bramka, emi−

terowi odpowiada źródło, a kolektoro−

wi − dren. Jest to wygodne i sensowne

rozwiązanie, ponieważ w niektórych

sytuacjach można zastąpić tranzystory

bipolarne tranzystorami polowymi

MOSFET, i wtedy wymienione typy

MOSFETów można lutować w istnieją−

ce otwory w płytce drukowanej.

Pozdrawiamy Piotra Jakubowskiego z Ja−

sionki, Jana Marchuta z Niska, Mariusza

Wieczorka z Pobiedzisk, Piotra Siwika

z Gdańska.

Sławomir Kuś z Zagórnika nietypowo za−

czął swój list:

Szanowne Grono Pedagogiczne! Nigdy

nie pisałem do żadnej gazety, ale do Was

muszę. “Elektronika dla Wszystkich” to

najlepsze czasopismo w powojennej Pols−

ce. Jeśli chciałbym w niej coś zmienić, to

rozszerzyłbym rubrykę “Listy od Piotra”,

nawet kosztem zwiększenia ceny. (...)

Przesyłam pozdrowienia i życzenia mnóst−

wa sukcesów w szerzeniu oświaty, i zado−

wolenia z redagowania naszego wspól−

nego pisma.

P.S. Nie dopuśćcie, błagam, aby EdW

pewnego dnia zniknęła. To byłaby trage−

dia!

Rafał ze Szczecina przysłał obszerny, rze−

czowy i interesujący list, w którym podzielił

się swoimi wrażeniami i propozycjami do−

tyczącymi między innymi naszego czaso−

pisma. Dardzo dziękujemy za przedsta−

wione uwagi dotyczące naszej działal−

ności. Jesteśmy pokrzepieni słowami

wsparcia.

Ponieważ w tym miesiącu nie otrzymaliś−

my żadnych listów wskazujących na błę−

dy w ostatnim numerze EdW, nagrodę−

niespodziankę przeznaczamy właśnie dla

Rafała, chcąc choć w ten sposób po−

dziękować mu za interesujący list.

Podobną prośbę przedstawiamy w imie−

niu Edwarda Wiśniowskiego z Nowego

Sącza: poszukuje on układu scalonego

prod. ZSRR typu KMP203KP1 (do przyrządu

pomiarowego 43101), lub przynajmniej

schematu wewnętrznego tego układu.

Edward Wiśniowski, ul Barska 6A/17,

33−300 Nowy Sącz

Adam Sieńko z Suwałk przysłał list z kilko−

ma propozycjami układowymi. Choć pro−

pozycje Adama, nie zostały zakwalifiko−

wane do publikacji w EdW, życzymy Au−

torowi sukcesów w elektronice. Nie pró−

buj jednak budować z pojedynczych ele−

mentów odpowiedników układów scalo−

nych, lepiej skoncentruj się na rozwiązy−

waniu praktycznych problemów, choćby

podawanych w Szkole Konstruktorów.

Zenon Praski z Sosnowca napisał:

Drogi Panie Profesorze! Trudno mi wyrazić

słowami radość i uznanie dla Pana i całe−

go zespołu redakcyjnego za “Elektronikę

dla Wszystkich”. To test to, na co oczeki−

wałem od dawna. Najchętniej wyściskał−

bym Was wszystkich za tak wspaniały pre−

zent.

Jestem ubogim emerytem, już po 60−tce.

Nie najlepszy stan zdrowia zmusza mnie

Jacek Rozmus z Krakowa chciałby zna−

leźć na łamach EdW opis przystawki cę−

gowej do dowolnego multimetru cyfro−

wego, za pomocą której można mierzyć

prąd stały, na przykład przy pracującym

rozruszniku samochodowym. Pyta, czy

Cd. na str. 24

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/96

Poczta

oczta

Poczta

Cd. ze str. 4

a potem obrabiany za pomocą odpo−

wiednich programów. Bardzo często jest

to żmudna, wręcz ręczna praca, żeby

z zaszumionego sygnału wyłowić wszyst−

kie użyteczne składowe. Takich cyfro−

wych urządzeń na pewno nie będziemy

proponować Czytelnikom EdW.

Inną, prostszą drogą jest użycie różnych

urządzeń analogowych, na przykład ukła−

du dynamicznej redukcji szumu DNR, wie−

lopunktowego equalizera, ekspandora

czy bramki szumu. Trzy pierwsze wymie−

nione układy zostały opublikowane na ła−

mach siostrzanej Elektroniki Praktycznej.

Tamże w najbliższych miesiącach ukaże

się opis praktycznej bramki szumu z ukła−

dem NE572.

Z wymienionych modułów można złożyć

ciekawy zestaw do odszumiania starych

nagrań. Jednak nie jest to zadanie dla

zupełnie początkujących. Dlatego też

wymienione moduły trafiają do EP, a nie

do EdW. Jeśli jednak nasi Czytelnicy są

zainteresowani budową podobnego

układu rozbudowanego procesora

dźwięku, prosimy o listy − na pewno speł−

nimy wtedy Wasze oczekiwania i przed−

stawimy stosowne urządzenie. Chcielibyś−

my tylko wiedzieć, czy nie jest to temat

zbyt trudny, i ewentualnie jakie funkcje

powinno spełniać takie urządzenie.

Równie ważnym tematem jest sprawa

obróbki mechanicznej obudów do kon−

struowanych urządzeń. Z doświadczenia

wiemy, że jest to powszechna, może na−

wet największa zmora, wszystkich elektro−

ników. Niestety, nie ma tu dobrych i ta−

nich rozwiązań − póki co, jedynym wy−

jściem jest wykonanie wszystkich niezbęd−

nych otworów i wycięć we własnym za−

kresie. Musimy więc ćwiczyć swoją cierpli−

wość.

Marek Bis z Lublina pisze między innymi:

Brawo!!! Właśnie takie pismo od dawna

było potrzebne na naszym rynku. Zajmuję

się elektroniką amatorsko i kilka układów

już zmajstrowałem. Cieszy mnie to, że Wa−

sze artykuły są pisane przystępnie, i co

ważne jest tu maksymalnie mało “mate−

matyki”. Brakuje mi natomiast artykułów

z dziedziny elektroakustyki. Chciałbym np.

wiedzieć, w jaki sposób są “czyszczone”

stare nagrania analogowe z taśm lub

płyt, których potem słuchamy z ”com−

pactu”. Może dysponujecie Państwo ja−

kimś niezbyt skomplikowanym układem?

Układy prezentowane w Waszych artyku−

łach są projektowane bardzo przejrzyście

i co najważniejsze, przy zachowaniu pra−

widłowego montażu, pracują praktycznie

bez uruchomiania. Napotkałem jednak

w swoich pracach kłopoty np. z wycina−

niem szczelin w obudowach pod poten−

cjometry suwakowe. (...) Czy mogliby

Państwo opublikować lub mi przesłać

schemat miksera “REGIE 2000” stereo,

produkcji byłej NRD?

Na ostatnie pytanie odpowiadamy, że

w redakcyjnych zbiorach nie mamy sche−

matu tego miksera, ale może ktoś z Czy−

telników może przesłać takowy schemat

na nasz adres.

Marek poruszył w swym liście dwa ważne

tematy. Sprawa “czyszczenia” starych

nagrań nie jest taka prosta. Dziś wykorzys−

tuje się do tego bardzo złożone i drogie

systemy cyfrowe, gdzie dźwięk jest naj−

pierw zamieniany na postać cyfrową,

Mieczysław Hucał z Legnicy ma kilka py−

tań odnośnie zastosowania układów

UM3758 zamiast UM3750 w układzie strzel−

nicy świetlnej przedstawionej w EdW5/96.

1. Układ UM3758−120A jest odpowiedni−

kiem pin−to−pin (nóżka w nóżkę) kostki

UM3750. Nowszy układ UM3758−120A ma

jednak znacznie więcej kombinacji kodo−

wych (3 12 ), rozróżnia bowiem trzy stany

na wejściach adresowych: niski, wysoki

i nóżka niepodłączona.

W świetle dostępnych informacji katalo−

gowych można więc bez żadnych zmian

w układzie stosować kostkę UM3758−

120A.

2. Układ UM3758−180A ma identyczne

funkcje, tylko posiada 18 (a nie 12) wejść

adresowych (programujących). Umiesz−

czony jest w obudowie DIP24.

Oprócz tego firma UMC oferuje kostki

UM3758−108A/B (UM3758−084A/B).

Umożliwiają one transmisję danych pod

odpowiedni adres. Wtedy pierwsze 10 (8)

przesyłanych bitów określa adres, a na−

stępnych 8 (4) − dane. Wersja z literą

A ma na wyjściu latch (zatrzask pamię−

ciowy), w wersji B dane wyjściowe poja−

wiają się tylko na chwilę.

Cd. na str. 31

Cd. ze str. 24

zwrotu pieniędzy lub przysłaniem zamó−

wionych materiałów. Oczywiście nie

otrzymałem ani jednego, ani drugiego.

Uwaga, naciągacz może podawać

w ogłoszeniu inne nazwisko, adres jakie−

goś wuja czy szwagra, dlatego najlepiej

nie kupować niczego za pośrednictwem

poczty w S.

P.S. Nazwisko i adres tylko do wiadomości

Redakcji. Nie chcę skompromitować się

w swoim środowisku jako “naiwniak”.

Jest to pierwszy tak gorzki list w naszej

Poczcie. Tym razem nie podajemy “na−

miarów” na naciągacza. Jak zapewne

zauważyliście, podstawową dewizą EdW

jest uczciwość. Stąd choćby rubryka Erra−

re humanum est. Jesteśmy przekonani, że

współpracująca z Redakcją firma hand−

lowa AVT prezentuje nieporównanie wy−

ższy poziom usług. Nie jesteśmy jednak

w stanie sprawdzić rzetelności ofert z rub−

ryki Giełda.

Jeśli jednak padniecie ofiarą naciąga−

cza, reklamującego się w naszej Giełdzie

− piszcie natychmiast do Redakcji.

Metoda dość dobra, gdyby nie zmaga−

nia z punktami usługowymi ksero i gdyby

nie te szare punkty − ale i tak fakt, że

umieściliście taki wzór zasługuje na duże

brawa. Dodam, że nie posiadam kompu−

tera i nie mam dostępu do żadnego PC−

ta.

Bardzo dziękujemy Ci, Tomku, za prak−

tyczne uwagi. W następnych rysunkach

płyt czołowych publikowanych w EdW

będziemy unikać odcieni szarości. Jak in−

formowaliśmy, nabywcy zestawów AVT

będą otrzymywać wydruki komputerowe

rysunku płyty czołowej, wykonane na pa−

pierze samoprzylepnym.

Ale przecież Elektronika dla Wszystkich to

nasze wspólne pismo, więc zwracamy się

do Was wszystkich z apelem: jeśli macie

jakieś praktyczne doświadczenia w tym

zakresie, podzielcie się nimi z Czytelnikami

EdW. Wartościowe listy możemy zapre−

zentować w płatnym dziale Forum Czytel−

ników, albo też zaprezentować i nagro−

dzić co celniejsze pomysły w rubryce

Poczta. Napiszcie więc, jak sobie radzicie

z płytami czołowymi.

Tomasz pyta jeszcze o naszą opinię na te−

mat lutownic gazowych. Lutownice takie

są naprawdę nowoczesnymi narzędziami

i dobrze sprawują się w warunkach polo−

wych, gdzie nie ma prądu. Natomiast do

normalnej pracy w pracowni zdecydo−

wanie lepsze są lutownice elektryczne,

zwłaszcza te wyższej klasy ze stabilizacją

temperatury.

Jednak temat lutownic gazowych jest na

tyle ciekawy, że zachęcamy każdego,

kto finansowo może sobie pozwolić na

taki wydatek, do wzbogacenia swojego

zestawu narzędzi o lutownicę gazową.

Natomiast Ryszard Piotrowicz z Brzeska pi−

sze:

Nie wiem, w imieniu ilu tysięcy wiernych

Czytelników EdW pragnę podziękować p.

Piotrowi Góreckiemu za serię “Easytrax”.

To naprawdę rarytas. Do tej pory nikt tak

dokładnie i tak dostępnie nie prowadził

tego zagadnienia. (...)

Dziękujemy za wyrazy uznania! Jednak

cykl “Easytrax” niedługo się skończy. Ma−

my więc do Was pytanie: jeśli chcielibyś−

cie w podobny sposób poznać inny

“elektroniczny” program, napiszcie jaki to

miałby być program. Najlepiej byłoby,

gdyby podobie jak w przypadku Easytra−

xa, w ofercie freeware’owej lub sharewa−

re’owej dostępna była jakaś sensowna

wersja demonstracyjna, lub lepiej użytko−

wa. Napiszcie koniecznie na ten temat.

My wstępnie zastanawiamy się, czy nie

powinien to być program PSPICE, służący

do komputerowej symulacji układów

analogowych (i nie tylko).

Andrzej , nasz stały Czytelnik przysłał list za−

czynający się od słów:

Chcę ostrzec Czytelników “EdW” przed

zakupem czegokolwiek u niejakiego M. K.

zamieszkałego w S., który, jak wynika

z moich przykrych doświadczeń, jest po−

spolitym cwaniaczkiem−naciągaczem.

Za cenę prawie 400.000 zł przysyła 5 kar−

tek kiepskiej jakości kserokopii z hiszpańs−

kiego czasopisma − zresztą tylko luźno te−

matycznie związanych z oferowanymi

w ogłoszeniu materiałami. Wstyd się przy−

znać, ale sam padłem ofiarą tego nacią−

gacza. Natychmiast odesłałem nie mają−

ce żadnej wartości kartki z żądaniem

Ważne zagadnienie poruszył Tomasz Ko−

bisz z Nowej Rudy: (...) jak wydrukować

ładną i estetyczną płytę czołową. W opi−

sie regulatora temperatury podaliście na−

stępujący sposób. Wydrukowany był wzór

płyty czołowej (błędem było umieszcze−

nie częściowo szarego tła − kserokopiarki

bardzo brzydko odbijają odcienie szaroś−

ci). Wzór ten należało przenieść przy po−

mocy kserokopiarki na folię samoprzylep−

ną (punkty usługowe ksero nie chcą od−

bijać na innych materiałach niż papier

kserograficzny). Następnie po przykleje−

niu folii całość polakierować.

oczta

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/96

Poczta

by się zamienić na energię elektryczną.

Bardzo interesujący list przysłał Mariusz To−

mecki z Bytomia. Mariusz jest z zawodu

elektromonterem, ale ciągle coś robi

w swej maleńkiej pracowni elektronicznej.

Dziękujemy za ciekawe uwagi. Odpowia−

damy na pytania.

1. Nie zamieszczamy i nie będziemy za−

mieszczać wzorów na obliczanie uzwojeń

transformatorów sieciowych. Współczes−

ne wymagania dotyczące bezpieczeńs−

twa wymagają na przykład, żeby gotowy

transformator wytrzymał napięcie pro−

biercze równe 4000V między uzwojeniami

pierwotnym i wtórnym. Przy samodziel−

nym nawijaniu i montażu nie ma gwaran−

cji, że wymaganie to zostanie spełnione.

Nadal więc w miarę możliwości będziemy

proponować użycie gotowych fabrycz−

nych zasilaczy posiadających wymaga−

ne atesty.

2. Chętnie zamieszczalibyśmy w EdW arty−

kuły na temat zdalnego sterowania i łącz−

ności drogą radiową. Ich brak spowodo−

wany jest prozaiczną przyczyną − wśród

współpracujących konstruktorów nie ma−

my osoby, która mogłaby się systema−

tycznie i, co najważniejsze, przystępnie

zająć się tym tematem.

3. Zwykły odbiornik radiowy można od

biedy przerobić na pasmo CB, ale

w praktyce się tego nie stosuje. Lepiej za−

oszczędzić trochę pieniędzy i kupić na

giełdzie jakiś nowy czy używany radiote−

lefon CB.

Stanisław Radoszewski z Włocławka pyta

o źródła zasilania i oświetlenia rezerwo−

wego w domu, na kempingu itp.

Zastosowanie dynama rowerowego czy

innej prądnicy może być dobrym rozwią−

zaniem, gdy niewielka moc (kilka watów)

potrzebna jest przez krótki okres czasu. Na

bazarach można niekiedy kupić od han−

dlarzy ze Wschodu latarki z prądnicą, nie

zawierające baterii.

Jednak gdy przez dłuższy czas potrzebna

jest większa moc, pozostają tylko akumu−

latory o odpowiedniej pojemności

i ewentualnie przetwornice zamieniające

prąd stały 12V na napięcie przemienne

220V. Jeszcze lepszym rozwiązaniem jest

użycie agregatu prądotwórczego 220V,

napędzanego silnikiem spalinowym. Oba

ostatnie rozwiązania są dość kosztowne,

jednak w tej dziedzinie nie ma innych,

naprawdę praktycznych rozwiązań. Jeśli

ktoś jest tym tematem poważnie zaintere−

sowany, a niezbyt zasobny finansowo,

powinien poszukać odpowiedniego

sprzętu pochodzącego na przykład z woj−

skowego demobilu czy z likwidowanych

zakładów przemysłowych. Natomiast

“kombinowanie” jakiś urzadzeń paro−

wych, na sprężynę, z ciężarkami, czy z ko−

łem rowerowym chyba nie ma żadnego

praktycznego uzasadnienia. Po prostu ta−

kie proste rozwiązania (z wyjątkiem turbi−

ny wodnej czy wiatrowej), nie gwarantują

dostarczenia do prądnicy odpowiedniej

ilości energii mechanicznej, która miała−

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/96

oczta

Poczta

E RRARE H UMANUM E ST

W kwietniowym numerze EdW nasi Czytelnicy wytropili kilka drobnych błędów. Prosimy w swoich egzemplarzach wprowa−

dzić następujące zmiany:

· Na schemacie ideowym monitora napięcia sieci (rys.1 str.11) błędnie opisano kondensator C2. Jego wartość, jak słusznie po−

dano w spisie elementów, wynosi 1µF.

· Na rysunku 4.8 na str. 22 omyłkowo niepotrzebnie połączono wyjście wzmacniacza (generatora) z dodatnią szyną zasilają−

cą.

· Na rysunku 2 ze str. 25 jeden z kondensatorów oznaczonych C2 (dolny) powinien mieć oznaczenie C3 − por. wykaz ele−

mentów.

· Na stronie 28, tuż nad rysunkiem 1, błędnie zdefiniowano wzmocnienie. Oczywiście zdanie to powinno brzmieć: “Wzmocnie−

nie napięciowe wzmacniacza jest stosunkiem napięcia na wyjściu do napięcia na jego wejściu...

· Rysunek 1 na stronie 47 powinien być zatytułowany “Schemat ideowy odbiornika”.

· W ofercie kitów Vellemana na str. 60 błędnie podano, że “Elektroniczny pies” został opisany w EdW 3/96 − tymczasem opi−

sano go właśnie w EdW 4/96 na str. 34.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/96

oczta

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: