Powieść produkcyjna [B. Hamera, A. Ścibor-Rylski, J. Wilczek, T. Konwicki]
Powieść produkcyjnaà wpisuje się w model literatury socjalistycznej, prezentowała nie tyle rzeczywistość społeczną, co papierową, zideologizowaną, propagandową konstrukcję, daleką od realiów i ich rzetelnej pracy. Grupa tego typu powieści opiera się na schemacie fabularnym.
Przykłady:
* tyle Szanowne Panie popełnił na tenże temat niejaki Burkot (jak na moje oko, to zaledwie burknął), tak więc dokładam, co znalazłam – oczywiście w pigułce.
PRODUKCYJNA POWIEŚĆ [PP]
Ø odmiana powieści o tematyce współczesnej;
Ø forma epicka związana z programem realizmu socjalistycznego;
Ø krytyka lat 50-tych nazywała ją: powieścią o tematyce współczesnej, powieścią o budownictwie socjalistycznym, powieść realizmu socjalistycznego powieścią o tematyce współczesnej, powieścią o budownictwie socjalistycznym, powieść realizmu socjalistycznego czy powieść środowiskowa;
Ø określenia te miały sygnalizować obecność bohatera zbiorowego (wywodzącego się z zamkniętego kręgu społecznego, np. górników, stoczniowców) w tych utworach;
Ø już w połowie lat 50-tych, nazwa ta obejmowała utwory nie tylko o pracy w przemyśle, ale także o tematyce wiejskiej – obecnie nazwa ta obejmuje całą prozę wyrosłą z programu Zjazdu Szczecińskiego©
Ø rozszerzenie tego terminu miało związek z przekształceniem jej w literaturę schematyczną, artystycznie słabą;
Ø PP ukształtowała się na podstawie doświadczeń radzieckich, tj. program realizmu socjalistycznego w ZSRR, który dostarczał polskim pisarzom gotowych wzorów w zakresie tematyki (przykłady: F. Gładko Cement, J. Krymow Statek „Derbent”, W. Ażajew Daleko od Moskwy);
Ø poetyka gatunku: tematyka współczesna, związana głównie z praca w przemyśle i budownictwie, typowość konfliktów i postaci, obecność bohatera – robotnika ilustrującego nowy stos. do pracy, optymistyczna wymowa utworu (tzw. happy end) à elementy te miały służyć podstawowej funkcji utworu – f. wychowawczej;
Ø tematyka: odbudowa i uruchamianie zniszczonych działaniami wojennymi zakładów przemysłowych;
Ø narrator: 3-cio os., posiadający pełną wiedzę i prezentowanych zdarzeniach, mocno podkreślający związki z odbiorcą i jego system sadów o świecie, przedstawione działania bohatera były wartościowane i interpretowane;
Ø fabuła: rozwijała się na dwóch wzajemnie się przenikających planach: 1. seria działań zmierzających do odbudowy i uruchomienia fabryki, metody pracy zespołowej, opanowanie nowych technologii itp., działania te miały char. konfliktowy i łączyły się z pokonywaniem przez bohatera kolejnych przeszkód, 2. powieść kończyła się realizacją zamierzonego celu – odbudowa fabryki, przekroczeniem przez zakład norm produkcji, udanym wdrożeniem nowych technologii; Cecha: otwartość konstrukcji – seria działań postaci mogła być poszerzona o kolejne przeszkody, bądź przerwana poprzez osiągnięcie pożądanej sytuacji;©
Ø warto także pamiętać, że PP łączy się z nowomową – wybaczycie jeśli tego nie będę rozwijać – sądzę, że wiecie o co cho…, w razie pytań, na każde odpowie „Ciocia Wiki” ;-)
1
Marenejra