A. i B. Strugaccy - Historia przyszłości Maks Kammerer 1 - Przenicowany Swiat.pdf - A.& B.Strugaccy - kobazyl

Strugaccy

Przenicowany Ļ wiat

Cz ħĻę pierwsza

ROBINSON

Rozdział I

Maksym uchylił pokrywħ włazu, wysunĢł siħ na zewnĢtrz i ostroŇnie popatrzył w niebo. Niebo zwisało

bardzo nisko i było jakieĻ surowe, pozbawione tej przejrzystej lekkoĻci, która pozwalała siħ domyĻlaę

bezmiaru kosmosu i mnogoĻci wypełniajĢcych go zaludnionych Ļwiatów. To nie był nieboskłon, lecz

prawdziwa biblijna opoka, twarda, nieprzenikliwa i równomiernie fosforyzujĢca. Miejscowy Atlas musiał

byę nie lada siłaczem! Maksym poszukał w zenicie dziury wybitej przez jego statek, ale dziury nie

było. Były jedynie dwa wielkie czarne kleksy, rozpływajĢce siħ niczym dwie krople tuszu wpuszczone

do wody. Maksym otworzył właz i zeskoczył w wysokĢ trawħ.

Powietrze było għste i gorĢce. Pachniało kurzem, starym Ňelastwem, rozgniecionymi roĻlinami i

Ňyciem. Pachniało teŇ ĻmierciĢ, dawnĢ i niepojħtĢ. Trawa siħgała do pasa, w pobliŇu ciemniały zaroĻla

jakichĻ krzewów i bezładnie sterczały smħtne, pokrzywione drzewa. Było prawie widno, jak w

ksiħŇycowĢ noc na Ziemi, ale bez ksiħŇycowych cieni i zamglonego ksiħŇycowego błħkitu. Wszystko

było szare, zakurzone i płaskie. Statek stał na dnie ogromnej kotliny o łagodnych zboczach.

OtaczajĢcy go teren wyraŅnie siħ wznosił ku nieostremu, rozmytemu horyzontowi. Maksym ze

zdziwieniem stwierdził, Ňe tuŇ obok płynħła wielka i spokojna rzeka; płynħła na zachód.

Maksym obszedł statek wokoło, przesuwajĢc palcami po jego zimnym, lekko wilgotnym boku. Znalazł

Ļlady uderzeı tam, gdzie siħ ich spodziewał. Głħbokie wgniecenie pod pierĻcieniem indykacyjnym

zjawiło siħ wtedy, kiedy statek nagle podskoczył do góry i przechylił siħ na bok tak gwałtownie, Ňe

autopilot "stracił głowħ", i Maksym musiał poĻpiesznie przejĢę stery. Rozdarcie pancerza przy prawym

wizjerze powstało dziesiħę sekund póŅniej, kiedy statek stanĢł dħba i zzezowaciał. Maksym znowu

popatrzył w niebo. Czarnych kleksów juŇ prawie nie było widaę. Atak meteorytowy w stratosferze.

Prawdopodobieıstwo: zero całych, zero, zero... Ale przecieŇ kaŇde prawdopodobne wydarzenie musi

wreszcie kiedyĻ nastĢpię...

Maksym wsunĢł siħ do kabiny, przełĢczył sterowanie na samoremont, uruchomił autoanalizator i

skierował siħ ku rzece. Przygoda. Fakt. Ale co dla nas znaczĢ takie przygody. Nuda. W GOZ-ie -

Grupie Otwartego Zwiadu - nawet przygody sĢ zrutynizowane. Atak meteorytowy, uszkodzenie ciała,

atak promienisty, awaria przy lĢdowaniu...

Wysoka, łamliwa trawa szeleĻciła i chrzħĻciła pod nogami. Z jħkliwym brzħczeniem nadleciała chmara

jakichĻ komarów, pokrħciła siħ koło twarzy i odleciała. PowaŇni, doroĻli ludzie nie latajĢ w Grupie

Otwartego Zwiadu. DoroĻli, powaŇni ludzie majĢ swoje własne powaŇne, dorosłe sprawy i w dodatku

wiedzĢ, Ňe te wszystkie obce planety sĢ w gruncie rzeczy jednakowe i tak samo nuŇĢce. Jednostajnie

nuŇĢce. NuŇĢco jednostajne... Co innego, jeŇeli siħ ma dwadzieĻcia lat, jeŇeli właĻciwie niczego

porzĢdnie siħ nie umie i na dobrĢ sprawħ nie wie, co by siħ chciało umieę, jeŇeli nie potrafi siħ cenię

swego najwiħkszego skarbu - czasu, jeŇeli dominantĢ dwudziestoletniej osobowoĻci, tak samo jak

dziesiħę lat temu, pozostaje nie głowa, lecz rħce i nogi; jeŇeli, jeŇeli, jeŇeli... Wówczas proszħ bardzo.

MoŇesz wtedy wziĢę katalog, otworzyę go na dowolnej stronie, dotknĢę palcem dowolnego wiersza i

lecieę przed siebie, odkrywaę planetħ, nazywaę jĢ własnym imieniem, okreĻlaę dane fizyczne, walczyę

z potworami, gdy na takowe natrafisz, nawiĢzywaę kontakty - jeĻli jest z kim, zabawiaę siħ w

Robinsona - jeĻli nikogo nie znajdziesz... Nie znaczy to przy tym wcale, Ňe to wszystko zrobiłeĻ na

darmo. PodziħkujĢ ci, powiedzĢ, Ňe wniosłeĻ cenny wkład. JakiĻ wybitny specjalista zaprosi ciħ na

szczegółowĢ rozmowħ... Uczniowie, zwłaszcza trójkowicze z młodszych klas, bħdĢ na ciebie

spoglĢdaę z szacunkiem... Ale gdy spotkasz swojego nauczyciela, zapyta ciħ tylko: "CiĢgle jeszcze

jesteĻ w GOZ-ie?" i zmieni temat rozmowy, a jego twarz bħdzie wyraŇaę smutek i poczucie winy, gdyŇ

czuje siħ odpowiedzialny za to, Ňe nadal jesteĻ w GOZ-ie; ojciec zaĻ powie: "Hm..." i niepewnie

zaproponuje ci posadħ laboranta, mama powie: "Maksiu, przecieŇ ty zupełnie nieŅle rysowałeĻ w

dzieciıstwie...", a Oleg: "Jak długo moŇna? Przestaı siħ wreszcie wygłupiaę!..."; Jenny natomiast:

"Przedstawiam ci mojego mħŇa". I co najgorsze - wszyscy bħdĢ mieli racjħ, wszyscy - oprócz ciebie. A

ty wrócisz do centrali GOZ-u i starajĢc siħ nie patrzyę na dwóch takich samych półgłówków

szperajĢcych w katalogach przy sĢsiednim regale weŅmiesz kolejny tom, otworzysz go na pierwszej z

brzegu stronicy i tkniesz palcem...

Maksym stanĢł na skraju urwiska i obejrzał siħ. Poza nim poruszała siħ, prostowała przydeptana

trawa, koĻlawe drzewa czerniały na tle nieba i Ļwiecił malutki krĢŇek otwartego włazu. Wszystko

wyglĢdało bardzo powszednio. No, dobrze - powiedział do siebie. - Od kaŇdego według jego

moŇliwoĻci. Dobrze byłoby znaleŅę cywilizacjħ. PotħŇnĢ, staroŇytnĢ, mĢdrĢ i w dodatku ludzkĢ...

Zszedł ku rzece.

Rzeka była istotnie wielka, powolna i gołym okiem było widaę, jak opadała ze wschodu i wznosiła siħ

ku zachodowi. (Refrakcja musi tu byę potworna...) Było teŇ widaę, Ňe drugi brzeg jest łagodny i

poroĻniħty trzcinĢ, a o kilometr w górħ rzeki sterczĢ z wody jakieĻ słupy, krzywe belki i poskrħcane

kratownice, kosmate od pnĢczy. Cywilizacja - pomyĻlał Maksym bez szczególnego podniecenia.

Dokoła wyczuwał wiele Ňelaza i jeszcze coĻ nieprzyjemnego, dusznego, a kiedy zaczerpnĢł garĻę

wody, zrozumiał, Ňe to radioaktywnoĻę, dosyę silna i zjadliwa. Rzeka niosła substancje

promieniotwórcze i Maksym pojĢł, Ňe z tej cywilizacji bħdzie niewiele poŇytku, Ňe z kontaktami lepiej w

ogóle nie zaczynaę, tylko zrobię standardowe analizy, ze dwa razy chyłkiem oblecieę planetħ wzdłuŇ

równika i zbieraę siħ do powrotu. Na Ziemi przekazaę materiały zasħpionym panom ze SłuŇby

Bezpieczeıstwa Galaktycznego, którzy juŇ wiele rzeczy w swoim Ňyciu widzieli, a samemu jak

najszybciej zapomnieę o wszystkim.

StrzepnĢł z obrzydzeniem palcami i wytarł je o piasek. Potem przykucnĢł i zamyĻlił siħ. Próbował

wyobrazię sobie mieszkaıców tej z pewnoĻciĢ niezbyt szczħĻliwej planety. GdzieĻ za lasami było

miasto, z pewnoĻciĢ niezbyt piħkne, brudne fabryki zanieczyszczajĢce rzeki radioaktywnymi

pomyjami, brzydkie cudaczne domy pod Ňelaznymi dachami. DuŇo Ļcian, mało okien, brudne

szczeliny pomiħdzy domami zawalone odpadkami i truchłami zwierzĢt domowych, głħboka fosa wokół

miasta i zwodzone mosty... ChociaŇ nie, to wszystko było przed fabrykami... No i ludzie. Spróbował

wyobrazię sobie tych ludzi, ale nie zdołał. Wiedział tylko, Ňe noszĢ bardzo duŇo odzieŇy, Ňe sĢ po

prostu zapakowani w grubĢ, szorstkĢ tkaninħ, a wysokie białe kołnierze obcierajĢ im szyje. Potem

zobaczył Ļlad na piasku.

ĺlady bosych nóg. KtoĻ zlazł z urwiska i wszedł do rzeki. KtoĻ o wielkich szerokich stopach, ciħŇki,

krzywonogi i niezrħczny. NiewĢtpliwie humanoid, ale u nóg miał po szeĻę palców. PostħkujĢc i sapiĢc

spełzł z urwiska, przekuĻtykał po piasku, zanurzył siħ z pluskiem w radioaktywnej wodzie, parskajĢc

popłynĢł na drugi brzeg i ukrył siħ w trzcinach.

Jaskrawoniebieski błysk rozĻwietlił wszystko dokoła niczym uderzenie błyskawicy i natychmiast nad

urwiskiem zahuczało, zasyczało, zatrzeszczało. Maksym zerwał siħ na równe nogi. Z urwiska sypała

siħ sucha ziemia, coĻ z niebezpiecznym Ļwistem przemknħło po niebie i upadło poĻrodku rzeki,

wznoszĢc fontannħ wody pół na pół z białĢ parĢ. Maksym zaczĢł biec pod górħ. Wiedział juŇ, co siħ

stało, nie rozumiał jedynie, dlaczego, nie zdziwił siħ wiħc, kiedy w miejscu, gdzie dopiero co stał

statek, zobaczył kłħbiĢcy siħ słup rozŇarzonego dymu, który niczym gigantyczny korkociĢg wwiercał

siħ w fosforyzujĢcĢ opokħ nieba. Statek pħkł, ceramitowy pancerz jarzył siħ fioletowo, wesoło paliła

siħ trawa, płonħły krzewy i dymne ogniki przebiegały po koĻlawych drzewach. WĻciekłe gorĢco biło w

twarz, wiħc Maksym osłonił jĢ dłoniĢ i zaczĢł siħ cofaę wzdłuŇ urwiska, najpierw o krok, potem jeszcze

o jeden, a póŅniej jeszcze i jeszcze. Cofał siħ nie odrywajĢc łzawiĢcych oczu od tej wspaniałej

pochodni sypiĢcej purpurowymi i zielonymi iskrami, od tego niespodziewanego wulkanu, od

bezsensownego szaleıstwa rozpasanej energii.

Niby dlaczego nie? - pomyĻlał w rozterce. Zjawiła siħ wielka małpa, zobaczyła, Ňe mnie nie ma, wlazła

do Ļrodka, podniosła pokład, sam co prawda nie wiem, jak to siħ robi, ale ona siħ domyĻliła, widaę te

szeĻciopalczaste małpy sĢ bardzo zmyĻlne - uniosła wiħc pokład... Co tam u diabła jest pod

pokładem?! Słowem, znalazła akumulatory, chwyciła wielki kamieı, co najmniej trzytonowy,

zamachnħła siħ i trach!... PotħŇny musiał byę małpiszon... Wykoıczyła mój statek swoimi brukowcami;

dwa razy w stratosferze, no i teraz... ZadziwiajĢca historia... Nic podobnego zdaje siħ do tej pory nie

było... A co ja właĻciwie mam teraz robię? W centrali oczywiĻcie wkrótce siħ zorientujĢ, Ňe coĻ tu nie

jest w porzĢdku, ale na pewno nie pomyĻlĢ, Ňe statek przepadł, a pilot ocalał... Co teraz bħdzie?

Obrócił siħ plecami do poŇaru i poszedł, gdzie oczy poniosĢ. Pomaszerował szybkim krokiem wzdłuŇ

rzeki. Wszystko dokoła było zabarwione na czerwono, a w przodzie miotał siħ na trawie jego cieı. Z

prawej strony zaczynał siħ las, rzadki i cuchnĢcy zgniliznĢ. Trawa zrobiła siħ miħkka i wilgotna. Dwa

wielkie nocne ptaki poderwały siħ z hałasem spod jego nóg i nisko nad wodĢ pociĢgnħły na drugi

brzeg. PomyĻlał przelotnie, Ňe ogieı moŇe go dopħdzię i wtedy bħdzie musiał uciekaę wpław, a to nie

bħdzie przyjemne; czerwone Ļwiatło nagle pociemniało i zaraz potem zupełnie zgasło. Zrozumiał

- 2 -

wtedy, Ňe urzĢdzenia gaĻnicze spełniły swój obowiĢzek z właĻciwĢ im solidnoĻciĢ. Wyobraził sobie

nadtopione butle sterczĢce wĻród płonĢcych zgliszcz rzygajĢce ciħŇkimi kłħbami pirogafów...

Spokojnie - pomyĻlał. NajwaŇniejsze to nie tracię głowy. Mam czas. WłaĻciwie mam masħ czasu.

MogĢ mnie szukaę w nieskoıczonoĻę: statku nie ma, wiħc znaleŅę mnie niepodobna. ZresztĢ dopóki

nie zrozumiejĢ, co siħ stało, zanim ostatecznie siħ nie przekonajĢ, póki nie bħdĢ całkowicie pewni,

mamie niczego nie powiedzĢ... A ja tymczasem coĻ wymyĻlħ...

MinĢł niewielkie, chłodne grzħzawisko, przedarł siħ przez krzaki i znalazł siħ na drodze, na starej,

popħkanej betonowej szosie niknĢcej w lesie. Podszedł do skraju urwiska stĢpajĢc po betonowych

płytach i zobaczył kratownicħ do połowy pogrĢŇonĢ w wodzie, po drugiej zaĻ stronie rzeki

przedłuŇenie drogi ledwie widoczne pod ĻwiecĢcym niebem. Przypuszczalnie był tu kiedyĻ most i

przypuszczalnie ten most komuĻ bardzo przeszkadzał, tak bardzo, Ňe go zwalił do wody. Maksym

siadł na krawħdzi urwiska, spuĻcił nogi i zaczĢł rozmyĻlaę:

NajwaŇniejsze znalazłem. Oto mam przed sobĢ drogħ. ZłĢ, topornĢ i w dodatku bardzo starĢ, ale w

kaŇdym razie drogħ, a na wszystkich zamieszkanych planetach drogi prowadzĢ ku tym, którzy je

zbudowali. Czego mi brak? Głodny nie jestem. To znaczy chħtnie bym coĻ zjadł, ale to sprawka

zamierzchłych instynktów, które zaraz stłumimy. Pię mi siħ zachce nie prħdzej niŇ po upływie doby.

Powietrza jest pod dostatkiem, choę prawdħ mówiĢc wolałbym, Ňeby w atmosferze było mniej

dwutlenku wħgla i promieniotwórczego brudu. Niczego przyziemnego wiħc nie potrzebujħ. Potrzebujħ

natomiast niewielkiego, szczerze mówiĢc prymitywnego nadajnika zeroprzestrzennego ze spiralnĢ

emisjĢ. Co moŇe byę prostszego od prymitywnego nadajnika zeroprzestrzennego? Jedynie

prymitywny zeroprzestrzenny akumulator...

ZmruŇył oczy i pod czaszkĢ natychmiast pojawił siħ dokładny schemat nadajnika pracujĢcego na

pomiennikach pozytronowych. Gdyby miał odpowiednie czħĻci, zmontowałby go raz-dwa, nie

otwierajĢc nawet oczu. Kilkakrotnie przeprowadził w myĻli tħ operacjħ, lecz kiedy otworzył oczy -

nadajnika nadal nie było. Nie było w ogóle niczego. Robinson - pomyĻlał z niejakim dreszczykiem.

Maksym Cruzoe. Masz ci los - oprócz szortów bez kieszeni i trampek na nogach - niczego nie mam.

Ale za to moja "wyspa" jest zaludniona... A jeŇeli wyspa jest zamieszkana, to zawsze pozostaje

nadzieja na zdobycie prymitywnego nadajnika zeroprzestrzennego. Usilnie myĻlał o nadajniku, ale nie

bardzo mu to wychodziło. CiĢgle miał przed oczyma mamħ, kiedy jej oĻwiadczono: "Pani syn zaginĢł

bez wieĻci", widział wyraz jej twarzy i widział ojca bezradnie pocierajĢcego policzki, czuł, jak im jest

Ņle i pusto... Nie - powiedział sobie. -- - O tym myĻleę nie wolno. Wszystko jedno o czym, tylko nie o

tym, bo inaczej niczego nie osiĢgnħ. Rozkazujħ i zabraniam. Rozkazujħ nie myĻleę i zabraniam

myĻleę. Kropka. - Podniósł siħ i poszedł przed siebie.

Las, poczĢtkowo rzadki i nieĻmiały, stopniowo nabierał odwagi i coraz bliŇej podchodził do szosy.

Niektóre bezczelne młode drzewka rozłupały beton i rosły bezpoĻrednio na jezdni. Najwidoczniej

droga miała dobre kilkadziesiĢt lat, a w kaŇdym razie od dziesiĢtków lat nikt z niej nie korzystał. Las

po obu stronach għstniał, stawał siħ coraz wyŇszy i zwarty. Gdzieniegdzie gałħzie drzew przeplatały

siħ nad głowĢ. Zrobiło siħ ciemno. Z gĢszczu to z lewej, to z prawej dobiegały gardłowe odgłosy. CoĻ

tam szeleĻciło, poruszało siħ, tupało. Raz nawet o jakieĻ dwadzieĻcia metrów przed nim coĻ krħpego,

ciemnego chyłkiem przebiegło drogħ. Brzħczały komary. Maksymowi nagle przyszło do głowy, Ňe

okolica jest do tego stopnia zaniedbana i dzika, Ňe ludzi w pobliŇu moŇe nie byę, i Ňe trzeba bħdzie do

nich wħdrowaę nawet kilka dni. Zamierzchłe instynkty przebudziły siħ znów i dały znaę o sobie, ale

Maksym czuł wokół siebie bardzo duŇo Ňywego miħsa i wiedział, Ňe z głodu nie zginie. Wiedział

równieŇ, iŇ to wszystko bħdzie z pewnoĻciĢ niesmaczne, natomiast polowanie moŇe okazaę siħ

interesujĢce. PoniewaŇ o sprawie najwaŇniejszej zabronił sobie myĻleę, zaczĢł wspominaę, jak to oni

z Peterem i gajowym Adolfem łowili zwierzynħ. Polowali gołymi rħkami, chytroĻę przeciw chytroĻci,

rozum przeciw instynktowi, siła przeciwko sile. Trzy doby bez przerwy gnaę jelenia przez wiatrołomy,

dopħdzię, chwycię za rogi i powalię na ziemiħ... Jeleni tu zresztĢ pewnie nie ma, ale nie było

wĢtpliwoĻci, Ňe tutejsza dziczyzna jest jadalna: wystarczyło siħ zamyĻlię, odprħŇyę, a juŇ komarzyska

zaczynały kĢsaę jak wĻciekłe... To znaczy, Ňe na tej planecie Ļmierę głodowa nie grozi. NieŅle byłoby

zabłĢdzię i spħdzię ze dwa latka na włóczħdze po lasach. Poszukałby sobie człowiek kolegi - jakiegoĻ

wilka albo innego niedŅwiedzia - chodziłby sobie z nim na łowy, rozmawiał... W koıcu by siħ to

naturalnie znudziło, zresztĢ nie wyglĢda wcale na to, aby po tutejszych lasach moŇna było z

przyjemnoĻciĢ wħdrowaę: tak wiele Ňelastwa poniewiera siħ dokoła, Ňe aŇ nie ma czym oddychaę...

No i oczywiĻcie trzeba najpierw zmontowaę nadajnik zeroprzestrzenny...

Zatrzymał siħ i zaczĢł nasłuchiwaę. GdzieĻ w głħbi chaszczy rozległ siħ monotonny głuchy łoskot.

Maksym uprzytomnił sobie, Ňe juŇ dawno słyszał ten hałas, ale dopiero teraz zwrócił naı uwagħ. To

nie było zwierzħ ani wodospad, to był mechanizm, jakaĻ barbarzyıska maszyna. Machina chrypiała,

porykiwała, zgrzytała metalem i rozsiewała nieprzyjemne, rdzawe wonie. I siħ zbliŇała.

Maksym pochylił siħ i wzdłuŇ pobocza bezszelestnie pobiegł jej naprzeciw. Nagle gwałtownie siħ

- 3 -

zatrzymał. Z rozpħdu o mało nie wskoczył na skrzyŇowanie. Drogħ pod kĢtem prostym przecinała inna

szosa. Bardzo brudna, przeorana obskurnymi koleinami, pokryta sterczĢcymi odłamkami betonowej

nawierzchni i bardzo, ale to bardzo radioaktywna. Maksym przykucnĢł i spojrzał w lewo. Łoskot silnika

i metaliczne zgrzyty dobiegały stamtĢd. Grunt pod nogami zaczĢł wibrowaę. Maszyna siħ zbliŇała.

Chwilħ póŅniej pokazała siħ. Była nieprzyzwoicie wielka, gorĢca, smrodliwa, cała z nitowanego

metalu. Potwornymi gĢsienicami oblepionymi błotem miaŇdŇyła drogħ i nie mknħła, nie toczyła siħ,

lecz parła do przodu brzħczĢc obluzowanymi blachami. Garbaty niechlujny stwór nafaszerowany

surowym plutonem pół na pół z lantanowcami, tħpy, groŅny, bezradny i niebezpieczny minĢł

skrzyŇowanie i parł dalej chrzħszczĢc i zgrzytajĢc rozgniatanym betonem. Pozostawił za sobĢ chmurħ

rozpalonej dusznoĻci, skrył siħ w lesie i ciĢgle ryczał, wiercił siħ, porykiwał, aŇ wreszcie ucichł w

oddali.

Maksym złapał oddech i odpħdził komary. Był wstrzĢĻniħty. Nigdy w Ňyciu nie widział niczego równie

idiotycznego i Ňałosnego. Taak - pomyĻlał sobie. Promienników pozytronowych tu siħ nie zdobħdzie.

Popatrzył na Ļlady potwora i zauwaŇył nagle, Ňe poprzeczna szosa nie jest zwyczajnĢ drogĢ, lecz

przesiekĢ, wĢskĢ szczelinĢ w lesie. Drzewa nie przysłaniały nieba jak na pierwszej drodze. MoŇe go

dopħdzię? - pomyĻlał. Zatrzymaę, wygasię kocioł... Wsłuchał siħ. W lesie rozległ siħ łomot i trzask.

Potwór tarzał siħ w gĢszczu, jak hipopotam w bagnie. PóŅniej łoskot silnika znów siħ zaczĢł

przybliŇaę. Potwór wracał. Znów sapanie, ryk, fala smrodu, jazgot i pobrzħkiwanie i oto machina mija

skrzyŇowanie i prze tam, skĢd dopiero co przyszła... Nie - powiedział Maksym. - Nie chcħ z niĢ

zaczynaę. Nie lubiħ złych zwierzĢt i barbarzyıskich automatów... Poczekał, aŇ potwór zniknie,

wyszedł z krzaków, rozpħdził siħ i jednym susem przesadził skaŇone skrzyŇowanie.

Przez jakiĻ czas szedł bardzo szybko i głħboko oddychał uwalniajĢc płuca od wyziewów Ňelaznego

hipopotama. Potem znów powrócił do kroku marszowego. MyĻlał o tym, co zobaczył w ciĢgu dwóch

pierwszych godzin pobytu na swojej zaludnionej wyspie i próbował połĢczyę w jednĢ logicznie spójnĢ

całoĻę wszystkie sprzeczne i przypadkowe obserwacje. Ale było to ponad jego siły. Ten Ļwiat

wydawał siħ bajkowy, a nie rzeczywisty. Bajeczny był ten las zapchany starym Ňelastwem, bajkowe

istoty gaworzyły w nim niemal ludzkimi głosami; stara, nie uŇywana droga - niczym w baĻni prowadziła

do zaczarowanego zamku i niewidzialni, Ņli czarownicy starali siħ przeszkadzaę człowiekowi, który

trafił w te okolice. Na dalekich rubieŇach obrzucili go meteorytami, a kiedy to nic nie dało - spalili

statek, schwytali w pułapkħ i poszczuli Ňelaznym smokiem. Smok okazał siħ jednak zbyt stary i głupi,

czarownicy juŇ pewnie spostrzegli swoje potkniħcie i teraz szykujĢ coĻ nowoczeĻniejszego...

--- Słuchajcie - powiedział do nich Maksym. - Ja przecieŇ nie mam zamiaru odczarowywaę waszych

zamków i budzię waszych ĻpiĢcych królewien, chciałbym tylko zobaczyę siħ z którymĻ z was,

wystarczajĢco potħŇnym, aby potrafił wyczarowaę mi promienniki pozytronowe...

Ale Ņli czarownicy nie chcieli o niczym słyszeę. Najpierw ułoŇyli w poprzek szosy ogromne zmurszałe

drzewo, póŅniej zniszczyli betonowĢ nawierzchniħ, wykopali w ziemi ogromny dół i napełnili go

promieniotwórczym błockiem, a kiedy i to nie pomogło, kiedy komary nie miały juŇ siły kĢsaę, wtedy,

juŇ nad ranem, wypuĻcili z lasu zimnĢ, złĢ mgłħ. We mgle Maksymowi zrobiło siħ chłodno, wiħc zaczĢł

biec dla rozgrzewki. Mgła była lepka, oleista, zalatywała mokrym metalem i zgniliznĢ. Wkrótce jednak

zapachniało dymem i Maksym zrozumiał, Ňe gdzieĻ w pobliŇu płonie Ňywy ogieı.

Wstawał Ļwit i niebo zajaĻniało juŇ porannĢ szaroĻciĢ, kiedy zobaczył - w bok od drogi - ognisko i

niskĢ, kamiennĢ budowlħ, starĢ i poroĻniħtĢ mchem, z zapadniħtym dachem i pustymi, czarnymi

oknami. Tubylców nie było widaę, ale Maksym czuł, Ňe sĢ gdzieĻ w pobliŇu, Ňe niedawno tu byli i Ňe

prawdopodobnie wkrótce wrócĢ. Skrħcił z szosy, przeskoczył przydroŇny rów i zapadajĢc siħ po kostki

w gnijĢcych liĻciach podszedł do ogniska.

Ognisko powitało go dobrym, pierwotnym ciepłem, przyjemnie łechcĢcym atawistyczne instynkty. Tu

wszystko było zwyczajne. MoŇna było nie witajĢc siħ z nikim przykucnĢę, wyciĢgnĢę rħce nad ogniem

i czekaę w milczeniu, aŇ gospodarz tak samo bez słowa poda gorĢcy kħs i gorĢcy kubek. Gospodarza

wprawdzie nie było, ale nad ogniem wisiał okopcony kociołek z ostro pachnĢcĢ strawĢ, a trochħ dalej

poniewierały siħ dwie kapoty z grubej tkaniny, brudny, opróŇniony do połowy worek z szelkami,

ogromne kubki z pogniecionej blachy i jeszcze jakieĻ inne Ňelazne przedmioty o niejasnym

przeznaczeniu.

Maksym usiadł przy ognisku i ogrzał siħ patrzĢc w płomienie. Nastħpnie wstał i wszedł do domu.

WłaĻciwie z całego domu pozostał jedynie kamienny zrĢb. Przez połamane belki nad głowĢ

przeĻwitywało poranne słoıce, na zgniłe deski podłogi strach było wejĻę, a po kĢtach rosły kħpki

malinowych grzybów. Grzyby były w zasadzie trujĢce, ale jeĻli siħ je dobrze podpiecze, bħdzie je

moŇna bez obawy zjeĻę. ZresztĢ myĻl o jedzeniu natychmiast zniknħła, kiedy Maksym dojrzał w

półmroku pod ĻcianĢ czyjeĻ koĻci przemieszane z wypłowiałymi łachmanami. Zrobiło mu siħ

nieprzyjemnie, odwrócił siħ, zszedł po zrujnowanych schodkach, złoŇył dłonie w trĢbkħ i wrzasnĢł na

całe gardło: - Hop, hop, hop, szeĻciopalczaĻci! - Echo prawie natychmiast ugrzħzło we mgle pomiħdzy

- 4 -

drzewami. Nikt nie odpowiedział, tylko jakieĻ ptaszki nad głowĢ zapiszczały zdenerwowanymi

głosikami.

Maksym wrócił do ogniska, podrzucił parħ gałĢzek do ognia i zajrzał do kociołka. Polewka kipiała.

Rozejrzał siħ wokoło, znalazł coĻ w rodzaju łyŇki, powĢchał jĢ, wytarł trawĢ i znów powĢchał... Potem

ostroŇnie zebrał szarawe szumowiny i strzĢsnĢł je na wħgle. Zamieszał zupħ, zaczerpnĢł z brzegu,

podmuchał i spróbował. Okazała siħ całkiem niezła, coĻ w rodzaju polewki z wĢtroby tachorga, tylko

bardziej ostra w smaku. Maksym odłoŇył łyŇkħ, pieczołowicie, obiema rħkami zdjĢł kociołek z ognia i

postawił na trawie. Potem znów siħ rozejrzał i powiedział głoĻno: - ĺniadanie gotowe! - Nie

opuszczało go wraŇenie, Ňe gospodarze sĢ gdzieĻ tuŇ obok, ale widział jedynie nieruchome, mokre od

mgły krzewy i czarne, poskrħcane pnie drzew. Słyszał zaĻ tylko potrzaskiwanie ognia i pracowite

ptasie nawoływania. - No dobrze - powiedział na głos. - Róbcie, jak chcecie, a ja nawiĢzujħ kontakt. -

Bardzo szybko zasmakował w tej strawie. Czy to łyŇka była zbyt wielka, czy teŇ odwieczne instynkty

wziħły górħ, w kaŇdym razie ani siħ spostrzegł, jak wychłeptał trzeciĢ czħĻę kociołka. Wówczas

odsunĢł siħ z Ňalem od niego, usiadł, starannie wytarł łyŇkħ, ale nie wytrzymał i jeszcze raz zaczerpnĢł

z samego dna tych apetycznych, rozpływajĢcych siħ w ustach brunatnych grudek przypominajĢcych

trepangi, odsunĢł siħ zupełnie, znów wytarł łyŇkħ i połoŇył jĢ w poprzek kociołka.

Wstał, zebrał kilka cienkich witek i wszedł do budynku. OstroŇnie stĢpajĢc po spróchniałych deskach i

starajĢc siħ nie patrzeę na szczĢtki pod ĻcianĢ zaczĢł zbieraę grzyby. Wybierał najbardziej jħdrne

malinowe główki i nawlekał je na gałĢzkħ. Warto by was posolię - myĻlał - posypaę odrobinĢ pieprzu,

ale to nic, dla pierwszego kontaktu i tak siħ nadacie. Zawiesimy was nad ogniskiem, wszystkie

trucizny z was wyparujĢ i bħdziecie smaczniutkie, Ňe palce lizaę... Staniecie siħ moim pierwszym

wkładem w kulturħ tej planety, drugim zaĻ bħdĢ promienniki pozytronowe...

Nagle w domu zrobiło siħ odrobinħ ciemniej i Maksym od razu wyczuł, Ňe ktoĻ na niego patrzy. Chciał

siħ natychmiast odwrócię, ale siħ opanował, policzył do dziesiħciu, wolno siħ wyprostował i z

przygotowanym zawczasu uĻmiechem obrócił głowħ.

Z okna patrzyła naı długa, ciemna twarz z wielkimi ponurymi oczami i smħtnie opuszczonymi

kĢcikami warg. Patrzyła bez Ňadnego zainteresowania, bez wrogoĻci i bez zadowolenia, patrzyła nie

na człowieka z innego Ļwiata, lecz jakby na nieposłuszne zwierzħ domowe, które znów wlazło, gdzie

nie naleŇy. Przez kilka chwil patrzyli na siebie i Maksym czuł, jak smħtek promieniujĢcy z tej twarzy

wypełnia dom, zatapia las i całĢ planetħ, cały otaczajĢcy Ļwiat i Ňe wszystko dokoła staje siħ nagle

szare i płaczliwe; Ňe wszystko juŇ było i bħdzie jeszcze wiele razy, Ňe nie ma Ňadnej nadziei na

wybawienie z tej szarej i płaczliwej nudy. Potem w domu zrobiło siħ jeszcze ciemniej i Maksym

odwrócił siħ ku drzwiom.

Stał w nich krħpy człowiek całkowicie obroĻniħty rudym włosem. Ubrany był w brzydki kraciasty

kombinezon i swymi szerokimi barami zagradzał całe przejĻcie. Spomiħdzy bujnego rudego zarostu

spoglĢdały na Maksyma kłujĢce niebieskie oczka, bardzo twarde, bardzo złe, a jednak jakieĻ wesołe;

moŇe zresztĢ tylko przez kontrast z płynĢcĢ od okna rozpaczliwĢ melancholiĢ. Ten włochacz

najwidoczniej teŇ nie pierwszy raz widział przybyszów z innych Ļwiatów, a w dodatku zwykł był

postħpowaę z tymi uprzykrzonymi goĻęmi ostro, szybko i zdecydowanie, bez róŇnych tam kontaktów i

tym podobnych niepotrzebnych komplikacji. Z szyi zwisała mu na skórzanym pasie gruba metalowa

rura o nader złowieszczym wyglĢdzie. Otwór tego narzħdzia był skierowany prosto w ŇołĢdek

Maksyma. Od razu było widaę, Ňe nigdy nie słyszał ani o najwyŇszej wartoĻci, jakĢ jest Ňycie ludzkie,

ani o Deklaracji Praw Człowieka, ani o innych podobnie wspaniałych wynalazkach najwyŇszego

humanizmu, ani teŇ o humanizmie jako takim, gdyby zaĻ ktoĻ mu o tych rzeczach opowiedział - z

pewnoĻciĢ by nie uwierzył.

Maksym nie miał jednak wyboru. WyciĢgnĢł przed siebie witkħ z nawleczonymi grzybami, uĻmiechnĢł

siħ jeszcze szerzej i powiedział z przesadnĢ artykulacjĢ: "Pokój! PrzyjaŅı!" Ponury osobnik zza okna

zareagował na to hasło długim bełkotliwym zdaniem, po czym opuĻcił rejon kontaktu i sĢdzĢc z

dobiegajĢcych z zewnĢtrz odgłosów zaczĢł podrzucaę suche gałħzie do ogniska. Skołtuniona ruda

broda niebieskookiego zaczħła siħ poruszaę i z miedzianych kołtunów posypały siħ jazgotliwe,

porykujĢce dŅwiħki przypominajĢce Maksymowi do złudzenia hałas Ňelaznego smoka na

skrzyŇowaniu.

--- Tak! - powiedział Maksym energicznie kiwajĢc głowĢ. - Ziemia! Kosmos! --- Wskazał gałĢzkĢ na

zenit i rudobrody posłusznie spojrzał na zrujnowany strop. - Maksym! - kontynuował Maksym

dotykajĢc palcem własnej piersi. -- - Mak-sym! Nazywam siħ Maksym! - Aby nie było Ňadnych

wĢtpliwoĻci, walnĢł siħ w pierĻ niczym rozwĻcieczony goryl. - Maksym!

--- Machch-ssym! - wrzasnĢł rudobrody z dziwnym akcentem.

Nie spuszczajĢc oczu z Maksyma wystrzelił przez ramiħ seriħ zgrzytajĢcych, jazgotliwych dŅwiħków,

w których kilkakroę powtórzyło siħ słowo "Mach-sym", w odpowiedzi na co niewidzialny smħtny

osobnik zaczĢł wydawaę przeraŇajĢco płaczliwe dŅwiħki. Rudobrody wytrzeszczył niebieskie oczy,

- 5 -

A. i B. Strugaccy - Historia przyszłości Maks Kammerer 1 - Przenicowany Swiat.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: