Pozorne konsultacje wyborcze.pdf

Pozorne konsultacje wyborcze

Nasz Dziennik, 2011-03-03

Z prof. Krystyną Pawłowicz, wykładowcą na Wydziale Prawa i

Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz członkiem Trybunału Stanu, rozmawia Paulina

Jarosińska

Wczoraj odbyło się spotkanie Bronisława Komorowskiego z Donaldem Tuskiem w sprawie

terminu wyborów parlamentarnych. Prezydent po rozmowach z PKW oznajmił, że termin, który

postulowała opozycja, czyli 30 października, jest niemożliwy do realizacji, a ponadto

Komorowski rozważa zarządzenie dwudniowych wyborów - ich możliwość wprowadza nowy

kodeks wyborczy.

- Zaczęłabym od tego, że nowy kodeks wyborczy wprowadza szereg nowości, które budzą

wątpliwości, jeśli chodzi o ich zgodność z Konstytucją: po pierwsze, możliwość zarządzenia

dwudniowych wyborów; po drugie, głosowanie przez pełnomocnika; ponadto dokonano nowego

podziału okręgów wyborczych, zakazano billboardów oraz znacznie ograniczono płatne reklamy.

Gdyby chcieć zająć się każdą z tych zmian, okazałoby się, że wszystkie one godzą w zasady

demokratycznego państwa. W przypadku możliwości zarządzenia dwudniowych wyborów Ustawa

Zasadnicza mówi wyraźnie: prezydent zarządza wybory parlamentarne, wyznaczając je na DZIEŃ

(jeden dzień) wolny od pracy. Nie ma więc podstawy w Konstytucji, która pozwoliłaby na takie

zarządzenie. Poza tym dwudniowe wybory wprowadzają ryzyko naruszenia ciszy wyborczej, ponieważ

dają czas na manipulacje i nadużycia, a to z kolei narusza zasady demokracji. Ponadto decyzja o tym,

czy wybory mają trwać jeden dzień czy dwa dni, zależy do swobodnego uznania prezydenta, który -

jak wiadomo - reprezentuje konkretną opcję polityczną i pojawia się obawa, że przy podejmowaniu

takiej decyzji będzie kierował się interesem swojego środowiska, a nie dobrem ogółu. W mojej ocenie,

jakiekolwiek konsultacje w sprawie terminu wyborów są tylko fasadą - termin został ustalony już

dawno.

Fasadą - która ma zbudować wrażenie, że prezydent wychodzi z inicjatywą i pragnie szukać

najlepszego rozwiązania - jest w tym wypadku najlepszy termin wyborów?

- Tak. Przecież oczywiste jest, że prezydent i premier rozmawiają ze sobą często i zapewne na

bieżąco konsultują wspólnie różne sprawy. Wracając do nowego kodeksu wyborczego, pragnę

zauważyć, że niezgodne z Konstytucją jest również to, aby głosowanie odbywało się przez

pełnomocnika, ponieważ narusza to konstytucyjną zasadę bezpośredniości wyborów. W takiej sytuacji

może dochodzić do bardzo wielu nadużyć, ponieważ nie ma możliwości późniejszej kontroli, czy

pełnomocnik oddał głos zgodnie z wolą osoby udzielającej pełnomocnictwa. Jeśli już znalazłaby się

osoba, która miałaby uprawnienia do głosowania, ale nie mogła sama wybrać się do lokalu

wyborczego, to komisja powinna przyjść do takiej osoby i umożliwić jej oddanie głosu bezpośrednio.

Kolejną kontrowersyjną kwestią w nowelizacji prawa wyborczego jest nowy podział okręgów

wyborczych tak, aby okręgi, które zazwyczaj sympatyzowały np. z Prawem i Sprawiedliwością, były

porozbijane i podzielone tak, aby łączyć je z okręgami, gdzie przewagę miał elektorat Platformy

Obywatelskiej. Cel takiego zapisu jest wyłącznie polityczny, bo ostatecznie dotychczasowe okręgi, w

których poparcie miało PiS, zostają rozproszone i wchłonięte przez przestrzenie dominacji PO. Zakaz

billboardów i ograniczenie płatnych reklam osłabia z kolei znacznie kanał komunikacyjny i przepływ

informacji pomiędzy partią a jej wyborcami, co jest fundamentem w każdej demokracji. Ogranicza to

prawa wyborców, jak również prawa partii politycznych. Zmiany w prawie wyborczym zostały

podyktowane - według pomysłodawców - koniecznością zwiększenia frekwencji. Jednak nie możemy

jej traktować jako jakiegoś nadrzędnego celu.

Zmiany, o których mówimy, są zatem przede wszystkim w interesie konkretnego środowiska

politycznego?

- Zmiany w kodeksie wyborczym stanowią ukłon partii rządzącej w stronę jej elektoratu, tak aby tylko

tę część społeczeństwa zaktywizować. Uważam, że w obliczu tak poważnych naruszeń zasad

demokratycznego państwa, jakie niesie za sobą nowelizacja prawa wyborczego, mówienie o tym, że

prezydent spotyka się na konsultacjach z premierem w sprawie terminu wyborów, nie brzmi poważnie

ani wiarygodnie. Wiadomo, że nieliczni obywatele zastanawiają się nad zasadnością zmian w prawie

wyborczym, dlatego dla większości informacja o tym, że prezydent debatuje nad najlepszym terminem

wyborów, może być sygnałem, że ich prawa są respektowane. Natomiast lista i możliwości nadużyć,

które wiążą się z wprowadzeniem zmian zawartych w tej nowelizacji, świadczą o tym, że prawa

obywateli nie są na pierwszym planie. Ponadto obecna koalicja pokazała już nieraz, że z Konstytucją

się nie liczy.

Według Konstytucji prezydent zarządza wybory parlamentarne na dzień wolny od pracy

przypadający w ciągu 30 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu, czyli

w tym roku powinny się one odbyć pomiędzy 6 października a 4 listopada. Prawo i

Sprawiedliwość postuluje, aby wybory odbyły się 30 października - na co nie zgadza się PKW.

Natomiast PO chce wyborów 23 października. Według Pani, który termin byłby najlepszy?

- Obiektywnie najkorzystniejsze byłoby, aby wybory odbyły się w najpóźniejszym możliwym terminie,

czyli 30 października, ponieważ stworzyłoby to równe szanse dla wszystkich partii, a przede

wszystkim dla partii opozycyjnej, która ma ograniczony dostęp do mediów. Dałoby to okazję do

kontaktu z wyborcami, a dzięki temu wszystkie partie miałyby przybliżone szanse walki o elektorat.

Powtórzę: termin wyborów jest już ustalony, a wczorajsze spotkanie prezydenta z premierem

stanowiło tylko kolejny pozorny ruch, sygnał dla społeczeństwa, że sprawujący władzę mają na

uwadze realizację procedur zgodnych z demokracją. Patrząc na radykalne zmiany w prawie

wyborczym, widać, że jest to zaledwie fasada - z demokracją bowiem niewiele ma to wspólnego.

Dziękuję za rozmowę.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: