Alfabetyczny przegląd pierwiastków.pdf

Alfabetyczny przegląd pierwiastków

Objaśnienia

Z – zasadowy

A – amfoteryczny

K – kwasowy

W – wartościowość

– ilość izotopów (w tym “trwałe” z okresem pół rozpadu ponad

1 mld lat)

E – elektroujemność (wg Paulinga)

T t – temperatura topnienia w o C

T w – temperatura wrzenia w o C

g – ciężar właściwy

L.a

– liczba atomowa

– masa atomowa

7/3 – okres i grupa w okresowym układzie pierwiastków

Pe – ilość elektronów w poszcze gólnych powłokach licząc od

jądra

gr. – z języka greckiego

łac.– z łaciny

Liczba atomowa – jest zarazem liczbą porządkową pierwiastka w okresowym układzie

pierwiastków i równa się liczbie protonów zawartych w jądrze atomowym pierwiastka

oraz liczbie elektronów w powłokach i podpowłokach – łącznie.

Masa atomowa – ciężar atomowy – względna masa atomu pierwiastka. Liczba

niemianowana określająca stosunek masy atomu danego pierwiastka do 1/12 masy

atomu izotopu węgla 12 C stanowiącej atomową jednostkę masy, w skrócie ajm.

AKTYN

– Actinium – Ac – skandowiec – L.a. 89

T t – 817

T w – (3200)

g – 10,07

E (1,1)

(gr. aktis – promień)

Andre Louis Debierne w 1899 r.

Promieniotwórczy srebrzysty metal

towarzyszący rudom uranu.

W – 3

M.a. /227/

7/3

Pe – 2, 8, 18, 32, 18,

9, 2

l – 28

AMERYK

– Americium – Am – aktynowiec – L.a. 95

T t – 1174

T w – 2600

g – 13,78

(łac. od Ameryki)

G. Seaborg, L. Morgan, R. James,

A. Ghiorso – zespół w 1944 r.

Promieniotwórczy srebrzysty metal

otrzymany sztucznie. W przyrodzie

nie istnieje.

W – 3 4 5 6

M.a. /243/

7/3

Pe – 2, 8, 18, 32, 25,

8, 2

l – 14

ANTYMON

– Stibium – Sb – azotowiec – L.a. 51

T t – 630,6

T w – 1590

g – 6,691

E 1,9

Znany w średniowieczu. Kruchy

srebrzystobiały metal posiadający

odmiany alotropowe. Występuje w

minerałach (antymonit, walentynit),

utwardza ołów.

W – 3 5

M.a. 121,75

5/15

Pe – 2, 8, 18, 18, 5

l – 30 (2)

ARGON

– Argon – Ar – helowiec – L.a. 18

T t – –

189,33

T w – –

185,86

g – 1,402

(gr. leniwy)

W. Ramslay, J. Rayleigh w 1894 r.

Gaz szlachetny bezbarwny i

bezwonny. Stosowany do żarówek

dużej mocy oraz do uzyskania

atmosfery chemicznie obojętnej.

Składnik atmosfery – 0,93%

W –

M.a. 39,94

3/18

Pe – 2, 8, 8

l – 16 (3)

ARSEN

– Arsenikum – As – azotowiec – L.a. 33

T t – 814

T w – 613

g – 5,73

E 2,0

(od gr. nazwy rudy arszeniku)

Poznany w XIII w. trujący półmetal,

posiada kilka odmian alotropowych.

Minerały – arsenopiryt, realgar.

Sublimuje w temp. 633 o C.

W – 3 5

M.a. 74,92

4/15

Pe – 2, 8, 18, 5

l – 23 (1)

ASTAT

– Astatinum – At – ch l orowiec – L.a. 85

T t – /302/

T w –

g –

E (2,2)

K. R. McKenzie, E. Segre, D. R.

Corson w 1940 r.

Promieniotwórczy niemetal, łatwo

lotny, mało zbadany.

W – 1 3 5 7

M.a. /210/

6/17

Pe – 2, 8, 18, 32, 18,

l – 29

AZOT

– Nitrogenium – N – azotowiec – L.a. 7

T t – –

209,86

T w – –195,8

g – 0,808

E 3,0

(łac. nitrum + gr. genos = tworzący

saletrę, gr. azoticos – nie

podtrzymujący życia)

R. Rutherford w 1771 r.

Bezbarwny i bezwonny gaz,

główny składnik powietrza –

78,09% obj. i 75,5% wagowo.

Łatwo łączy się z wodorem dając

amoniak.

W – 2 3 4 5

M.a. 14,006

2/15

Pe – 2, 5

l – 10 (2)

BAR

– Barium – Ba – wapniowiec – L.a. 56

T t – 727

T w – 1850

g – 3,62

E 0,9

(od gr. barys – ciężki)

K. Scheele w 1774 r.

Miękki srebrzysty metal, musi być

przechowywany w nafcie,

ponieważ ulega tlenowi i wodzie.

W – 2

M.a. 137,34

6/2

Pe – 2, 8, 18, 18, 8, 2

l – 32 (7)

BERKEL

– Berkelium – Bk – ak t ynowiec – L.a. 97

T t – 986

T w –2600

g – 14,8

(od miasta Berkeley w Kaliforni)

G. Seaborg, A. Ghiorso, S.

Thompson w 1949 r.

Promieniotwórczy metal,

niewystępujący w przyrodzie.

W – 3 4

M.a. /247/

7/3

Pe – 2, 8, 18, 32, 27,

8, 2

l – 12

BERYL

– Beryllium – Be – wapniowiec – L.a. 4

T t – 1287

T w – 2500

g – 1,848

E 1,5

(od nazwy minerału – berylu)

L. Vanquelin w 1797 r.

Metal twardy, trudnotopliwy,

jasnoszary. Minerałami są m.in.

kamienie szlachetne i

półszlachetne: szmaragd,

akwamaryn, beryl, fenakit,

chryzoberyl, worobiewit, betrandyt.

Największe kryształy berylu

osiągają kilka tysięcy kilogramów i

do 10 m długości.

W – 2

M.a. 9,01

2/2

Pe – 2, 2

l – 6 (1)

BIZMUT

– Bismuthum – Bi – azotowiec – L.a. 83

T t – 271,3

T w – 1564

g – 9,81

E 1,9

(od zlatynizowanej nazwy

niemieckiej Wismut)

poznany został w XV w.

Różowobiały, kruchy metal

półszlachetny. Może występować

w stanie rodzimym.

W – 3 5

M.a. 208,98

6/15

Pe – 2, 8, 18, 32, 18,

l – 29 (1)

BOR

– Borum – B – g l inowiec – L.a. 5

T t – 2100

T w – 3700

g – 2,35

E 2,0

(od nazwy arabskiej “borak”

jednego ze związków boru

przywożonego do Arabii)

J. Gay–Lussac, L. Thenard w 1808

Niemetal, w postaci krystalicznej

czarnoszary i bardzo twardy.

Posiada odmiany alotropowe.

W – 3

M.a. 10,81

2/13

Pe – 2, 3

l – 9 (2)

BROM

– Bromum – Br – ch l orowiec – L.a. 35

T t – –7,25

T w – 59,5

g – 3,13

E 2,8

(od gr. bromos – smród)

A. Balard w 1826 r.

Czerwono–brunatna lotna ciecz,

rozpuszczalna w wodzie. Składnik

wody morskiej.

W – 1 3 5 7

M.a. 79,90

4/17

Pe – 2, 8, 18, 7

l – 25 (2)

CEZ

– Cesium – Cs – po t asowiec – L.a. 55

T t – 28,5

T w – 705

g – 1,90

E 0,7

(od łac. caesius – modry)

Miękki srebrzysty metal o odcieniu

niebieskim. Łatwo zapala się w

powietrzu tworząc nadtlenek.

Gwałtownie reaguje z wodą

tworząc wodorotlenek –

najmocniejszą zasadę.

W – 1

M.a. 132,90

6/1

Pe – 2, 8, 18, 18, 8, 1

l – 36 (1)

CER

– Cerium – Ce – lantanowiec – L.a. 58

T t – 804

T w – 3470

g – 6,771

E 1,1

(od nazwy planetoidy Ceres)

W. Hisinger, M. Klaproth w 1803 r.

Jasnoszary srebrzysty metal w

połączeniu z żelazem tworzy

kamienie do zapalniczek.

W – 3 4

M.a. 140,12

6/3

Pe – 2, 8, 18, 20, 8, 2

l – 30 (4)

CHLOR

– Chlorum – Cl – ch l orowiec – L.a. 17

T t – –

100,98

T w – –34,0

g – 1,65

E 3,0

(łac. zielony)

K. Scheele w 1774 r.

Żółtozielony, żrący gaz. Reaguje

bezpośrednio prawie z wszystkimi

pierwiastkami.

W – 1 3 5 7

M.a. 35,45

3/17

Pe – 2, 8, 7

l – 13 (2)

CHROM

– Chromium – Cr – chromowiec – L.a. 24

T t – 1910

T w – 2700

g – 7,17

E 1,9

(gr. chroma – barwa)

L. Vanquelin w 1797 r.

Srebrzystobiały, półszlachetny

metal z niebieskawym odcieniem i

ładnym połyskiem. Kruchy i twardy.

W – 2 3 6

M.a. 51,99

4/6

Pe – 2, 8, 13, 1

l – 17 (4)

CYNA

– Stannum – Sn – węglowiec – L.a. 50

T t – 231,89

T w – 2610

g – 7,28

E 1,8

(łac. stannum – cyna)

Znana w starożytości. Dość miękki,

srebrzystobiały, półszlachetny

metal. Ważny składnik brązów. W

niższych temperaturach przechodzi

w “cynę szarą” i rozsypuje się na

proszek tzw. “trąd cynowy”.

W – 2 4

M.a. 118,69

5/14

Pe – 2, 8, 18, 18, 4

l – 32 (10)

CYNK

– Zincum – Zn – cynkowiec – L.a. 30

T t – 419,53

T w – 907

g – 7,133

E 1,6

(znany w Chinach jaż w VI w. w

Europie dopiero w XVIII w.)

Niebieskawobiały, kruchy, lśniący,

półszlachetny metal.

W – 2

M.a. 65,38

4/12

Pe – 2, 8, 18, 2

l – 23 (5)

CYRKON

– Zirconium – Zr – ty t anowiec – L.a. 40

T t – 1859

T w – 4300

g – 6,506

E 1,4

(z perskiego – złocisty)

M. Klaproth w 1789 r.

Metal o pięknym srebrzystym

blasku. Nierozpuszczalny w

kwasach, trudny do otrzymania w

stanie czystym.

W – 4

M.a. 91,22

5/4

Pe – 2, 8, 18, 10, 2

l – 24 (5)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: