Lem Stanisław - Opowiesci o pilocie Pirxie.pdf - Lem Stanisław - Zabr7

Stanisław Lem

Opowieści o pilocie Pirxie

Test

— Kadet Pirx!

Głos Oślej Łączki wyrwał go z głębi marzeń. Wyobraził sobie właśnie, że w

kieszonce od zegarka starych cywilnych spodni na dnie szafki leży dwukoronówka.

Srebrna, dźwięcząca, zapomniana. Przed chwilą jeszcze wiedział dokładnie, że nie

było tam nic, najwyżej stary kwit pocztowy, ale powoli doszedł do przekonania, że

mogła być, i kiedy Ośla Łączka wymienił jego nazwisko, był już całkiem pewien.

Można powiedzieć, że wyraźnie czuł jej krągłość i widział, jak rozpiera się w

kieszonce. Mógł pójść do kina — i jeszcze zostałoby mu pół korony. A gdyby

poszedł tylko na aktualności, zastałoby półtora, z tego koronę by odłożył, a za resztę

pograłby na automatach. Jeśliby automat zaciął się i zaczął bez końca wysypywać

miedziaki prosto w otwartą dłoń, a on ledwo by nadążał z pakowaniem ich do

kieszeni, i znowu podstawiałby rękę… zdarzyło się to przecież Smidze! Uginał się

pod ciężarem zdobytej nieoczekiwanie fortuny, kiedy wyrwał go Ośla Łączka.

Wykładowca założył po swojemu ręce do tyłu i stając na zdrowej nodze, zadał

pytanie:

— Co kadet zrobiłby, natrafiwszy w patrolu na statek obcej planety?

Kadet Pirx otworzył usta, jakby w ten sposób chciał wygonić znajdującą się w nich

odpowiedź. Wyglądał, jak ostatni na świecie człowiek, który wie, co trzeba robić,

spotykając rakiety obcych planet.

— Zbliżyłbym się — powiedział głuchym, dziwnie zgrubiałym głosem.

Cały kurs zamarł. Wszyscy wietrzyli cos mniej nudnego niż wykład.

— Bardzo dobrze — rzekł ojcowsko Ośla Łączka r— i co dalej?

— Zastopowałbym — wybuchnął kadet Pirx, czując, że znajduje się już daleko

poza przednią linią swych wiadomości.

Gorączkowo poszukiwał w opustoszałej głowie jakichś paragrafów „Postępowania

w Przestrzeni”. Miał wrażenie, że w życiu nie widział go na oczy. Spuścił skromnie

wzrok i zobaczył wtedy, jak Śmiga mówi coś w jego stronę — samymi ustami.

Odczytał to i powtórzył głośno, zanim jeszcze sens tych słów dotarł do niego:

— Przedstawiłbym się im.

Cały kurs ryknął jak jeden człowiek. Ośla Łączka walczył sekundę, ale też

wybuchnął śmiechem. Bardzo szybko spoważniał.

— Kadet zgłosi się do mnie jutro z książką nawigacyjną. Kadet Boerst!

Pirx usiadł, jakby krzesło było ze szkła, nie całkiem jeszcze ostygłego. Nie miał

nawet wielkiego żalu do Smigi — on już taki był, nie mógł przepuścić okazji, jeśli się

nadarzyła. Nie słyszał ani słowa z tego, co mówił Boerst — rysował na tablicy

krzywe, a Ośla Łączka ściszał po swojemu odpowiedzi elektronowego Kalkulatora,

tak że odpowiadający gubił się na koniec w obliczeniach. Regulamin zezwalał na

korzystanie z pomocy Kalkulatora, ale Ośla Łączka miał w tej sprawie własną teorię:

„Kalkulator też człowiek” — mówił — i może się popsuć”. Pirx nie miał nawet żalu

do Oślej Łączki. Nie miał żalu do nikogo. Prawie nigdy. Po pięciu minutach stał już

przed sklepem na Dyerhoffa i oglądał na wystawie gazowe pistolety, z których można

strzelać patronami ślepymi, kulowymi lub gazowymi — komplet sześć koron, z setką

naboi. Oczywiście na Dyerhoffa był w wyobraźni.

Po dzwonku kurs opuścił salę, nie z krzykiem i tupaniem jak pierwszy czy drugi

— nie byli w końcu dziećmi! Niemal połowa pociągnęła do jadalni — nie było tam o

tej porze nic do jedzenia, ale można było spotkać nową kelnerkę. Podobno ładna. Pirx

szedł wolno między szklanymi szafami, pełnymi gwiazdowych globusów, i z każdym

krokiem tracił nadzieję, że w kieszonce znajdzie się dwukoronówka. Na ostatnim

schodku wiedział, że jej tam nigdy nie było.

Pod bramą stali Boerst, Śmiga i Payartz, z którym siedział pół roku przy jednym

stole na kosmodezji. Wszystkie gwiazdy watlasie zasmarował Pirxowi tuszem.

— Masz jutro próbny lot — powiedział do niego Boerst, kiedy ich mijał.

— W porządku — odparł flegmatycznie. Nie dawał się tak łatwo nabierać.

— Nie wierzysz — to przeczytaj! — stuknął Boerst palcem w szkło tablicy

ogłoszeń.

Chciał iść dalej, ale głowa jakoś sama mu się wykręciła. Na liście były tylko trzy

nazwiska. „Kadet Pirx” — stało tam jak wół, na samej górze.

Przez chwilę nie widział nic.

Potem usłyszał z daleka własny głos, który mówił:

— To co? Powiedziałem przecież: w porządku.

Minął ich i poszedł alejką między klombami. W tym roku była na nich masa

niezapominajek, zasadzonych przemyślnie w kształcie lądującej rakiety. Jaskry

wyobrażały ogień wylotowy, ale już przekwitły. Nie widział klombów, ścieżki,

niezapominajek ani Oślej Łączki, który pospiesznym krokiem wyszedł z bocznego

skrzydła Instytutu. O mało nie wleciał na niego przy bramie. Zasalutował mu przed

samym nosem.

— A, Pirx! — powiedział Ośla Łączka. — Kadet leci jutro? Dobrego odrzutu!

Może kadetowi uda się spotkać tych — z innych planet.

Internat znajdował się w parku, po przeciwnej stronie, za wielkimi płaczącymi

wierzbami. Stał nad stawem, a boczne skrzydło wznosiło się nad samą wodą,

podstemplowane kamiennymi kolumnami. O tych kolumnach ktoś puścił bajkę, że

przywiezione zostały z Księżyca — oczywista bujda — ale pierwszy kurs rzeźbił na

nich swoje inicjały i daty ze świętym wzruszeniem. Nazwisko Pirxa też gdzieś tam

było — wyrył je pracowicie przed czterema laty.

W swoim pokoju — miał tak mały, że nie dzielił go z nikim — dłuższy czas wahał

się, czy otworzyć szafkę. Dokładnie pamiętał, gdzie leżą stare spodnie. Nie wolno ich

było mieć, dlatego je miał. Poza tym nie było z nich żadnego pożytku. Zamknął oczy,

kucnął przy szafie, spoza uchylonych drzwi wsadził rękę do środka — i namacał

kieszonkę. Naturalnie — od razu wiedział. Była pusta.

Stał w nie nadętym kombinezonie na stalowej desce pomostu, pod samym stropem

hali, trzymając się łokciem rozpiętej jako poręcz liny, bo obie ręce miał zajęte. W

jednej trzymał książkę nawigacyjną, w drugiej — bryk. Była to ściągaczka, którą

pożyczył mu Śmiga — mówiono, że latał z nią cały kurs. Co prawda nie było jasne, w

jaki sposób wracała, bo po próbnym locie opuszczało się Instytut i szło na Północ, do

Bazy, gdzie zaczynało się wkuwanie do końcowych egzaminów. Widać jednak jakoś

wracała — może zrzucali ją na spadochronie? Oczywiście był to tylko żart.

Stał na sprężynującej desce, zawieszony nad czterdziestometrową otchłanią i,

skracał sobie czas wyobrażaniem tego, czy będą go macać — to się, niestety,

zdarzało. Kadeci brali na próbne loty najdziwniejsze i najsurowiej zakazane rzeczy:

poczynając od płaskich flaszek z wódką — a kończąc na tytoniu do żucia i

fotografiach znajomych dziewcząt. Nie mówiąc naturalnie o brykach. Pirx długo

szukał na sobie miejsca, w którym by go ukryć. Chował go też z piętnaście razy — do

buta pod piętę, między obie skarpetki, do cholewki, do wewnętrznej kieszeni

kombinezonu, do małego atlasiku gwiazd taki atlasik był dozwolony — niezły byłby

też futerał od okularów, ale, po pierwsze, musiałby to być olbrzymi futerał, a po

wtóre — nie nosił okularów. Trochę później przypomniał sobie, że gdyby nosił, nie

przyjęliby go do Instytutu.

Stał więc na stalowej desce i czekał na obu instruktorów oraz na Szefa, a wszyscy

trzej nie wiadomo czemu się spóźniali, chociaż start był wyznaczony na dziewiętnastą

czterdzieści, a była już dziewiętnasta dwadzieścia siedem. Pomyślał, że gdyby miał

kawałek plastra, mógłby przylepić sobie bryk pod pachą. Mówiono, że tak zrobił

mały Yerkes, a gdy go instruktor dotknął, zaczął piszczeć, że ma łaskotki, i udało mu

się. Ale Pirx nie wyglądał na takiego, co ma łaskotki. Wiedział o ,tym i nie miał co do

tego żadnych złudzeń. Trzymał więc całkiem zwyczajnie bryk w prawej ręce i

dopiero gdy przyszło mu do głowy, że będzie ją musiał podać na przywitanie

wszystkim trzem, przełożył go do lewej, a książkę nawigacyjną — z lewej do prawej.

Manipulując tak, rozbujał niechcący stalowy pomościk, który chwiał się jak

trampolina. Naraz usłyszał ,po drugiej stronie kroki. Nie od razu ich zobaczył, bo pod

stropem hali było ciemno.

Byli wszyscy, jak zwykle w mundurach, bardzo wymuskani, zwłaszcza Szef. On

zaś, kadet Pirx, miał na sobie kombinezon, który, choć jeszcze nie nadęty, wyglądał

niby dwadzieścia razem złożonych kostiumów, jakie nosi bramkarz w rugby, ponadto

z obu stron wysokiego kołnierza zwisały mu długie końcówki interkomu i

zewnętrznego radiofonu, przy szyi bimbał się wąż zakończony pokrętłem aparatu

tlenowego, na plecach czuł ucisk rezerwowej butelki, było mu cholernie gorąco w

podwójnej przeciwpotnej bieliźnie, a najgorzej we znaki dawało mu się urządzenie,

które sprawia, że lecąc nie musi się wychodzić z potrzebą (zresztą w rakiecie

pierwszego stopnia, na której robi się próbne loty, nie bardzo byłoby gdzie wyjść na

stronę).

Naraz cały pomost zaczął skakać. Ktoś szedł z tyłu — to był Boerst w takim

samym kombinezonie, zasalutował ostro wielką rękawicą i stanął tak, jakby miał

najlepszą wolę zepchnąć Pirxa na dół.

Kiedy tamci poszli przodem, Pirx spytał zdziwiony:

— Ty też lecisz? Nie było cię na liście.

— Brendan zachorował. Lecę za niego — odparł Boerst. Pirxowi zrobiło się na

chwilę trochę głupio. To była w końcu jedyna, ale to jedyna rzecz, dzięki której

mógłby się wznieść choć o milimetr wyżej ku niebotycznym regionom, na których żył

sobie Boerst, jakby specjalnie się o to wcale nie starając. Był nie tylko najzdolniejszy

na kursie, co Pirx stosunkowo łatwo mu wybaczał, a nawet żywił dla

matematycznych talentów Boersta pewien szacunek — od czasu kiedy był

świadkiem, jak Boerst zmagał się dzielnie z elektronowym Kalkulatorem i stracił

tempo dopiero przy pierwiastkach czwartego stopnia — i nie tylko miał zamożnych

rodziców, tak że wcale nie musiał oddawać się marzeniom o dwukoronówkach,

zapodziewających się w starych portkach — ale miał świetne wyniki w lekkoatletyce,

skakał jak szatan, świetnie tańczył i, co tu dużo gadać, był bardzo przystojny, czego

niepodobna było powiedzieć o Pirxie.

Szli długim pomostem, między kratowymi wspornikami stropu, mijając ustawione

kolejno rakiety, aż zalała ich jasność, bo ta część stropu była już odsunięta na

przestrzeni dwustu metrów. Na betonowych, ogromnych lejach, które chwytały w

siebie i odprowadzały ogień odrzutu, stały obok siebie dwa stożkowate kolosy —

przynajmniej wyglądały w oczach Pirxa jak kolosy — każdy miał czterdzieści osiem

metrów wysokości i jedenaście metrów średnicy u samego dołu, w boosterze.

Do włazów, już odśrubowanych, przerzucone były małe mostki, przejścia

zagradzały jednak ustawione pośrodku, ołowiane przyciski, każdy z małą czerwoną

chorągiewką na giętkim proporczyku. Pirx wiedział, że sam odstawi na bok

chorągiewkę, kiedy na pytanie, czy gotów jest podjąć się wykonania zadania,

odpowie, że tak — i że zrobi to pierwszy raz w życiu. I nagle opanowało go

przeświadczenie, że kiedy będzie odsuwał proporczyk, potknie się o linkę i na pewno

przewróci się jak długi — takie rzeczy się zdarzały. A jeżeli komukolwiek zdarzały

się takie rzeczy, to jemu powinno się było coś takiego przytrafić, bo myślał czasem,

że nie ma szczęścia. Wykładowcy określali to inaczej — że jest gapą, niezgułą i myśli

w każdej chwili o wszystkim oprócz tego, o czym akurat trzeba myśleć. Prawda, że

Pirxowi było o wiele rzeczy łatwiej niż o słowa. Między jego działaniem a

myśleniem, odzianym w słowa, ziała może nie przepaść… w każdym razie była tam

jakaś przeszkoda, która utrudniała mu życie. Wykładowcy nie wiedzieli, że Pirx jest

marzycielem. O tym nikt nie wiedział. Sądzili, że on w ogóle o niczym nie myśli. A

to nie było prawdą.

Zerknął kątem oka i zobaczył, że Boerst ustawił się już, jak należy, o krok od

wejścia na przerzucony do włazu mostek, wyprężył się i czekał z rękami

przyciśniętymi do nie nadętych, gumowych obręczy kombinezonu.

Pomyślał, że Boerstowi jest do twarzy nawet w tym dziwacznym stroju, jakby

wykrojonym ze stu piłek futbolowych naraz, i że kombinezon Boersta naprawdę jest

nie nadęty, podczas kiedy jego kombinezon miejscami jak gdyby ma jeszcze w sobie

sporo powietrza — i dlatego tak niedobrze mu się chodzi, i musi tak szeroko stawiać

nogi. Zebrał je razem, jak mógł, ale obcasy nie chciały mu się zejść. Dlaczego

Boerstowi chciały? To było niejasne. Gdyby nie Boerst, zapomniałby zresztą na

śmierć o tym, że trzeba przybrać zasadniczą postawę tyłem do rakiety, a frontem do

trzech ludzi w mundurach. Podeszli najpierw do Boersta — dajmy na to dlatego, że

był on na B, ale to też nie był zupełny przypadek albo raczej: był to przypadek na

niekorzyść Pirxa, ponieważ zawsze musiał długo czekać na „wyrwanie” i denerwował

się, bo wolał, aby złe wydarzyło mu się od razu.

Słyszał piąte przez dziesiąte z tego, co mówili do Boersta, a Boerst wyciągnięty

jak struna odpowiadał szybko, tak szybko, że Pirx nic nie zrozumiał. Potem podeszli

do niego, a kiedy Szef zaczął mówić, Pirxowi naraz przypomniało się, że miało ich

dziś lecieć przecież trzech, a nie dwóch, gdzież więc podział się ten trzeci? Na

szczęście usłyszał słowa Szefa i w ostatniej chwili zdążył wypalić:

— Kadet Pirx gotów do odbycia lotu.

— M… tak — powiedział Szef. — I kadet Pirx oświadcza, że jest zdrów na ciele i

Lem Stanisław - Opowiesci o pilocie Pirxie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: