12
Załącznik 4. Przykładowy proces pielęgnowania pacjenta z nadciśnieniem tętniczym.
Problemy pielęgnacyjne (diagnoza), cel i plan opieki.
Problem/ diagnoza Cel Plan opieki
1.Proplem i diagnoza
Ból o charakterze
napadowym w
odcinku
piersiowym
kręgosłupa
promieniujący do
klatki piersiowej
Cel:
Złagodzenie bólu
Plan opieki:
· Monitorowanie parametrów życiowych
· Zapewnienie ciszy i spokoju
· Ograniczenie wysiłku fizycznego
· Leki p/ bólowe (Majamil) na zlecenie lekarza
· Nacieranie pleców maścią z dodatkiem leku p/ bólowego
(Venoruton)
2. Niepokój
związany z
hospitalizacją
Zminimalizowanie
napięcia
emocjonalnego,
likwidacja niepokoju
· Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa
· Pomoc w adaptacji do warunków szpitalnych
· Nawiązanie kontaktu z pacjentem
· Szczere informacje, wyjaśnienia
· Ograniczyć ilość osób przebywających na sali
· Organizacja czasu wolnego
3. Nadmierna
potliwość
Utrzymanie ciała w
czystości
· Toaleta całego ciała przynajmniej 2 razy dziennie
· Zmiana bielizny osobistej, pościelowej
· Zapewnienie bielizny osobistej luźnej, przewiewnej, z
naturalnych włókien
· Zapewnienie płynów do picia
· Zapewnienie mikroklimatu sali– wilgotność 50-70%,
temperatura 17-20°C
· Prowadzenie bilansu wodnego
4. Brak motywacji
do zaprzestania
palenia i
ograniczenia
spożycia alkoholu
Zmobilizowanie
chorego do
całkowitej
rezygnacji z
nałogów
· Ocena poziomu wiedzy chorego na temat szkodliwości
nikotyny
· Edukacja w zakresie negatywnego wpływu palenia papierosów
na układ krążenia i cały organizm
· Zapoznanie z możliwościami stosowania środków
ułatwiających rzucenie palenia: plastry , akupunktura
5. Otyłość
stanowiąca
zagrożenie
wystąpienia
powikłań
Zmniejszenie masy
ciała
· Edukacja na temat wpływu nadmiernej masy ciała na
funkcjonowanie poszczególnych narządów i układów
· Przedstawienie zasad stosowania diety niskotłuszczowej
· Wykazanie pozytywnych skutków zmniejszenia masy ciała
· Nauczanie dokonywania pomiaru BMI
· Zachęcanie do codziennej kontroli masy ciała
· Edukacja z zakresu zasad prawidłowego odżywiania
6. Całkowity brak
ruchu
Aktywizacja
chorego
· Zapoznanie z pozytywnym wpływem ruchu na funkcjonowanie
organizmu
· Przedstawienie zestawu ćwiczeń nie pochłaniających zbyt dużo
czasu
· Mobilizowanie do codziennych spacerów, korzystania z basenu
7. Brak wiedzy o
chorobie i skutkach
jej lekceważenia
Uzyskanie szerszej
wiedzy na temat
choroby
· Edukacja w zakresie przyczyny, objawów i następstw
nadciśnienia
· Zapoznanie z czynnikami ryzyka zawału i udaru mózgu,
rozpoznania objawów zwiastujących
· Przedstawienie pozytywnego wpływu obniżenia masy ciała,
aktywności fizycznej na spadek ciśnienia tętniczego
· Przekazanie informacji na temat zasad farmakoterapii w
leczeniu nadciśnienia
· Nauka dokonywania samodzielnego pomiaru RR i
prowadzenia karty obserwacyjnej w domu
13
Realizacja zaplanowanych działań
Problem Realizacja zaplanowanych działań
odcinku piersiowym
kręgosłupa,
Pacjent ma założoną kartę obserwacyjną, pomiary podstawowych parametrów
życiowych dokonywane są nadal 4x dziennie. Otrzymuje zgodnie z kartą zleceń lek p/
bólowy Majamil 2x dziennie. Zalecono również stosowanie żelu z dodatkiem leku p/
bólowego (Venoruton) – zabieg nacierania nim pleców wykonuje partnerka pacjenta 2x
dziennie. Pacjenta pouczono o konieczności ograniczenia wysiłku a w późniejszym
okresie zakazie uprawiania sportów wyczynowych czy ćwiczeń statycznych.
Niepokój związany z
Stała obecność przy chorym jego partnerki i personelu zmniejszyła lęk. Każdorazowo
uzyskuje pełną informację na temat planowanych działań pielęgnacyjnych,
diagnostycznych i terapeutycznych. Pacjent został poinformowany o regulaminie
szpitala, zapoznany z topografią oddziału, poznał prawa pacjenta. W przypadku
jakichkolwiek wątpliwości personel jest do jego dyspozycji. Pacjenta umieszczono na
sali 2 – osobowej celem zapewnienia spokoju, ciszy, możliwości wypoczynku.
Nadmierna potliwość Pacjent korzysta z natrysku 2 x dziennie. Zalecono również wietrzenie sali i stosowanie
bielizny bawełnianej. Chory ma założony bilans płynów, w którym uwzględnia się
również utratę płynów przez skórę. Pacjent wypija około 2l płynów/ na dobę (woda
niegazowana).
Brak motywacji do
zaprzestania palenia i
ograniczenia spożycia
alkoholu
W rozwiązaniu problemu skupiono się tu głównie na edukacji chorego. Zapoznano
pacjenta z negatywnym wpływem nikotyny na układ krążenia, zwłaszcza z jej
właściwościami podwyższania ciśnienia tętniczego krwi. Przedstawiono choremu
możliwości zastosowania środków wspomagających zaprzestanie palenia, tych które nie
mają w ogóle lub mają niewielki wpływ na ciśnienie tętnicze np. gumy Nicorette, plastry
NiQuitin w małych dawkach. Przedstawiono możliwość zastosowania akupunktury jako
zabiegu pomagającego w pozbyciu się nałogu. Pacjent otrzymał broszury i ulotki
przestawiającego korzyści zaprzestania palenia a także propozycję planu rzucenia
palenia „Zdecydowanie nie palić”. Chorego pouczono również o wpływie alkoholu nie
tylko na wzrost ciśnienia ale także o tym, że jego eliminacja powoduje znaczący spadek
RR o 5 – 10 mmHg i ułatwia obniżenie masy ciała (1g czystego alkoholu to 7 kcal
natomiast 1 g cukru to 5 kcal).
Otyłość stanowiąca
wystąpienia powikłań
Pacjenta zapoznano z wpływem otyłości na organizm, z chorobami jakie stanowią
konsekwencję nadmiernej masy ciała, w tym: cukrzyca typu II, nadciśnienie tętnicze,
hiperlipidemia, udar mózgu, niewydolność serca, choroba wieńcowa, kamica pęcherzyka
żółciowego, zmiany zwyrodnieniowe stawów, nowotwory, zaburzenia oddychania w
czasie snu, żylaki kończyn dolnych, zespół polimetaboliczny. Przedstawiono propozycję
diety stworzoną indywidualnie dla niego z uwzględnieniem produktów, które lubi
(zalecenia dołączono do karty zaleceń pielęgniarskich). Choremu zaproponowano
również konsultację z lekarzem w kwestii dotyczącej możliwości stosowania preparatów,
które posiadają udowodnioną skuteczność w leczeniu otyłości (Orlistat i Sibutramina).
Pacjenta edukowano również w zakresie samodzielnego obliczania wskaźnika masy ciała
(BMI) = masa ciała w kg / (wzrost)2 w m 2 i interpretacji wyników – otrzymał ulotkę
dołączoną do karty zaleceń pielęgniarskich).
Całkowity brak ruchu Chorego zapoznano z ogromnym znaczeniem ruchu zwłaszcza przy leczeniu
nadciśnienia i otyłości ( utrata energii, wyrównanie zaburzeń metabolicznych,
zapobieganiu efektowi jo – jo przy odchudzaniu). Pacjentowi zaproponowano zestaw
ćwiczeń głownie dynamicznych takich jak jazda na rowerze, codzienny 15 minutowy
marsz oraz pływanie. Ćwiczenia, których nie powinien wykonywać mają charakter
statyczny np. podnoszenie ciężarów, czy inne ćwiczenia siłowe lub charakter
wyczynowy. Chorego pouczono iż wysiłek fizyczny powinien być stopniowany,
rozpoczynać je należy od minimalnej dawki 30 – 45 min 3 razy w tygodniu.
Brak wiedzy o
Pacjenta edukowano w zakresie przyczyn, objawów i następstw nadciśnienia.
Wskazywano istne znaczenie systematycznego stosowania zleconych leków przy
jednoczesnym wzroście aktywności fizycznej, zaprzestaniu palenia i picia alkoholu i
konieczności absolutnego stosowania diety ze zmniejszona zawartością soli
(zaproponowano działania mające na celu obniżenie ilości soli w diecie – załącznik
zaleceń pielęgniarskich). Chorego przeszkolono również w temacie zasad i umiejętności
samodzielnego pomiaru RR ( pomiar po odpoczynku w pozycji leżącej, ręka z
podpartym łokciem, ramię na wysokości serca, dolny brzeg mankietu zawsze 2-3 cm
powyżej zgięcia łokciowego, pomiaru dokonywać 1 x dobę i zawsze w sytuacji złego
samopoczucia) oraz interpretacji wyników i konieczności prowadzenia dzienniczka
14
obserwacji ciśnienia tętniczego.
Ocena i wnioski do dalszej pielęgnacji.
Zaplanowanie procesu pielęgnowania i postępowanie według niego pozwala na wykonanie planu
opieki z większą precyzją. W wyniku podjętych działań pielęgnacyjnych i edukacyjnych stan zdrowia
Pana Cezarego poprawił się. Dolegliwości bólowe ustąpiły całkowicie. Obecnie chory
przygotowywany jest do wypisu ze szpitala. Zabiegi pielęgnacyjne wykonywano szybko, sprawnie tak
aby pacjent mógł jak najwięcej czasu odpoczywać. Niepokój i lęk związany z faktem hospitalizacji
ustąpił. Wyjaśniono choremu istotę choroby, pacjent stał się aktywnym członkiem zespołu
terapeutycznego. Edukacja z zakresu walki z otyłością, możliwości zaprzestania palenia spotkała się z
ogromnym zainteresowaniem pacjenta. Już podczas pobytu w szpitalu chory zminimalizował ilość
wypalanych papierosów i bez zastrzeżeń stosował się do zaleceń dietetycznych oferowanych przez
szpital. Nie bez znaczenia jest również ogromna motywacja do zmniejszenia masy ciała poprzez
stosowanie ćwiczeń dynamicznych. W trakcie pobytu w szpitalu pacjent nauczył się pomiaru
wskaźnika masy ciała ciśnienia tętniczego.
Wykazuje większą świadomość związaną z niebezpiecznymi następstwami nadciśnienia i otyłości.
Jest w pełni świadom zagrożeń. W pełni zdolny do samoopieki. Dodatkowo uzyskuje wsparcie ze
strony partnerki życiowej, która aktywnie uczestniczyła w całym procesie edukacji.
Wskazówki do samoopieki.
1. Zalecenia dietetyczne
1. Ograniczenie spożycia soli poniżej 6g/ dobę poprzez:
· nie dosalanie potraw,
· jedzenie chleba ze zmniejszoną zawartością soli,
· zastąpienie soli kuchennej przyprawami (wszystkie suszone zioła, chrzan, curry, przecier
pomidorowy).
· Sól zawierają: woda morska, mieszanki warzywne, kostki rosołowe, ekstrakty sosów, musztarda,
ketchup, maggi, majonez, sosy do przyprawiania potraw
· Wszystkie świeże potrawy zawierają znikome ilości soli: 100mg sodu zawiera- 1300g świeżych
pomidorów, 125 g świeżej ryby, 2500 g suszonych warzyw strączkowych, 160 g surowego mięsa
wieprzowego, 135 g surowego steku, 200 ml mleka. Mniej niż 100 g sodu znajduje się w : 3100 g
surowych ziemniaków, 4700 g orzeszków ziemnych w łuskach, 5000 g świeżych warzyw.
· Konserwy i dania gotowe zawierają bardzo dużo soli
2. Dieta w nadciśnieniu
· Zalecenia energetyczne dla osób pracujących: 1700 kcal dziennie
15
· Białko podaje się w granicach normy fizjologicznej jednak nie mniej niż 1g na 1 kg należnej wagi
ciała. Połowa ilości białka powinna pochodzić z produktów pochodzenia zwierzęcego: mleko,
twaróg, chude mięso, białko kurzego jaja.
· Ogólna ilość tłuszczu nie powinna przekraczać 20 – 25 % dobowego zapotrzebowania
energetycznego. Polecany jest olej sojowy, słonecznikowy, tłuszcz z ryb morskich.
· Zapotrzebowanie energetyczne pokrywają węglowodany.
· Zaleca się spożywanie zwiększonej ilości składników mineralnych i witamin, szczególnie
witaminy C, z powodu stosowania leku o działaniu moczopędnym: owoce jagodowe, cytrusowe,
owoce dzikiej róży, kwaśne jabłka, pomidory, chrzan, zieloną pietruszkę.
· Produkty p/ wskazane: mocna, pita w dużych ilościach kawa, mocna herbata, alkohol, potrawy
smażone, ostre i pikantne, tłuste zupy i sosy, konserwy, żółte sery, pakowane wędliny.
· Produkty zalecane: warzywa i owoce, chude mięsa cielęcina, ryby, kura, wołowina, ryż, kasze,
· Posiłki należy spożywać częściej ale w mniejszych ilościach 4 – 5 razy dziennie, ostatni posiłek 2
– 3 godziny przed snem.
· Potrawy gotowane na wodzie i na parze, duszone bez tłuszczu, pieczone w folii lub pergaminie,
bez dodatku soli
· Jadłospis: śniadanie – płatki owsiane na mleku, pasta z twarogu z pomidorami, sok z czarnej
porzeczki; II śniadanie – jabłko; obiad – zupa szpinakowa z grzankami, pieczona w folii
aluminiowej rolada z mięsa z jarzynami, ćwikła, ziemniaki puree, surówka owocowa;
podwieczorek – galaretka owocowa; kolacja – pulpety z kaszy manny, surówka warzywna, napój
z dzikiej róży.
Program rzucenia palenia „Zdecydowanie nie palić”
· Wybierz konkretny dzień, w którym przestaniesz palić i trzymaj się go, stwórz listę powodów dla
których to robisz
· Wyrzuć z domu, samochodu i miejsca pracy wszystkie papierosy, popielniczki, zapalniczki i
wszystkie inne rzeczy, które kojarzą ci się z paleniem
· Powiedz swojej rodzinie i przyjaciołom, że rzucasz palenie
· Spróbuj znaleźć przyjaciela lub członka rodziny, który rzuciłby palenie razem z tobą
· Bądź przygotowany na sytuacje, w których odczujesz największą ochotę na papierosa i staraj się
ich unikać. Jeżeli nie możesz zaplanuj wcześniej co zrobisz zamiast zapalenia papierosa
· Zacznij ćwiczyć
· Przypominaj sobie ciągle dlaczego rzucasz palenie
· Pamiętaj, ze rzucenie palenia jest trudne ale z czasem jest coraz łatwiej
· Mierz swoje sukcesy każdego dnia i o każdej porze
· Nagradzaj siebie
16
Kontrola ciśnienia tętniczego krwi 1 x na dobę, prowadzenie dzienniczka
Pomiar BMI 1 raz w miesiącu lub 1 x w tygodniu kontrola masy ciała
Aktywność fizyczna
· Codziennie 20 minutowy marsz
· 2 razy w tygodniu pływanie lub jazda na rowerze
· przerwy w pracy wykorzystane na spacer
sysl