N-osobowe gry kooperacyjne - warto+Ť¦ç Shapleya.pdf

(115 KB) Pobierz
(Microsoft Word - Teoria Decyzj nr 13 - N-osobowe gry kooperacyjne - warto\234\346 Shapleya .doc)
N -osobowe gry kooperacyjne - wartość Shapleya
Na poprzednim wykładzie mówiliśmy o dwóch rodzajach pojęcia „rozwiązania" gry
kooperacyjnej: o rdzeniu i o zbiorach stabilnych. Oba te rozwiązania odwołują się do
koncepcji dominacji albo kwestionowania pewnych podziałów przez pewne koalicje. Pojęcia
te, pomimo swojej intuicyjnej oczywistości, mają pewne wady: zachowują się w dość
nieregularny sposób, rdzeń moŜe być zbiorem pustym, a zbiorów stabilnych moŜe być z kolei
bardzo wiele. Tych wad nie ma inna koncepcja „rozwiązania" gry, którą zajmiemy się w tym
rozdziale. Jest nią wartość Shapleya . Wprowadzimy to pojęcie posługując się przykładem
muzyków opisanym na poprzednim wykładzie. Przypomnijmy samą tylko tabelkę tej gry –
prezentującą jej postać charakterystyczną
Koalicja
Wypłata
{Skrzypek, Pianista, Basista}
200
{ Pianista, Basista}
130
{Skrzypek,Basista}
100
{Skrzypek, Pianista}
160
{Skrzypek}
40
{ Pianista}
60
{ Basista}
0
Przypuśćmy, Ŝe trzej muzycy umówili się w jednym miejscu, na przykład na
przystanku metra o piątej po południu. Nigdy nie przyjdą na spotkanie w tym samym
momencie: ze względów losowych będą się pojawiać w jakiejś kolejności. Co więcej –
teoretycznie nie wszyscy musza się pojawić. Jeśli się dany muzyk pojawi, to jaka jest z tego
korzyść? OtóŜ to – ta korzyść - zaleŜy nie tylko od tego, który to muzyk, ale teŜ od tego w
którym momencie tworzenia koalicji się pojawi. Ową „korzyść” z przyjścia danego muzyka,
ogólnie nazywamy wkładem w koalicję. Jest sześć moŜliwych kolejności pojawiania się
muzyków, czyli jak mówimy - tworzenia koalicji:
{Skrzypek, Pianista, Basista}
{Skrzypek, Basista, Pianista}
{Pianista, Basista, Skrzypek}
{Pianista, Skrzypek, Basista}
{Basista, Skrzypek, Pianista}
{Basista, Pianista, Skrzypek}
Wybierzmy sobie jednego z artystów, na przykład Basistę i przeanalizujmy jego
sytuację w kaŜdym z moŜliwych wymienionych wyŜej przypadków. Przypuśćmy, Ŝe kaŜdą
kolejność przyjścia interpretujemy jako proces tworzenia się zespołu w pewnej kolejności.
647637219.004.png
Interesuje nas wielkość wypłaty, jaką dany gracz — muzyk wnosi do juŜ zastanej koalicji. W
przypadku kolejności numer l, Basista zastaje koalicję {Skrzypek, Pianista} „wartą" (jak
wynika z tabeli) 160. Po jego przyjściu wartość koalicji wzrasta do 200 dolarów, czyli o 40
dolarów. W przypadku kolejności numer 2, Basista zastaje koalicję { Skrzypek } „wartą" 40
dolarów. Po jego przyjściu wartość tej koalicji wzrasta do 100 dolarów, czyli o 60 dolarów.
Postępujemy tak dalej, na przykład dla kolejności numer 5, czy 6, Perkusista przychodzi
pierwszy i wnosi 0 dolarów, jako Ŝe sam „nie jest nic wart". Otrzymujemy w ten sposób
poniŜszą tabelę, w której wypisano wszystkie moŜliwe kolejności tworzenia się zespołu, a
obok — kwoty, jakie poszczególni muzycy wnoszą przychodząc w tej właśnie kolejności.
W ostatnim wierszu tej tabeli umieściliśmy średni wkład kaŜdego z muzyków ze
względu na wszystkie moŜliwe kolejności tworzenia się zespołu. W ten sposób otrzymaliśmy
podział Xs == 70, Xp , = 95. Xb , = 35. Ten podział nazywa się wartością Shapleya danej gry.
Wartość Shapleya, ze względu na sposób, w jaki ją skonstruowano, moŜna interpretować jako
średni oczekiwany podział w danej grze przy rozegraniu duŜej ilości partii. Zaletą wartości
Shapleya jest jej matematyczna prostota. Jest jeszcze jedna bardzo waŜna rzecz: wartość
Shapleya zawsze istnieje i zawsze jest tylko jedna .
Zobaczmy jeszcze jak wygląda wartość Shapleya dla gry opisującej sytuację trzech
kolegów, Zygi, Wieśka i Mietka, a przedstawionej na poprzednim wykładzie. Postać
charakterystyczna tej gry była następująca:
647637219.005.png
Koalicja
Wypłata
{ Zyga, Wiesiek, Mietek }
100
{ Wiesiek, Mietek }
100
{ Zyga, Mietek }
100
{ Zyga, Wiesiek }
100
{ Mietek }
0
{ Zyga, }
0
{ Wiesiek }
0
Wkłady poszczególnych graczy w róŜnych konfiguracjach kolejności tworzenia
koalicji przedstawia poniŜsza tabela:
Wartość Shapleya tej gry stanowi więc podział Xz =Xw= Xm =
1
33 . Otrzymany
wynik jest symetryczny, co nie jest przypadkiem. Historycznie bowiem rzecz ujmując, Lloyd
Shapley – który w latach 50 ubiegłego wieku analizował sposoby rozwiązania problemu
podziału wypłaty w koalicji - zaczął od sformułowania trzech aksjomatów, dotyczących
wartości podziału, które jego zdaniem oddają idee sprawiedliwości. Następnie wykazał, Ŝe
taka wartość istnieje i jest tylko jedna. Podał takŜe sposób jej obliczania, był on jednak
znacznie bardziej skomplikowany niŜ ten, który poznali Państwo.
Wspomnianych aksjomatów nie podamy w tym miejscu, bo wykorzystują one pewne
pojęcia formalne obce Państwu, jednak powszechnie uznano je– podobnie jak aksjomaty
sprawiedliwości sformułowane przez Nasha dla gier dwuosobowych – za sensowne i
intuicyjne i raczej wszyscy się z nimi zgadzają, choć oczywiście są sytuacje, w których idee
te budzą pewne wątpliwości.
Jeden z tych aksjomatów mówi właśnie, Ŝe jeśli sytuacje graczy w grze koalicyjnej są
w pełni symetryczne, to ich wypłaty powinny być równe. A tak właśnie było w rozwaŜanej
sytuacji trzech kolegów dźwigających skrzynie.
3
647637219.006.png 647637219.007.png 647637219.001.png
Wartość Shapleya bardzo szybko została zaakceptowana w teorii i praktyce jako dobra
propozycja rozwiązania problemu podziału wypłaty w koalicji. Znaleziono dla niej takŜe inne
zastosowania. O jednym z nich powiemy w kolejnej części wykładu.
WaŜone gry większości
Głosowanie na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy spółki to równieŜ pewien
szczególny rodzaj gry kooperacyjnej. Jest to gra, której kaŜdy uczestnik dysponuje pewną
ilością głosów zaleŜną od jego udziałów w spółce. Sytuacja jest zatem taka: Mamy N graczy -
udziałowców. Udział i -tego gracza w firmie wyraŜa się liczbą w i , i= 1,…,N. Suma wszystkich
udziałów wynosi więc
W
=
w
. Do przyjęcia dowolnej uchwały potrzebna jest większość
i
głosów. Jest więc jakaś ustalona liczba A większa niŜ
W
. ale nie większa niŜ W , która
2
wyznacza „większość". Koalicja, która łącznie zbierze A głosów albo więcej, decyduje o
przyjęciu albo odrzuceniu uchwały. Koalicje taka nazywać będziemy koalicją nazywana
wygrywającą Przypisujemy jej wypłatę w wysokości l. Koalicja , która nie ma większości jest
przegrywająca i przypisujemy jej wypłatę 0. Takie gry nazywamy waŜonymi grami
większości.
Weźmy pod uwagę prosty przykład: czterech akcjonariuszy, których udziały wynoszą,
odpowiednio: 30, 30, 30 i 10 procent. ZałóŜmy, Ŝe statutowa większość potrzebna do podjęcia
jakiejś uchwały wynosi 55. Taką grę będziemy umownie oznaczać przez [30, 30, 30, 10; 55].
Umówmy się, Ŝe graczy numerujemy, a zbiory indeksów oznaczają moŜliwe koalicje.
Przykładowo, koalicja {l, 2, 4} składa się z akcjonariuszy numer l, 2 i 4. Stosując tę notacje
poniŜej przedstawiamy tabelkę prezentującą postać charakterystyczna tej gry:
647637219.002.png
Na przykład, widzimy Ŝe koalicja {l, 2. 4} jest wygrywająca (suma udziałów
koalicjantów jest równa 70 i przekracza 55, zatem przypisujemy jej wypłatę l .
Przypomnijmy sobie obliczanie wartości Shapleya w poprzednim przykładzie.
Braliśmy tam pod uwagę wszystkie moŜliwe ustawienia graczy, teraz będą to 24 ustawienia
KaŜde takie ustawienie interpretuje się jako pewien proces tworzenia się koalicji i
przyjmuje się, Ŝe wszystkie ustawienia są równie prawdopodobne. Patrzymy następnie, dla
kaŜdego gracza z osobna, o ile wzrosła, w kaŜdym ustawieniu, wartość koalicji, którą ten
gracz juŜ zastał, po jego dołączeniu się do niej. W naszym przypadku tą liczbą będzie zero :
kiedy gracz zastał koalicję przegrywającą, która pozostała nadal przegrywająca po jego
dołączeniu, albo kiedy gracz zastał juŜ koalicję wygrywającą. Tą liczbą będzie natomiast
jeden , kiedy gracz zastał koalicję przegrywającą, która po jego dołączeniu stała się
wygrywająca; w takiej sytuacji mówimy, Ŝe ten gracz jest przy tym ustawieniu decydujący.
Odpowiednie ustawienia kolejności zawierania koalicji i wartość dodana przez
poszczególnych graczy przedstawione są w tabeli
647637219.003.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin