listy katolickie - skrypt.pdf

(369 KB) Pobierz
Microsoft Word - Document1
Pisma Janowe i Listy katolickie
Bibliografia
I. Listy Ļ w. Jana
Wprowadzenia
G ġ DECKI S., „Pierwszy, Drugi i Trzeci List Jana”, w: Wst ħ p do pism Janowych , Gniezno 1991,
65-103.
G RYGLEWICZ F., „Listy Ļ w. Jana”, w: Gryglewicz F. (red.), Wst ħ p do Nowego Testamentu ,
Pozna ı – Warszawa 1960, 589-609.
H ARRINGTON W. J., „Trzy Listy Ļ w. Jana”, w: Klucz do Biblii , Warszawa 1984.
L ANGKAMMER H., „Listy Jana”, w: Wprowadzenie do Ksi Ģ g Nowego Testamentu , Wrocław
1979.
P ERKINS P., „Listy Janowe”, w: Brown R. E. – Fitzmyer J. A. – Murphy R. E. (red.), Katolicki
Komentarz Biblijny , Warszawa, 1525-1526.
Komentarz
G RYGLEWICZ F., „Pierwszy, Drugi i Trzeci List Ļ w. Jana”, w: Gryglewicz F., Listy Katolickie.
Wst ħ p – Przekład z oryginału – Komentarz , Pozna ı 1959, 325-470.
II. Apokalipsa
Bibliografia polskoj ħ zyczna dotycz Ģ ca Ksi ħ gi Apokalipsy Ļ w. Jana znajduje si ħ w:
O STA İ SKI P., Objawienie Jezusa Chrystusa. Praktyczny komentarz do Apokalipsy , Apostolicum,
Z Ģ bki 2005, 376-385.
III. Listy katolickie
Seremet B., Dzieje Apostolskie i Listy katolickie , (Academica 54), Biblos, Tarnów 2001.
1
1. Wprowadzenie metodologiczne.
Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Biblii w Ko Ļ ciele , 1993.
- Metoda historyczno-krytyczna
- Analiza retoryczna
- Analiza narracyjna
- Analiza semiotyczna
______________________
RETORYKA
Obecnie wielu egzegetów w swoich badaniach nad pismami NT odwołuje si ħ do relacji mi ħ dzy
nimi a retoryk Ģ klasyczn Ģ .
Staro Ň ytne traktaty retoryczne rozró Ň niaj Ģ trzy rodzaje wypowiedzi, które odpowiadaj Ģ trzem
Ň nym sytuacjom:
- rodzaj deliberatywny ( genus deliberativum ),
- rodzaj s Ģ dowy ( genus iudiciale )
- rodzaj oceniaj Ģ cy “demonstratywny” ( genus demonstrativum ).
H. D. Betz w 1975 roku opublikował artykuł, za którym pod ĢŇ yła publikacja komentarza do
Listu do Galatów. Betz zaproponował struktur ħ opieraj Ģ c Ģ si ħ na zasadach retoryki oraz
epistolografii grecko-rzymskiej. Za wzór dla tej struktury posłu Ň ył VII list apologetyczny
Platona.
Wa Ň nym jest stwierdzenie, Ň e Ļ w. Paweł, by wyrazi ę swoj Ģ my Ļ l miał si ħ posłu Ň y ę os Ģ dzaj Ģ cym
rodzajem retoryki, a zawarto Ļę Listu do Galatów wyartykułowa ę poprzez nast ħ puj Ģ cy schemat:
1) Praescriptum 1,1-5;
2) Exordium 1,6-11;
3) Narratio 1,12 - 2,14;
4) Propositio 2,15-21;
5) Probatio 3,1 - 4,31;
6) Exhortatio 5,1 - 6,10;
7) Conclusio 6,11-18.
2
Dispositio listów
PRAESCRIPTUM
SUPERSCRIPTIO (nadawca)
O`t/kni cnt/kni Cqhrsnt/ UIgrnt/
Pawe³, s³uga Chrystusa Jezusa, z powo³ania aposto³,
przeznaczony do g³oszenia Ewangelii Bo¿ej,
któr¹ Bóg przedtem zapowiedzia³ przez swoich proroków
w Pismach wiêtych.
1Kor 1,1: O`t/kni jkgsn.i `uon,rsnkn
O`t/kni jkgsn.i `uon,rsnkni Cqhrsnt/ UIgrnt/ ch`. pdkg,l`sni pdnt/
i Cqhrsnt/ UIgrnt/ ch`. pdkg,l`sni pdnt/
j`h. Rvrpd,mgi n_ `ucdken,i
Pawe³, z woli Bo¿ej powo³any na aposto³a Jezusa Chrystusa,
i Sostenes, brat
2Kor 1,1: O`t/kni `uon,rsnkni Cqhrsnt/ UIgrnt/ ch`. pdkg,l`sni pdnt/(
j`h. Shln,pdni n_ `ucdken,i
Pawe³, z woli Bo¿ej aposto³ Chrystusa Jezusa, i Tymoteusz, brat,
O`t/kni `uon,rsnkni ... j`h. nh_ rt.m dulnh. o`,msdi `ucdkenh,
j`h. nh_ rt.m dulnh. o`,msdi `ucdkenh,
Pawe³, aposto³ nie z ludzkiego ustanowienia czy zlecenia,
lecz z ustanowienia Jezusa Chrystusa i Boga Ojca,
który Go wskrzesi³ z martwych,
i wszyscy bracia, którzy s¹ przy mnie
ADSCRIPTIO (adresat/ci)
Rz 1,7: o`/rhm snh/i nt=rhm dum }Qv,lg{ `uf`ogsnh/i pdnt/( jkgsnh/i `_fh,nhi
Do wszystkich, którzy mieszkaj¹ w Rzymie -
przez Boga umi³owanych, powo³anych wiêtych,
1Kor 1,2: sg/{ dujjkgrh,`{ snt/ pdnt/ sg/{ nt;rg{ dum Jnqh,mpv{
do Kocio³a Bo¿ego w Koryncie, do tych, którzy zostali uwiêceni
w Jezusie Chrystusie i powo³ani do wiêtoci wespó³ ze wszystkimi,
którzy na ka¿dym miejscu wzywaj¹ imienia Pana naszego
Jezusa Chrystusa, ich i naszego Pana.
3
Rz 1,1: O`t/kni cnt/kni Cqhrsnt/ UIgrnt/
O`t/kni cnt/kni Cqhrsnt/ UIgrnt/
O`t/kni jkgsn.i `uon,rsnkn
O`t/kni `uon,rsnkni Cqhrsnt/ UIgrnt/ ch`. pdkg,l`sni pdnt/(
O`t/kni `uon,rsnkni
Ga 1,1-2: O`t/kni `uon,rsnkni
o`/rhm snh/i nt=rhm dum }Qv,lg{ `uf`ogsnh/i pdnt/( jkgsnh/i `_fh,nhi
sg/{ dujjkgrh,`{ snt/ pdnt/ sg/{ nt;rg{ dum Jnqh,mpv{
sg/{ dujjkgrh,`{ snt/ pdnt/ sg/{ nt;rg{ dum Jnqh,mpv{ ...
sg/{ dujjkgrh,`{ snt/ pdnt/ sg/{ nt;rg{ dum Jnqh,mpv{(
rt.m snh/i `_fh,nhi o`/rhm snh/i nt=rhm dum nZkg{ sg/{ UAb`h<`{
rt.m snh/i `_fh,nhi o`/rhm snh/i nt=rhm dum nZkg{ sg/{ UAb`h<`{[[[[
do Kocio³a Bo¿ego, który jest w Koryncie, ze wszystkimi wiêtymi,
jacy s¹ w ca³ej Achai.
Ga 1,2: s`h/i dujjkgrh,`hi sg/i G`k`sh,`i
SALUTATIO
b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
j`h. jtqh,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/
j`h. jtqh,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/
£aska wam i pokój od Boga, Ojca naszego, i Pana Jezusa Chrystusa!
b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
j`h. jtqh,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/©
j`h. jtqh,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/©
£aska wam i pokój od Boga Ojca naszego, i od Pana Jezusa Chrystusa!
b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
j`h. jtqh
,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/
£aska wam i pokój od Boga, Ojca naszego, i Pana Jezusa Chrystusa!
,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/
b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
j`h. jtqh,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/
j`h. jtqh,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/
£aska wam i pokój od Boga, Ojca naszego, i od Pana Jezusa Chrystusa,
który wyda³ samego siebie za nasze grzechy, aby wyrwaæ nas z obecnego
z³ego wiata, zgodnie z wol¹ Boga i Ojca naszego.
Jemu to chwa³a na wieki wieków! Amen.
KORPUS LISTU
POSTSCRIPTUM (zako ı czenie)
4
sg/{ dujjkgrh,`{ snt/ pdnt/ sg/{ nt;rg{ dum Jnqh,mpv{(
2Kor 1,1: sg/{ dujjkgrh,`{ snt/ pdnt/ sg/{ nt;rg{ dum Jnqh,mpv{(
rt.m snh/i `_fh,nhi o`/rhm snh/i nt=rhm dum nZkg{ sg/{ UAb`h<`{
s`h/i dujjkgrh,`hi sg/i G`k`sh,`i
do Kocio³ów Galacji
Rz 1,7: b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
1Kor 1,3: b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
2Kor 1,2 : b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
j`h. jtqh,nt UIgrnt/ Cqhrsnt/
j`h. jtqh
b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
Ga 1,3-5: b`,qhi t_lh/m j`h. dhuqg,mg `uon. pdnt/ o`sqn.i g_lv/m
1 LIST Ļ w. JANA APOSTOŁA
1. Autorstwo
1.1. wiadectwa zewnêtrzne:
Orygenes cytowany przez Euzebiusza:
Jan napisa³ jeszcze Apokalipsê, a potem otrzyma³ rozkaz, by zamilk³, i ju¿ g³osu Siedmiu
Grzmotów nie pisa³ (Ap 10,4). Pozostawi³ tak¿e po sobie list o niewielu stychach, a mo¿e
jeszcze i drugi i trzeci, bo nie wszyscy uznaj¹, ¿e one s¹ autentyczne (HE VI,25,9-10).
Klemens Aleksandryjski List Pierwszy nazywa wiêkszym, st¹d musia³ znaæ i
inne mniejsze Listy (Stromata 2,15).
Dionizy Aleksandryjski, który Jana, autora Apokalipsy odró¿nia od Jana Syna
Zebedeusza, autora Ewangelii i trzech Listów, zauwa¿a, ¿e tylko w
Apokalipsie pojawia siê imiê w³asne:
Ewangelista natomiast na pocz¹tku Listu Katolickiego imienia nie po³o¿y³, ale zaraz
rozpocz¹³ od tajemnicy Objawienia Bo¿ego. [...] Lecz ani w Drugim, ani w Trzecim
Licie, przypisywanym Janowi, aczkolwiek s¹ krótkie, nie ma na pocz¹tku imienia
Janowego, tylko znajduje siê tam napis bezimienny: Prezbiter (HE VII,25,10-11).
1.2. wiadectwa wewnêtrzne:
W Pierwszym Licie brak odniesienia wprost do autora.
W Drugim i Trzecim Licie autor okrela siê jako Starszy (Ho Presbyteros).
W pierwotnych tekstach tytu³em tym okrelano zwierzchników posiadaj¹-
cych w³adzê lub ciesz¹cych siê autorytetem w spo³ecznociach ¿ydowskich
(Mk 8,31; 11,27; 14,43.53; 15,1) i chrzecijañskich (Dz 11,3; 14,23; 15,2.4.
6.22.23) bez wzglêdu na wiek. Tytu³ ten stosowali aposto³owie do siebie
(1 P 5,1). Ze wzglêdu na w³adzê, a tak¿e na podesz³y wiek autor listów móg³ siê
nazwaæ Starszym. By³ przecie¿ ostatnim ¿yj¹cym Aposto³em.
Dla odbiorców listów nie mog³o byæ ¿adnej w¹tpliwoci, kto jest ich auto-
rem, dlatego trudno uwa¿aæ ten tytu³ za kryptonim.
1.2.2. Bezporednie wiadectwo (por. tak¿e J 19,35; 21,24):
Co by³o od pocz¹tku, comy us³yszeli o S³owie ¿ycia, co ujrzelimy w³asnymi oczami,
na co patrzylimy i czego dotyka³y nasze rêce - bo ¿ycie objawi³o siê. Mymy je widzieli
widzieli,o nim
wiadczymy i g³osimy wam ¿ycie wieczne, które by³o w Ojcu, a nam zosta³o obja-
5
1.1.
1.2.
1.2.2.
widzieli
wiadczymy
wiadczymy
Zgłoś jeśli naruszono regulamin