Wybory parlamentarne i prezydenckie(1).doc

Wybory parlamentarne

1989

1991

1993

1997

2001

Wybory czerwcowe, Wybory kontraktowe

Wybory do Sejmu X kadencji

Sejm kontraktowy był efektem porozumienia kończącego obrady Okrągłego Stołu.

35% miejsc (161 mandatów) było obsadzanych w wolnych wyborach, reszta (w tym 35 miejsc z listy krajowej) była zagwarantowana dla PZPR i partii sojuszniczych (ZSL, SD oraz trzech stronnictw katolickich)

I tura: 4 czerwca

Wyniki: Zdecydowane zwycięstwo „Solidarności”.

160/161 mandatów do Sejmu

Koalicja rządowa: 3 mandaty do Sejmu.

Frekwencja: 62,7%

II tura: 18 czerwca

Opozycja uzyskała 1 brakujący mandat do Sejmu i 7 do Senatu.

Frekwencja: 25%

Wybory do Senatu I kadencji

Wybory do Senatu miały być całkowicie wolne i demokratyczne.

Wyniki I tury:

92/100 mandatów dla opozycji

Wyniki II tury:

7 mandatów dla opozycji

Rząd

Na czele pierwszego niekomunistycznego rządu stanął Mazowiecki.

Od ’90 – J. K. Kielecki (KLD)

Pierwsze całkowicie wolne wybory w powojennej Polsce.

Termin: 27 października

Wybory do Sejmu I kadencji

Ordynacja: proporcjonalna

Progi wyborcze: brak

Metoda: Hare-Niemeyera

Okręgi wyborcze: 391 mandatów z 37 okręgów, 69 mandatów z listy krajowej. Okręgi duże, 7-17 mandatów.

Listy zblokowane*

Wyniki (najważniejsze):

UD 12,32%

SLD 11.99%

PSL 9,22%

WAK 8,98%

PC 8,71%

KLD 7,49%

NSZZ „S” 5,95%

Frekwencja: 43,20%

Wybory do Senatu II kadencji

Ordynacja: większościowa, większość względna

Okręgi: województwa, 2-3 senatorów na województwo

Wyniki (najważniejsze):

UD , NSZZ „S”, WAK, Porozumienie Obywatelskie Centrum, PSL – Sojusz Programowy, KLD, Porozumienie Ludowe, SLD, KPN, PCD

Frekwencja: 43,20

Rząd

J. Olszewski (PC)

33 dni Pawlaka (PSL)

Od ’92 H. Suchocka (UD)

Rozpisane na skutek zarządzenie Prezydenta L. Wałęsy o rozwiązaniu Sejmu.

Termin: 19 września

Wybory do Sejmu II kadencji

Ordynacja: proporcjonalna (391 mandatów, 69 z list krajowych)

Progi wyborcze: partie 5%, koalicje 8%, z list krajowych 7%

Metoda: d’Hondta

Okręgi wyborcze: małe

Wyniki (najważniejsze):

SLD 20%
PSL 15%
UD 10%
UP 7%
Katolicki Komitet Wyborczy Ojczyzna 6% (nie dostał się)
KPN 5,8%
BBWR 5,4%

Frekwencja: 52,08%

Wybory do Senatu III kadencji

Ordynacja: większościowa

Okręgi: województwa, 2-3 senatorów na województwo

Wyniki (najważniejsze):

SLD, PSL, NSZZ „S”, UD, BBWR, UP

Frekwencja: 52,06%

Rząd

Koalicja SLD z PSL z W. Pawlakiem (PSL) na czele

W ’95 zastąpił go J. Oleksy (SLD).

W ’96 premierem został W. Cimoszewicz (SLD)

Termin: 21 września

Wybory do Sejmu III kadencji

Ordynacja: proporcjonalna (391 mandatów, 69 z listy krajowej)

Progi wyborcze: komitety 5%, koalicje 8%, z list krajowych 7%

Metoda: d’Hondta

Wyniki:

AWS 33,83%

SLD 27,13%

UW 13,37

PSL 7,31

ROP 5,56

Mniejszość Niemiecka – 2 mandaty

Frekwencja: 47,93

Wybory do Senatu IV kadencji

Ordynacja: większościowa

Okręgi: województwa, 2-3 senatorów na województwo

Wyniki:

AWS, SLD, UW, ROP, PSL, niezależni

Frekwencja: 47,92

Rząd

Koalicja AWD z UW z J. Buzkiem (AWS) na czele – jedyny premier, który przetrwał całą kadencję

Termin: 23 września

Wybory do Sejmu IV kadencji

Ordynacja: Proporcjonalna. Zniesienie listy krajowej.

Progi wyborcze: komitety 5%, koalicje 8%

Metoda: zmodyfikowana metoda Sainte-Lague

Wyniki:

SLD-UP 41%
PO 12%
Samoobrona 10%
PiS 9,5%
PSL 9%
LPR 8%

Mniejszość Niemiecka – 2 mandaty

Frekwencja: 46,29%

Wybory do Senatu V kadencji

Ordynacja: większościowa

Okręgi: województwa, 2-4 senatorów na województwo

Wyniki (liczba mandatów): SLD-UP 75, Blok Senat 2001 15, PSL 4, Samoobrona RP 2, LPR 2, niezależni 2

Frekwencja: 46,28

Rząd

Koalicja SLD, UP, PSL z L. Millerem (SLD) na czele

M. Belka (bezpartyjny), rekomendowany przez Kwaśniewskiego, popierany przez SLD

Wybory prezydenckie

1989

1990

1995

2000

Przywrócenie prezydentury było jednym z politycznych kompromisów zawartych podczas rozmów przy Okrągłym Stole. Urząd został utworzony na mocy nowelizacji konstytucji w kwietniu ’89.

Sytuacja polityczna przed wyborami:

sukces opozycji w wyborach do parlamentu, dezorientacja elit

Termin: 19 lipca 1989

Wyboru dokonało Zgromadzenie Narodowe.

Wyłącznym kandydatem był gen. W. Jaruzelski (strona opozycyjna musiała zrezygnować ze zgłoszenia swojego kandydata, aby uniknąć kryzysu politycznego)

W głosowaniu wzięło udział 544 posłów i senatorów. 11 członków OKP było nieobecnych. 7 oddało nieważne głosy.

Większość bezwzględna wynosiła 269 głosów. Oddanie nieważnych głosów przesądziło o wyborze Jaruzelskiego.

Za: 270

Przeciw 233

Wstrzymało się: 34

Pierwsze powszechne wybory prezydenckie. Wymagana większość bezwzględna

Sytuacja polityczna przed wyborami: utrata władzy przez komunistów w bloku wschodnim, zmiana układy sił w Polsce, zakończenie działalności PZPR, ekonomiczna „terapia szokowa” – reformy Balcerowicza

I tura: 25 listopada

Kampania: brak przedstawienia programów politycznych, koncepcji prezydentury; ogólnikowe hasła i symbole; personalne ataki; demagogia.

Kandydaci: 6

Wałęsa, Mazowiecki, Moczulski (KPN), Bartoszcze (PSL), Cimoszewicz (popierany przez postkomunistyczną lewicę), Tymiński (niezależny)

Wyniki:

L. Wałęsa 40,0%

Tymiński 23,1%

Mazowiecki 18,1%

Cimoszewicz 9,2%

…

Frekwencja: 60,6%

II tura: 9 grudnia

Kampania: zarzucanie sobie agenturalnej przeszłości, dążenia do dyktatury, niszczenia gospodarki

Wyniki:

Wałęsa 72,2%

Tymiński 25,8%

Frekwencja: 53,4%

Sytuacja polityczna przed wyborami:

marginalizacja partii prawicowych, konflikt Wałęsa – koalicja SLD-PSL

I tura: 5 listopada

Kampania: zakłócanie kampanii Kwaśniewskiego, stanowisko kościoła, polaryzacja sceny politycznej

Kandydaci: 17

Faworyci wyborów: A. Kwaśniewski, L. Wałęsa, J. Kuroń (UW), H. Gronkiewicz-Walz, T. Zieliński (UP)

Liderzy partyjni i znani politycy:

J. Olwszewski, W. Pawlak, J. Korwin-Mikke, L. Moczulski*, L. Kaczyński*, A. Lepper, M. Markiewicz*

Kandydaci spoza elity politycznej:

L. Bubel, T. Koźluk, B. Pawłowski*, K. Piotrowicz, J. Pietrzak

* wycofali się

Wyniki (%):

Kwaśniewski 35,11

Wałęsa 33,11

Kuroń 9,22

Olszewski 6,83

…

Frekwencja: 64,70%

II tura: 19 listopada

Kampania: kampania negatywna, zarzucanie Kwaśniewskiemu podania w PKW wyższego wykształcenia, sprawa Polisy, Wałęsie zarzucano niezapłacenie podatku od 1 mln $, sprawa Pastwy

Debaty telewizyjne – wygrana Kwaśniewskiego

Wyniki:

Kwaśniewski 51,72%

Wałęsa 48,28%

Frekwencja: 68,22%

Sytuacja polityczna przed wyborami: prezydent i rząd z różnych biegunów sceny politycznej, liczne konflikty między prezydentem a większością parlamentarną, silna pozycja Kwaśniewskiego - poparcie 55-65%.

Termin: 8 października

Kampania: spokojna, promowanie własnego wizerunku i programu, powstrzymywanie się od wzajemnych ataków (oprócz całowania ziemi kaliskiej przez Siwca)

Kandydaci: 13

Faworyci: Kwaśniewski, Krzaklewski (AWS), Olechowski (bezpartyjny)

Liderzy partyjni: Ikonowicz, Kalinowski, Lepper, Korwin-Mikke, Olszewski*, Łopuszański, Wałęsa

Egzotyczni: gen. Wilecki, Pawłowski, Grabowski

* wycofał się, wzywał o poparcie dla Krzaklewskiego

Wyniki:

Kwaśniewski 53,90%

Olechowski 17,30%

Krzaklewski 15,57%

Frekwencja: 61,12%