Bilans płatniczy to zestawienie wszystkich rzeczywiście dokonanych transakcji o charakterze ekonomicznym między podmiotami krajowymi i ich partnerami zagranicznymi w określonym czasie czyli w ciągu roku. Składa się on z dwóch podstawowych części tj. rachunek obrotów bieżących i rachunek kapitałowy.
v Bilans obrotów bieżących np. bilans handlowy (tj. eksport i import ) : obroty towarowe tj. handlowe, usługi związane z wysyłką towarów, inne usługi transportowe, podróże zagraniczne, dochody z inwestycji zagranicznych, inne towary, usługi, i dochody dotychczas nie zajęte, transfery nieodpłatne.
q Obroty handlowe tj. odpłatny eksport i import towarów, darowizny, transakcje towarowe dokonywane w ramach przedsiębiorstw międzynarodowych mających swoje filie w wielu krajach świata, dostawy dóbr na podstawie porozumień leasingowych.
q Wysyłka towarów tj. transakcje usługowe związane z przewozem towarów w handlu zagranicznym np. frachty, ubezpieczenie towarów, inne usługi towarzyszące wysyłce towarów.
q Inne usługi transportowe tj. obejmują płatności związane z przewozami pasażerów i ich bagażu, usługi portowe np. zaopatrywanie statków obcych bander w artykuły niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania, wyładowywanie towarów, pilotaż, holowanie, opłaty za korzystanie z portów morskich i lotniczych, usługi naprawcze, czarterowanie samolotów i statków.
q Podróże zagraniczne tj. wartość ogółu sprzedanych w kraju cudzoziemcom towarów i usług oraz towary i usługi zakupione przez własnych obywateli za granicą ( są to wartości szacunkowe )
q Dochody- wpływy z tytułu inwestycji dokonanych za granicą oraz wydatki związane z obcymi inwestycjami w kraju ( dochody możemy podzielić na dywidendy i procenty gdzie dywidendy są dochodami wynikającymi z inwestycji bezpośrednich zaś procenty wiążą się z inwestycjami o charakterze finansowym i obejmują odsetki od kredytów zagranicznych, wkładów bankowych, obligacji oraz dywidendy akcji zgromadzonych w ramach inwestycji portfelowych tj. pośrednich.
q Transakcje prywatne i rządowe
· W ramach rządowych są to np. płatności związane z utrzymaniem placówek dyplomatycznych oraz wydatki wojskowe.
· W ramach prywatnych np. płace i inne wynagrodzenia pracowników sezonowych, dochody z tytułu posiadania aktywów poza finansowych np. dochody z patentów, licencji, praw autorskich a także dochody z nieruchomości, ubezpieczenia poza towarowe oraz usługi telekomunikacyjne, pocztowe, prowizje agencyjne, abonamenty czasopism, szkolenia, badania naukowe itp.
q Transfery nieodpłatne obejmują jednostronne dostawy towarów, usług lub walorów pieniężnych między podmiotem krajowym i zagranicznym bez jakiejkolwiek rzeczowo-finansowej rekompensaty ; prywatne i rządowe.
· W ramach prywatnych np. przekazy osób przebywających za granicą ponad rok wartość majątku przesiedleńczego osób uważanych za emigrantów.
· W ramach rządowych np. przekazy rent i emerytur, składki do różnych organizacji międzynarodowych, stypendia dla cudzoziemców i płacone przez nich podatki, darowizny rządu, umorzenia długów zagranicznych, subsydia budżetowe.
v Rachunek kapitałowy tj. ogół transakcji kapitałowych które dzielimy na dwie podgrupy transakcje obejmujące rezerwy walutowe kraju, pozostałe kapitały z wyjątkiem rezerw.
q Przepływy środków kapitałowych należących do władz finansowych państwa które używa ich dla potrzeb regulacji bilansu płatniczego np. dewizy, inne należności zagraniczne, złoto monetarne, pozycja rezerwowa
w międzynarodowym funduszu walutowym SDR tj. specjalne prawa ciągnienia.
q Transakcje kapitałowe dzielą się na inwestycje bezpośrednie, pośrednie( portfelowe) oraz pozostałe kapitały ( pożyczkowe )
· Bezpośrednie oznaczają lokatę kapitału w zagranicznych firmach lub obcego kapitału w przedsiębiorstwach krajowych i mają na celu uzyskiwanie możliwości trwałego wpływu na kierunki rozwoju firmy i osiąganie płynących z tego tytułu zysków.
· Pośrednie mają na celu głównie osiągnięcie możliwie najwyższych dochodów bez aktywnego angażowania się w politykę rozwojową przedsiębiorstwa np. lokaty zagraniczne w papierach wartościowych np. rządowych ( obligacje ) i prywatnych.
· Pozostałe kapitały krótko i długo okresowe transakcje polegające na bieżących zmianach wkładów znajdujących się na zagranicznych rachunkach bankowych ( kredyty krótkoterminowe ) oraz udzielanie lub przyjmowanie pożyczek o okresie spłaty przekraczającym 1 rok ( kredyty długoterminowe )
· Bilans płatniczy zamykany jest saldem błędów i opuszczeń.
· W jaki sposób równoważy się bilans płatniczy?
dzingis88