Rozpłód i wychów koni

                            Stanowienie klaczy

Zarówno ogiera jak i klacz można używać do rozpłodu po ukończeniu przez nie 3 lat.

Młody, 3-letni ogier nie powinien być dopuszczany do klaczy częściej niż 4-5 razy w tygodniu, ogier starszy 10-12 razy, jednak nie więcej niż 2 razy dziennie. Ogier powinien bezwzględnie być używany do pracy, ponieważ ruch jest konieczny dla jego zdrowia, a ponadto jest on wtedy spokojniejszy i łatwiejszy w obsłudze.

Klacz można stanowić tylko w okresie rui, czyli tak zwanego palenia się, trwającego zwykle 4 do 8 dni. Powtórne krycie należy stosować 3 dnia po pierwszym. Po wyźrebieniu najlepiej jest pokryć klacz 9 dnia.

Po pokryciu trzeba klacz oprowadzać, nie pozwalając jej nadymać się ani oddawać moczu.

Opieka nad klaczą źrebną

Klacz źrebną należy chronić przed wszelkimi uderzeniami, zwłaszcza w głowę, pysk, brzuch lub słabiznę. Powinna ona pracować, gdyż ruch jest konieczny dla jej zdrowia.

Klacz nosi płód przeciętnie 11 miesięcy, czasem nieco krócej lub nieco dłużej. Zbliżający się poród poznaje się po tzw. opadnięciu pośladków i boków klaczy oraz silnie "nabranym" wymieniu, przy czym na końcach strzyków ukazują się krople siary.

Klacz zwykle źrebi się w nocy lub nad ranem. Poród przeważnie przebiega lekko i jeżeli położenie źrebięcia jest normalne, żadnej pomocy udzielać jej nie potrzeba. Gdy źrebię już się urodzi, trzeba pępowinę mocno podwiązać uprzednio przygotowaną czystą, wygotowaną tasiemką w odległości 3 cm od jego brzuszka. W razie komplikacji należy wezwać pomocy lekarza weterynarii.

Wychów źrebiąt

Do prawidłowego wychowu źrebiąt niezbędne jest umożliwienie im swobodnego, nie skrępowanego ruchu w słońcu i na świeżym powietrzu oraz dostateczne żywienie.

Po upływie około 2 tygodni od oźrebienia można klacz zacząć używać do pracy. Źrebak powinien stale przebywać przy matce, ponieważ ssie on często - w pierwszym miesiącu życia po 30-40 razy na dobę - i nie można go mleka matki pozbawiać. Ponadto towarzyszenie pracującej matce wyrabia mu chody, rozwija serce, płuca i mięśnie oraz wzmacnia kopyta.

Odłączanie źrebiąt od matek, czyli tzw. odsadzanie, powinno nastąpić nie wcześniej niż po ukończeniu 5-6 miesięcy życia. Odłączać źrebaka należy nie stopniowo, lecz od razu, zabierając klacz w miarę możliwości do innego budynku, tak aby źrebię i matka nie słyszały wzajemnie swojego rżenia.