kwartalnik 13 2010 lekki.pdf

Chrześcijańska Medytacja

KWARTALNIK ŚWIATOWEJ WSPÓLNOTY MEDYTACJI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ

WWW.WCCM.PL • EDYCJA POLSKA, NR 13, GRUDZIEŃ 2010

Na to Bóg stał się człowiekiem, aby człowiek stawał się Bogiem

Ojcowie greccy

EDYCJA POLSKA, NR 12, PAŹDZIERNIK 2010

ŚWIĘTO NASZEGO CZŁOWIECZEŃSTWA

wiek mógł stać się Bogiem – to prze-

świadczenie nieustannie funkcjonuje

w Kościele wschodnim i pojawia się systematycznie w pi-

smach Ojców greckich. Poprzez Wcielenie, w Jezusie, Bóg

dotknął naszego życia. Święta Bożego Narodzenia są tak

ważne, ponieważ są świętowaniem naszego odkupione-

go człowieczeństwa.

Wcielenie, narodziny Jezusa to przede wszystkim obja-

wienie się Boga. W Jezusie Człowieku Bóg objawia swoją

potęgę, mądrość i miłość. We Wcieleniu niejako cały od-

daje się człowiekowi. W swoim ziemskim życiu Jezus ni-

czego nie zatrzymał dla siebie. Hojność Boga uobecniona

jest w Jezusie. W Ewangeliach widzimy, jak Jezus jest cały

dla tłumów, jak współczuje chorym i pogrążonym w ża-

łobie. W śmierci na krzyżu Jego całkowita bezinteresow-

ność osiąga apogeum.

Od wczesnych wieków Kościół głosił wspaniałą nowi-

nę, że Jezus żyje w naszych sercach. Rozważając o naro-

dzeniu Pańskim, śląski mistyk, Angelus Silesius (Anioł Ślą-

zak), napisał, że choć Jezus narodził się w Betlejem, to jeśli

nie narodził się w naszych sercach, fakt ten jest dla nas

bez znaczenia . Dlatego praktykujemy medytację chrze-

ścijańską. Chrystus narodził się w Betlejem. To wspaniałe.

Ale to fakt z przeszłości. Teraz Chrystus musi narodzić się

w naszych sercach. Nasze serca muszą być przygotowa-

ne na Jego przyjęcie. Właśnie o to chodzi w medytacji –

B óg stał się człowiekiem, aby czło-

A ponieważ jest On nieskończonym Bogiem, musimy po-

zostawić za sobą wszystko, by w naszych sercach zrobić

dla Niego miejsce.

Tajemnicą jest to, że kiedy Jezus rodzi się w naszych ser-

cach, wraz z Nim wszystko budzi się do życia. Nasze serca

są napełnione miłością, współczuciem, przebaczeniem.

Poznajemy wówczas, że nieskończony Bóg i Jego Syn,

a nasz Brat, Jezus, obdarzają nas przebaczeniem, miłością,

zrozumieniem. Medytacja staje się codziennym doświad-

czeniem pozostawiania ego za sobą, bycia otwartym na

Boga, w Jego Synu, Jezusie, mocą Ducha.

Medytacja jest tak ważna, ponieważ oznacza całkowite

zaangażowanie w to, by być w pełni otwartym na Chrystu-

sa. Osiągamy to przez odwrócenie uwagi od nas samych

i skupienie się na Nim. Realizujemy to w bardzo prosty

sposób – przez recytowanie mantry. Nasze zaangażowa-

nie jest absolutne, ponieważ albo recytujesz mantrę, albo

robisz coś innego. Możesz iść za swoimi myślami, plano-

wać, analizować. Jeśli będziesz tak robić, to szybko odkry-

jesz, że pozostajesz w zamkniętym systemie świadomości

własnego „ja”. Recytowanie mantry, nieprzerwane recyto-

wanie mantry, oddala nasze myśli, lęki, smutek, plano-

wanie – w ten sposób uzyskujemy dostęp do wolności

i nieskończoności Boga. Jezus wzywa nas do tego, aby-

śmy Mu zaufali i naśladowali Go, lecz nie cząstkowo,

a w pełni. Delikatnie i stopniowo pokazuje nam drogę

przejścia od naszego „ja” do nieskończonej tajemnicy. Tą

drogą jest droga modlitwy, droga medytacji.

To droga codziennej wierności. Bez względu na to, czy

dopiero medytujesz dwa razy dziennie po dwadzieścia

minut, czy po pół godziny, czy nawet trzy razy dziennie,

bez względu na to, gdzie jesteś na ścieżce medytacji, mu-

sisz się w pełni zaangażować w to, co robisz. Gdy dopiero

zaczynasz medytować, myślisz, że postawione wymaga-

nia są zbyt duże. Ale Boże Narodzenie przypomina nam,

że w swoim darze dla nas Bóg nie dał nam dużo, lecz

w Jezusie dał z siebie wszystko. Musimy to pojąć w ciszy

własnego serca.

A zatem gdy medytujemy, otrzymujemy samego Jezu-

sa, dar Boga. Aby ten dar otrzymać, musimy być nie mniej

hojni niż On. Dlatego musimy powtarzać mantrę z naj-

większą uwagą, na jaką nas stać, z jak największą miłością.

John Main OSB

Przedruk: John Main „Głód głębi serca”,

Wydawnictwo WAM,

tłum. Piotr Ducher

EDYCJA POLSKA, NR 13, GRUDZIEŃ 2010

EDYCJA POLSKA, NR 13, GRUDZIEŃ 2010

Drodzy Czytelnicy!

B ieżący numer Chrześcijańskiej Medytacji jest już

EDYCJA POLSKA, NR 12, PAŹDZIERNIK 2010

czwartym numerem adwentowym. Tak, jak jeste-

śmy wierni praktyce medytacji, podobnie kon-

tynuujemy rozpoczęte dzieła i inaugurujemy nowe pro-

gramy, będąc wdzięcznymi, że jest z nami coraz więcej

osób medytujących, które pragną budować Wspólnotę.

Indywidualna medytacja prowadzi nie tylko w głąb siebie

samego, ale otwiera na pragnienie dzielenia się i wspól-

nego podążania drogą Medytacji Chrześcijańskiej. W bie-

żącym kwartalniku przypominamy naukę o. Johna Maina

o Bożym Narodzeniu, a o. Laurence Freeman dzieli się z

nami rozważaniami o przebaczeniu. Przebaczenie wpisu-

je się w atmosferę adwentowego oczekiwania. Medytacja

prowadzi również do procesu wybaczania. Więc nie tylko

tu i teraz, ale wybaczenie zdarzeń z przeszłości i podąża-

nie do świadomości pełni czasów.

W bieżącym roku odszedł do Pana o. William Johnston

SJ. Był jedną z tych osób Kościoła, które przecierały szlak

dialogowi międzykulturowemu i budowały wzajem-

ny szacunek między religiami. Mam nadzieję, że lektura

tekstów o medytacji w innych tradycjach będzie dla nas

chrześcijan ubogacająca.

Otrzymaliśmy zaproszenie do wspólnej medytacji

on-line w ramach Doksanproject, gdzie niezależnie od

wyznawanej religii, czy ilozoii możemy usiąść do wspól-

nej medytacji, poza podziałami, pozostając jednak wier-

nym własnej drodze chrześcijańskiej.

Mistrz Eckhart w Kazaniu 4 naucza: „Gdy nastała pełnia

czasów, Bóg posłał swego Syna duszy. Kiedy ona wyszła

poza wszelki czas, kiedy jest wolna od czasu i przestrzeni,

Bóg posyła jej swojego Syna.”

Na Święta Bożego Narodzenia życzę wszystkim nieza-

leżnie od tego, czy żyją w rodzinach tradycyjnych, czy

też w wolnych związkach, samotnie lub z partnerami,

partnerkami, opuszczonym przez najbliższych, a też tym,

którzy podjęli decyzję o opuszczeniu, tym, którzy nie ro-

zumieją swojej sytuacji życiowej i tym, którzy ją pokornie

przyjmują, żeby ten czas był czasem przebaczenia, pro-

stoty i narodzenia Syna w duszy.

Paulina Leśniak, koordynatorka

Światowej Wspólnoty

Medytacji Chrześcijańskiej

w Polsce

pauly.lesniak@gmail.com

PRZEBACZENIE

z nami na zawsze. Zdarzenia te

same w sobie jawią się nam, jako

dary łaski i pamięć o nich powraca, aby

pomóc nam wzrastać w mądrości. Stają

się one tym bardziej obecne, im bardziej

z biegiem czasu dostrzegamy, jak mało z nich zrozumie-

liśmy i jak wiele jeszcze musimy się nauczyć. Tylko ludzie

z utartymi poglądami, niedoświadczeni lub niepewni

uważają, że wiedzą już wszystko. Dlatego też uczymy się

medytować, by coraz bardziej rozumieć, że medytacja to

droga ciągłej weryikacji „znanego”.

Dla mnie jedno z takich zdarzeń miało miejsce w roku

2000 podczas Seminarium Johna Maina w Irlandii Pół-

nocnej. Poszedłem wówczas z Dalajlamą na spotkanie

z oiarami przemocy konliktu religijnego protestantów

i katolików. Wejście na salę było niczym wejście do chłod-

ni. Każda z grup zajmowała przeciwległe strony sali, na jej

środku wiało zimnem, jakby leżał tam lodowiec. Dalajla-

ma intuicyjnie wyczuwając nastrój i problem nie czekał

na uroczyste otwarcie, lecz natychmiast zaczął dzielić się

swoim bólem i smutkiem opowiadając o tym, co wyda-

rzyło się w Tybecie. W końcu zapytał: „Gdybym wybrał

nienawiść do wroga, kto cierpiałby bardziej? Ja czy on?”.

Jesteśmy w stanie wznieść się ponad ciasne korytarze

naszej pamięci, po których nasze uczucia krążą, jak po

więziennej celi, gdy ktoś tak jak on przemówi z całego

serca i z głębi własnego doświadczenia. Tacy ludzie – nie

bez ryzyka niezrozumienia – składają w darze wtedy coś

osobistego, część samych siebie. Ich deklaracja prawdy

działa stymulująco, otwiera w nas szersze perspektywy

i przynajmniej na jakiś czas dodaje otuchy, by postępo-

wać podobnie. Kiedy Dalajlama zakończył swe wystąpie-

nie, poprosiliśmy zebranych, żeby podzielili się swoimi

wspomnieniami i tym, jak przemoc odmieniła ich życie.

Powoli, w miarę jak ludzie zdobywali się na odwagę, by

S ą w życiu zdarzenia, które zostają

EDYCJA POLSKA, NR 12, PAŹDZIERNIK 2010

opowiedzieć o swoim bólu, góra lodowa na środku sali

zaczęła topnieć. Wraz z zaufaniem rosła temperatura

ludzkiego serca. Bez ciepła i zaufania nie ma więzi, wspól-

noty i nie ma przebaczenia.

Już na samym początku spotkania zauważyłem kobie-

tę, która siedziała w pierwszym rzędzie. Bardzo uważnie

śledziła wszystko to, co się działo. Miałem wrażenie, że

sama chciała coś powiedzieć, ale brakowało jej odwagi

do przełamania się. Tuż przed końcem spotkania nagle

podniosła rękę, wstała i zaczęła mówić. Czystym i spokoj-

nym głosem powiedziała, że przed chwilą dowiedziała

się czegoś nowego o przebaczeniu, czegoś, co zmieni jej

życie. Przed dziesięciu laty wraz z mężem oglądała telewi-

zję, gdy nagle usłyszeli dzwonek do drzwi. Jej mąż wstał

i poszedł zobaczyć, kto przyszedł. Stojąca na ganku po-

stać w kominiarce strzeliła mu z pistoletu prosto w pierś.

Zginął na miejscu. W miarę upływu czasu ustąpił w niej

ten straszny ból żalu i gniewu, tak silny, że zatykał jej dech

w piersi. Wreszcie mogła zdobyć się na releksję o okru-

cieństwie i tragedii, które zburzyły jej życie.

Jako chrześcijanka wiedziała, że „powinna” wybaczyć,

ale czuła, że nie może tego zrobić z dwóch powodów. Po

pierwsze morderca nie prosił o przebaczenie, a po dru-

gie myśl o przebaczeniu oznaczała dla niej zdradę męża.

Utknęła w miejscu i od dziesięciu lat nie zaznała spokoju.

Komisja Prawdy i Pojednania utworzona w Południo-

wej Afryce po zniesieniu apartheidu została ogólnie

uznana za społeczny sukces. Oznacza to, że pomogła

obywatelom uporać się z ciężarem przeszłości bez ko-

nieczności jej zakłamywania. Kłamstwo jawi nam się

często jako obrona przed desperacją, by móc żyć dalej

z tym, co pamięć może w nas zniszczyć. Rzeczywiście,

nasze wspomnienia mogą mieć bardzo destrukcyjną siłę,

o czym świadczą relacje dorosłych już osób, które w dzie-

ciństwie padły oiarą przemocy. Jednak Komisja (która

udzieliła amnestii wszystkim, którzy w pełni przyznali się

do swych zbrodni i dali szansę swym oiarom, by opowie-

działy o tym, co przeszły) nie mogła być miejscem zadość-

uczynienia wszystkiemu, co wydarzyło się w ciągu 46 lat

apartheidu. W końcu jedynie około 850 osób otrzymało

amnestię. Niemniej jednak owe konfrontacje oprawcy

i oiary przyniosły uzdrowienie dla wielu tysięcy osób,

również tych, które jedynie z daleka śledzili działania Ko-

misji. To było dzieło sprawiedliwości naprawczej, które

przyniosło dobry plon.

Sprawiedliwość naprawcza w Południowej Afryce

nie była „sprawiedliwością zwycięzcy”. Ta nie kończy się

przebaczeniem. Była ona osobistym, a zatem niedającym

się ująć w liczbach, procesem przebaczenia w działaniu.

Aby przebaczyć, musimy sami odkryć, co tak napraw-

dę oznacza przebaczenie. Tak jak odkryła to owa kobie-

ta na spotkaniu z Dalajlamą. Jest to poznanie osobiste,

tzn. musimy pozostać w zgodzie z prawdą o nas samych

w konfrontacji z osobistym bólem i gniewem, które tkwią

w nas w wyniku zranień. W końcu musimy podjąć ryzyko

wejścia w ten ból, spojrzeć w oczy oprawcy, od którego

prawdopodobnie się zdystansowaliśmy.

Do tej kobiety w Dublinie dotarło, że przebaczenie nie

jest jednoznaczne z uniewinnieniem, ale w pierwszym

rzędzie jest uzdrowieniem ran własnej duszy. Cierpienie,

niezależnie czym spowodowane, niesie ze sobą przera-

żające poczucie alienacji. Nasze wrodzone oczekiwanie,

że będziemy dobrze traktowani przez innych i przez ży-

cie – nasze poczucie sprawiedliwości – jawi się wtedy jako

oszustwo i naiwność. Nawet jeśli nie możemy obwiniać

za nie kogoś konkretnego, to wciąż pozostaje możliwość

Kara nie jest częścią

procesu przebaczenia.

W bogu nie ma Kary –

ona istnieje tylKo

W naszym ego.

zrzucenia winy na Boga. Na początku jednak instynktow-

nie odmawiamy przyjęcia cierpienia i uciekamy w prze-

szłość.

W zaprzeczeniu rzeczywistości możemy utknąć na

całe lata, co psychicznie zobojętnia i wyczerpuje. Tylko

przebaczenie może uwolnić nas z tego samozamknięcia.

Od zaprzeczenia trzeba zrobić krok w stronę akceptacji.

Kiedy w prawdzie zmierzymy się z najgorszym, ten krok

nas otworzy i doda nam sił.

Kara nie jest częścią procesu przebaczenia. W Bogu

nie ma kary – ona istnieje tylko w naszym ego. Możemy

leczyć jedynie to, co widzimy jako część całości i siebie

mających udział w tej całości. Przebaczenie jest zatem za-

równo integracją, jak i ekspansją. Uwolniona łaska prze-

baczenia sprawia w sposób nieprzewidywalny, że zaczy-

namy przerastać samych siebie.

Przebaczenie to nie tylko powiedzenie: „wybaczam ci”,

które często brzmi jak cesarski dekret i sprawia, że zra-

nienia jeszcze trudniej się goją. Zajęcie moralnej pozycji,

protekcjonalne patrzenie z wyższością na tych, którzy wo-

bec nas zawinili, to bardzo wygodna i kusząca postawa.

Ale ona opóźnia przebaczenie i blokuje próby przywró-

cenia utraconej równowagi i zadośćuczynienia sprawie-

dliwości

EDYCJA POLSKA, NR 13, GRUDZIEŃ 2010

EDYCJA POLSKA, NR 12, PAŹDZIERNIK 2010

Słowa: „wybaczam ci” mogą być zakłamane i powierz-

chowne, tak jak są nimi słowa: „Przykro mi, ale zapo-

mnijmy już o wszystkim”. Dzisiaj w wielu częściach świa-

ta Kościół doświadcza tej lekcji, gdy mierzy się z hańbą

seksualnego wykorzystywania dzieci przez duchownych

i nieudolnością hierarchów do poradzenia sobie z tą sy-

tuacją. Tylko prawda, uwolniona zarówno na poziomie

emocji, jak i czasu zdarzenia – w ten sposób należy ro-

zumieć słowa sądowej przysięgi mówienia „całej prawdy

i tylko prawdy” – może przynieść wyzwolenie.

Proces przebaczenia, jak odkryła to wspomniana ko-

bieta w Irlandii Północnej, rozpoczyna się od samego sie-

bie. Po pierwsze musimy rozpoznać i przyjąć wszystkie

uczucia i wyobrażenia, nawet jeśli byłyby one wstydliwe

i niewiarygodne. Po drugie musimy przyznać, że ten stan

zamknięcia umysłu niszczy nas jako osobę.

Trzeba w tym miejscu zadać sobie pytanie: „Czy na-

prawdę chcę się zmienić?”. Czasem bieg wydarzeń spra-

wia, że czujemy się wygodnie i bezpiecznie w roli oiary,

tak więc szczera odpowiedź może zabrzmieć: „Nie, gdzieś

głęboko nie chcę zmiany”. Jednak, gdy tej zmiany pra-

gniemy dowiadujemy się, czym jest miłość nieprzyjaciół.

Nie jest ona tożsama z automatycznym oczyszczeniem

z zarzutów i unikaniem konliktów.

Sprawiedliwość musi iść zawsze w parze z uczciwą mo-

tywacją. Oznacza to, że dochodzi się do źródła bólu i sta-

wia się pytanie: „Dlaczego oni mi to zrobili?”. Być może to

trudne dochodzenie do prawdy ujawni, że „nie wiedzie-

li, co czynią”, tak jak zrozumiał to Jezus na krzyżu. Jego

wgląd i bezstronność pozwoliły mu przebaczyć opraw-

com. Jego przebaczenie nie było deklaracją: „Przebaczam

wam”. Odniósł się On do wszechobecnej, niepotępiającej

miłości Ojca i z tej miłości zrodziło się przebaczenie. „Ja

wam przebaczam” byłoby tylko głosem ze strony ego

i uczynieniem dramatu z drugiego. Prosząc Ojca o wy-

baczenie, Jezus zdystansował się wobec jakichkolwiek

projekcji winy. Pokazał, że miłość bliźniego musi zawierać

miłość „nieprzyjaciół” – tych, którzy są powodem nasze-

go cierpienia. Miłośc nieprzyjaciół jest dla Jezusa tak fun-

damentalna, że nie da się naśladować Go w wypełnianiu

tego przykazania bez trudu zmagania się z tym przykaza-

niem i buntu przeciw niemu.

Mądrość Ojców Pustyni ilustruje to w wielu krótkich

opowiadaniach dotyczących relacji międzyludzkich.

W samotności pustyni zrozumieli oni, jak prawo współza-

leżności dominuje na każdym poziomie ich potrzeb, od

tych materialnych po psychologiczne. Ta zupełna zależ-

ność najpełniej ujawnia się w sferze duchowej, tam gdzie

zdani jesteśmy na Boga.

Pewien mnich zapytał swojego abbę:

„Co mam czynić, aby się zbawić?”

Ten mu odpowiedział:

fot. wccm.pl

miłośc nieprzyjaciół

jest dla jezusa taK

fundamentalna, że nie

da się naśladoWać go

W Wypełnianiu tego

przyKazania bez trudu

zmagania się z tym

przyKazaniem i buntu

przeciW niemu.

„W każdym konlikcie pytaj siebie „kim jestem?” i nie

sądź nikogo”.

Widzimy w tej odpowiedzi, jak nawet – albo zwłasz-

cza – w samotności, na pustyni, życie i śmierć spoczywają

w rękach naszego bliźniego. Potrzebujemy odmienności

innych, aby wzrastać w naszej wyjątkowości. Drugi czło-

wiek jest niezbędny dla mistycznego umysłu i mistycznej

miłości. Inność stymuluje umysł i pozwala mu na wyjście

poza swoje własne punkty zaczepienia, poszerzając jego

horyzonty widzenia świata i nas w nim.

Tak rozumiem „katolickość” - świadomość, która wy-

chodzi do innych bez uprzedzeń i przymusu ich kontroli.

Taka świadomość automatycznie chce przygarniać, za-

miast odrzucać, nawet wtedy, gdy między nią a drugim

istnieje różnica poglądów, której się lęka. Pierwsza udo-

kumentowana wzmianka o „katolickości” w chrześcijań-

stwie pochodzi z II wieku w kontekście przestrogi, aby

nowa religia nie zamieniła się w bigoteryjną sektę.

W V wieku św. Wincenty z Lerynu powiedział: „Trzy-

mamy się tego w co się wszędzie wierzy, zawsze i przez

wszystkich ludzi; bo to jest prawdziwe i całkowicie kato-

lickie”. Nie tak łatwo być więc katolikiem. Katolickość mie-

ści w sobie wszelką uniwersalność, a to potrai tylko Bóg.

EDYCJA POLSKA, NR 13, GRUDZIEŃ 2010

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: