Notatka z książki:
Władysław Zaczyński:
Praca badawcza nauczyciela.
Wydawnictwo szkolne i pedagogiczne, Poznań 1976.
Magdalena Ciesielska
Przyroda i informatyka
Rok I
Kościan
Rozdział l. Wstęp do badań pedagogicznych
§ Co to jest badanie naukowe?
§ Badanie naukowe jest celowym, obiektywnym, dokładnym i wyczerpującym poznawaniem wycinka rzeczywistości. Wynikiem badania jest określony obraz badanej rzeczywistości. W badaniu należy przestrzegać rygorystycznych szeregów warunków metodologicznych, które chronią nas przed subiektywnym postrzeganiem rzeczywistości Eliminacja działań czynnika subiektywnego zachodzi poprzez stosowania metod poznawania.
§ Etapy badania naukowego
ü Gromadzenie materiału faktograficznego
ü Analiza i synteza danych
ü Sprawdzanie poprawności wniosków
§ Nauka jest systemem prawdziwych społecznie wypracowanych sądów o rzeczywistości.
§ Co bada pedagogika?
§ Pedagogika zajmuje się wykrywaniem związków i zależności miedzy składnikami procesu wychowania w celu formułowania praktycznych wskazań, co do wyboru metod treści i środków wychowawczych.
§ Udział nauczycieli w badaniach pedagogicznych
§ W celu poszerzania wiedzy pedagogicznej należy badać doświadczenia przodujących nauczycieli.
§ Formy badań pedagogicznych
ü Prowadzony przez nauczyciela proces opiekuńczo-wychowawczy
ü Badania gdzie praktyk staje się badaczem
ü Badania gdzie nowator staje się badaczem
§ Co to jest metoda badań pedagogicznych?
§ Metoda- okreslone sposoby poznawania wybranego wycinka rzeczywistości, które cechują się tym ze są
ü Celowe
ü Planowe
ü Obiektywne
ü Dokładne
ü Wyczerpujące
§ Metoda musi być dostosowana do przedmiotu badań
§ Najważniejsze metody
ü Obserwacja
ü Eksperyment pedagogiczny
ü Testy pedagogiczne
ü Metody socjograficzne
* Wywiad
* Ankieta
ü Socjometria
ü Metody statystyczne
§ Cechy sposobów badania naukowego
ü Stosowanie środków pomocniczych, ułatwiających poznawanie danej rzeczywistości
ü Stosowanie równocześnie rożnych metod wzajemnie się uzupełniających
ü Badanie jest zawsze notowane
ü W badaniu kierujemy się hipotezami roboczymi.
Rozdział 2. Etapy badania naukowego
§ Etap sytuacji problemowej
§ Postawienie sobie pytania- problemu
§ Określenie charakteru problemu
§ Etap formułowania problemu
§ Słowne sformułowanie dostrzeżonych trudności
§ Pogłębiona i szczegółowa analiza problemu
§ Wyznaczenie zmiennych (grup czynników)
ü Zmienne związane z osoba nauczyciela
ü Zmienne ucznia i środowiska
ü Zmienne procesu dydaktycznego
§ Etap formułowania hipotezy roboczej
§ Hipoteza robocza jest założeniem przypuszczalnych zależności, jakie zachodzą między wybranymi zmiennymi
§ W hipotezie zawarte SA wszystkie elementy procesu badawczego
§ Oznaczony jest przedmiot i podmiot
§ Sposób i etapy postępowania ucznia oraz rodzaje czynności wykonywanych.
§ Etap przewidywania skutków (etap rozumowania)
§ Jest to etap wstępnej weryfikacji hipotezy (wewnętrzna)
§ Szukania zgodności przewidywanych skutków z jej znanymi i stwierdzonymi faktami nauki
§ . Etap wersyfikacji hipotezy roboczej
§ Jest to badanie sugerowanego przez hipotezę wycinka rzeczywistości i konfrontowaniem uzyskanych rezultatów badania z przewidywanymi wynikającymi z założenia roboczego.
§ Wskazane jest stworzenie pisemnego planu badań, będący szczeblowym rozwinięciem badanej hipotezy roboczej.
ü Bliższe określenie badanej populacji,
ü Oznaczenie treści, na których mają być realizowane badania,
ü Ustalenie koniecznego i możliwego czasu badań,
ü Zdefiniowanie i scharakteryzowanie tych zjawisk, które mają być przedmiotem naszej szczegółowej badawczej uwagi,
ü Wybór i opisanie metody badania. Przy wyborze metody kierujemy się następującymi kryteriami:
* Przedmiotem badań,
* Celem badań
* Znajomością metod i technik badania przez badacza,
* Moralnymi granicami,
§ Realizacja badań
ü Badania próbne –wszystko podlega sprawdzeniu i uzupełnieniu. Nie może być przeprowadzona na grupie pierwotnie przeznaczonej do badań
ü Badanie zasadnicze – przebiega ściśle według ustalonego planu. W trakcie gromadzenia materiału spełnione muszą być określone warunki:
* Subiektywne, podmiotowe (badanie musi stać się pasją badacza),
* Obiektywne, przedmiotowe(badacz musi być bezstronnym obserwatorem rzeczywistości)
§ Sprawdzenie słuszności rozwiązań
§ Na tym etapie wykluczamy możliwość pomyłek i błędów fazy poprzedniej.
§ Kontrola może być jakościowa lub ilościowa, zależnie od tego, czy dane można policzyć i zmierzyć czy tylko opisać.
§ Kontrola jakościowa wyników
§ Polega na grupowaniu danych według pewnych cech dających się opisać i jednocześnie odróżnić od danych o innych cechach. Taka wspólną dla zbioru rzeczy i procesów cechą nazywamy w logice cechą konstytutywną.
§ Obowiązują tutaj zasady logiczne:
ü Ścisłego i poprawnego definiowanie przypadków dla ich wzajemnego zróżnicowania,
ü Klasyfikacji- adekwatności i rozłączności podziałów
§ Kontrola ilościowa wyników
§ Przez fakt wprowadzenia do niej operacji matematycznej zyskuje walor obiektywnej i ścisłej.
§ Etap wnioskowania końcowego
§ Wykorzystanie danych do tworzenia uogólnień teoretycznych, bądź formułowania wniosków w postaci wskazań praktycznych.
§ Posługujemy się indukcją, czyli rozumowaniem uogólniającym.
§ Zastosowanie statystyki matematycznej, który podnosi walor poznawczy sposobów rozpoznawania rzeczywistości.
§ Schemat koncepcji badań
§ Koncepcja jest tym dokumentem, który przekłada się właściwemu organowi administracji szkolnej i instytucji sprawującej opiekę naukową,
§ Elementy składowe koncepcji
ü Temat badań
ü Cel badań
ü Analiza literatury
ü Problemy do badania
ü Hipoteza robocza
ü Organizacja i metody badań
ü Spodziewane wyniki
§ Aby uniknąć daremnych trudów badawczych zaleca się pisanego przygotowania każdego etapu badania
§ Należy przedyskutować własne pomysły z ludźmi biegłymi w danej dziedzinie
§ Opis wyników badań
§ Badanie naukowe staje się społecznie doniosłym faktem z chwilą jego opisania
§ Opis jest rygorystycznie przemyślana i uporządkowana „relacja” pisemną z przebiegu badań i uzyskanych w nim wyników wraz z wnioskami
§ Zasady pisarstwa naukowego
ü Zasada obiektywności i rzetelności opisu badań
* W opisie zawarty ma być obraz samych badań i badanej rzeczywistości wolny od subiektywnych zniekształceń
ü Zasada dostatecznego uzasadnienia twierdzeń
* Zdania powinny być tak formułowane żeby czytelnik bez trudu odróżnił twierdzenia pewne od tych twierdzeń, które nie legitymują się jeszcze, co najmniej dostatecznym uzasadnieniem.
ü Zasada ścisłości i dokładności
* Do opisu nie wolno wprowadzać terminów potocznym w znaczeniu niejasnym i niewyraźnym.
ü Zasada strukturalizacji opisu badań
*...
AGA.CZARNA10