fundusze.pdf

Wstêp

WSTÊP

W ostatnich latach zwi¹zki Polski ze Wspólnotami Europejskimi uleg³y

znacznemu zacienieniu, zarówno dziêki poszerzeniu zakresu podejmowanej

wspó³pracy, jak te¿ nowym jej formom. Z kraju beneficjenta, otrzymuj¹cego

jedynie bezzwrotn¹ pomoc, stajemy siê krajem partnerem, przygotowuj¹cym

siê do pe³nego cz³onkostwa w Unii Europejskiej, a w konsekwencji uczestnict-

wa w jej strukturach. Oznaczaæ to bêdzie tak¿e udzia³ Polski w unijnych fun-

duszach strukturalnych oraz dostêp do zwiêkszonej puli rodków finansowych.

W tym kontekcie zasadniczego znaczenia nabiera uzyskanie przez polskie

instytucje i organizacje zdolnoci do skutecznego ubiegania siê o rodki unij-

nych funduszy i ich efektywnego wykorzystania dla rozwi¹zywania ró¿nych

kwestii publicznych spo³ecznych i gospodarczych.

Celem niniejszego poradnika z jednej strony jest prezentacja informacji

dotycz¹cych szeroko pojêtej problematyki rodków funduszy pomocowych i

funduszy strukturalnych UE, z drugiej za, przedstawienie sposobów ubiega-

nia siê o te rodki. Praca sk³ada siê z dwóch czêci. W pierwszej, stanowi¹cej

wprowadzenie w tematykê, zarysowano przebieg procesów integracyjnych

oraz opisano ewolucjê polityki strukturalnej Wspólnot. Nastêpnie przedsta-

wiono politykê pomocow¹ Unii Europejskiej z polskiej perspektywy, w

szczególnoci za zasady funkcjonowania programu Phare. Druga czêæ, doty-

czy zarz¹dzania projektami zgodnie z regu³ami stosowanymi w Unii

Europejskiej. Zawarto w niej szereg praktycznych wskazañ, pomocnych do

prawid³owego przygotowania wniosków o finansowanie konkretnych przed-

siêwziêæ.

Poradnik powsta³ z inicjatywy Ministerstwa Gospodarki oraz Polskiej

Agencji Rozwoju Regionalnego (PARR), jako materia³ pomocniczy, maj¹cy

s³u¿yæ przeprowadzaniu szkoleñ dla przedstawicieli administracji publicznej.

Przygotowa³y go natomiast Ma³opolska Szko³a Administracji Publicznej

Akademii Ekonomicznej w Krakowie i Fundacja Edukacji Ekonomicznej.

Organizacje te na zlecenie PARR lub te¿ samodzielnie organizuj¹ szkolenia z

problematyki objêtej tym poradnikiem. Poradnik adresowany jest przede

wszystkim do przedstawicieli administracji pañstwowej i samorz¹dowej. Na

pewno jednak jego treæ warta jest zainteresowania radnych wszystkich

szczebli oraz osób dzia³aj¹cych w organizacjach pozarz¹dowych. W tym kon-

tekcie nale¿y koniecznie podkreliæ, ¿e poradnik zawiera jedynie podstawowe

i syntetycznie ujête informacje. Niew¹tpliwie przybli¿a on czytelnikowi prob-

lemy korzystania z funduszy UE, ale zapoznanie siê z nim nie jest równoz-

naczne ze zdobyciem praktycznych umiejêtnoci. Te mog¹ zostaæ wykszta³cone

tylko poprzez interaktywne szkolenie i w³asn¹ praktykê. Wynika to nie tylko z

charakteru i z³o¿onoci spraw omawianych w poradniku, ale tak¿e z tego, ¿e

szczegó³owe kwestie nie s¹ ca³kowicie i ostatecznie unormowane i uregu-

lowane. Ca³y mechanizm funduszy strukturalnych (przedakcesyjnych i

cz³onkowskich) jest stale i bêdzie w przysz³oci modyfikowany, tak po stronie

unijnej, jak i polskiej. Dlatego bardzo szczegó³owe kwestie techniczne nie

mog¹ byæ przedstawione w poradniku, gdy¿ ten uleg³by szybkiej dezaktualiza-

cji. Poradnik wiêc wprowadza w problematykê, natomiast dopiero praktyczne

Korzystanie z funduszy Unii Europejskiej

szkolenie umo¿liwia zdobycie umiejêtnoci korzystania z funduszy unijnych.

Sednem tych umiejêtnoci jest miêdzy innymi zdolnoæ do dalszego

samodzielnego zdobywania nowych informacji i wzbogacania w³asnego warsz-

tatu w zakresie programowania przedsiêwziêæ i projektów oraz ich finansowa-

nia z uwzglêdnieniem rodków UE.

S³owniczek pojêæ stosowanych w poradniku

S£OWNICZEK POJÊÆ STOSOWANYCH W PORADNIKU

A CQUIS

C OMMUNAUTAIRE

Ca³oæ praw, norm i regulacji obowi¹zuj¹cych w Unii Eu-

ropejskiej, nazywany potocznie dorobkiem prawnym

Unii. W jego zakres wchodzi porz¹dek prawny, zasady

prawne i orzecznictwo.

A GENDA 2000

Popularna nazwa dokumentu Agenda 2000. Unia Euro-

pejska rozszerzona i silniejsza, zawieraj¹cego propozy-

cje reform tego ugrupowania w latach 2000-2006. Zgo-

dnie z jego za³o¿eniami gruntownie zmodyfikowane zo-

stan¹: wspólna polityka rolna i strukturalna oraz prze-

prowadzona zostanie reforma finansów UE. Dokument

okrela ponadto podstawowe za³o¿enia dotycz¹ce

wspierania procesu integracji z krajami stowarzyszony-

mi.

B ENCHMARKING

Metoda zarz¹dzania maj¹ca na celu poprawê kondycji i

konkurencyjnoci firmy. Polega na prowadzeniu w spo-

sób ci¹g³y kontrolowania produktów, us³ug i sposobów

produkcji w stosunku do najbardziej zaawansowanych

technologicznie konkurentów.

C EL POLITYKI REGIO -

NALNEJ U NII

E UROPEJSKIEJ

Zmniejszanie ró¿nic w poziomie rozwoju gospodarcze-

go i spo³ecznego miêdzy najbiedniejszymi i najbogat-

szymi regionami oraz zapewnienie wewnêtrznej spójno-

ci (kohezji) Unii. Realizowany jest poprzez respektowa-

nie nastêpuj¹cych zasad: pomocniczoci, dodawalno-

ci, partnerstwa, koncentracji rodków i programowa-

nia.

D ZIENNIK U RZÊDOWY

W SPÓLNOTY E UROPEJ -

SKIEJ

(ang. Official Journal of European Community ) dzien-

nik urzêdowy, w którym publikuje siê wszelkie decyzje

organów Wspólnot.

E UROPEJSKA KLASYFI -

KACJA DZIA£ALNOCI

(EKD)

Obowi¹zuj¹cy w Polsce od 1993 r usystematyzowany

zbiór rodzajów dzia³alnoci spo³eczno-gospodarczych

wystêpuj¹cych w gospodarce narodowej. S³u¿y do kla-

syfikowania danych, sporz¹dzania porównañ miêdzyna-

rodowych oraz klasyfikowania podmiotów gospodar-

czych.

E URO ( NASTÊPCA ECU )

Europejska jednostka monetarna i waluta Unii Europej-

skiej. W tej walucie przyznawana jest pomoc UE dla kra-

jów stowarzyszonych.

Korzystanie z funduszy Unii Europejskiej

E UROPEJSKA W SPÓL -

NOTA E NERGII A TOMO -

WEJ

(ang. European Atomic Energy Community, EURATOM )

powsta³a w 1957 r. na podstawie traktatu zawartego w

Rzymie przez: Belgiê, Francjê, Holandiê, Luksemburg,

RFN i W³ochy, w celu tworzenia warunków rozwoju prze-

mys³u atomowego. Jedna z trzech Wspólnot Europej-

skich wspó³tworz¹ca UE. Na mocy tzw. Uk³adu Bruksel-

skiego w 1965 r. EURATOM posiada wspóln¹ ze Wspól-

not¹ Europejsk¹ Komisjê i Radê.

E UROPEJSKA W SPÓL -

NOTA G OSPODARCZA

(EWG)

(ang. European Economic Community, EEC ) utworzona

1 stycznia 1958 r. na podstawie Uk³adu w Sprawie Usta-

nowienia Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej zwane-

go Traktatem Rzymskim z dnia 25 marca 1957 r. EWG

utworzy³o 6 pañstw: Belgia, Francja, Holandia, Luksem-

burg, RFN i W³ochy. G³ównym jej celem by³o utworzenie

integracyjnego ugrupowania pañstw europejskich. Z

chwil¹ wejcia w ¿ycie Traktatu o Unii Europejskiej w

1993 r. zmieni³a nazwê na Wspólnoty Europejskie.

E UROPEJSKA W SPÓL -

NOTA W ÊGLA I S TALI

(ang. European Coal and Steel Community, ECSC )

uk³ad zawarty 18 kwietnia 1951 r. na okres piêædziesiê-

ciu lat miêdzy krajami cz³onkowskimi Belgi¹, Francj¹,

Holandi¹, Luksemburgiem, RFN i W³ochami. Celem jego

by³o zniesienie ce³ i ograniczeñ w obrocie wêglem i sta-

l¹, wytyczenie ogólnej polityki w tej dziedzinie, ustalenie

kwot produkcji, cen wyrobów i wielkoci nak³adów inwe-

stycyjnych.

E UROPEJSKI B ANK

I NWESTYCYJNY

(ang. European Investment Bank, EIB ) utworzony na

podstawie Traktatu Rzymskiego w celu finansowania

projektów rozwoju s³abiej rozwiniêtych regionów Unii

Europejskiej oraz projektów dotycz¹cych modernizacji

przedsiêbiorstw i kredytowania przedsiêwziêæ maj¹cych

znaczenie dla wiêcej ni¿ jednego pañstwa.

E UROPEJSKI F UNDUSZ

O RIENTACJI I G WA -

RANCJI R OLNICTWA

(ang. European Agriculture Guidance and Guarantee

Fund, EAGGF czêciej jednak u¿ywa siê skrótu pocho-

dz¹cego z jêzyka francuskiego FEOGA) utworzony w

1962 r., jako podstawowe narzêdzie finansowe polityki

rolnej. Fundusz nie stanowi autonomicznej jednostki bu-

d¿etowej, jest w³¹czony do bud¿etu Wspólnoty. Wyso-

koæ redystrybuowanych za jego pomoc¹ kwot wynosi

niemal po³owê wszystkich wydatków Unii. W ramach FE-

OGA dzia³aj¹ dwie sekcje: Sekcja Gwarancji i Sekcja

Orientacji, lecz tylko tê drug¹ nale¿y uwa¿aæ za fun-

dusz strukturalny. Sekcja Orientacji stanowi w przybli-

¿eniu 8% funduszu i ma na celu finansowanie wspólnych

akcji strukturalnych w zakresie: podwy¿szania produk-

tywnoci i wprowadzania postêpu technicznego, zapew-

nienia racjonalnego rozwoju produkcji rolnej, akcji po-

mocy i zmiany infrastruktury wiejskiej, dzia³añ na rzecz

dywersyfikacji produkcji, ochrony rodowiska, rozwoju

agroturystyki i modernizacji gospodarstw rolnych.

S³owniczek pojêæ stosowanych w poradniku

E UROPEJSKI F UNDUSZ

R OZWOJU R EGIONAL -

NEGO

(ang. European Regional Development Fund, ERDF )

fundusz strukturalny wspieraj¹cy dzia³ania zmierzaj¹ce

do zmniejszania dysproporcji rozwojowych pomiêdzy

regionami Unii Europejskiej, miêdzy innymi poprzez

wspó³finansowanie realizacji 1 i 2 celu Polityki Struktu-

ralnej. G³ównym jego zadaniem jest zmniejszanie nie-

równoci regionalnych oraz wzmacnianie spójnoci we-

wnêtrznej przestrzeni krajów UE. W szczególnoci finan-

sowane s¹ przedsiêwziêcia: s³u¿¹ce ochronie rodowi-

ska przyrodniczego, inwestycyjne w zakresie infrastruk-

tury technicznej oraz zwi¹zane z tworzeniem nowych

miejsc pracy i uruchamianiem wewnêtrznego potencja³u

rozwojowego regionów, s³u¿¹ce rozwojowi regionalne-

mu poprzez badania naukowe i transfer technologii.

E UROPEJSKI F UNDUSZ

S OCJALNY

(ang. European Social Fund, ESF ) fundusz strukturalny

utworzony na mocy Traktatu Rzymskiego w celu zwiêk-

szenia mo¿liwoci zatrudnienia oraz popierania ruchli-

woci przestrzennej i aktywizacji zawodowej ludnoci

Wspólnoty Europejskiej.

F INANSOWY I NSTRU -

MENT O RIENTACJI

R YBO£ÓWSTWA

(ang. Financial Instrument for Fisheries Guidance, FIFG )

utworzony w 1993 r., jako instrument regulacji rybo³ów-

stwa i gospodarki morskiej. Obok pomocy technicznej,

jego zadaniem jest zapewnienie równowagi pomiêdzy

zasobami morskimi a ich wykorzystaniem, poprawa wa-

runków gospodarowania w sektorze przetwórstwa ryb-

nego oraz zapewnienie w³aciwego funkcjonowanie ryn-

ku rybnego.

F UNDUSZE STRUKTU -

RALNE

rodki finansowe przeznaczane na restrukturyzacjê i

modernizacjê gospodarki w wybranych regionach i sek-

torach Unii Europejskiej. Wyró¿niæ mo¿na nastêpuj¹ce

fundusze strukturalne: Europejski Fundusz Rozwoju Re-

gionalnego, Europejski Fundusz Socjalny, Europejski

Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnictwa oraz Finanso-

wy Instrument Wspierania Rybo³ówstwa. Bud¿et Fundu-

szy na lata 1994-99 wynosi ponad 141 mld Euro.

F UNDUSZE S PÓJNOCI

(ang. Cohesion Fund, CF ) utworzony w 1994 r. w celu

wspierania krajów cz³onkowskich, których PKB na jed-

nego mieszkañca nie przekracza 90% redniej w UE. Do-

tyczy to nastêpuj¹cych krajów: Grecji, Hiszpanii, Portu-

galii i Irlandii (ta ostatnia w zwi¹zku z osi¹gniêtym pozio-

mem rozwoju gospodarczego, od 2000 r. nie bêdzie ob-

jêta pomoc¹ ze strony CF). Fundusz interweniuje w

trzech obszarach dotycz¹cych: rodowiska, infrastruk-

tury transportowej oraz pomocy technicznej.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: