ekspl.maszyn.pdf
(
31 KB
)
Pobierz
61132024 UNPDF
Politechnika
Białostocka
Zamiejscowy Wydział Mechaniczny
w Suwałkach
Laboratorium z przedmiotu:
PODSTAWY EKSPLOATACJI MASZYN
EKSPLOATACJA MASZYN
Instrukcja do zajęć laboratoryjnych
Numer ćwiczenia:
Temat ćwiczenia:
IDENTYFIKACJA RODZAJÓW ZUŻYĆ E LEMENTÓW MASZYN I
URZĄDZEŃ
Kod:
Opracował:
dr inż. Zdzisław Kondrat
2004
Zawartość instrukcji
1. Wprowadzenie
2. Cel i zakres ćwiczenia laboratoryjnego
3. Metodyka badań
4. Prezentacja i analiza wyników badań
5. Wymagania BHP
6. Literatura
Sprawozdania studenckie (cel i zakres ćwiczenia laboratoryjnego, opis
stanowiska badawczego, przebieg realizacji eksperymentu, zestawienie i analiza
wyników badań, wnioski, inne) .
1.
Wprowadzenie
W wyniku eksploatacji maszyn i urządzeń następuje pogorszenie stanu
technicznego poszczególnych mechanizmów. Objawia się to spadkiem
sprawności mechanicznej, wzrostem temperatury w danym układzie, wzrostem
natężenia hałasu i drgań. Przyczyny takich skutków, to:
zjawisko tarcia, prowa dzące do uszkodzeń warstwy wierzchniej par trących,
zjawisko zmęczenia materiału,
procesy korozji, procesy erozji.
W wyniku działania w/w zjawisk i procesów następują zmiany stanu
detali maszyn i urządzeń . Proces taki prowadzący do pogorszenia wartości
użytkowych nazywany jest zużywaniem. Stan elementów maszyn i urządzeń na
określonym etapie procesu zużywania nazywany jest zużyciem.
Ze względu na rodzaj działającego czynnika zużywanie elementów
maszyn dzieli się na:
mechaniczne - występuje w miejscach st yku dwóch poruszających się
względem siebie części maszyn, co prowadzi do ubytków materiału, a
przyczyną są tylko oddziaływania mechaniczne;
korozyjne - powodowane przez różnego rodzaju korozj e;
korozyjno-mechaniczne - efekt mechanicznych i korozyjnych odd ziaływań.
Dwie podstawowe grupy zużywania:
zużywanie dynamiczne - cechą jest występowanie przez pewien czas tylko
zmian jakościowych (zgniot, narastanie mikropęknięć), ubytek materiału
następuje dopiero po pewnym czasie;
zużywanie quasi-statyczne — ubytek materiału z powierzchni następuje
przez cały czas trwania procesu.
Tribologiczne rodzaje zużywania
Zużywanie ścierne
- niszczenie warstw wierzchnich w wyniku
skrawającego, bruzdującego, rysującego i ścinającego oddziaływania
nierówności ich powierzchni l ub cząstek ciał obcych (ścierniwa) i produktów
ich zużycia znajdujących się pomiędzy tymi powierzchniami; proces
intensywny, w układach tribologicznych jest niedopuszczalny.
Zużywanie przez sczepianie 1 rodzaju (adhezyjne) -
proces niszczenia
powierzchni podczas tarcia, polegający na powstawaniu sczepień metalicznych
obu powierzchni trących a następnie odrywaniu cząstek metalu; powstają
głębokie wyrwania, nalepianie cząstek metalu, zwiększona chropowatość.
Występuje w przypadku: dużych obciążeń,. małych prę dkości względnych i
ubogiego smarowania lub niewystarczających właściwości smarnych .
Zużywanie przez sczepianie II rodzaju ( cieplne)
- proces intensywnego
niszczenia powierzchni, w warunkach nagrzania stref tarcia do temperatury
zmiękczenia metalu, zacho dzący w wyniku powstawania sczepień, ich
niszczeniem, rozmazywaniem materiału, przyklejaniem rozmazanego materiału;
występuje przy dużych obciążeniach, dużych prędkościach i braku smarowania,
prowadzi zwykle do zatarcia, jest niedopuszczalnym rodzajem zuży wania.
Zużywanie przez utlenianie
- chemiczno-mechaniczna postać
zużywania; charakteryzuje się tworzeniem się warstewek tlenkowych na
powierzchni metali i ich stopniowym usuwaniem; należy do normalnego rodzaju
zużywania, intensywność zużywania niewielka; występuje przy tarciu
ślizgowym i tocznym, jest typowe dla części obficie smarowanych. Zużywanie
wodorowe - chemiczno-mechaniczna postać zużywania; wskutek adsorpcji
wodoru na powierzchni stali i żeliwa i jego dyfuzji w głąb materiału następuje
kruche pękanie w mikroobjętościach warstwy wierzchniej i jej niszczenie pod
wpływem sił normalnych i stycznych.
Zużywanie przez łuszczenie (spaling)
- proces o charakterze
dynamicznym, zmęczeniowym, typowym dla tarcia tocznego przy braku
smarowania lub niedostatku m ateriału smarowego; polega na stopniowym
narastaniu naprężeń w warstwie wierzchniej, a następnie powstawaniu i
rozprzestrzenianiu się mikropęknięć prowadzących do odpadania cząstek
materiału od podłoża; wygląd powierzchni - kratery, wżery; produkty zużycia w
postaci płatków, łusek; zużywanie na ogół niedopuszczalne.
Zużywanie gruzełkowe (pitting)
- zużywanie zmęczeniowe, występujące
przy tarciu tocznym lub tocznym z poślizgiem, w obecności smaru; w łożyskach
tocznych, napędach krzywkowych, przekładniach zębatych; ubytki materiału
drobne jamki; smar wciskany w mikropęknięcia intensyfikuje proces niszczenia;
Zużywanie przez fretting ( cierno -korozyjne lub korozja tarciowa) –
w elementach poddanych działaniu drgań lub niewielkich poślizgów, w ruchu
postępowo-zwrotnym oraz intensywnie działającego środowiska korozyjnego;
powstają ubytki miejscowe; ulegają zrywaniu warstewki tlenków, odkrywany
jest czysty metal, który bardzo szybko u tlenia się a warstewka tlenków jest
następnie ścierana; narażone są koła zębate i łożyska toczne, sworznie, nity oraz
inne elementy ciasno pasowane.
Scuffing
- procesy zużywania ściernego i adhezyjnego; w warunkach
przerwania warstwy smarnej pod wpływem o ddziaływania dużego obciążenia
lub zbyt cienkiej warstwy smarnej; następuje łączenie i rozrywanie połączeń
wierzchołków nierówności współpracujących powierzchni.
Nietribologiczne rodzaje zużywania
Korozja chemiczna
- niszczenie metali w wyniku działania n a nie
suchych gazów lub cieczy nie przewodzących prądu elektrycznego.
Korozja elektrochemiczna
- polega na niszczeniu metali w wyniku
przepływu przez granicę metal -elektrolit prądu elektrycznego; proces korozji
następuje w wyniku zetknięcia metalu z wodą lub innymi cieczami
przewodzącymi prąd elektryczny.
Rodzaje korozji ze względu na wygląd zewnętrzny lub zmianę
właściwości metali:
korozja równomierna -obejmuje zasięgiem całą powierzchnię
przedmiotu metalowego (np. rdzewienie żel aza);
korozja wżerowa - występuje w postaci plam lub wżerów;
korozja selektywna (parting), np. odcynkowanie mosiądzu, cynk
przechodzi do roztworu, pozostaje gąbczasta warstwa miedzi;
korozja międzykrystaliczna - przebiega na granicy ziaren metalu, n p.
korozja międzykrystaliczna niektórych stali kwasoodpornych;
korozja naprężeniowa - w wyniku jednoczesnego oddziaływania
środowiska korozyjnego i naprężeń rozciągających.
Plik z chomika:
RENNE55
Inne pliki z tego folderu:
temat hydraulika.pdf
(1385 KB)
pneumatyka.pdf
(443 KB)
hydraulika.pdf
(306 KB)
Chalamonski hydraulika.pdf
(293 KB)
psychol1 44 str.pdf
(13214 KB)
Inne foldery tego chomika:
BHP
Język angielski
Język japoński
Język niemiecki
Książki
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin