Biskup teozofów.pdf

Biskup teozofów

Mason i ezoteryk uważany za biskupa teozofów, kapłan kościoła liberalno-katolickiego i słynny

kobieciarz, a z drugiej strony - najmłodszy generał Drugiej Rzeczpospolitej oraz twórca polskiego ruchu

oporu podczas drugiej wojny światowej.

Mowa o Michale Tokarzewskim-Karaszewiczu, zawodowym wojskowym, którego pochłaniały duchowe

poszukiwania.

W okresie międzywojennym był bohaterem wielu plotek. Opowiadano, iż regularnie korzysta z usług

astrologów, że zwraca uwagę na dokładny czas narodzin swoich bliskich. Aleksandra Piłsudska

wspominała, że wpadł kiedyś do willi Marszałka w Sulejówku z kobietą-medium i kazał jej badać

panujące tam fluidy.

Jeden z symboli masońskich

(fot. Czwarty Wymiar)

Czytelnicy "Kariery Nikodema Dyzmy" Tadeusza Dołęgi-Mostowicza zapewne pamiętają opis

dziwacznego rytuału we dworze w Borowie. Inspiracją dla opisanych w powieści wydarzeń miała być

działalność generała Tokarzewskiego, prowadzona w Mężeninie nad Bugiem w latach 30. ubiegłego

wieku. Daniel Bargiełowski, w poświęconej Tokarzewskiemu monografii "Po trzykroć pierwszy", pisze, iż

okoliczni chłopi szeptali, że pod wodzą generała we dworze odbywają się nocne pochody ze świecami, w

których biorą udział tajemnicze postaci w długich białych szatach.

Plotkowano, że nosił na palcu pierścień z wielkim ametystem, namagnesowany przez Annie Besant,

przywódczynię ruchu teozoficznego po śmierci Heleny Bławatskiej, który rzekomo dawał do całowania

swoim wielbicielkom. - Stał na stopniach wagonu, a te wszystkie baby obcałowywały go po rękach - taką

scenę ujrzał na dworcu kolejowym w

Poznaniu w latach 20. dziennikarz Wiesław Wohnout. - Baby leciały na niego jak szafy na trzech nogach -

opowiadała Bargiełowskiemu Wanda Pawłowicz. Autor pracy "Po trzykroć pierwszy" pisze, że podczas

zbierania materiałów do książki wielu przedstawicieli londyńskiej emigracji, m.in. Ryszard Kaczorowski,

ostatni prezydent RP na Uchodźstwie, zadawało mu to samo pytanie: Wie pan, że Tokarzewski był

biskupem teozofów?

Żołnierz i ezoteryk

Czego szukał w mistyce i tajnych stowarzyszeniach jeden z najwierniejszych towarzyszy Józefa

Piłsudskiego? Odpowiedź na to pytanie leży w jego wczesnej młodości. Bargiełowski pisze, że w okresie

studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim Tokarzewski zetknął się z działalnością Wincentego

Lutosławskiego, polskiego pioniera jogi, a zarazem wybitnego filozofa-mesjanisty. Później poznał

żołnierza Legionów Piłsudskiego, noszącego pseudonim "Teozofowicz". Ludzie ci musieli wywrzeć

ogromny wpływ na dalszą drogę życiową przyszłego generała. Prawdopodobnie nieobce były mu również

artykuły popularyzujące idee wolnomularstwa drukowane w tygodniku "Świat", ukazującym się w latach

1906-1933.

Michał Tokarzewski-Karaszewicz urodził się 5 stycznia 1893 r. we Lwowie. Maturę zdał w gimnazjum w

Drohobyczu, potem studiował medycynę w Krakowie. Był członkiem organizacji niepodległościowych -

Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Należał do Frakcji Rewolucyjnej Polskiej Partii

Socjalistycznej.

Odbył roczne szkolenie dla oficerów rezerwy w Wiedniu. W sierpniu 1914 r. wstąpił do 1. Brygady

Legionów Polskich. W wieku 21 lat został dowódcą batalionu, a majac 23 lata - dowódca pułku. Po

kryzysie przysięgowym działał w podziemnej Polskiej Organizacji Wojskowej na terenie Ukrainy,

Białorusi i Rosji. W 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego, odtworzył 5. Pułk Piechoty Legionów, brał

udział w obronie Przemyśla, a 19 listopada 1918 r. zorganizował i dowodził odsieczą dla walczącego

Lwowa, która w decydujący sposób zaważyła na utrzymaniu miasta w polskich rękach. Następnie walczył

w wojnie polsko-bolszewickiej.

Rok później był uczestnikiem wyprawy na Wilno. Awansował błyskawicznie. W 1919 r. został

pułkownikiem, później szefem sekcji piechoty w Departamencie Piechoty Ministerstwa Spraw

Wojskowych. W 1924 r., mając zaledwie 31 lat, jako najmłodszy żołnierz w dziejach Drugiej

Rzeczpospolitej otrzymał awans na generała brygady. Rok później w czasie kolejnego przesilenia

rządowego Marszałek Piłsudski zgłosił jego kandydaturę na ministra spraw wojskowych. Równolegle do

służby wojskowej pociągały go nauki tajemne. Czytał święte pisma hinduskie, m.in. fragmenty "Wed",

"Upaniszad" i "Bhagawadgity", a także teksty europejskich mistyków. W 1921 r. wstąpił do Polskiego

Towarzystwa Teozoficznego, będącego początkowo odłamem Brytyjskiego Towarzystwa Teozoficznego,

założonego przez Helenę Bławatską. Cele tego stowarzyszenia, wśród których było m.in. utworzenie

związku wszechludzkiego braterstwa bez różnicy rasy, narodowości, płci i wyznania, prowadzenie

studiów porównawczych nad religiami, filozofią i nauką oraz badanie nieznanych praw natury i ukrytych

sił przyrody, okazały się bardzo atrakcyjne dla młodego wojskowego, który sięgnie później do korzeni

teozofii, czyli starożytnych egipskich misteriów. Według Bargiełowskiego, pod koniec lat 20. generał

został przyjęty do otoczonego aurą tajemnicy, ekskluzywnego stowarzyszenia The Egyptian Rite of the

Ancient Mysteries, czyli powstałego w XVIII wieku odłamu egipskiego wolnomularstwa.

Mason Marszałka

W 1924 r., będąc dowódcą 19. Dywizji Piechoty w Wilnie, został członkiem loży wolnomularskiej

"Tomasz Zan", nawiązującej do tradycji filomackich. Jej członkowie odprawiali swoje rytuały w

wileńskim klasztorze bazylianów - w tych samych murach, gdzie niegdyś więziono młodych filomatów, a

Mickiewiczowski Gustaw przemienił się w Konrada.

Loża skupiała miejscowe inteligenckie elementy demokratyczne spod znaku PPS, ludowców i

demokratów - czytamy w pracy "Polskie wolnomularstwo 1920- -1938" Leona Chajna. Prócz

Tokarzewskiego, członkami "Tomasza Zana" było kilku innych piłsudczyków, m.in. brat Marszałka, Jan

Piłsudski i prezydent Wilna, Witold Abramowicz.

Na początku lat 20. masoneria była dość popularna w środowisku byłych legionistów Piłsudskiego.

Zdaniem Chajna miały na to wpływ pełne mistycyzmu ceremonie oraz nimb tajemniczości i poczynania,

bacznie strzeżone przed oczami profanów. Dotyczyło to zwłaszcza symboliki używanej w wewnętrznym

życiu zakonu, której stosowanie miało być podnietą do myślenia i poszukiwań, a która miała zostać ukryta

przed wzrokiem światowym. Byłych spiskowców musiał też pociągać panujący wśród masonerii kult

konspiracji. Chajn podaje, że przez pewien czas Piłsudski zachęcał swych zaufanych ludzi, by

nawiązywali kontakty z międzynarodową masonerią, a później, mając już poparcie macierzystych lóż,

docierali bocznymi drogami do francuskich czynników oficjalnych, prowadząc w ten sposób grę o

ustalenie granic Polski. Kontakty piłsudczyków z wolnomularzami miały osłabiać rolę Polskiego

Komitetu Narodowego, opanowanego przez Narodową Demokrację.

Po odzyskaniu niepodległości, Piłsudski nalegał na tworzenie polskiego wolnomularstwa, niezależnego od

międzynarodowego kierownictwa, ale w połowie lat 20. zmienił zdanie, nakazując, by polscy oficerowie

całkowicie odeszli z masonerii. Swój rozkaz tłumaczył tym, że nie można służyć jednocześnie dwóm

panom, czyli kierownictwu loży i państwu. W tej sytuacji generał Tokarzewski dał słowo honoru, że

wystąpi z wolnomularstwa.

Zakon Mieszany "Le Droit Humain" (fr. "Prawa Człowieka")

(fot. Czwarty Wymiar)

- Dał słowo i słowa dotrzymał - pisze Chajn - bo wystąpił z loży będącej pod jurysdykcją Wielkiej Loży

Narodowej, ale pozostał w masonerii rytu mieszanego, do której należeli też inni wojskowi. Był to Zakon

Mieszany "Le Droit Humain" ("Prawa Człowieka"), powstały w 1892 r. we Francji, w którym panowało

równouprawnienie kobiet i mężczyzn. Ten odłam wolnomularzy nawiązał później współpracę z teozofami,

a w jego szeregi wstąpiła m.in. Annie Besant, stąd czasem błędnie zwano go masonerią teozoficzną.

Zakon Mieszany "Le Droit Humain" pojawił się w Polsce w 1924 r. za wiedzą Piłsudskiego. Tokarzewski

najpierw był członkiem loży "Orzeł Biały", a potem "Święty Graal". Przybrał imię zakonne Torwid, które

podczas okupacji stało się jednym z jego konspiracyjnych pseudonimów. Obie warszawskie loże miały

swoją siedzibę u cioci Kazi, czyli w mieszkaniu hrabiny Kazimiery Broel-Plater przy ulicy Moniuszki 4. -

W 1930 roku polskie "Le Droit Humain" stało się federacją. Łącznie do zakonu należało wtedy ponad 300

osób, z tego kilkunastu członków w 30-33 stopniach wtajemniczenia. Działały też loże wyższych stopni:

"Kapituła" i "Aeropag Narodowy" pod przewodnictwem generała Karaszewicza-Tokarzewskiego -

powiedział Cezary Leżeński, prezydent federacji polskiej "Le Droit Humain", w wywiadzie dla

"Wolnomularza Polskiego".

Kapłan liberalno-katolicki

Bargiełowski wspomina, że w pierwszej połowie lat 20. zdrowie generała, osłabione odniesionymi

podczas wojny ranami oraz częstymi atakami malarii, wymagało odpoczynku. Tokarzewski dostał kilka

miesięcy urlopu zdrowotnego i pojechał do Wielkiej Brytanii na zaproszenie Annie Besant. Poznał tam

różne osoby z kręgu angielskich teozofów, m.in. Jiddu Krishnamurtiego, późniejszego słynnego

przywódcę duchowego, z którym przyjaźnił się do końca życia. W Anglii zetknął się z obrządkiem

liberalnego kościoła katolickiego.

Ten odłam holenderskiego obrządku starokatolickiego, nieuznający papieża i przez niego nieuznawany,

propagujący wiarę w reinkarnację i utożsamiający Matkę Boską z Wielką Macierzą obecną w religiach

antycznych, okazał się dla Tokarzewskiego do tego stopnia atrakcyjny, że zmienił wyznanie. W 1926 r.

biskup James Ingall Wedgwood wyświęcił go na kapłana. Od tej pory, podczas swych pobytów w stolicy,

generał odprawiał msze w kaplicy liberalnego kościoła katolickiego przy ulicy Mokotowskiej 12,

wzywając w modłach m.in. ducha dziejów państwowości polskiej i Króla-Ducha narodu polskiego.

Po przewrocie majowym został szefem kluczowego Biura Personalnego w Ministerstwie Spraw

Wojskowych, ale jego praca na tym stanowisku nie trwa długo. Mimo, że krajem rządzili jego legionowi

koledzy, kariera wojskowa generała uległa przyhamowaniu. W 1928 r. przeniesiono go do Kalisza, na

stanowisko dowódcy dywizji piechoty. Później był kolejno dowódcą Okręgu Korpusu w Grodnie, Lwowie

i Toruniu. Przez cały czas, równolegle do służby wojskowej, działał w Polskim Towarzystwie

Teozoficznym. Był jedną z najpopularniejszych osób na odbywających się cyklicznie spotkaniach w małej

wiosce Mężenin nad Bugiem, która w latach 30. była stolicą polskiego ruchu teozoficznego. Co roku, w

końcu czerwca, organizowane były zjazdy w Mężeninie. Przyjeżdżali na nie Bracia należący do różnych

lóż, którym praca zawodowa na to pozwalała. W dużej sali dworu w Mężeninie odbywały się zebrania

rytualne, przeważnie pod egidą loży "Orła Białego". Dwór został zakupiony przez Spółdzielnię dla

prowadzenia kolonii letnich.

Założycielami Spółdzielni było kilku członków Zakonu i kilku członków Polskiego Towarzystwa

Teozoficznego. (...) Oprócz zebrań rytualnych odbywały się na pięknie położonej polanie pod sosnami

zebrania nierytualne wolnomularzy stopnia nie niżej mistrza, na których omawiano rożne sprawy natury

społecznej i ideowej, jak np. droga Polski - wspomina Władysław Bocheński w artykule "Zakon

Wszechświatowego Zjednoczonego Wolnomularstwa "Le Droit Human"".

Teozofia i ruch oporu

We wrześniu 1939 r. Tokarzewski walczy w Armii "Pomorze", bierze udział w bitwie pod Bzurą, później

przebija się do Warszawy, gdzie zostaje zastępcą generała Juliusza Rómmla. Jeszcze przed kapitulacją

stolicy przedstawia swój plan stworzenia podziemnego ruchu oporu. Jest jego pomysłodawcą i

realizatorem.

Dostaje pełnomocnictwo Naczelnego Wodza oraz kasę wojskową do dyspozycji. Wśród pierwszych

szesnastu żołnierzy Polski Podziemnej, słynnej szesnastki, czyli dowództwa tworzonej przezeń Służby

Zwycięstwu Polski, aż czworo było teozofami i masonami: sam Tokarzewski, Janina Karasiówna, Halina

Krzyżanowska i Tadeusz Kruk-Strzelecki.

Leon Chajn twierdzi, że o wykorzystaniu przez Karaszewicza-Tokarzewskiego dawnych kadr

Towarzystwa Teozoficznego i członków lóż "Le Droit Humain" wiedziało gestapo, które szczególnie

interesowało się tymi organizacjami. W listopadzie 1939 r., po utworzeniu Związku Walki Zbrojnej,

Tokarzewski zostaje komendantem Obszaru Lwowskiego (okupacja sowiecka), rok później aresztuje go

jednak NKWD i osadza w więzieniu, z którego zostaje zwolniony na mocy układu Sikorski-Majski.

Gen. M. Tokarzewski-Karaszewicz - Torwid, moneta z 1991 r.

(fot. Czwarty Wymiar)

Od sierpnia 1941 r. dowodzi 6. Dywizją Piechoty w armii generała Władysława Andersa, a od marca 1943

r. jest jego zastępcą. W 1944 r. zostaje dowódcą 3. Korpusu Polskiego. Po rozstaniu się z wojskiem

osiedla się w Londynie. Pracuje jako robotnik, nadal działając w lożach masońskich i brytyjskim ruchu

teozoficznym.

W 1954 r. rząd emigracyjny mianuje go Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych i ministrem spraw

wojskowych. W 1964 r. otrzymuje awans na generała broni. Umiera 22 maja 1964 r. w Casablance.

Zostaje pochowany w Londynie, na cmentarzu Brompton. Pośmiertnie odznaczono go Orderem Orła

Białego.

Alicja Łukawska

Wydanie internetowe: www.4wymiar.pl

wtorek, 15 marzec 2011

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: