arkadiusz_jakubowski-podstawy_sql.pdf

Arkadiusz Jakubowski – Podstawy SQL – ćwiczenia praktyczne

___________________________________________________________________________________________________

Rozdział 1. Jak korzystać z ćwiczeń

Ćwiczenia te są kierowane do osób, które chcą się nauczyć języka SQL i mam nadzieję,

że w znacznym stopniu okażą się one pomocne. Do nauki języka SQL potrzebny jest jego interpreter,

czyli baza danych. Do studiowania języka SQL zostały wykorzystane:

baza danych InterBase firmy Inprise (Borland) oraz baza danych DB2 firmy IBM.

Dlaczego InterBase? Dlaczego IBM DB2? Po pierwsze są to systemy relacyjnej bazy danych,

w których została zaimplementowana pełna składnia języka SQL. Po drugie zarówno InterBase firmy

Inprise (Borland) i DB2 firmy IBM w wersji Personal Edition są dostępne za darmo. Po trzecie są to w

pełni profesjonalne i popularne systemy, które dodatkowo są łatwe w obsłudze i administrowaniu.

Oba systemy bazy, jak już wspomniałem są dostępne w Internecie za darmo. Na pewno większość

z czytelników wybierze InterBase'a z powodów objętości wersji instalacyjnej. Prawdą jest, że DB2

firmy IBM posiada więcej możliwości, ale jeśli chodzi o zakres interpretowanego języka SQL oba

systemy są sobie równe. Dla osób nie posiadających łącza do Internetu o większej niż przeciętna

przepustowości, InterBase będzie lepszym wyborem.

Dlaczego nie MS Access

Nie chcę umniejszać możliwościom MS Access. W pewnych zastosowaniach, jest to w pełni

funkcjonalny i wystarczający system bazy danych. MS Access został szczelnie obudowany

pomocniczymi narzędziami, które ułatwiają zarządzanie danymi oraz ułatwiają zarządzanie samym

systemem bazy MS Access. Pomimo ze istnieje możliwość „rozmowy" z MS Access za pomocą

języka SQL, jest ona niewygodna do tego stopnia, że staje się nieprzyjemna

i zniechęcająca.

Studiowanie ćwiczeń z InterBase

Aby móc pracować z InterBase, musimy go najpierw zainstalować. Instalacja InterBase została

opisana w rozdziale 13. Tam również znajdziemy informacje o miejscu skąd można skopiować wersję

instalacyjną. Serwer bazy danych InterBase dostępny jest również z większością produktów, narzędzi

programistycznych firmy Inprise (Borland), min: Delphi, JBuilder, C++ Builder. W rozdziale 13.

znajduje się również opis narzędzi InterBase, które umożliwiają na pracę z bazą danych i które

oczywiście umożliwią wykonywanie ćwiczeń. Przed rozpoczęciem studiowania ćwiczeń, ale już po

zainstalowaniu InterBase należy:

1. Stworzyć bazę WYPAUT. Informacje o tym, jak to zrobić znajdziemy w sekcji „Tworzenie bazy

danych w Interbase" w rozdziale 13.

2. Po stworzeniu bazy WYPAUT musimy uruchomić skrypty tworzące i wypełniające danymi tabele

w bazie WYPAUT. Skrypty te można skopiować z serwera ftp wydawnictwa Helion

(ftp://ftp.helion.com.pl/przyklady/cwsql.zip - znajdziesz skrypty dla DB2 i InterBase'a). Skrypty te

znajdują się również na końcu tych ćwiczeń. Zostały one jednak opublikowane dla DB2.

Informacje o tym, jak je dostosować dla InterBase'a znajdziesz w rozdziale 14. w sekcji „Skrypty

tworzące strukturę bazy WYPAUT".

3. Po zainstalowaniu InterBase'a oraz stworzeniu bazy WYPAUT i jej struktury jesteśmy gotowi do

pracy z ćwiczeniami, które polegają na wykonywaniu poleceń SQL.

