2001 nr 008 IPN.pdf

(1175 KB) Pobierz
biuletyn8sru
NR 8
wrzesień
2001
BIULETYN
ISSN 1641-9561
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
9662065.003.png
9662065.004.png 9662065.005.png
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
NR 8
WRZESIEŃ
2001
SPIS TREŚCI
KALENDARIUM IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
ROZMOWA BIULETYNU
PRZESZŁOŚĆ NALEŻY DO HISTORYKÓW.
O stosunkach polsko-ukraińskich w PRL
z historykiem Igorem Hałagidą rozmawia Barbara Polak . . . . . . . . . . . . . . . . 4
PRAWO I HISTORIA
Marek Sowa, Marian Papiernik – WYKAZ POSTĘPOWAŃ KARNYCH
W SPRAWACH POLSKO-UKRAIŃSKICH PROWADZONYCH PRZEZ ODDZIAŁOWE
KOMISJE ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU . . . . 17
Arkadiusz Kwieciński – ŚLEDZTWO W SPRAWIE ZBRODNI
POPEŁNIONYCH W CENTRALNYM OBOZIE PRACY W JAWORZNIE
NA OBYWATELACH POLSKICH NARODOWOŚCI UKRAIŃSKIEJ . . . . . . . . . 21
Grzegorz Motyka – ANTYPOLSKA AKCJA OUN-UPA 1943–1944 . . . . . . . . .24
Grzegorz Motyka, Rafał Wnuk – PRÓBY POROZUMIENIA
POLSKO-UKRAIŃSKIEGO WOBEC ZAGROŻENIA SOWIECKIEGO
W LATACH 1944–1947 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Tomasz Balbus – ROZPRACOWYWANIE AGENTURALNE ŚRODOWISK
UKRAIŃSKICH W POLSCE W 1949 ROKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Jan Pisuliński – PRZESIEDLENIA UKRAIŃCÓW DO ZSRR
W LATACH 1944–1946 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Grzegorz Motyka – ŁEMKOWIE I BOJKOWIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Jerzy Kułak – PACYFIKACJA WSI BIAŁORUSKICH
W STYCZNIU 1946 ROKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Jan Jerzy Milewski – LITWINI W POLSCE LUDOWEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
ROCZNICE
Janusz Marszalec – O NATURZE ŻOŁNIERZA – POWSTAŃCA 1944 . . . . . . 59
Tadeusz Ruzikowski – SIERPNIOWA ROCZNICA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
RELACJE I WSPOMNIENIA
Iwan Krywućkyj – „POGODZIŁ NAS TOWARZYSZ STALIN” . . . . . . . . . . . . . 66
Piotr Semków – PROŚBY MATEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
WYSTAWY IPN
Janusz Marszalec – ZA ŚWIĘTĄ SPRAWĘ – ŻOŁNIERZE ŁUPASZKI . . . . . . . . 71
ADRESY TERENOWYCH ODDZIAŁÓW IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
9662065.006.png
Kalendarium IPN
sierpień 2001
1 sierpnia
– w 57 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego prezes IPN prof. Leon
Kieres złożył wieniec pod Grobem Nieznanego Żołnierza oraz pod Po-
mnikiem Gloria Victis na Wojskowym Cmentarzu na Powązkach
2 sierpnia
– prezes IPN prof. Leon Kieres wziął udział w uroczystości upamiętnienia 57
rocznicy likwidacji „Zigeunerlager” (planowej eksterminacji Romów) przy
pomniku pomordowanych Sinti i Romów na terenie muzeum w Brzezince.
W uroczystości wzięli udział między innymi marszałek Senatu Alicja Grześ-
kowiak oraz minister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski
3 sierpnia
– prezes IPN prof. Leon Kieres przekazał marszałkowi Senatu Alicji Grześ-
kowiak Informację o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 lipca 2000 r.
– 30 czerwca 2001 r.
8 sierpnia
– prezes IPN prof. Leon Kieres oficjalnie zainaugurował działalność delega-
tury IPN w Bydgoszczy. Jest to otwarcie pierwszej z ośmiu planowanych
delegatur IPN. Pozostałe powstaną w Gorzowie Wielkopolskim, Kielcach,
Koszalinie, Opolu, Olsztynie, Radomiu i Szczecinie. Delegatura IPN
w Bydgoszczy obejmuje swoim działaniem obszar właściwości sądu okrę-
gowego w Bydgoszczy. Będzie kierowana przez naczelnika Krystynę Trep-
czyńską . W siedzibie bydgoskiej delegatury IPN zatrudniono 17 osób,
w tym 3 prokuratorów w pionie śledczym i 12 archiwistów w pionie archi-
wizacji. W dniu otwarcia delegatury prezes IPN prof. Leon Kieres przejął
formalnie część akt z bydgoskiej delegatury Urzędu Ochrony Państwa.
Jest to około 400 metrów bieżących akt zaplombowanych w czterech ty-
siącach kartonów. Dokumenty zawierają materiały śledcze, administracyj-
ne oraz operacyjne z terenu obecnego województwa kujawsko-pomor-
skiego i dawnego płockiego. Znajdują się wśród nich między innymi inte-
resujące dla historyków materiały ze śledztwa w sprawie działalności mjr.
Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” oraz akta gestapo opisujące działal-
ność Ekspozytury III Wydziału Sztabu Generalnego, którą tworzył i dowo-
dził do 1939 r. mjr Jan Żychoń
9 sierpnia
– Teresa Krynicka, córka nieżyjącego już działacza niepodległościowego
Wojciecha Ziembińskiego, odebrała z rąk prezesa IPN prof. Leona
Kieresa materiały, które służby PRL zbierały na jego temat. Teresa Krynicka
zamierza wykorzystać otrzymane dokumenty do książki o swoim ojcu
28 sierpnia
– prezes IPN prof. Leon Kieres wziął udział w posiedzeniu senackiej Komisji
Praw Człowieka i Praworządności, podczas którego przedstawił Informację
o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni prze-
ciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 lipca 2000 r. – 30 czerwca 2001 r.
2
9662065.001.png
29 sierpnia
– odbyło się posiedzenie Kolegium IPN, na którym zostały omówione projekty
regulaminów udostępniania materiałów archiwalnych w Biurze Udo-
stępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN oraz w oddziałowych biurach
i delegaturach. Ponadto w trakcie posiedzenia Kolegium pozytywnie za-
opiniowało projekt deklaracji o współpracy między IPN a Ministerstwem
Edukacji Narodowej oraz projekt porozumienia o współpracy IPN z Uni-
wersytetem Wrocławskim
– prezes IPN prof. Leon Kieres spotkał się z prezydentem RP Aleksandrem
Kwaśniewskim. Podczas spotkania prezes IPN przekazał prezydentowi In-
formację o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 lipca 2000 r. –
30 czerwca 2001 r.
30 sierpnia
– prezes IPN prof. Leon Kieres przyjął delegację słowackiego ministerstwa
sprawiedliwości z ministrem Janem Czarnogurskim na czele. Podczas
spotkania prezes IPN prof. Leon Kieres poinformował o działalności
i funkcjonowaniu Instytutu Pamięci Narodowej, a także udzielił informacji
na temat postępowań prowadzonych przez Główną Komisję Ścigania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz zasad wydawania wniosków
o udostępnianie dokumentów pokrzywdzonym przez służby specjalne PRL
– prezes IPN prof. Leon Kieres powołał Bernadettę Gronek na stanowisko
dyrektora Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN. Bernadetta
Gronek jest historykiem archiwistą; ukończyła Katolicki Uniwersytet
Lubelski. Od 1991 r. pracowała w archiwum MSW, od 1997 r. była na-
czelnikiem wydziału w centralnym archiwum MSWiA. W październiku
2000 r. została zastępcą dyrektora BUiAD, a po śmierci dyrektora Grzego-
rza Jakubowskiego w czerwcu br. pełniła obowiązki dyrektora BUiAD IPN
Przygotowali: Artur Gut i Tomasz Poręba
STATYSTYKA WYDAWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE
O STATUS POKRZYWDZONEGO
sierpień 2001 r.
od początku wydawania
A/B
A/B
BIAŁYSTOK
25/33
1008/499
GDAŃSK
376/285
2209/1121
KATOWICE
131/71
1717(145)*/765(55)*
KRAKÓW
64/38
1693/876
LUBLIN
64/55
984/426
ŁÓDŹ
49/49
996/529
POZNAŃ
49/27
1932/948
RZESZÓW
18/32
1148/601
WARSZAWA
97(30)*/61(16)*
1953/1026
WROCŁAW
44/29
1119/600
BUiAD
83/44
2494/923 + 148**
RAZEM
1038/745
17253/8462
*wnioski wydawane i przyjmowane w terenie;
A – wydane formularze wniosków
3
**wnioski przesłane z konsulatów
B – wnioski przyjęte
9662065.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin