Bhikku Bodhi - Szlachetna Ośmioraka ścieżka - Droga ku zakończeniu cierpienia.pdf

(377 KB) Pobierz
Szlachetna Osmioraka Sciezka - Droga ku zakonczeniu cierpienia
SzlachetnaO´smioraka ´ Scie ˙ zka
Drogakuzako´nczeniucierpienia
autor:BhikkuBodhi
tłumaczenie:BarbaraKropiwnicka
Angielskioryginałtekstuznajdujesi˛epodadresem
SkładwykonanowprogramieL A T E X2 e
Tekstjestdost˛epnypodadresem mahajana.net
Wprowadzenie
Esencj˛enauczaniaBuddymo ˙ znazreasumowa´czapomoc˛adwóchreguł:pierwszaznichto
CzterySzlachetnePrawdy,druga—toSzlachetnaO´smioraka ´ Scie˙zka.Pierwszaregułaokre-
´slasfer˛edoktryny,ipodstawowymodd´zwi˛ekiemprzezni˛awywoływanymjestrozumienie;
drugaokre´slasfer˛edyscypliny,wnajszerszymtegosłowaznaczeniu,ijejpodstawowyod-
d´zwi˛ekstanowipraktyka.Wstrukturzenauczaniatedwieregułyzwieraj˛asi˛ewnierozdzieln˛a
cało´s´czwan˛adharma-vinaja,„doktryna-i-dyscyplina”,lub,wskrócie,Dharma.Wewn˛etrzna
jedno´s´cDharmyjestzapewnionaprzezfakt,˙zeostatniazCzterechSzlachetnychPrawd,prawda
oistnieniu´scie ˙ zki,jestwła´snieSzlachetn˛aO´smiorak˛a ´ Scie ˙ zk˛a,za´spierwszyczynnikSzlachet-
nejO´smiorakiej ´ Scie˙zki,prawidłowypogl˛ad,jestzrozumieniemCzterechSzlachetnychPrawd.
Azatemtedwieregułyprzenikaj˛asi˛ewzajemnie,is˛azawartejednawdrugiej.FormułaCzte-
rechSzlachetnychPrawdzawierawsobieSzlachetn˛aO´smiorak˛a ´ Scie˙zk˛e,aSzlachetnaO´smio-
raka ´ Scie ˙ zkazawieraCzteryPrawdy.
Przedstawiwszyt˛eintegraln˛ajedno´s´c,bezcelowymbyłobyzadaniepytania,któryzdwóch
aspektówDharmymawi˛eksz˛awarto ´ s ´ c,doktrynaczy ´ scie ˙ zka.Leczje ´ slizaryzykowaliby ´ smy
sformułowanietakiegopytania,odpowied´zmusiałabybrzmie´c—´scie ˙ zka. ´ Scie ˙ zceprzysługuje
pierwsze´nstwo,poniewa˙zjesttym,coprzywołujenauczaniedo˙zycia.To´scie˙zkadokonuje
tłumaczeniaDharmyzezbioruabstrakcyjnychformułnaprocesnieprzerwanegoprzejawiania
si˛eprawdy.Dajewyj´sciezproblemucierpienia,odktóregonauczaniesi˛erozpoczyna.Iczyni
onacelnauczania,którymjestwyzwoleniezcierpienia,mo ˙ zliwymdoosi˛agni˛eciawnaszym
własnymdo´swiadczeniu,iwtymdo´swiadczeniunadajemuautentycznegoznaczenia.
Pod˛a ˙ zanieSzlachetn˛aO´smiorak˛a ´ Scie ˙ zk˛ajestraczejspraw˛apraktykini ˙ zwiedzyintelek-
tualnej,leczabymócprawidłowozastosowa´c´scie ˙ zk˛e,musionaby´cprawidłowozrozumiana.
Wrzeczywisto ´ sci,prawidłowerozumienie ´ scie ˙ zkisamowsobiejestcz˛e ´ sci˛apraktyki.Jest
toaspektprawidłowegopogl˛adu,pierwszyskładnik´scie ˙ zki,zwiastuniprzewodniknareszt˛e
´scie˙zki.Itak,cho´cpocz˛atkowyentuzjazmmo˙zesugerowa´c,i˙zzadanieintelektualnegozrozu-
mieniamo ˙ znaodło ˙ zy´cnapółk˛ejakoprzykre,nu ˙ z˛acerozproszenie,dojrzałerozwa ˙ zanieprowa-
dzidouznaniagozabardzoistotnyelementosi˛agni˛eciaostatecznegosukcesuwpraktyce.
Celemniniejszegoopracowaniajestsprzyjaniewła´sciwemurozumieniuSzlachetnejO´smio-
rakiej ´ Scie˙zkipoprzezbadaniejejo´smiuczynnikówielementówskładowych,takabyokre-
´sli´cdokładniejakiewymaganiapoci˛agaj˛aonezasob˛a.Chciałbymby´czwi˛ezły,u ˙ zywaj˛ac
jakoszkieletucałejkonstrukcjiwłasnychsłówBuddy,wyja´sniaj˛acychelementy´scie ˙ zki,tak
jakznajdujemyjewSutraPitakaKanonuPalijskiego.Maj˛acnawzgl˛edzieczytelnika,maj˛a-
cegoograniczonydost˛epdotekstów´zródłowych,nawetwtłumaczeniu,starałemsi˛eograniczy´c
mójwybórcytatówtakbardzo,jaktotylkomo˙zliwe(leczniecałkowicie),dotychpochodz˛a-
cychzklasycznejantologiiCzcigodnegoNianatilokapt.„ ´ SwiatBuddy”.Wniektórychprzy-
padkachfragmentypochodz˛aceztejpracyzostałynieznaczniezmodyfikowane,takabybyły
zgodnezpreferowan˛aprzezemnieform˛aprzekładu.Dlawzmocnieniaznaczeniaczasamipo-
sługiwałemsi˛ekomentarzami.Wszczególno´sciwmoichrozwa˙zaniachoskupieniuim˛adro´sci
(rozdziałVIIiVIII)wdu ˙ zymstopniupolegałemnatek´scie„Visuddhimaga”(„ ´ Scie ˙ zkaoczysz-
czenia”),rozległejencyklopedycznejpracy,systematyzuj˛acejpraktyk˛ena´scie ˙ zcewsposób
1
szczegółowyizrozumiały.Ograniczeniamiejscaniepozwalaj˛anaszerokieomawianieka ˙ z-
degozczynników.Abyzrekompensowa´ct˛ekonieczn˛askrótowo´s´czał˛aczyłemnako´nculist˛e
zalecanychlektur,wktórychczytelnikmo ˙ zeznale´z´cdalszeszczegóływyja´sniaj˛aceposzcze-
gólneelementy´scie˙zki.Dlacałkowitegowypełnieniazobowi˛azaniawobecpraktyki,zwłaszcza
nazaawansowanychetapachskupieniaiwgl˛adu,byłoby,jednak ˙ ze,niezwyklepomocne,aby
posiada´ckontaktzodpowiedniowykwalifikowanymnauczycielem.
BhikkhuBodhi
2
RozdziałI
Drogakuzako´nczeniucierpienia
Poszukiwania´scie ˙ zkiduchowejzrodzones˛azcierpienia.Ichpocz˛atkiemniejestfeeria
´swiatełaniekstaza,leczgł˛ebokieranyzadaneprzezostrzabólu,rozczarowaniaipomiesza-
nia.Jednak ˙ ze,abycierpieniespowodowałonarodzinyautentycznychduchowychposzukiwa ´ n,
musionooznacza´cco´swi˛ecej,ni ˙ ztylkopochodz˛acyzzewn˛atrz,biernieprzyj˛etycios.Musi
onouruchomi´cwewn˛etrzn˛arealizacj˛e,percepcj˛e,któraprzebijasi˛eprzezłatwesamozadowole-
nienaszychnawykowychspotka´nze´swiatem,ipozwalaprzelotniedojrze´cniesolidno´s´cinie-
pewno´s´cnieustannieziej˛ac˛aspodnaszychstóp.Kiedytakiwgl˛adza´swita,cho´cbychwilowo,
mo ˙ zeonwywoła´cgł˛ebokikryzyswewn˛etrzny.Kryzys,któryobalanawykoweceleiwarto´sci,
wystawianapo´smiewiskonasz˛arutynow˛agonitw˛ezaj˛e´c,ipowoduje,˙zeoddaj˛acsi˛estarym
przyjemno´sciompozostajemyuporczywienieusatysfakcjonowani.
Pocz˛atkowo,naogół,takiezmianynies˛awitanezrado´sci˛a.Staramysi˛ezaprzeczy´cnaszej
wizjiistłumi ´ cnaszew˛atpliwo ´ sci;zwalczamynaszeniezadowoleniewynajduj˛acsobienoweza-
j˛ecia.Alepłomie´npyta´n,razwzniecony,wci˛a ˙ zsi˛eutrzymuje,ije´sliniepozwolimy,abyzmiotła
nasnaszaumiej˛etno´s´cpowierzchownegodostosowywaniasi˛e,aniniezgarbimysi˛eponownie,
powracaj˛acdozałatanejwersjinaszegonaturalnegooptymizmu,wko´ncuautentycznemigota-
nienaszegowgl˛adubuchnienanowopłomieniem,znówkonfrontuj˛acnaszsam˛aistot˛anaszego
poło ˙ zenia.Todokładniewtymmomencie,gdyodci˛etes˛awszelkieszlakiucieczki,znajdujemy
wsobiegotowo´s´cposzukiwaniadrogi,którazako´nczynaszeniepokoje.Niejeste´smydłu˙zej
wstaniedryfowa´cprzez ˙ zycie,unosz˛acsi˛enafalisamozadowolenia,nap˛edzani´slepoprzez
naszgłódzmysłowychprzyjemno´sciiprzezpresj˛euznanychpowszechnienorm.Gł˛ebszarze-
czywisto ´ s ´ cskin˛ełananas,słyszymyzewbardziejstabilnego,bardziejautentycznegoszcz˛e ´ scia,
idopókiniedotrzemydopunktuprzeznaczenianiemo ˙ zemyspocz˛a´cwspokoju.
Dokładniewtymsamymmomencie,jednak ˙ ze,dostrzegamy, ˙ zestan˛eli ´ smytwarz˛awtwarz
znowymproblemem.Gdytylkorozpoznali´smypotrzeb˛educhowej´scie ˙ zki,odkrywamy, ˙ ze
naukiduchowew˙zadnymrazienies˛ajednoliteaniwzajemniewspółbrzmi˛ace.Wertuj˛acpółki
zdziedzictwemduchowymludzko´sci,zarównostaro ˙ zytnymjakiwspółczesnym,nieznajdu-
jemypojedynczego,cienkiegotomu,leczistnybazarsystemówduchowych,zktórychka˙zdy
zdajesi˛eoferowa´cnamnajwy ˙ zsze,najszybsze,najpot˛e ˙ zniejszelubnajgł˛ebszerozwi˛azaniena-
szychposzukiwa´nAbsolutu.Skonfrontowaniztakimmelan ˙ zem,wpadamywpomieszanie
staraj˛acsi˛eodpowiedniotowszystkozwymiarowa´c—zdecydowa´c,cojestnaprawd˛ewyzwa-
laj˛ace,prawdziwieodpowiadaj˛acenaszympotrzebom,acojesttylkobocznymtorem,okr˛e ˙ zn˛a
drog˛azukrytymiwadami.
Mo ˙ zliwympodej´sciem,rozwi˛azuj˛acymtenproblem,do´s´cpopularnymwczasachobecnych,
jesteklektyzm:wybra´ciuszczkn˛a´czposzczególnychtradycjicotylkowydajesi˛epozostawa´c
wzgodzieznaszymipotrzebami,zespalaj˛acró ˙ znetechnikiipraktykiwsyntetyczn˛acało´s´c,
którazdajesi˛eby´csatysfakcjonuj˛aca.Wtakimprzypadku,danaosobamo˙zeł˛aczy´cbuddyjsk˛a
medytacj˛euwa ˙ zno´scizsesjamirecytowaniahinduskichmantr,chrze´scija´nskiemodlitwyzsu-
fickimita´ncami, ˙ zydowsk˛aKabał˛eztybeta´nskimi´cwiczeniamiwizualizacyjnymi.Eklektyzm,
3
jednak ˙ ze,cho´cczasamipomocnyprzydokonywaniuprzej´sciaodprzewa ˙ zaj˛aco´swiatowego
imaterialistycznegostylu˙zyciadopostawyposiadaj˛acejtak˙zeodcie´nduchowo´sci,ostatecznie
okazujesi˛enieprzekonywuj˛acy.Stanowi˛ackomfortoweschronienienapółmetkupodró ˙ zy,nie
okazujesi˛ejednakkomfortowympojazdemumo˙zliwiaj˛acymosi˛agni˛eciecelu.
Eklektyzmposiadadwiewspółzale ˙ znewady,którestanowi˛aojegoostatecznejnieodpo-
wiednio´sci.Pierwszaznichpoleganatym, ˙ zeeklektyzm,niejako,doprowadzadokompromisu
tychtradycji,zktórychczerpie.Wielkieduchowetradycjesamewsobienieproponuj˛aswo-
ichpraktykjakoniezale ˙ znychtechnik,któremog˛azosta´cswobodniewyodr˛ebnionezeswoich
fundamentówidowolnieprzekształconetak,abypolepszy ´ codczuwan˛aprzeznasjako ´ s ´ c ˙ zycia.
S˛aoneprzedstawianeraczejjakocz˛e´s´cintegralnejcało´sci,współzale ˙ znejwizjiodnosz˛acejsi˛e
dofundamentalnejnaturyrzeczywisto´sci,orazostatecznycelduchowychposzukiwa´n.Trady-
cjaduchowaniejestpłytkimstrumykiem,wktórymkto´smo ˙ zezanurzy´csobiestopy,poczym
wyskoczy´cnakrótkiodpoczyneknabrzegu.Jesttopot˛e˙znarzeka,hała´sliwymstrumieniem
p˛edz˛acaprzezcałykrajobraz ˙ zycia,ije´slikto´sszczerzepragnieodby´ct˛arzek˛apodró ˙ z,musi
posiada´codwag˛ewystarczaj˛ac˛a,abywyprowadzi´cswójokr˛etigłow˛enagł˛ebiny.
Drugawadaeklektyzmuwynikazpierwszej.Praktykiduchowebudowanes˛anawizjach
odnosz˛acychsi˛edonaturyrzeczywisto´sciiostatecznegodobra,awizjele ˙ z˛aceupodło ˙ zapo-
szczególnychpraktyknies˛ajednakowe,aninawetzharmonizowane.Kiedyuczciwiezbadamy
naukitychtradycji,dojdziemydowniosku, ˙ zenaszemuwidzeniuujawniaj˛asi˛ezasadniczeró ˙ z-
nicewperspektywie,ró˙znice,którychznaczenianiemo˙zemyłatwopomniejszy´c,okre´slaj˛ac
jakoalternatywnysposóbwyra ˙ zeniategosamego.Jestraczejtak,i ˙ zustanawiaj˛acnajwy ˙ zszy
cel,oraz´scie˙zk˛e,któramusizosta´cprzebytaabytencelosi˛agn˛a´c,praktykiteodwołuj˛asi˛edo
bardzoodmiennychdo´swiadcze´n.
Tote˙zgdyuznajemy,˙zewyro´sli´smyzfazyeklektyzmuiczujemysi˛egotowidouczynienia
powa ˙ znegozobowi˛azaniawobecjednejkonkretnej´scie ˙ zki,wskutekró ˙ znicwperspektywach
ipraktykachproponowanychprzezró ˙ znorodnetradycjeduchowe,stajemywobecwyzwania
wyboru ´ scie ˙ zki,którapoprowadzinaskuprawdziwemuo ´ swieceniuiwyzwoleniu.Wskazówk˛a
pomagaj˛ac˛arozwi˛aza´ctendylematjestjasneu´swiadomieniesobienaszegopodstawowegocelu,
takabymócsprecyzowa´c,czegooczekujemyodautentycznej´scie˙zkiwyzwolenia.Gdydokład-
nietoprzemy´slimy,staniesi˛ejasne,i ˙ zpodstawowymwymogiemicelemnaszychposzukiwa´n
jestzako´nczeniecierpienia.Ostateczniewszystkieproblemymog˛azosta´czredukowanedoza-
gadnieniacierpienia;azatemtocojestnamniezb˛edne,todroga,którarozwi˛a ˙ zetenproblem
ostatecznieicałkowicie.Obateokre´slnikis˛awa˙zne. ´ Scie˙zkamusiprowadzi´cdocałkowi-
tegozako´nczeniacierpienia,dozako´nczeniawszelkichformcierpienia,orazdoostatecznego
zako´nczeniacierpienia,toznaczycierpieniutrzebapoło ˙ zy´cnieodwracalnykres.
Leczwtymmomenciepojawiasi˛enast˛epnepytanie.Jakmo ˙ zemyodnale´z ´ ctak˛a ´ scie ˙ zk˛e—
´scie ˙ zk˛e,któraposiadałabyzdolno´s´cpoprowadzenianasdopełnegoiostatecznegozako´nczenia
cierpienia.Dopókifaktyczniepod˛a˙zamy´scie˙zk˛adocelu,niemo˙zemyby´ccałkowiciepewni,
dok˛adonaprowadzi,izadaniepod˛a ˙ zania´scie ˙ zk˛awymagaodnascałkowitegozaufaniawjej
efektywno´s´c.Poszukiwanieduchowej´scie˙zkinieprzypominawyborunowegogarnituru.Aby
wybra´cnowygarniturmusimytylkoprzymierzy´cpewn˛aliczb˛emodeli,sprawdzi´cwlustrze
4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin