Wykład nr 1
T: Ziemia- 4,6 mld lat.
1. Ziemia- obiekt badań wielu dziedzin nauk. Wynika to ze złożoności budowy globu.
Geo- ziemia
Logos- nauka
Nauka o Ziemi
2. Pojęcia.
Sekrestracja CO2- skraplanie CO2 i wpompowywanie w głąb ziemi.
Decertyfikacja- zróżnicowanie źródeł energii.
2. Zasoby Naturalne ( energetyczne).
-Ropa, Gaz (Polska małe zapasy własne)
-Węgiel kamienny (Polska duże zapasy, spalanie powoduje dużą ilość CO2 dlatego następuje stopniowa rezygnacja zużywania tego surowca.
-Węgiel kamienny (metoda odkrywkowa, duże zniszczenia środowiska)
3. Nauki o ziemi.
-Geograficzne -Geodezja -Geofizyczne -Geologiczne
-Geochemiczne - Astronomiczne
Geografia- Nauka badająca powłokę ziemi, zróżnicowanie przyrodnicze i gospodarcze, bada związki między środowiskiem a działalnością społeczną.
Geodezja- Nauka o pomiarach ziemi wykonywanych w celach wyznaczenia ich kształtu i wymiarów, sporządzania map i planów wykorzystywanych do prac gospodarczych i inżynieryjnych.
Geofizyka- Traktuje ziemię jako ciało fizyczne. Zajmuje się procesami i zjawiskami fizycznymi zachodzącymi obecnie i w przeszłości w geosferach ziemi.
Geochemia- Bada występowanie, kojarzenie w minerały oraz obecnością pierwiastków chemicznych w przyrodzie i ich rolą w pojęciu geologii obecnie i kiedyś
Astronomia- Bada ziemię jako ciało niebieskie i jej miejsce w układzie słonecznym i we wszechświecie.
4. Procesem geologicznym- nazywamy zjawisko lub zespół zjawisk wywołujących na powierzchni ziemi lub jej wnętrzu przeobrażenia fizyczne lub chemiczne, proces geologiczny powoduje przemiany skorupy ziemskiej i jej powierzchni w skutek czego stale zmienia się oblicze naszego globu.
- geologia podstawowa- zaliczamy :
geologie dynamiczna geologie historyczna,
mineralogię i petrologie geologie regionalna.
- geologia stosowana (praktyczna):
Hydrogeologię geologie inżynierską geologie surowcową,
GEOLOGIA PODSTAWOWA
Geologia dynamiczna- nauka o siłach budujących ziemię, i powodują stałe jej przemiany zachodzących w głębi i na powierzchni ziemi. Procesy te są wywołane siłami wynikającymi ze stanu fizycznego globu ziemskiego, a także ze stosunku skorupy ziemskiej do podścielającego podłoża, ze stosunkiem ziemi do słońca i księżyca, z oddziaływania atmosfery, hydrosfery i biosfery na powierzchni ziemi.
-tektonika (sztuka budowania)- zajmuje się przemieszczaniem a więc ruchem mas skalnych, bada przyczyny, przebieg i rezultat tych ruchów.
-diastrofizm- Procesy mechanicznego deformacji ziemi .Mechanizmy deformacji i związane z nimi produkty procesu deformacji określane są jako struktury (czasami nazywano geologię strukturalną).
-neotektonika- ruchy zachodzące w ostatnim milionie lat. Geologia dynamiczna ma powiązania z mineralogią i petrologią a także z geofizyką a także z geografią geofizyczną.
Petrografia-(łac. Petra- skała)- nauka o skałach.
· Sedymentologia(łac. Sedimento- osad)- nauka o skałach osadowych, o ich powstawaniu, współcześnie i w geologicznej przeszłości.
· kosmopetrologia- badania skał z kosmosu.
· mineralogia (łac. Minera-kopalnia)- nauka o minerałach.
· aeromineralogia- mineralogia pyłów atmosferycznych.
· biomineralogia- nauka o tkankach stałych.
Najbardziej dawną poznaną właściwością minerałów był zdolność do spontanicznego, naturalnego tworzenia w określonych warunkach brył ograniczonych płaskimi ścianami o zarysach geometrycznych czyli kryształów.
-krystalografia- nauka opisująca właściwości kryształów (nauka interdyscyplinarna).
-Geomorfologia(grec. Morfe- kształt)- opis różnych form i klasyfikacja form rzeźby.
Geologia historyczna- obejmuje dzieje ziemi od powstania skorupy skalnej aż do czasów współczesnych, istotą jej dociekań jest historia ziemi, a zwłaszcza skorupy ziemskiej, jej ewolucja i powstanie i rozwój świata organicznego.
-Stratygrafia (łac. Stratum- warstwa)- zajmuje się badaniem następstwa ułożenia warstw skalnych ich występowaniem w przestrzeni i czasie, mając na celu odtworzenie historii ziemi. Przedmiotem badań są wszystkie cechy, właściwości skał służące do odtwarzania ewolucji świata organicznego oraz nieorganicznego.
-Geohronologia- dyscyplina naukowa zajmująca się określeniem wieku bezwzględnego minerałów i skał, datowania radiometryczne (izotopowe).
-Paleontonologia/Paleobiologia(gec. palajos- dawny, ontos- organizm)- nauka o dawnych organizmach, zajmuje się roślinami i zwierzętami żyjącymi w minionych okresach biologicznych oraz warunkami ich bytowania. Na podstawie badań śladów i szczątków dawnych zwierząt i roślin które zachowały się w skałach osadowych w postaci skamieniałej czyli skamieniałości można odtwarzać świat organiczny ubiegłych okresów geologicznych. Organizmy te nazywamy zazwyczaj organizmami kopalnymi. Paleontologia obejmuje dwa działy:
· paleobotanikie- bada kopalne rośliny
· paleozoologie- bada kopalne zwierzęta. Skamieniałości- resztki kopalnych organizmów znajdujących się w skałach.
Geologia regionalna- wyodrębniana jest jako geologia podstawowa, uważana jest za syntezę wszystkich nauk geologicznych, a jej zadaniem jest poznanie rozwoju geologicznego poszczególnych obszarów ziemi oraz wyróżnienie jednostek geologicznych. Jednostka geologiczna zajmuje określony obszar i cechuje się określoną budową geologiczną która powstała w wyniku rozwoju danego regionu
GEOLOGIA STOSOWANA
-Hydrologia- zajmuje się wodami powierzchniowymi, ich pochodzeniu, występowaniu i przepływie w różnych utworach skalnych. Ich właściwościami fizycznymi i składem chemicznym
Hydrogeologia- zajmuje się wodami podziemnymi, ich pochodzeniu, występowaniu i przepływie w różnych utworach skalnych. Ich właściwościami fizycznymi i składem chemicznym
Geologia inżynierska- jej badania mają na celu poznanie warunków środowiska przyrodniczego w miejscu planowanych inwestycji. Określenie własności fizyczno- technicznych skał, ustalenie ich stabilności dla przyszłych konstrukcji budowlanych. Specjaliści z zakresu geologii inżynierskiej zajmują się procesami i zjawiskami spowodowanymi w skorupie ziemskiej przez działalność człowieka. Z geologią inżynierską wiąże się znaczny zakres badań na potrzeby geologii wojskowej
Geologia złożowa (surowcowa)- nauka wykorzystująca wiadomości o budowie ziemi dla celów praktycznych. Nauka o złożach zajmuje się opisem kopalni użytecznych poświęcając szczególną uwagę zespołom mineralnym tworzącym te złoża, oraz ich stosunku do skał ich otaczającym.
· Surowce metaliczne- najczęściej w postaci rud metali, w Polsce: miedz (Lubiń), ołów i cynk (Olkusz), Żelazo (bagniska)
Wykład nr 4
T: Kartografia geologiczna
1. Definicje pojęć kartograficznych
· Mapy geologiczne- przedstawiają budowę pewnych wycinków ziemi.
· Przekrój geologiczny- jest graficznym ujęciem budowy geologicznej pewnego obszaru w żucie na płaszczyznę pionową
· Profil geologiczny- jest to obraz wnętrza ziemi wzdłuż prostej pionowej która odwzorowana na powierzchni ziemi daje punkt
2. Budowa Ziemi
· Ziemia jedna z dziewięciu planet w układzie słonecznym, znajduje się na trzecim miejscu pod względem odległości od gwiazdy centralnej (słońca).
· Pod względem wielkości Ziemi jest piątym ciałem pod względem wielkości, jej średnica jest o kilkaset kilometrów większa od średnicy Wenus.
· Ziemia oglądana z zewnątrz charakteryzuje się niebieskim kolorem, natomiast oglądana z dużej odległości jest niewielkim świecącym krążkiem w sferze niebieskiej.
· Ziemia ma kształt spłaszczonej kuli tzw. elipsoida obrotowa
· Promień równikowy mierzy dokładnie 6378km i 139m, a promień biegunowy 6356 km i 750m
tirleszno