1998 r. DRĄŻCZYK - Nowe zasady i założenia logistyki NATO w.doc

1

AKADEMIA    OBRONY   NARODOWEJ

WYDZIAŁ WOJSK LOTNICZYCH I OP

KATEDRA LOGISYKI WLOP

Do użytku służbowego

                                                                     Egz. Nr....

             Płk dr inż. Wojciech DRĄŻCZYK

NOWE ZASADY I ZAŁOŻENIA LOGISTYKI NATO

W ASPEKCIE ZABEZPIECZENIA SIŁ POWIETRZNYCH

_________ _________________________________________________________

WARSZAWA                                                                        1998

Niniejszy skrypt na wniosek Komisji Przyjęcia Wydziału WLOP w składzie:

przewodniczący: płk dr inż. Bogdan ZDRODOWSKI

      członkowie: płk pil. dr hab. Stanisław ZAJAS

                        płk dr inż. Zbigniew MORDARSKI

jest zalecany do kształcenia.

SPIS TREŚCI

WSTĘP

.

W ostatnim okresie zauważalny jest gwałtowny wzrost wymagań wobec działalności logistycznej NATO, przede wszystkim w zakresie zabezpieczenia logistycznego wojsk podczas działań bojowych. Spowodowane jest to szerokim udziałem sił NATO w działaniach nie wynikających z artykułu 5 Traktatu Waszyngtońskiego, tj. w różnego rodzaju misjach pod egidą ONZ oraz OBWE czy likwidacji skutków klęsk żywiołowych, a także koniecznością uwzględnienia uczestnictwa w nich wojsk państw nie będących sygnatariuszami Sojuszu.

Początkiem nowego spojrzenia na zagadnienia zabezpieczenia logistycznego sił NATO było przyjęcie w 1994 roku nowej strategicznej doktryny Sojuszu, w tym nowej struktury wojsk. Kolejne lata dostarczyły następnych doświadczeń, które wymusiły dalsze modyfikacje doktrynalne, przejawiające się przede wszystkim w zwiększeniu stopnia wielonarodowości sił NATO oraz potrzebie wydzielania części sił Sojuszu do wykonywania określonych zadań. 

Z tych też względów, mimo oficjalnie opublikowanych w  1994 roku nowych zasad i założeń NATO w zakresie logistyki wojskowej, w końcu ubiegłego roku ukazała się kolejna, zmodyfikowana i poszerzona o kolejne ustalenia, trzecia już edycja „Podręcznika logistycznego NATO”. Zawiera ona min. podstawowe dla działalności logistycznej zasady i założenia, różniące się niekiedy poważnie od poprzednich ustaleń w tym zakresie.

              Prezentowany materiał zawiera najnowsze założenia koncepcyjne już wielonarodowego zabezpieczenia logistycznego sił NATO, w tym sił powietrznych, mimo dalej trwających prac nad opracowaniem ich pełnej, oficjalnej „doktryny logistycznej”. Jest on jak gdyby uaktualniającym aneksem do opublikowanego w ubiegłym roku opracowania teoretycznego z zakresu podstaw logistyki sił powietrznych NATO[1]. Opracowanie i opublikowanie niniejszego materiału było potrzebą chwili, zarówno ze względu na wymogi dydaktyki Wydziału WLOP AON, jak i prowadzonych prac naukowo-badawczych z zakresu logistyki NATO. 

Opracowanie składa się z dwóch rozdziałów.

W pierwszym, omówiono pojęcie oraz zakres przedmiotowy logistyki NATO, a także etapy i funkcje działalności logistycznej oraz miejsce zabezpieczenia logistycznego w ogólnej działalności wojsk Sojuszu. W stosunku do opracowania ubiegłorocznego, uściślone jest  samo pojęcie „logistyka”, w którym min. jednoznacznie umiejscowiono przedsięwzięcia zabezpieczenia medycznego. Szczególnie istotnym jest poważne zwiększenie ilości „funkcji logistyki”, w których duży nacisk położony jest obecnie na problemy ekonomiki działań i zagadnienia budżetowo - finansowe.

W drugim rozdziale, jako swoiste wprowadzenie, omówiono zasadnicze aspekty nowej doktryny strategicznej NATO, które bezpośrednio określają wymogi wobec zabezpieczenia logistycznego. Treści te, pozwolą, jak się wydaje, na uzasadnienie prezentowanych dalej, również nowych, zasad i głównych założeń oraz wariantów organizacyjnych działalności logistycznej w NATO.

Ostatni podrozdział zawiera najnowsze założenia koncepcyjne tzw. „wielonarodowej logistyk sił powietrznych”.

1. PODSTAWOWE POJĘCIA, DEFINICJE ORAZ KLASYFIKACJE

              Rozdział ten stanowi teoretyczną bazę pojęciową z zakresu ogólnej teorii logistyki NATO, odnoszącej się również do logistyki sił powietrznych.        

Przedstawione treści nie są zwykłą wykładnią poglądów NATO, gdyż odnoszą się do naszej terminologii, definicji i klasyfikacji. Podejście takie powinno lepiej uwidocznić specyfikę teorii NATO w zakresie logistyki i działalności logistycznej.

      1.1. Pojęcie oraz zakres przedmiotowy logistyki

              Wielce znaczącym jest fakt, że w teorii logistyki NATO nie odróżnia się pojęć „logistyka” oraz „logistyka wojskowa”. Należy więc pamiętać, że termin „logistic(s)” oznacza zarówno jedno jak i drugie nasze pojęcie i jest używany min. w obu tych znaczeniach.

Kolejnym zagadnieniem jest odpowiednik naszego pojęcia „działalność  logistyczna/ działania logistyczne[2], rozumiane jako wszechstronna realizacja  (kierowanie i wykonawstwo) specjalistycznych zadań logistycznych. W materiałach NATO, szczególnie o charakterze ogólnym,  można spotkać określenie „logistic(s) activity”. Potwierdza to niejako słuszność Katedry Logistyki Wydziału WLOP AON w promowaniu  tego terminu.

Przedsięwzięcia  z zakresu logistyki, tj. nasze „zabezpieczenie logistyczne” posiada również  angielski odpowiednik „logistic support” , a niekiedy jest określane terminem „logistics assistance”. W pojęciach NATO nie można natomiast spotkać oddzielnego terminu dla naszego „wsparcia logistycznego”[3], co od kilku już lat budzi niepotrzebnie, różne interpretacje i kontrowersje, a jest prostą konsekwencją powszechnej wieloznaczeniowości słownictwa angielskiego. Należy więc pamiętać, że zarówno „zabezpieczenie logistyczne” jak i „wsparcie logistyczne” określane są po angielsku terminem „logistic support”. Zazwyczaj jednak, wszelką aktywność w zakresie logistyki  określa się, wieloznacznym jak widać, terminem „logistic(s)”.

                            Jak już wspomniano, w NATO wiadomym jest, że w szeregu krajach funkcjonuje wiele definicji logistyki, które w rożny sposób określają jej współzależności ze  strategią,sztuką operacyjną, taktyką oraz przemieszczeniem (manewrem) i zabezpieczeniem medycznym wojsk, a także sferą  produkcji zasobów/środków logistycznych. Rozbieżności te odnoszą się także do spraw zasadniczych, tj. do teorii oraz praktyki  organizacyjno-funkcjonalnej logistyki. Jednakże, mimo to, w NATO uzgodniono i ustalono jedną, wspólną definicję logistyki, którą przedstawiono min.  w „Słowniku Terminów i Definicji NATO” (AAP-6):             

              LOGISTYKA (logistics) to nauka (science) o przygotowaniu, tj. planowaniu i organizowaniu (planning) oraz wykonawstwie zadań przemieszczania (movement) oraz utrzymywania i odtwarzania zdolności bojowej wojsk (maintenance of forces).

W najszerszym znaczeniu tego pojęcia, to te aspekty działań militarnych, które obejmują:

1. Projektowanie (design) i doskonalenie, rozwój (development); pozyskiwanie (acquisition, magazynowanie (storage) i przechowywanie; transportowanie (transport); rozdział (distribution); utrzymywanie i odtwarzanie zdolności użytkowej (maintenance); ewakuację (evacuation) oraz wycofywanie z eksploatacji, w tym niszczenie (disposition) wszelkich środków zaopatrzenia (materiel)[4];

2. Przewozy (transport) stanów osobowych (of personnel);

3. Pozyskiwanie lub budowa (acquisition or construction); utrzymywanie lub odtwarzanie gotowości użytkowej (maintenance); użytkowanie (operation) wszelkiego rodzaju i typu obiektów i urządzeń infrastruktury (facilities);

4. Pozyskiwanie (acquisition) oraz świadczenie (furnishing) usług socjalno-bytowych stanom osobowym (services).

      5. Zabezpieczenie medyczne.

      1.2. Etapy działalności logistycznej

              Proces zapewniania wojskom środków logistycznych aż do zakończenia ich eksploatacji (materiel  live cycle), obejmuje dwa, zasadnicze etapy.  

Są to: „etap  produkcji/pozyskiwania środków/zasobów logistycznych [5]”, tzw. „production logistics”[6]oraz „etap  eksploatacji środków logistycznych”, tzw. „consumer logistics”.[7]

Etapy te, rozdziela bardzo charakterystyczne przedsięwzięcie, tj. „przekazanie środków/ zasobów logistycznych do eksploatacji”  (consumer reception of initial products) na które składają się środki zaopatrzenia (materiel) oraz obiekty i urządzenia infrastruktury (facilities).

W proces ten, zaangażowane są również  cywilne, szeroko rozumiane,  zasoby logistyczne, a wyróżniane oddzielnie od powyższych „etapów”. Prezentowana poniżej klasyfikacja i charakterystyka poszczególnych etapów działalności logistycznej jest w powszechnym użyciu w  NATO oraz zyskała ogólną akceptację.

A.     ETAP   PRODUKCJI/POZYSKIWANIA  ŚRODKÓW/ZASOBÓW  LOGISTYCZNYCH

(Production/Acquisition Logistics).

              Ta część  działań logistycznych polega na realizacji: prac badawczych (research); projektowych (design); rozwojowych (development); produkcji (manufacture) i uzyskiwaniu akceptacji (acceptance) wytwarzanych, wszelkich  śodków zaopatrzenia oraz obiektów i urządzeń infrastruktury (materiel) przez przyszłych użytkowników. Przedsięwzięcia te wiążą się z: określaniem wymogów standaryzacji (standarization) i interoperacyjności  (interoperability);  zawieraniem/kontraktowaniem umów produkcyjnych (contracting); zapewnianiem wymaganej jakości produktów (quality assurance); określaniem asortymentów i ilości części zapasowych (procurement of spares); prowadzeniem analiz niezawodności i defektywności (reliability and defect analisis); określaniem wymogów/standardów bezpieczeństwa (safety standards) wyposażenia (equipment); określaniem specyfikacji i procedur produkcyjnych (specifications and production processes); weryfikacją i testowaniem (trials and testing), łącznie z zapewnieniem niezbędnych urządzeń do ich przeprowadzenia (including provision of necessary facitilities); kodyfikację  (codification); opracowanie instrukcji użytkowania (equipment documentation); określanie  możliwości różnego zastosowania (configuration control) oraz modyfikacji (modifications).                

B.              ETAP EKSPLOATACJI ŚRODKÓW LOGISTYCZNYCH

(Consumer/Operational  Logistics).

                            Ta ...