Futuryzm – stworzony przez artystów włoskich skupionych wokół Filippo Marinetti, który ogłosił: „Akt założycielski i manifest futuryzmu”, w którym zawarł oskarżenia względem przeszłości. Ukazuje swoją agresję, wpływa na formowanie faszystowskich teorii (brak tolerancji, kult siły). W Rosji prekursorem był Majakowski będący za przemianami rewolucyjnymi. Był zafascynowany przyszłością, jaka nastąpi po przewrocie. W Polsce prekursorem był Jankowski a nurt miał dwa ośrodki:1. Warszawa (Anatol Stern, Aleksander Wat, Bruno Jasieński), 2. Kraków (Młodożeniec, Czyżewski). Polscy futuryści organizowali głośne, szokujące publiczność wieczorki, publikowali manifesty (np. Gga, Nuż w bżuhu, Jednodńuwka futurystuw) czasopisma, ulotki.Program futurystów:- wyzwolenie języka poetyckiego z reguł składniowych i gramatycznych- swoboda twórcza- odrzucenie przeszłości, zachwyt przyszłością- pochwała życia, dynamiki, działania- poszukiwanie estetyki, nowego ideału piękna związanego cywilizacja i techniką.- groteska- nonszalanckie odrzucenie tradycjidodatkowo w polskim programie:- hasło 3 x M, kult cywilizacji- ruch burzycielski, prowokacyjny, wywołujący skandale- sięganie po neologizmy, imitacja języka telegraficznego i stenotypicznego- „słowa na wolności”- dążenie do prostoty w pisowni, do pisowni ściśle fonetycznej- zafascynowanie kubizmem, dadaizmem, ekspresjonizmem, prymitywizmem- odrzucenie logiki- odrzucenie w sztuce emocji, uczuć„But w butonierce” (Bruno Jasieński) – podmiot liryczny to młody człowiek optymistycznie nastawiony do świata, zarozumiały, pewny siebie, traktuje lekceważąca tradycje, jest oddanym futurystą, Zafascynowany jest cywilizacja, postępem, przyszłością. Język, jakiego użyto w tekście: niewyszukany, bez reguł artystycznych, wiele zapożyczeń, neologizmy, niepoprawne zestawienia wyrazów, niepoprawne związki frazeologiczne. Tekst ten to MANIFEST POLSKICH FUTURYSTÓW„XX wiek” (Stanisław Młodożeniec) – utwór ten to szereg neologizmów, wyrazy zupełnie nowe stworzone tylko po to, żeby zbudować wiersz. Dodają one tendencyjności. Jednym z założeń futurystów było „zjednolicenie paplomanii”, czyli: jak najmniej słów – jak najwięcej treści.„Lato” (Stanisław Młodożeniec) – najważniejszą cechą tego wiersza jest jego melodyjność, fonetyczna warstwa
AnnLea