Arkadiusz Jakubowski – Podstawy SQL – ćwiczenia praktyczne

___________________________________________________________________________________________________

Studiowanie ćwiczeń z DB2

Poniżej zamieszone informacje pozwolą nam na usystematyzowanie czynności, jakie musimy

wykonać, aby móc swobodnie korzystać z ćwiczeń, pracując z systemem DB2. Należy przejść przez

następujące kroki:

1. Musimy zainstalować DB2. Zostało to opisane w rozdziale 10. W tym rozdziale znajdziemy

również informacje o tym, skąd zdobyć kopię instalacji DB2 w wersji 7.1 Personal Edition.

2. Następnie musimy uruchomić menedżera DB2. Do tego celu służy polecenie db2start, które należy

wydać w wierszu poleceń systemu operacyjnego lub z poziomu menu Start | Uruchom. W wersji

DB2 dla Windows 95 lub 98 menedżer DB2 startuje automatycznie. W Windows NT również

może okazać się to niekonieczne, gdy podczas instalacji DB2 wyraźnie zaznaczymy, że menedżer

DB2 ma startować automatycznie podczas startu systemu operacyjnego. Jeżeli posiadamy system

Windows NT, możemy użyć narzędzia Usługi z Panelu sterowania. Tam również możemy

uruchomić menedżera DB2.

3. Po upewnieniu się, że menedżer DB2 został uruchomiony, tworzymy bazę danych WYPAUT

w aplikacji Command Linę Processor. Opis procesu tworzenia bazy WYPAUT znajduje się

w rozdziale 12. Narzędzia DB2 w sekcji „Tworzenie bazy" opisującej narzędzie Command Linę

Processor.

4. Teraz musimy dokonać pewnych ustawień w narzędziu Tools Settings. Musimy określić znak

średnika jako znak oddzielający poszczególne wyrażenia SQL wprowadzane m.in. w aplikacji

Command Center oraz w skryptach tworzących strukturę bazy danych. Więcej informacji na temat

tych ustawień znajdziesz w rozdziale 12. „Narzędzia DB2" w sekcji „Ustawienia narzędzi DB2".

5. Po stworzeniu bazy WYPAUT i ustaleniu znaku średnika jako znaku oddzielającego poszczególne

zapytania w skrypcie, musimy uruchomić skrypty tworzące i wypełniające danymi tabele w bazie

WYPAUT. Skrypty te można skopiować z serwera ftp://ftp.helion.com.pl/przyklady/cwsql.zip.

Skrypty te znajdują się również na końcu tych ćwiczeń. Jeżeli nie mamy dostępu do Intemetu,

należy skrypty przepisać do plików, a następnie je uruchomić. Wykonywanie skryptów zostało

opisane w rozdziale 12. „Narzędzia DB2" w sekcji opisującej narzędzie Command Center.

6. Po wykonaniu powyższych zadań jesteśmy gotowi do pracy z ćwiczeniami, które polegają na

wykonywaniu poleceń SQL.

Zapraszam do ćwiczeń

Uff. Mam nadzieję, że wszyscy przebrną przez powyższe i będą się czuć swobodnie podczas

studiowania tych ćwiczeń. Równie dobrze można zacząć od poznania systemu, jak i narzędzi

wchodzących w skład systemu DB2 lub InterBase. Po zapoznaniu się z nimi i nabraniu pewnej

wprawy w posługiwaniu się nimi, możemy przejść do realizacji zadań wypunktowanych powyżej.

Życzę miłej lektury Autor

Arkadiusz Jakubowski – Podstawy SQL – ćwiczenia praktyczne

___________________________________________________________________________________________________

Rozdział 2. Koncepcja bazy danych

W tym rozdziale przedstawiona zostanie koncepcja bazy danych, jej podstawowe elementy składowe

jak tabele i widoki. Omówione zostaną również typy danych, definiowanie tabel oraz rola

i zastosowanie języka SQL w relacyjnych bazach danych.

Tradycyjne bazy danych

W czasie kiedy komputery nie były wykorzystywane tak powszechnie jak dzisiaj,

informacje były gromadzone na papierze.

Pracownik firmy musiał ręcznie organizować dane. Zapisywał je, wyszukiwał, aktualizował itd.

Dzisiaj, oprócz operacji, które musi wykonać ręcznie, pozostałe wykonuje za pomocą funkcji, które

dostarcza relacyjny system bazy danych.

Rys.2.1.

Relacyjny system bazy danych

Relacyjny system bazy danych przechowuje wszystkie dane w tabelach. Każda tabela zawiera dane na

konkretny temat, np dane o klientach, dane o pracownikach, towarach itp. System bazy danych

zarządza tymi danymi, pozwala m.in. na szybsze ich wyszukanie i zorganizowanie

Za każdym razem gdy potrzebujemy informacji z bazy danych, musimy „zapytać" system bazy

danych w języku, który on rozumie. Tym językiem jest SQL - Structured Qu-ery Language

Arkadiusz Jakubowski – Podstawy SQL – ćwiczenia praktyczne

___________________________________________________________________________________________________

Rys.2.2.

Wydobywanie informacji z tradycyjnej bazy danych oraz z systemu relacyjnej

bazy danych

Do dzisiaj istnieją tzw. tradycyjne bazy danych. Są to bazy informacji, których nośnikiem jest po

prostu papier. Wiele instytucji w tym niestety policja oraz szpitale korzysta do dziś z takich baz.

Scenariusz wydobywania danych w takich instytucjach jest następujący:

 l osoba potrzebująca danych np. przełożony prosi drugą osobę o pewne dane;

 pracownik po otrzymaniu polecenia szuka informacji wśród dokumentów, które zostały złożone

albo w archiwum lub w po prostu w szafie;

 pracownik po zebraniu pewnej ilości segregatorów z danego okresu przegląda je, a następnie

przygotowuje zbiorczy dokument zawierający żądane informacje;

 l po wydobyciu danych i zorganizowaniu ich do odpowiedniej formy wysyła je do przełożonego.

Czas wykonania tych operacji jest różny i zależy od wielkości organizacji, jej struktury,

ilości potrzebnych danych oraz od pracowitości osób je zbierających.

Rys.2.3

W systemie relacyjnej bazy danych wszystkie powyższe operacje sprowadzają się do sformułowania

tego samego pytania o dane ale w formie zrozumiałej dla komputera, a ściślej mówiąc, w formie

zrozumiałej dla systemu bazy danych.

Cała operacja wydobywania danych trwa w tym przypadku znacznie krócej. Jakość tych danych jest

przy tym lepsza.

Arkadiusz Jakubowski – Podstawy SQL – ćwiczenia praktyczne

___________________________________________________________________________________________________

Mamy więcej pewności, że dane są prawdziwe, że ktoś się nie pomylił lub pominął pewną część

danych przy zestawianiu żądanych informacji.

Rys.2.4.

SQL - Strukturalny język zapytań

Język SQL jest wykorzystywany w większości relacyjnych systemów baz danych. SQL jest

zaimplementowany m.in. w takich systemach baz danych, jak: DB2, Oracie, Inter-Base, MySQL,

dBase, Paradox. Składnia języka SQL dzieli się na trzy typy:

 język definiowania struktur danych - DDL (Data Definition Language);

 R język do wybierania i manipulowania danymi - DML (Data Manipulation Language);

 l język do zapewniania bezpieczeństwa dostępu do danych - DCL (Data Control Language).

Rys.2.5.

Składnia języka SQL wchodząca w skład języka DDL jest używana przez administratorów systemu

relacyjnej bazy danych w celu utrzymania struktury bazy danych, obiektów bazy danych takich jak

m.in. tabele.

Język DCL jest używany przez administratorów do zapewnienia bezpieczeństwa dostępu do danych,

m.in. do nadawania uprawnień do danych.

Język DML jest używany przez wszystkich użytkowników, którzy mają dostęp do bazy danych. Za

pomocą tego typu składni języka SQL użytkownicy mogą otrzymywać, zmieniać dane, dodawać nowe

itp.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: