Hormony tarczycy.doc

HORMONY TARCZYCY

1.Tyroksyna- T4

(3,5,3’,5’-tetrajodotyronina)

2.Trójodotyronina-T3

(3,5,3’-trijodotyronina)

1,2- aminokwasy zawierające jod,

(wpływ na przemianę materii)

3.Kalcytonina- hormon peptydowy

(gospodarka wapniowo-fosforanowa)

TYROKSYNA- T4- prohormon, syntetyzowany w tarczycy

TRÓJODOTYRONINA- T3 – biologicznie aktywny hormon- głównie powstający w tkankach obwodowych wyniku konwersji T4 do T3

T3 i T4 są niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu, zwłaszcza rozwoju mózgu i kości

DZIAŁANIE HORMONÓW TARCZYCY

n      I. Wpływ na przemianę materii

n      1.Zwiększenie podstawowej przemiany materii

n      2.Synteza i wykorzystanie wysokoenergetycznych związków

n      3.Przyspieszenie procesów spalania

n      4.Zwiększenie komórkowego zużycia tlenu i temperatury ciała

n      II.Wzrost, dojrzewanie, różnicowanie komórek

n      1.przyspieszenie podziałów komórkowych, wzrostu, różnicowania i dojrzewania kmórek

n      III. SERCE

n      1.dodatnie działanie inotropowe

n      2.dodatnie działanie chronotropowe

n      3.zwiększenie liczby receptorów beta-adrenergicznych

n      4.zmniejszenie liczby receptorów alfa-adrenergicznych

n      5.nasilenie poreceptorowego działania amin katecholowych

              IV. Układ pokarmowy

              1.Nasilają motorykę przewodu pokarmowego

              V.Układ kostny

              1.Nasilają resorpcję kości

              VI.Układ nerwowy

              1.Pobudzająco na OUN

              2.Zwiększają szybkość przewodzenia bodźców

              VIII. Hormony

n      Wytwarzanie innych hormonów (T3- regulator transkrypcji mRNA dla hormonu wzrostu)

n      Wpływ na ekspresję innych hormonów (wpływ T3 na receptory adrenergiczne)

n      T3 zwiększa metabolizm innych hormonów np. kortyzolu

n      IX.Nerki

n      Zwiększenie przesączania kłębuszkowego i diurezy, przy zmniejszonym wydalaniu substancji mineralnych: sodu, potasu, wapnia, fosforanów

Porównanie T4 i T3

BIOSYNTEZA I UWALNIANIE JODOTYRONIN Z TARCZYCY

n      T4 wytwarzana jest wyłącznie w tarczycy (120 nmol/dobę)

n      T3 powstaje głównie pozatarczycowo w procesie monodejodynacji T4, zachodzącym w każdej komórce.

I ETAP

Aktywne gromadzenie jodu w tarczycy w

postaci jodków

II ETAP

Utlenianie  jodu do jodu aktywnego

III ETAP

Wbudowywanie jodu aktywnego w pozycję 3 i 5 reszt

tyrozylowych tyreoglobuliny- powstają prekursory

hormonów: 3-monojodotyrozyna, 3,5-dijodotyrozyna

Reakcje te wymagają obecności H2O2 i są

katalizowane przez peroksydazę tarczycową

IV ETAP
Reakcja sprzęgania 2 reszt 3,5-dijodotyroniny do T4

Reakcja sprzęgania 1 reszty monojodotyrozyny i 3,5-dijodotyroniny do T3

Reakcje te wymagają obecności H2O2 i peroksydazy tarczycowej.

Czynnikiem warunkującym prawidłowy przebieg reakcji jest także prawidłowa przestrzenna konformacja tyreoglobuliny, a zwłaszcza przestrzenne ułożenie reszt tyrozylowych w cząsteczce tego białka.

HYDROLIZA TYREOGLOBULINY:

Monojodotyrozyna, 3,5-dijodotyrozyna-

ulegają odjodowaniu w tarczycy w

procesie katalizowanym przez dejodazę

jodotyrozynową.Uwolniony jod jest

ponownie używany w procesie biosyntezy

jodotyronin w tarczycy

T3, T4- uwalniane są do krwiobiegu.

n      Wszystkie etapy biosyntezy oraz proces hydrolizy tyreoglobuliny pobudza tyreotropina (TSH) z przedniego płata przysadki.

n      Na szybkość i przebieg biosyntezy wywiera również wpływ zawartość jodu w diecie i jego stężenie w tarczycy.

n      W warunkach niedoboru jodu ma miejsce preferencyjna biosynteza T3.

JODOTYRONINY WE KRWI

n      Białka osocza- nośniki dla T4 i T3

n      TBG-thyroxine binding globulin

n      TBPA-thyroxine binding prealbumin

n      TBA-thyroxine binding albumin

n      T4 jest wiązana przez wszystkie białka przenośnikowe z powinowactwem 6-10 razy silniejszym niż T3

n      Powinowactwo białek do T4

n      TBG>TBPA>TBA

n      Powinowactwo białek do T3

n      TBG>TBA>TBPA

n      ok.0,03% T4 i ok.. 0,3% T3 występuje w stanie wolnym w surowicy.

n      Tylko wolne, nie związane z białkami jodotyroniny mogą przenikać do wnętrza komórki i wywoływać tam działanie biologiczne.

PREPARATY HORMONÓW TARCZYCY

n      L-tyroksyna-odpowiednik T4

n      Preparaty:

Eltroxin- tabl. 0,05mg; 0,1mg

Euthyrox 25; Letrox 25- tabl. 0,025mg

Euthyrox 50- tabl. 0,05mg

Euthyrox 75-tabl. 0,075mg

Euthyrox 100; Letrox 100-tabl. 0,1mg

Euthyrox 125-tabl. O,125 mg

Euthyrox 150; Letrox 150- tabl.0,15 mg

Euthyrox 175- tabl.0,175 mg

Euthyrox 200- tabl. 0,2 mg

Levoroxin – tabl. 0,1 mg

n      Liotyronina-

syntetyczny odpowiednik T3

Preparaty:

Novothyral tabl.

1 tabl. zawiera 0,1 mg lewotyroksyny i

0,02 mg liotyroniny

Nowothyral 75

1 tabl zawiera 0,075 mg lewotyroksyny i 0,015mg liotyroniny

WSKAZANIA DO STOSOWANIA HORMONÓW TARCZYCY

n      Liotyronina

n      Substytucyjne leczenie niedoborów hormonów tarczycy, zwłaszcza jeśli istotna jest szybkość uzyskania poprawy stanu klinicznego, w rzadkich przypadkach nieskuteczności lewotyroksyny oraz w śpiączce hipometabolicznej

n      1.Substytucyjne leczenie każdej niedoczynności tarczycy z wyjątkiem przejściowej niedoczynności tarczycy podczas jej podostrego zapalenia

n      2.Leczenie wola nietoksycznego

n      3.Leczenie supresyjne w odniesieniu do TSH w zróżnicowanych rakach tarczycy, z wyjątkiem raka rdzeniastego

n      4.Profilaktyka nawrotu wola po leczeniu operacyjnym

n      5.Leczenie towarzyszące długoteminowemu leczeniu tyreostatycznemu-leczenie wspomagające rozpoczyna się po uzyskaniu  eutyreozy, stosuje się w celu zapobieżenia wolotwórczemu działaniu tyreostatyków

Schemat leczenia

n      L-tyroksynę podaje się w jednej dawce porannej na czczo.

n      Dawka wstępna 0,05 mg/d; u osób starszych, u pacjentów z chorobą wieńcową dawka wstępna 0,0125mg/d

n      Docelową dawkę określa się na podstawie wartości TSH

n      (norma 0,48-3,6 mU/L)

n      W leczeniu niedoczynności idealne

n      TSH-1-2 mU/L

n      u osób starszych 4-5 mU/L

PRZECIWWSKAZANIA

n      1.Nadczynność tarczycy

n      2.Świeży zawał serca

n      3.Choroba niedokrwienna serca-bardzo ostrożnie

n      4.Zapalenie mięśnia sercowego

n      5.Zaburzenia rytmu serca

n      6.Niewydolność serca

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

n      1.kołatania serca

n      2.dławica piersiowa

n      3.bóle mięśniowe

n      4.ból głowy

n      5.migotanie przedsionków

n      6.tachykardia

n      7.biegunka

n      8.zwiększona pobudliwość

n      9.osłabienie

Tyreostatyki

n      Są to leki , które hamują biosyntezę T4 i T3 w tarczycy

n      Zalicza się do nich:

n      1.Pochodne tiomocznika

n      (metylotiouracyl, propylotiouracyl)

n      2.Pochodne imidazolu (tiamazol)

TYREOSTATYKI-MECHANIZM DZIAŁANIA

n      1.Hamowanie utleniania jodków, jodu aktywnego

n      2.Blokowanie wbudowywania jodu do reszt tyrozylowych tyreoglobuliny

n      3.Hamowanie reakcji sprzęgania jodotyrozyn do jodotyronin

n      4.Imidazol dodatkowo wykazuje działanie immunosupresyjne

n      5.Propylotiouracyl hamuje aktywność 5’dejodynazy głównie w tarczycy, w mniejszym stopniu w tkankach obwodowych

n      6.Wpływają na peroksydazę tarczycową i prawdopodobnie na układ generujący H2O2 w tarczycy

Pochodne tiomocznika

n      Metylotiouracil

n      Methylthiouracilum – drag. 0,1 g

n      Propylotiouracil

n      Propycil- tabl. 0,05g

n      Thyrosan- tabl. 0,05g

n      1.szybko wchłaniają się w początkowym odcinku jelita cienkiego

n      2.max stężenie w surowicy po 2 h od momentu podania

n      3.szybki metabolim, wydalane przez nerki

n      4.podawane w 3-4 dawkach na dobę

n &#x...