Wybory prezydenckie 1995r.
Okres poprzedzający wybory był stabilny, gospodarka charakteryzowała się wzrostem produkcji, spadkiem inflacji i bezrobocia
Kandydaci:
Ø inicjatywa „wspólnego prezydenta” lansowana przez W. Cimoszewicza i A. Michnika à sugerowano: Tad. Zielińskiego lub J. Kuronia
Ø najpewniejszym kandydatem A. Kwaśniewski (l. 41) à red. naczelny studenckiego „itd.” ; „Sztandaru Młodych”; minister w rządzie Messnera i Rakowskiego ß 13 V 1995r. na II Konwencji SdRP uzyskał 296/300 głosów i został kandydatem SdRP na prezydenta
Ø W. Pawlak (l.36) jego kontrkandydatem był J. Zych; po wewnętrznych wyborach za drugim razem z przewagą 1 glosa został wybrany Pawlaka na kandydata na najwyższy urząd
Ø Kwaśniewski, Pawlak, Olszewski (l.65), J. Korwin – Mikke (l.53), A. Lepper (l.41) to kandydaci naturalni
Ø kandydatem UW był J. Kuroń (l.61) ledwo udało mu się pokonać J. Onyszkiewicza w IV 1995r.
Ø H. Gronkiewicz – Waltz (l.43) jej kandydaturę zgłosił lider ZChN Ryszard Czarnecki;
· opowiedziały się za nią: ChDSP[1], PK, SLCh[2], Stowarzyszenie Rodzin Katolickich ;
· oficjalne zgłoszenie nastąpiło 26 IX.
Ø T. Zieliński (l.69) był RPO; UP wysunęła jego kandydaturę
W październiku 1993r. J. Kaczyński stworzył Sekretariat Ugrupowań Centroprawicowych (RdR + inni); w listopadzie powstało Porozumienie 11 Listopada (chadecy + konserwatyści); w maju 1994r. powstało Przymierze dla Polski (PC, ZChN, konserwatyści)
Ø L. Wałęsa (l.52), próbę wybrania go na kandydata podjęto na Konwencie św. Katarzyny – od XI do VIII’95r. uzgadniał kandydaturę;
· 11 września zarejestrowano go jako pierwszego;
· został poparty przez: BBWR, Pcha, RdR, Stronnictwo Narodowo – Demokratyczne oraz 44 działaczy ZChN.
Wałęsa pod koniec 1994r. mianował H. Goryszewskiego przedstawiciela władz ZChN, szefem Biura Bezp. Narodowego; zdymisjonował swego ministra Wachowskiego, który kompromitował się w rządzie
Ø chciał kandydować A. Strzembosz, ale zrezygnował 16 września i wzywał do poparcia H. Gronkiewicz – Waltz
Ø swą wolę kandydowania przedstawili także:
· L. Kaczyński (PC),
· M. Markiewicz (Partia Republikańska)
· Leszek Moczulski (KPN), ale po kilku tygodniach bezowocnej kampanii się wycofali:
- pierwszy L. Kaczyński (30X) i poparł J. Olszewskiego;
- drugi M. Markiewicz,
- ostatni Moczulski (2XI), który poparł Wałęsę
Ø Kandydowali także:
· L. Bubel à poseł I kadencji PPPP ; lider Forum do Walki z Bezprawiem
· Bohdan Pawłowski à wiceprzewodniczący Unii Wielkopolan – zrezygnował przed I tura i poparł Wałęsę
· Kazimierz Piotrowicz
· Tadeusz Koźluk – były oficer LWP, rektor prywatnej uczelni
· J. Pietrzak
Ø wszyscy kandydaci musieli zebrać 100 tys. podpisów z poparciem; 12 osób nie zdołało tego progu pokonać (m.in. St. Tymiński)
Sejm wniósł poprawki do ustawy o wyborze Prezydenta RP:
a) kompetencja rozstrzygnięcia ważności wyborów ze Zgromadzenia Narodowego na Sąd Najwyższy
b) w przypadku rezygnacji jednego kandydata miedzy I a II turą, do II tury dopuszcza się kolejnego kandydata, który uzyskał największą liczbę głosów; wtedy odraczano II turę o 14 dni
Ø Sondaże dzieliły kandydatów na 3 grupy:
· ci, którzy na pewno nie znajdą się w II turze: J. Korwin Mikke, A. Lepper, + 5 apolitycznych kandydatów
· ci, którzy nie liczyli na II turę, ale chcieli wypromować swoja partie lub siebie: najsłabiej wypadał W. Pawlak
· ci którzy liczyli na II turę
Kampania wyborcza:
Ø J. Kuroń
· jego notowania w czerwcu ok. 15%
· zorganizował akcje „Napisz do J. Kuronia”
· „Raport o stanie państwa” dla elit
· Program: „Kontrakt dla Polski – moje zobowiązanie”; zapowiedział wiele paktów „na rzecz…”
· przed I tura poparcie na poziomie 6%
· hasło: Kandyduje, bo zmiany są konieczne
Ø H. Gronkiewicz Waltz
· podkreślała swe związki z religia i Kościołem
· notowania spadły do ok. 5%
· hasło: Zaopiekujmy się Polską
Ø T. Zieliński
· miał poparcie członków UP
· hasło: Rzecznik twoich praw, twoim prezydentem ; Praca – Prawo – Sprawiedliwość
Ø J. Olszewski
· zaplecze jako obóz niepodległościowo – ludowy
· przedstawiał się jako człowiek o czystych rekach
· program „Naprawy Państwa” à zasady nowej polityki ekonomicznej
· hasło: Polska równych Szans
Ø Kwaśniewski
· był w lepszej sytuacji, bo nie musiał wygrać
· jego negatywny elektorat stanowił spora część wyborców Olszewskiego i Kuronia
· hasło: Wybierzmy przyszłość ; Wspólna Polska
· miał największe szanse wygrać z Wałęsą w II turze
· doradzał mu francuz J. Seguel
· jeździł specjalnym autobusem KWAKIEM (KW A. Kwaśniewskiego)
· promował swa osoba piosenką „Ole Olek” w stylu disco polo
· po I turze zaangażował do swej kampanii byłych działaczy opozycji: Drawicza, Labude i Milewskiego
· kompromitacja z wykształceniem i zakupem przez Jolkę akcji „Polisa” po preferencyjnych cenach
· atak na Wałęsę dot. sprawy Pastwy (min., który wykorzystał sprzęt Komendy Stołecznej Policji do celów kampanii wyborczej) i kwestii podatku, którego Wałęsa nie zapłacił od nagrody, która otrzymał od wytworni filmowej
Ø Wałęsa
· najwięcej wizyt w Polsce płd. – wsch.
· plakaty Inicjatywy ¾ à „STOP! Dla lewej….nogi”
Ø Prawybory we Wrześni 15 października: Kwaśniewski 48,8%; Wałęsa 12,2%
Wyniki:
Ø frekwencja w I turze wyniosła 64,7%
Ø zwycięzcą został Kwaśniewski (6 275 670 głosów), Wałęsa (5 917 ...
edekbredek