Salmy Molcho - Mowa ciała.pdf - Scientific - Qarina

Samy Molcho

Mowa ciała

Z niemieckiego przełożyła Maria Skalska

DIOGENES

Spis treści

Nasz pierwszy język........................ 9

1. Ciało jest odzieniem duszy................ 23

Struktura i działanie organizmu.................. 27

Informacja - co to znaczy?.................... 35

Wczesne bodźce.......................... 39

Bodźce i wartości ......................... 45

Oddychanie i rytm......................... 53

Uczucie i emocja........................ 59

Uczenie się i wartościowanie................... 62

Opis i jeżyk............................. 65

Indywidualność i normalność................... 69

Odruchy warunkowe........................ 74

Poczucie własnej indywidualności................ 78

Pionizacja postawy......................... 83

2. Znaki i sygnały ....................... 85

Postawa ciała............................ 87

Postawa, pozycja, stanowisko................... 88

Polowy ciała............................ 95

Chód................................. 96

Krok................................. 101

Ruchy stóp............................. 103

Pozycja siedząca.......................... 106

Porządek osób siedzących .................... 107

Sposób siedzenia.......................... 114

Pierś i oddychanie......................... 124

Głowa i szyja............................ 126

Oczy................................. 131

Usta................................. 144

Ręce................................. 156

Palce................................. 189

Formy towarzyskie......................... 198

Zachowania terytorialne...................... 205

Sygnały grożenia i zachowania imponujące........... 207

Oznaczanie terytorium....................... 210

Znaki hierarchii i symbole statusu................ 224

Na przykład: biurko........................ 229

Rytuały ............................... 232

Ceremonie powitalne........................ 232

Uścisk dłoni............................. 234

Posiłki................................ 237

Role i funkcje ........................... 238

Kodeks ubioru........................... 248

Kilka słów na zakończenie.................... 250

Przypisy do wydania polskiego.................. 252

Rodzicom, którzy mnie wychowali

i zapewnili mi swobodny rozwój,

którzy nigdy nie czynili swojej woli moją wolą,

którzy nauczyli mnie, jak być wolnym człowiekiem,

odpowiedzialnym za siebie.

Mojej żonie za miłość, która nie jest skrępowaniem,

za To, te dzięki niej przeżywam prawdziwe uczucie we dwoje,

uwolniony od własnego ego.

Nasz pierwszy język

Poświęcamy dużo czasu i energii, aby oprócz ojczystego poznać również inne języki. Z biegiem czasu "językiem

obcym" stała się dla nas także mowa ciała. W zasadzie nie ma absolutnej konieczności uczenia się języków

obcych, jednak ich opanowanie poszerza możliwości, pozwala zmniejszyć niebezpieczeństwo nieporozumień. Nie

potrafię więc sobie wyjaśnić, dlaczego nie staramy się doskonalić naszego pierwotnego języka - mowy ciała.

Ponieważ nikt nie jest w stanie uniezależnić się od niej, stłumić jej sygnałów, dobre poznanie tego narzędzia

ekspresji może przynieść znaczne korzyści: mowa ciała to język, który informuje nas o wewnętrznym nastawieniu,

postawie i uczuciach innych ludzi.

Gdy nasze zmysły, nasza uwaga nastawione są na odbieranie sygnałów i komentarzy ciała, rozmowy i spotkania

przebiegają szybciej i są bardziej owocne. Znajomość mowy ciała, owej bezgłośnej gry pytań i odpowiedzi w

naszym fizycznym, cielesnym zachowaniu, otwiera bezpośredni dostęp do innych, pozwala na bardziej swobodne

kontakty. Nie bez przyczyny mówi się o porozumiewawczym czy wymownym spojrzeniu, znaczącym geście,

wyrazie twarzy, który przekazuje więcej niż tysiąc słów.

Obserwując rozwój dziecka zauważamy, jak spontaniczne odruchy niemowlęcia stopniowo dopasowują się do

takich form fizycznego zachowania, jakich oczekuje od niego rodzina - inaczej nie byłoby dobrze rozumiane w

przyjętym w rodzinie systemie komunikacji pozawerbalnej. Proces ten jest w ogólnych zarysach zawsze taki sam i

najczęściej prowadzi do opanowania podobnych podstawowych wzorców; dziecko przyswaja sobie potoczną

mowę ciała. Jednak - w zależności od charakteru matki, ojca, rodzeństwa, od warunków określających ich

współżycie - istnieją tutaj niezliczone indywidualne warianty.

Młodzi ludzie w swoim środowisku także rozwijają własny kod mowy ciała; nierzadko jest on bardziej precyzyjny

i jednoznaczny niż słowa. Bunt i protest młodych przeciwko obowiązującym normom i regułom również o wiele

silniej wyraża się w sposobie bycia niż w języku. Wyraźnie widać to w niedbałych formach zachowania wobec

siebie nawzajem oraz w „demonstracyjnym" zachowaniu w kontaktach z dorosłymi, Rodzice, nauczyciele,

politycy określają to jako „złe zachowanie", oburzają się i wyrzekają. Tak zwany konflikt pokoleń, napięcia i

nieporozumienia często biorą się właśnie z nieumiejętności odczytywania sygnałów ciała, z ich fałszywej

interpretacji. Kiedy nastolatek robi ręką zbywający gest, jednocześnie wzruszając ramionami, dla jego

rówieśników jest to po prostu sygnał wątpliwości, zastrzeżeń. Natomiast matka czy nauczyciel w takim geście

dostrzegają agresję albo lekceważenie - co doprowadza ich do wściekłości. Z biednej interpretacji rodzi się

konflikt.

Nietrudno zrozumieć przyczynę nieporozumienia: język ciała dorosłych opiera się na innym kodzie. Każdy

dorosły człowiek musi spełniać pewne — ściśle określone — oczekiwania w ramach przypisanych mu ról

społecznych. Niektóre zachowania na przykład zależą od miejsca pracy, stanowiska lub zawodu. Robotnika w

fabryce obowiązują inne reguły zachowania niż kierownika działu, lekarza - inne niż na przykład konduktora w

pociągu. Te oczekiwania i normy kształtują także język ciała; również on odzwierciedla role społeczne.

Językoznawcy i socjolodzy mówią o kodzie ograniczonym, o ograniczonym zasobie słownikowym i

umiejętnościach językowych, które pozwalają rozpoznać przynależność danej osoby do określonej warstwy

społecznej oraz jej pozycję1. Posługiwanie się drugim typem kodu, tak zwanym kodem rozwiniętym, jest

charakterystyczne dla ludzi pochodzących zwykle z rodzin dobrze sytuowanych, którzy mieli większe możliwości

zdobycia wykształcenia i osiągnęli pozycję zawodową umożliwiającą im obcowanie z bogatym słownictwem oraz

bardziej zróżnicowane i subtelne używanie mowy.

Te wszystkie cechy można przenieść także na język ciała. Oczywiście rzecz nie w tym, by -jak w telewizyjnym

quizie - odgadnąć profesję danej osoby na podstawie tego, jak porusza ręką. Z całą pewnością jednak gesty i

zachowanie człowieka pozwalają na określenie jego statusu społecznego, jego samooceny oraz pozycji w

hierarchii danej grupy, a także miejsca, jakie zajmuje w społeczeństwie.

„Stosownego" języka ciała można się nauczyć - i robimy to, za zwyczaj nieświadomie, przez całe życie. Ale jedno

pozostaje niezmien ne: język ciała jest bardziej wymowny niż język złożony ze słów. Nie ma nic odkrywczego

w stwierdzeniu, że nie do końca kontrolujemy nasze ciało. Ciało reaguje spontanicznie, nie potrafi tak

udawać jak słowa. To ciało jest pierwsze - nie słowo.

Jako artysta doświadczam tego z intensywnością, której nie da się porównać z naturalnym sposobem

przeżywania większości ludzi, którzy tylko z rzadka doznają oszałamiającego olśnienia. Dobrzy, bardzo

dobrzy aktorzy rozwijają tę umiejętność: to ich ciało, a nie umysł tworzy postać, wyrażając jej

indywidualność oraz nawyki.

Jestem mimem, studiuję pozę i typ postaci, sytuacje i reakcje. Porównuję to z wiedzą, którą sobie

przyswoiłem, oraz obserwacjami, jakie poczyniłem: sprawdzam, jak i c/y moje spostrzeżenia wiążą się z

daną pozą i daną sytuacją. Dzięki pojawiającym się przy tym doznaniom w/bogacam postać, ożywiam ją,

nadaję jej charakter. Pomaga mi w tym to, że inaczej niż oryginał czy też wzór odgrywanej postaci - zdaję

sobie sprawę z drgnień moich nerwów, z ruchu mięśni, że znam grę napięć w moim ciele i umiem tym

wszystkim świadomie sterować; to jest moje rzemiosło, mój zawód. Poprzez język

Salmy Molcho - Mowa ciała.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: