Na drogach duchowych oczyszczeń.pdf

NA DRODZE DUCHOWYCH OCZYSZCZEŃ

SPIS TREŚCI

DROGA

BOGU

Etapy

Schodząc

„

wód

śmierci"

..Winda"

niebieska

Nie

pragnij

szukać

owoców

II.

DOŚWIADCZENIA

„

NOCY

ZMYSŁÓW"

Znaki

rozpoznawcze

„ nocy

zmysłów"

Pierwszy

znak

„

nocy"

Drugi

znak

„

nocy"

Trzeci

znak

„

nocy"

Trudna

próba

wiary

dotykająca

rozumu

Próby

wiary

dotykające

woli

pamięci

Udręki

pokus

Sens

pokus

Pokusy,

które

niszczą

bastion

dobrego

mniemania

sobie

Udręka

skrupułów

Czas

trwania

oczyszczeń

Bóg

ufa

ci,

że

nie

cofniesz

się

Bóg

„

oddala

się",

aby

pogłębić

nas

wiarę

miłość

III.

SAMOTNOŚĆ

JAKO

ŁASKA

OCZYSZCZEŃ

Ból

niezrozumienia

Samotność

Maryi

Józefa

Samotność

jako

miejsce

spotkania

Bogiem

Tylko

Bóg

cię

kocha

Samotność,

która

pogłębia

wiarę

Czas,

którym

obumiera

ziarno

Samotność

przywołuje

obecność

Boga

IV.

UŚWIĘCENIE

PRZEZ

PRACĘ

Niebezpieczeństwo

sukcesów

Pracując

myśl,

że

jest

może

już

ostatni

dzień

Naśladować

pracy

ewangelicznego

celnika

Przez

swoją

pracę

będziesz

się

uświęcał

Dla

Boga

jesteś

ważny

ty,

nie

twoje

osiągnięcia

WYBÓR

CYTATÓW

MEDYTACJI

„Zwykła droga do kontemplacji wiedzie przez bezdrzewną pustynię, pozbawioną wody i

pięknych widoków. Duch wchodzi w nią i wędruje na oślep w różnych kierunkach, które

zdają się oddalać go od zdolności widzenia, od Boga, od radości i wszelkiego celu. I może

mu być bardzo trudno uwierzyć, że ta droga jednak gdzieś prowadzi, a nie jedynie w

pustkę, pełną wyschłych szkieletów, w miny wszystkich naszych nadziei i dobrych

postanowień.

Widok tej pustyni tak przeraża większość ludzi, że nie chcą zapuszczać się na jej palące

piaski i błąkać się pomiędzy jej skałami. Nie mogą uwierzyć, że kontemplację i świętość

odnajduje się na takim pustkowiu, gdzie nie można znaleźć żadnej ochrony, ani miejsca

spoczynku, żadnej ochłody ani pożywienia dla wyobraźni, intelektu i pragnień wrodzonych

naszej naturze.

W przekonaniu, ze miarą doskonałości jest bystre wniknięcie w Istotę Boga i gorące

postanowienia rozpalonej miłością woli, że świętość jest sprawą uczuciowej żarliwości i

namacalnych wyników, nie chcą mieć nic wspólnego z taką kontemplacją, która nie jest

rozkoszą dla intelektu i nie dostarcza umysłowi i woli żadnych pociech ani odczuwalnej

radości. Chcą widzieć, dokąd idą i widzieć, co robią; i gdy tylko zapuszczą się w dziedziny,

gdzie ich własna działalność zostaje sparaliżowana i nie przynosi widomego owocu,

zawracają z drogi na urodzajne, zielone pola, gdzie mogą mieć pewność, że skutecznie

pracują i zmierzają do jakiegoś celu. A jeżeli nie potrafią osiągnąć tak żarliwie i

niespokojnie oczekiwanych wyników, przynajmniej przekonują siebie, że zrobili wielkie

postępy, kiedy odmówili wiele modlitw, zadali sobie liczne umartwienia, wygłosili dużo

kazań, przeczytali (a może i napisali) wiele książek i artykułów, przejrzeli mnóstwo dzieł o

rozmyślaniu, przyswoili sobie setki nowych i różnorodnych praktyk pobożnych i opasali

ziemię szeregiem pielgrzymek. Nie można powiedzieć, żeby te rzeczy nie były same w sobie

dobre: ale mogą być w życiu człowieka chwile, kiedy one stają się ucieczką, narkotykiem,

ochroną przed przyjęciem na siebie odpowiedzialności i cierpienia w ciemności, ubyciu i

niemocy - przed pokornym zezwoleniem Bogu, żeby On nas ogołocił z naszej fałszywej

osobowości i przetworzył nas w nowych ludzi, jakimi naprawdę mamy być (...). Ten, kto nie

dopuści, żeby jego duch zniechęcił się i zaniepokoił tą oschłością i niemocą, ale pozwoli

Bogu prowadzić się spokojnie przez pustynię, nie żądając żadnego oparcia ani wskazówki

poza czystą wiarą i ufnością, dojdzie do głębokiego i dającego pokój zjednoczenia z

Bogiem" (T.Merton, „Posiew kontemplacji", Kraków 1982, s.!64n., 167n.).

I. DROGA KU BOGU

W początkowym okresie życia wewnętrznego - okresie fascynacji Panem Bogiem - często

wydaje się nam, że dojście do świętości jest czymś łatwym, i że my sami jesteśmy już na

zaawansowanym etapie w drodze do niej. Nie wiemy wtedy, przez jak bolesne

doświadczenia przyjdzie nam jeszcze przechodzić.

Etapy

Na pierwszym etapie budzi się w nas pragnienie pogłębiania życia wewnętrznego.

Jeżeli np. narzeczeni poznają się w tym czasie, to będzie przepełniał ich wielki zapał,

entuzjazm i nadzieja wspólnego dążenia do świętości. Wszystko wyda się im proste. Będą

mogli razem długo i żarliwie modlić się i wspólnie rozwiązywać wiele życiowych

problemów. Ich egoizm często w takiej czy innej formie uwidoczni się, ale entuzjazm i

zapał sprawią, że oboje gotowi będą pokonywać wszelkie przeszkody. Dojście do świętości

wyda się im wówczas czymś bardzo bliskim osiągnięcia.

Pierwsze doświadczenie spotkania z Bogiem nie porusza jednak jeszcze głębszych

pokładów naszej osobowości, choć nam wydaje się, że już spotkaliśmy Boga i

doświadczamy Jego miłości w sposób szczególny. W rzeczywistości jest to zaledwie

okruch, bardzo mała cząstka tego, co On chce nam okazać. Na tym etapie Bóg nie może

jednak objawić się nam bardziej, ponieważ nie ma w nas jeszcze odpowiedniego otwarcia

na Niego, to znaczy pokory.

Na przeszkodzie stoi nasza pycha i nasze niewłaściwe wyobrażenie Stwórcy, nie oddające

tego, kim On jest naprawdę. Najpierw więc musi stopniowo zmieniać się nasz obraz Boga i

obraz nas samych.

Pierwsze głębsze otwarcie się na Pana poprzedzają zwykle pewne wydarzenia, poprzez

które Bóg pozwala nam w pewnym, choć niewielkim jeszcze stopniu, odkryć Jego miłość.

Może to być np. bardzo silne doświadczenie słabości czy samotności - i wtedy możemy

bardziej odczuć Jego miłość. Takie doświadczenie naszej słabości, a równocześnie tego. że

Bóg kocha nas takich, jakimi jesteśmy, pozostawia wówczas głęboki ślad w naszym sercu.

Jednak pozostawanie na poziomie wiary przeżywanej w sposób emocjonalny

uniemożliwiałoby nam dojście do wiary głębokiej i czystej. Dopóki odczuwamy miłość i

obecność Boga, dopóty nie ma w nas wiary prawdziwej, która opiera się na woli, a nie na

uczuciach.

Pan oczekuje, że uwierzymy Mu bez domagania się dowodów. Do żądającego dowodów

Tomasza Chrystus powiedział: „Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli" (J 20,29).

To dlatego przychodzi w naszym życiu okres, w którym nasz odczuwalny kontakt z

Bogiem zaczyna być przeplatany wewnętrznym doświadczeniem oschłości. Również

odnoszone wtedy przez nas sukcesy przeplatają się często z porażkami. Wśród wielu

przeżywanych w tym czasie prób wiary Bóg co pewien czas pozwala nam jeszcze

doświadczać swojej obecności w sposób emocjonalny. Później, kiedy znów tracimy nasz

uczuciowy kontakt z Nim, nasila się zwykle nasza bardzo bolesna samotność i słabość.

Bóg jednak musi nas w ten sposób doświadczać, ponieważ inaczej nie szukalibyśmy Go z

pobudek nadprzyrodzonych, a jedynie dla zaspokojenia własnych pragnień emocjonalnego

doświadczania Jego miłości.

Dla kogoś o takim nastawieniu droga do świętości miałaby być zaspokajaniem jego

własnych egoistycznych pragnień. A przecież takie nastawienie uniemożliwia pełne

zjednoczenie z Bogiem.

Stąd w drugim mieszkaniu (zgodnie z terminologią stosowaną przez św. Teresę od Jezusa

w Twierdzy wewnętrznej ) Bóg stopniowo nas z tego oczyszcza.

Warunkiem przejścia przez ten etap częstych oschłości i wielu trudności w życiu

codziennym jest ufność wobec Boga, pokora i wiara w Jego miłość.

Idąc drogą do świętości, doświadczymy kiedyś prawdziwości słów Chrystusa, który

powiedział: „beze Mnie nic nie możecie uczynić" (J 15,5). Zanim jednak do tego

dojdziemy, zanim uznamy, że każde dobro nadprzyrodzone, jakie dostrzegamy w sobie,

jest dziełem Chrystusa, musimy doznać wielu upokorzeń, musimy też, wzrastając w

pokorze, zapragnąć kochać Boga ponad wszystko.

Jeżeli Bóg wprowadza do drugiego mieszkania np. jednego z narzeczonych czy

małżonków, wówczas zaczynają się już pewne kłopoty. Ponieważ osoba znajdująca się w

drugim mieszkaniu traci co jakiś czas emocjonalny kontakt z Bogiem, pojawia się wiele

problemów wynikających i z doświadczania trudności na modlitwie, i z życia codziennego.

Wiele spraw nie układa się tak jak dotychczas. Modlitwa takiego człowieka staje się

oschła, a przy tym przestaje on odnosić sukcesy tak w życiu zawodowym, jak i w zakresie

spraw rodzinnych czy domowych. Pojawiają się więc liczne problemy, które wywołują

napięcia psychiczne.

Z uwagi na zaistniałe różnice w kontakcie z Bogiem jednym z pierwszych problemów w

relacjach między narzeczonymi czy między małżonkami zaczyna być wtedy wspólna

modlitwa. Jeżeli narzeczeni czy małżonkowie wykazują dużo dobrej woli, to jakoś im to

jeszcze wychodzi, choć najczęściej osoba doświadczająca oschłości woli modlić się sama,

ponieważ trudno jest jej przeżywać to, co przeżywa współmałżonek czy narzeczony.

Co pewien czas występuje też pewna forma braku możliwości porozumienia. Kiedy

bowiem w wyniku pierwszych trudności pojawiają się napięcia psychiczne, to niemal

automatycznie zwiększa się też liczba zadrażnień i nieporozumień w kontaktach pomiędzy

małżonkami czy narzeczonymi. Nieporozumienia te mogą powstawać z byle powodu, a

przy długim oddźwięku psychicznym 1 nawet jednego z narzeczonych czy

współmałżonków odkładają się i kumulują, co wytwarza pewien rodzaj braku kontaktu

psychicznego.

1 Oddźwięk psychiczny - zróżnicowane echo wydarzeń w psychice jednostki. Pewne osoby reagują na

wydarzenia lub sytuację, która je porusza szybko, i później już o niej nie myślą (zjawisko

„prymalności"). Inne, wprost przeciwnie, niewzruszone i pozornie obojętne w danym momencie,

niczego nie zapominają, a ich reakcja dojrzewa stopniowo (zjawisko „seksualności") [zob. Dic-

Honnaire de la psychologie. Librairie Larousse, 1989. s. 236].

Święty Jan od Krzyża mówi: „Początkujący podlegają jeszcze pożądaniom w związku z

przeżyciami duchowymi. Dlatego też popadają zwykle w wiele niedoskonałości

wynikających z władz gniewu. Skoro przeminie smak i upodobanie w rzeczach

duchowych, z konieczności czują niezadowolenie. Z tego niezadowolenia z siebie wynika

rozdrażnienie w ich czynnościach i niekiedy łatwo popadają w gniew za lada przyczyną. W

rezultacie takie dusze bardzo często bywają nieznośne dla otoczenia. Bywa i tak, że gdy

przeminie smak i przyjemność złączona z głębszym odczuwalnym skupieniem na

modlitwie, natura człowieka pozostaje niezadowolona i rozdrażniona, podobnie jak

dziecko, gdy je odłączą od piersi, z której czerpało miły smak. Ten stan jest naturalny i

jeśli dusza nie poddaje się zniechęceniu, nie ma tu winy, tylko niedoskonałość.

Niedoskonałość ta będzie oczyszczona przez oschłość i przykrość ciemnej nocy" (Noc

ciemna, I, rozdz.5, nrl).

W drugim mieszkaniu pojawia się już pewien rodzaj samotności pomiędzy narzeczonymi

czy małżonkami i niemożność przekazania do końca przeżywanych doświadczeń.

Trudności te jednak nie są jeszcze długotrwałe i w okresach łatwiejszych narzeczeni czy

małżonkowie mogą porozumieć się i rozwiązać narosłe wcześniej problemy.

Po tym okresie następuje etap trzeciego mieszkania, kiedy zanikają trudności w

emocjonalnym kontakcie z Bogiem i wszystko znów zaczyna się dobrze układać, tak w

życiu codziennym, jak i w zakresie spraw związanych z życiem duchowym. Wtedy wzrasta

w nas zwykle przekonanie, że wiele potrafimy i znów pojawia się przeświadczenie, że

świętość jest w zasięgu naszych możliwości. Zaczynamy częściej krytykować innych, bo

nie rozumiemy ich słabości; bardzo łatwo zapominamy, że słabość i samotność stwarzają

możliwość głębszego spotkania z Bogiem.

Święty Jan od Krzyża mówi: „Ponieważ początkujący czują się pełnymi zapału i

gorliwości w rzeczach duchowych i ćwiczeniach pobożnych, z tej pomyślności (z powodu

ich niedoskonałości) rodzi się pewien rodzaj ukrytej pychy, skutkiem której zaczynają oni

nabierać niejakiego zadowolenia z samych siebie i ze swoich uczynków, mimo iż prawdą

jest, że rzeczy święte same z siebie rodzą pokorę. Z tego źródła wypływają próżne, czasem

nawet bardzo próżne chęci rozmów o rzeczach duchowych z innymi. Często zresztą w tym

celu, by innych nauczyć, niż by się od nich uczyć. Gdy zaś napotykają u nich inny rodzaj

pobożności niż ich własny, potępiają ich w swoim sercu, a nawet i zewnętrznie w słowach.

Stają się wtedy podobni do owego faryzeusza, który chełpił się przed Bogiem ze swych

czynów i pogardzał celnikiem" (Noc ciemna, I, rozdz. 2, nr 1).

Osoba będąca w trzecim mieszkaniu potrafi przezwyciężać widoczne formy pychy, a

także ze względu na swoją aktywność praktykować w jakimś stopniu niektóre cnoty.

Stwarza to pewnego rodzaju iluzję, iż jest to człowiek autentycznie pokorny. Z tego też

powodu pojawia się niebezpieczeństwo naśladowania 20 przez innych, co mogłoby

wypaczać ich obraz drogi do świętości. Pozornie wydaje się on czynić rzeczy bardzo

pożyteczne. W oczach Boga nie mają one jednak wielkiej wartości, ponieważ kryje się w

nich jeszcze wiele pychy.

Na tym etapie niemal wszystko nam wychodzi.

W życiu małżonków czy narzeczonych powraca wtedy możliwość wspólnego

porozumienia się, wspólnej modlitwy i wspólnego rozwiązywania problemów. W trzecim

mieszkaniu, kiedy znikają przyczyny napięć psychicznych, o wiele lepiej układa się dialog

pomiędzy narzeczonymi czy małżonkami. U wielu budzi się wtedy pyszne

przeświadczenie, że wystarczy tylko zdecydowanie pracować nad sobą, oczywiście z

pomocą łaski Bożej, a świętość stanie się ich udziałem.

W tym okresie jesteśmy w stanie aktywnie „apostołować", tzn. dokonywać wielu rzeczy

w naszym mniemaniu „ku czci i chwale Bożej", które tak naprawdę dokonywane są dla

naszej własnej „czci i chwały". Naszą gorliwość może „wspierać" wtedy nawet szatan. Św.

Jan od Krzyża mówi: „Zresztą i szatan roznieca w początkujących zbytnią gorliwość i chęć

wykonywania takich uczynków, aby w nich rozbudzić pychę i zarozumiałość. Zdaje sobie

bowiem dobrze sprawę, że wszystkie cnoty i dobre uczynki, jakie te dusze wypełniają, nie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: