Częste lub popularne metody postępowania
(niezależnie od skuteczności)
1. Szczepienia: brak szczepionki
2. Witamina C: brak dowodów na skuteczność
3. Cynk: wyniki dodatnie tylko w jednym badaniu klinicznym
4. Antybiotyki: nieskuteczne zarówno w zakażeniach wirusowych,
jak i w profilaktyce powikłań bakteryjnych. Wysoki koszt
zarówno dla chorego jak i społeczeństwa, szerzenie oporności
prowadzi do zwiększonych kosztów leczenia innych zakażeń.
5. Leki "wzmagające odporność": brak dowodów na skuteczność
u osób o prawidłowej odporności, śladowe działanie u chorych
o oporności obniżonej.
6. Chusteczki wirusobójcze
7.Tremakamra ???
8.Leki objawowe: poprawa jakości życia dzięki zmniejszeniu
dolegliwości, częściowo być może likwidacja zalegania
wydzieliny.
Drobnoustroje w "przeziębieniach"
%
Rinowirusy
25-30
Koronawirusy
>10
Paragrypa, oddechowy wirus syncycjalny, grypa, adenowirusy
10-15
Inne (enterowirusy, różyczka, ospa wietrzna)
5
Wirusy nieznane
30-40
Paciorkowce grupy A (beta-hemolizujące)a
5-10
a) Włączono,ponieważ różnicowanie między wirusowym i paciorkowcowym zapaleniem gardła było klinicznie niemożliwe
Droga zakażenia:
Wbrew powszechnym przekonaniom, do zakażenia dochodzi najczęściej nie drogą kropelkową, zaś wirus jest przenoszony na błony śluzowe przez zakażone ręce. Unikanie kontaktu rąk z osobą zakażoną, a także systematyczne mycie rąk po kontakcie zmniejsza wyraźnie zapadalność na "przeziębienia".
Leczenie ostrych zakażeń dróg oddechowych:
(jeśli konieczne jest podanie leku przeciwbakteryjnego)
amoksycylina
cefalosporyna doustna (cefaklor/cefadroksyl)
makrolid
Nie stosować jako pierwszego rzutu penicylin z inhibitorami beta-laktamaz (koamoksyklaw), cefalosporyn wyższych generacji, fluorowanych chinolonów (zakres działania, działania niepożądane, ekonomia), kotrimoksazolu (mała skuteczność ), doustnej ampicyliny (niskie stężenia, częsta oporność), doksycykliny (tylko w zakażeniach Mycopl.pneumoniae.
Leczenie wirusowych zakażeń dróg oddechowych:
lek przeciwgorączkowy (jeśli konieczny)
lek wykrztuśny
obfita ilość płynów
nawilżanie powietrza
Leczenie zakażenia dolnych dróg oddechowych nabytego poza szpitalem z reguły ma charakter empiryczny.
Wykonywanie posiewów z plwociny zwykle nie daje informacji co do czynnika przyczynowego.
Leki przeciwbakteryjne nie zapobiegają wtórnym
zakażeniom bakteryjnym i zaburzają fizjologiczną florę bakteryjną, co prawdopodobnie wpływa ujemnie na procesy odpornościowe.
Powszechne i masowe stosowanie antybiotyków w zakażeniach okresu jesienno-zimowego, zwłaszcza u dzieci, jest pozbawione racjonalnych podstaw i może być szkodliwe (brak skuteczności, narastanie oporności wśród bakterii, reakcje niepożądane, prawdopodobnie pogorszenie odczynu immunologicznego, koszty)
Leczenie ostrego zapalenia gardła lub migdałków (zmodyfikowane, wg "Rekomendacje 2002")
- zakażenia bakteryjne (około 10%):
Streptococcus pyogenes (do 90%)
inne drobnoustroje( 1 %):
Corynebacterium haemolyticum, Corynebacterium ulcerans, Corynebacterirum diphteriae, Mycoplasma pneumoniae, Haemophilus influenzae, Alloidococcus otitidis, Spirochaeta, Fusobacterium (angina Plaut-Vincenta).
Leczenie początkowe:
Fenoksymetylpenicylina doustnie, 10 dni:
dzieci - 100.000-200.000 j.m./kg/dobę
dorośli - 2-3 mln j.m./dobę
Leczenie alternatywne
cefalosporyna doustna I/II generacji (cefaklor, cefadroksyl)
Makrolid:
tylko u osób z nadwrażliwością lub nietolerancją na beta-laktamy.W krajach gdzie często stosuje się w pierwszej kolejności makrolidy obserwuje się gwałtowne narastanie oporności S. pyogenes i S.pneumoniae na antybiotyki z tej grupy.
Zaostrzenie
przewlekłej obturacyjnej choroby płucnej
(wg "Rekomendacje'", 2002)
Leczenie początkowe
Amoksycylina (jeśli pacjent przy poprzednim rzucie nie otrzymywal tego antybiotyku).
Leczenie skorygowane i alternatywne
doustna cefalosporyna II generacji
lub
amoksycylina/kwas klawulanowy
alternatywnie:
fluorochinolon III/IV gen.
doksycyklina*
*doksycyklina nie jest wskazana gdy podejrzewanym czynnikiem przyczynowym jest S.pneumoniae.
Uwaga:
1.W zaostrzeniach POChP antybiotyki są skuteczne przede
wszystkim u chorych z nasiloną dusznością i kaszlem, u których jednocześnie występuje zwiększenie objętości plwociny i zmiana jej charakteru na ropny.
2.Skuteczność leczenia zależy w dużej mierze od podawania
innych leków (oddziałujących na śluz oskrzelowy,
przeciwzapalnych, poprawiających transport śluzowo - rzęskowy, rozszerzających oskrzela i in.)
Leczenie ostrego zapalenia zatok
(wg "Rekomendacje" 2002)
- zakażenia wirusowe - rinowirusy, wirusy grypy i paragrypy
- zakażenia bakteryjne - Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, rzadziej Moraxella catarrhalis, gram-ujemne pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae, Streptococcus pyogenes, S. aureus
Pierwsze dni - jedynie leczenie objawowe. Jeśli objawy wskazują jednoznacznie na bakteryjne zapalenie zatok wskazana jest antybiotykoterapia:
Amoksycylina (duże dawki, 10-14 dni, w 2-3 d. podz.):
dzieci młodsze - 80-90 mg/kg/dobę
dzieci starsze i dorośli - 2 x 1000-1500 mg/dobę
U pacjentów z nadwrażliwością/nietolerancją antybiotyków beta-laktamowych- makrolid aktywny wobec H.influenzae (klaritromycyna, azitromycyna).
Leczenie skorygowane (brak poprawy po 48-72
Doustna cefalosporyna II generacji, ewent. amoksycylina z inhibitorem beta-laktamaz.
W ciężkim zakażeniu rozważyć podanie ceftriaksonu, u osób dorosłych - fluorochinolonu III/IV generacji (lewofloksacyna, moxifloksacyna).
Leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego
(wg "Rekomendacje", 2002)
amoksycylina (duże dawki, 5-7 dni w 2-3 d.podz.)
W nadwrażliwości lub nietolerancji na beta-laktamy -
makrolid aktywny wobec H.influenzae (klaritromycyna, azitromycyna)
Leczenie skorygowane
Cefalosporyna II generacji
(jeśli są wskazania - amoksycylina z kwasem klawulanowym).
W ciężko przebiegającym zakażeniu rozważyć ceftriakson 1 x na dobę przez 3 dni.
Uwaga: W leczeniu pierwszego epizodu lub w sporadycznie występującym zapaleniu (rzadziej niż 1 raz na pół roku) o lekkim przebiegu u dziecka > 1 r.ż. można w pierwszych 24-48 godzinach zastosować taktykę tzw. czujnego wyczekiwania i podać jedynie leki objawowe.
Społeczne znaczenie przeziębień
Do 200 epizodów w ciągu życia.
Dzieci - do 12 epizodów rocznie.
Przyczyna ok. 50% absencji w szkole.
W r 1994 w USA 66 milionów zachorowań wymagało pomocy lekarskiej lub ograniczało aktywność chorych
Nie ma podstaw do przypuszczeń, że szczepienie przeciw grypie wpływa na zapadalność na przeziębienia !!!
Wprawdzie wirus grypy jest zaliczany do przyczyn przeziębienia, ale typowy przebieg kliniczny grypy definiuje ją jako zachorowanie o odmiennym charakterze.
W przeziębieniu przeważają objawy miejscowe (błony śluzowe), zaś podstawowym problemem jest obniżona jakość życia. Przebieg grypy jest z reguły cięższy, przeważają objawy ogólne, zaś zagrożenie powikłaniami jest o wiele większe niż w przeziębieniu.
Wtórne zakażenie bakteryjne ustępuje z reguły samoistnie.
Chemioprofilaktyka może być uzasadniona tylko u chorych z poważnymi czynnikami ryzyka:
znaczne zaburzenia immunologiczne
towarzyszące choroby:
astma
przewlekły ropny bronchit
niewydolność serca itp.
ZAKAŻENIA DRÓG ODDECHOWYCH
...
sylvia112